Jak nauczyć dziecko mowy.pdf

(34 KB) Pobierz
371380641 UNPDF
CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
Jak nauczyæ dziecko mowy ?
Autor: Ewa Liwiñska
26.06.2006.
Zmieniony 28.06.2006.
„... jêzyk jest oknem przez,
które mo¿na ogl±daæ ¿ycie mózgu”.
A. Balejko: „Jak usuwaæ wady wymowy” Mowa jako akt w procesie porozumiewania siê
jêzykowego słownego, odgrywa wa¿n± rolê w ¿yciu człowieka. Kontakt z innymi lud¼mi jest mo¿liwy
dziêki umiejêtno¶ci mówienia i rozumienia tekstów słownych.
Mowa to sprawno¶æ i jak ka¿d± sprawno¶æ nale¿y doskonaliæ. Jedyn± drog± do jej nabywania jest kontakt
z otoczeniem, a wiêc przyjmowanie prawidłowych wzorców mowy poprzez „osłuchanie” siê
z ni± w najbli¿szym ¶rodowisku. To ile i w jaki sposób mówimy do dziecka, ma du¿y wpływ na rozwój
jego mowy.
Oto kilka rad:
- Jak najwiêcej mówiæ do malca od pierwszych dni jego ¿ycia, w ka¿dej sytuacji (na spacerze, podczas
zabawy, zabiegów pielêgnacyjnych); mówiæ ciepłym, serdecznym tonem i jak najwiêcej u¶miechaæ siê.
Nie nale¿y martwiæ siê, ¿e dziecko nie rozumie ani słowa, ale wiele siê od nas uczy, zapoznaje siê z
akcentem, rytmem jêzyka.
- Mówiæ powoli i wyra¼nie. Rodzice musz± mówiæ poprawnie! Nie mog± powtarzaæ
„wytworów” jêzykowych dzieci. To nie rodzice maj± siê uczyæ mowy od dziecka, lecz
dziecko od rodziców. Zadanie rodziców w okresie kształtowania siê mowy dziecka polega na dostarczaniu
prawidłowych wzorców wypowiedzi.
- Wymawiajmy słowa przesadnie dziel±c na sylaby: „ma-ma’, „pie-sek”.
Nie połykajmy koñcówek, nie spieszmy siê. Zachêcajmy by dziecko patrzyło na nas, kiedy mówimy.
Dziêki temu bêdzie widziało jak układaj± siê usta, jêzyk wymawiaj±c poszczególne głoski.
- Dostarczaæ bod¼ców d¼wiêkowych: ¶piewaæ, nuciæ piosenki, czytaæ bajki, słuchaæ spokojnej muzyki.
Czytaæ nale¿y jak najwcze¶niej i jak najwiêcej, wówczas dziecko nauczy siê słuchaæ i skupiaæ uwagê.
- Zabawy, np.; „Idzie rak...”, „kosi, kosi łapki” – dziecko poprzez to
łatwiej zapamiêtuje słowa, którym towarzyszy np.; klaskanie, wêdrowanie palcami po ciele.1
- Æwiczenie odgłosów- demonstrowanie jak „mówi” krowa, kotek, rybka itp. Na¶ladujmy
auto- „brum”, zabawkê nurkuj±c± w wodzie „plum”.2
- Powtarzaj słowa: „Zobacz Oluniu, to s± spodenki. Te spodenki s± czerwone”. To ułatwia
zapamiêtywanie, a przede wszystkim pozwala dziecku na „wyłapanie” poszczególnych słów
spo¶ród d¼wiêków. Podczas rozmowy nie u¿ywaj zaimków, lecz rzeczowników, np.; „To spodenki
Oli”, zamiast „To twoje spodenki”.
- Je¶li dziecko ¼le wymawia jak±¶ głoskê to nie zachêcajmy go do powtarzania wyrazów zawieraj±cych tê
głoskê po parê razy, poniewa¿ to tylko utrwala zł± wymowê. Dziecko nie przygotowane pod wzglêdem
artykulacyjnym niedostatecznie ró¿nicuje słuchowo d¼wiêki mowy, a zmuszane do artykulacji zbyt
trudnych dla niego głosek, czêsto zaczyna je zniekształcaæ, wymawiaj±c nieprawidłowo. Nie nale¿y te¿
karciæ, ani zawstydzaæ dziecka zł± wymow±, gdy¿ to hamuje chêæ do mówienia.
- Wszystkie spółgłoski wymawiamy krótko bez „y”, np.; głoskê „t”
wymawiamy krótko „t”, a nie „t-y” (bo to s± 2 głoski). Je¶li dostarczymy
dziecku złych wzorców, to nie dziwmy siê, ¿e przegłoskuje ono wyraz „tata” jako
„ty-a-ty-a”.
- W okresie kształtowania siê mowy, nie nale¿y dziecka leworêcznego zmuszaæ do pisania praw± rêk±,
gdy¿ zaburza to funkcjonowanie mechanizmu mowy, co w konsekwencji mo¿e prowadziæ do
j±kania.Rozwojowi mowy sprzyja karmienie piersi±. Ssanie – to najlepsze w tym okresie æwiczenia
jêzyka, warg i policzków. Wtedy niemowlê uaktywnia cały narz±d artykulacyjny - tak wa¿ny dla mowy.
Ju¿ w okresie niemowlêcym mo¿na stymulowaæ pracê narz±dów artykulacyjnych poprzez delikatny masa¿
(głaskanie, nacieranie, wcieranie, rozcieranie jêzyka, dzi±seł, policzków i warg).
Rodzice powinni obserwowaæ dziecko, czy reaguje ono na d¼wiêki z otoczenia, poniewa¿ dobry słuch jest
warunkiem rozwoju mowy. Nawet niewielki niedosłuch mo¿e zahamowaæ rozwój mowy. Nale¿y od
niemowlêcia bacznie zwracaæ uwagê, czy dziecko odwraca główkê w kierunku ¼ródła d¼wiêku, reaguje na
odgłos telefonu lub dzwonka. Najprostsze æwiczenie to potrz±sanie grzechotk± za plecami malca z prawej
i lewej strony i obserwowanie jego reakcji.
Nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿e rozwój mowy mo¿e byæ bardziej nasilony lub zwolniony. Zastój wystêpuje
wówczas, kiedy dziecko zaczyna chodziæ, wtedy skupia sw± uwagê na nowej umiejêtno¶ci i zaczyna
http://www.logopedia.pl
Kreator PDF
Utworzono 15-10-2010, 12:47
371380641.001.png
 
CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
baczniej poznawaæ ¶wiat. Po opanowaniu nauki chodzenia, znów wraca praca nad mow±. Uwa¿ajmy
tak¿e, aby nie „gasiæ” w dziecku skłonno¶ci do mówienia. Czasem wystarczy obojêtno¶æ,
cierpka uwaga, brak zrozumienia i czasu na wysłuchanie tego, co dziecko ma nam do powiedzenia, aby
zahamowaæ ten proces.
Nie mo¿emy zapomnieæ, ¿e cały proces rozwoju człowieka przebiega w otoczeniu społecznym, w¶ród
ró¿nych ludzi. To w jaki sposób potrafi on funkcjonowaæ w społeczeñstwie w du¿ej mierze zale¿y od
wpływu ¶rodowiska rodzinnego. To wła¶nie rodzice wprowadzaj± dziecko w tajniki komunikacji
miêdzyludzkiej i dziêki nim potrafi ono opanowaæ tê niezmiernie trudn± sztuk±.
Rodzicu!!! Naprawdê mo¿na dziecku pomóc w nauce mówienia. I wcale nie potrzebujemy
skomplikowanych metod. Nale¿y wypróbowaæ powy¿sze sposoby, a wkrótce porozmawiamy ze sw±
pociech±.
Je¿eli u naszego dziecka zauwa¿ymy opó¼niony rozwój mowy, warto wybraæ siê do logopedy lub zapisaæ
go do przedszkola. Kontakt z innymi dzieæmi, wpływ grupy rówie¶niczej mobilizuje do mówienia, stwarza
wiele konkretnych sytuacji aktywizuj±cych mowê dziecka. 1Polecam tu pozycjê: M. Bogdanowicz:
„ Przytulanki, czyli wierszyki na dzieciêce masa¿yki”.2 J. Falana-Kozłowska: „Przez
zabawê do mówienia, czytania i pisania”. 3 czê¶ci.
Literatura:
- M. Minczakiewicz: „Mowa. Rozwój-zaburzenia-terapia”. Wyd. Naukowe WSP, Kraków,
1997.
- A. Balejko: „Uczymy siê ojczystej mowy”. Wyd. I. Białystok 1994.
http://www.logopedia.pl
Kreator PDF
Utworzono 15-10-2010, 12:47
371380641.002.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin