Pedagog szkolny - zadania przypisane tej roli zawodowej i sposoby ich realizacji
Pedagog szkolny jest jednym z najbardziej wymagających i odpowiedzialnych zawodów w świecie szkolnictwa. Charakter pedagoga jest nieco inny niż charakter nauczycieli, ponieważ za pierwszorzędny cel stawia sobie problemy psychiczne i emocjonalne uczniów. Jednak nie od zawsze stanowisko to jest postrzegane w tak odpowiedzialny sposób. Często pedagoga szkolnego wyznaczano na zastępstwo podczas nieobecności nauczyciela, obciążano go sprawami administracyjnymi i porządkowymi. Obecnie jednak, obraz pedagoga kształtuje się nieco inaczej, a jego zakres działań jest jasno i wyraźnie sprecyzowany.
Z czasem pedagoga szkolnego zaczęto postrzegać jako inicjatora i współorganizatora pracy wychowawczo – opiekuńczej na terenie szkoły oraz współkoordynatora i reprezentanta szkoły i spraw jej uczniów w kontaktach z pozaszkolnymi instytucjami. Jego zadania zostały określone i jasno wskazane, co oznacza, że pole działania czy też obowiązków pedagoga nieco się zmniejszyły. Przez co jest on w stanie skupić się na najważniejszych problemach uczniów.
Do zadań pedagoga należy rozpoznanie indywidualnych potrzeb ucznia i dotarcie do źródła jego problemów. Poprzez spotkania z danym uczniem pedagog jest w stanie poznać jego problemy i czasem odpowiedzieć na nurtujące go pytania. Nie zawsze jednak jest to tak proste. Często wielotygodniowa praca z uczniem doprowadza pedagoga do jego wnętrza, dzięki czemu jest on zdolny do podjęcia konkretnych działań. Pedagog powinien zapobiegać zachowaniom dysfunkcyjnych uczniów jak również dbać o ich rozwój. Niezbędne do tego jest organizowanie pomocy psychologiczno – pedagogicznych dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Wszystkie te jednostki powinny ściśle z sobą współpracować i razem przeciwdziałać niektórym zachowaniom uczniów. Tylko dzięki współpracy możliwe będzie osiągnięcie sukcesu.
Jednym z nietypowych zadań, które należy do pedagoga jest nieustanne wsparcie. Pedagog powinien wspierać uczniów, których problemy stawiane są na pierwszym miejscu, ale także nauczycieli i rodziców. Często problemy ucznia tkwią w jego umyśle. Chcąc zbuntować się przed całym światem, odgrywają się na nauczycielach i rodzicach, którzy nie wiedzą jak mają dotrzeć do źródła problemu. Pedagog powinien naprowadzać rodziców i nauczycieli na właściwy trop dojścia do podświadomości dziecka. Jeżeli jednak konflikt np. rodziców i dziecka jest na tyle zaostrzony, że nie można go zatrzymać, pedagog występuje w roli mediatora. Łącznika w porozumieniu obu stron konfliktu.
Pedagog poznając ucznia, jego możliwości i zainteresowania może pomóc nauczycielowi w wykreowaniu indywidualnego toku nauczania. Każde dziecko, każdy uczeń ma swoje pasję, mocniejsze bądź słabsze strony, pedagog po poznaniu tych wszystkich tajników osobowości ucznia jest w stanie nakierować nauczyciela, wesprzeć go w działaniu i pokazać co tak naprawdę jest istotne dla danego ucznia. Nauczyciel mając taką wiedzę jest w stanie indywidualnie podejść do poszczególnych wychowanków.
Pomoc w organizowaniu dodatkowych zajęć dydaktycznych dla dzieci niepełnosprawnych czy wolniej rozwijających się również należy do obowiązków pedagoga. Może on stworzyć grupę uczniów z podobnymi problemami. Dzięki temu możliwa będzie zbiorowa praca nad wychowankiem, a indywidualne podejście do każdego z nich udowodni uczniom ich prawdziwą wartość i pozwoli poznać samego siebie.
Problemy natury emocjonalnej, związanej z życiem szkolnym są najczęstsze. Jednak wielu uczniów miewa także problemy zdrowotne. Za problem zdrowotny można uznać anoreksję, które jednak podłoże ma w psychice dziecka. Dlatego pedagog powinien zajmować się promocją zdrowia, przedstawieniem wartości zdrowia i ukazaniem jak można zapobiec konfliktom zdrowotnym na które każdy człowiek ma wpływ. Wytłumaczenie, że nadmierne odchudzanie się nie prowadzi do niczego dobrego, a może tylko zaszkodzić. Zdarzają się jednak uczniowie uparci, którzy nie słuchają rad innych i sami wiedzą co jest dla nich najlepsze, do takich właśnie uczniów dotrzeć powinien pedagog.
Nieodłączne stają się również problemy materialne. Nie wszyscy uczniowie w szkole żyją w dobrobycie. Pedagog powinien orientować się którzy uczniowie mają takie właśnie problemy aby móc zorganizować pomoc materialną i dojść do dodatkowych środków finansowych dla takich rodzin. Niezbędna jest wówczas współpraca z wieloma różnymi placówkami, które taką pomoc zdołają zaoferować np. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Caritas czy Polski Czerwony Krzyż.
Zadania pedagoga z roku na rok stają się coraz bardziej ściśle określone co zwęża pole działania. Na pierwszym miejscy stawiać jednak należy współpracę z rodzicami, nauczycielami, placówkami terapeutycznymi czy placówkami pomocy społecznej. Dla każdego z tych organów dobro dziecka i jego rodziny jest najważniejszy. A podstawowy cel pracy pedagoga ma podłoże w pomocy uczniom. Pomoc można rozumieć wieloznacznie, ale mam na myśli pomoc emocjonalną i psychiczną. Indywidualne podejście do każdego problemu i zapewnienie bezpieczeństwa dziecka w szkole i w życiu. Pomoc w odnalezieniu swojego miejsca na świeci i swojego miejsca w klasie, co często jest jest trudne i jest powodem wielu problemów psychicznych dziecka.
Pedagog – terapeuta jest w stanie wyciągnąć ucznia z problemów i wskazać mu drogę. Uczniowie, którzy posiadający niską samoocenę szukają wsparcia, którego często nie znajdują w domu rodzinnym.
Kończąc chciałam zaznaczyć wielkość tego zawodu. Cierpliwość i wytrwałość to podstawowe cechy prawdziwego pedagoga. Umiejętność dotarcia do wnętrza człowieka i tkwiących w nim wielkich zdolności stanowi o tym, że nie każdy może być pedagogiem.
mpwjs