Stany nagłe.doc

SKRĘT ŻOŁĄDKA

·                      Prawie we wszystkich przypadkach chorobę poprzedza przejedzenie, spożycie sfermentowanego pokarmu, wypicie nadmiernej ilości wody po posiłku oraz intensywna zabawa, skakanie, tarzanie się bezpośrednio po jedzeniu.

·                      Szczególnie narażone są psy ras dużych o tzw. głębokiej klatce piersiowej – dogi, bassety, dobermany, boksery, labradory, owczarki niemieckie, bernardyny, sznaucery.

·                      Schorzenie charakteryzuje się nagłym napadem niezwykle intensywnego bólu, nasilającym się przy naciskaniu powłok brzusznych, powiększeniem obrysu brzucha w wyniku gromadzenia się gazów w żołądku, ślinotokiem, niepokojem; pies usiłuje bezskutecznie wymiotować.

·                      Często pies unika położenia się, przybiera charakterystyczną pozycję: klatka piersiowa na podłodze, ugięte przednie kończyny, tylne wyprostowane.

·                      Żołądek okręcając się wokół własnej osi zaciska zarówno wpust do żołądka i odźwiernik – treść pokarmowa i nagromadzone gazy nie mają drogi ujścia; zaciśnięte naczynia krwionośne w bardzo krótkim czasie odcinają dopływ krwi do żołądka i śledziony, powodując tym samym częściową martwicę tych narządów.

·                      Kolejnym objawem jest słabnięcie pulsu, nitkowate tętno, zimne, blade błony śluzowe – są to pierwsze oznaki wstrząsu – wymagające natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

·                      Czas od wystąpienia pierwszych objawów do poważnych powikłań lub nawet śmierci jest niezwykle krótki - już po paru godzinach może być za późno na pomoc!

Jakiekolwiek próby wprowadzania sondy do żołądka lub nakłuwanie go poprzez ścianę jamy brzusznej – są bardzo ryzykowne i nie zalecamy ich podejmować – niezwłocznie należy przewieźć psa do najbliższej kliniki weterynaryjnej. 

ZATRUCIA

·                      Zwierzęta domowe – psy, koty, króliki są narażone zarówno w domu jak też w ogrodzie na kontakt z owadami, substancjami toksycznymi, trującymi, martwymi szczurami oraz trującymi roślinami.

·                      Zarówno środki czystości (proszki do prania, płyny do mycia, pasty do mebli) jak i środki ochrony roślin, nawozy do trawników czy też trutki na myszy, szczury, ślimaki i owady, płyny do chłodnic samochodowych są potencjalnym źródłem zatruć. Większość roślin ma działanie toksyczne lub wręcz trujące.

·                      Zjedzenie, polizanie, powąchanie lub umycie łap (przez kota) może wywołać różnorakie reakcje: podrażnienie lub poparzenie jamy ustnej, reakcję uczuleniową na skórze, ślinotok, wymioty, biegunkę a także poważne zaburzenia ze strony centralnego układu nerwowego – halucynacje, drgawki, zaburzenia równowagi, nadpobudliwość, ataki histerii, niewydolność oddechową, śpiączkę, utratę wzroku i śmierć.

·                      Niektóre substancje powodują zaburzenia mechanizmu krzepnięcia krwi (warfaryna, kumaryna zawarte w trutce na szczury) inne skutkują uszkodzeniem i niewydolnością nerek (glikol w płynie do chłodnic).

·                      Jeśli podejrzewasz, że twój pies uległ zatruciu, przede wszystkim postaraj się zidentyfikować przyczynę zatrucia. Przeczytaj etykietę produktu, który mógł spowodować zatrucie.

·                      Jeśli od kontaktu z trucizną upłynęło mniej niż 2 godziny – po pierwsze wywołaj u zwierzęcia wymioty – najprostszą metodą jest podanie strzykawką bezpośrednio do pyska roztworu wody utlenionej z wodą w stosunku 1:1. Ilość powinna być dostosowana do rozmiarów psa czy kota – i wynosić od 100 do 300 ml (5 – 15 strzykawek 25 ml).

·                      Drugą czynnością – jeśli pies zwymiotuje, jest podanie substancji wiążącej truciznę (przy zatruciach chemicznych jest to węgiel aktywowany), gdyż jej część mogła być już wchłonięta przez organizm. Węgiel aktywowany podajemy zawsze – niezależnie czy wymioty udało nam się wywołać czy nie.

·                      Trzecim krokiem jest podanie osłony na jelita – mleka, białka jajek i oleju roślinnego, następnie można zrobić lewatywę z ciepłej wody.

UWAGA: nie wywołuj u psa wymiotów, ani nie podawaj mu doustnie węgla, jeśli jest bardzo osłabiony lub w stanie śpiączki, ma trudności z przełykaniem, oddychaniem lub ma napady drgawek. Nie wolno wywoływać wymiotów w przypadku połknięcia silnego kwasu lub zasady, rozpuszczalnika lub preparatu silnie żrącego oraz substancji ropopochodnych (benzyny, nafty, terpentyny).

.

WYZIĘBIENIE

1. Hypotermia (nienaturalnie niska temperatura ciała)

·                      Powodem hypotermii jest zbyt długie pozostawienie psa  w niskiej temperaturze. Może  ona także występować po narkozie (szczególnie u gryzoni) lub u nowo narodzonych zwierząt.

·                      Często występuje u ras miniaturowych i krótkowłosych, zwłaszcza, gdy zwierzę się zmoczy.

·                      Objawami wyziębienia organizmu są: gwałtowne dreszcze, apatia, bierność.

W takiej sytuacji należy:
- owinąć zwierzę kocem lub kołdrą;
- nacierać skórę miękkim ręcznikiem lub szmatką;
- robić ciepłe okłady na brzuch, pod pachy (np. plastikowa butelka z ciepłą wodą, termofor);
-  noworodki należy dopajać ciepłym mlekiem dla niemowląt (preparaty w proszku dostępne  w sklepach dla psa i kota); 
- gdy zwierzę staje się aktywne dopajać je wodą z miodem lub glukozą (2 łyżki / szklankę wody).

.

2. Odmrożenie

·                      Odmrożeniu najczęściej ulegają  palce, uszy i moszna.

·                      Skóra odmrożonej części ciała najpierw blednie, a po odzyskaniu normalnej ciepłoty ciała - robi się czerwona i spuchnięta (wygląda jak oparzenie!).

Postępowanie w takiej sytuacji jest bardzo podobne do tego w przypadku oziębienia: odmrożoną część ciała należy ogrzać - owijając ją ciepłym kocem lub robiąc ciepłe okłady.

W niektórych sytuacjach - jeśli odmrożenie zauważymy po pewnym czasie - skóra może ulegać zakażeniu, a nawet martwicy. W takim wypadku należy niezwłocznie udać się do swojego lekarza weterynarii.

 OPARZENIE

·                      Oparzenia powstają pod wpływem wysokiej temperatury, a także wskutek działania prądu elektrycznego, środków chemicznych i promieniowania (w tym słonecznego).

·                      Najbardziej  narażone są zwierzęta pozbawione włosa (np. psy rasy grzywacz chiński, koty rasy sfinks) lub pozbawione pigmentu w skórze i włosach (białe umaszczenie).

·                      Oparzone miejsce jest zaczerwienione, tkliwe, lekko opuchnięte, w cięższych przypadkach powstają pęcherze.

Postępowanie w przypadku oparzeń termicznych polega na robieniu okładów z zimnej wody lub lodu. Można przemyć okolicę szarym mydłem i założyć lekki opatrunek z jałowej gazy.

Jeśli oparzenie spowodowały substancje chemiczne, wówczas należy zmyć miejsce obficie bieżącą wodą. Kwasy neutralizuje się roztworem sody oczyszczonej (8 łyżek stołowych / litr wody),  zasady - słabym roztworem octu (4 łyżki stołowe / litr wody).

Oparzenia i porażenia prądem zdarzają się szczeniętom gryzącym przewody elektryczne - dlatego występuja najczęściej w jamie ustnej. Uszkodzenia śluzówki bardzo szybko się goją bez interwencji lekarskiej czy chirurgicznej. Znacznie rzadsze są porażenia piorunem.

W przypadku głębokiego oparzenia skóra ma barwę białą, włosy przy pociąganiu łatwo wypadają, a zwierzę odczuwa silny ból. Zagrożenie życia powstaje przy głębokim oparzeniu, obejmującym więcej niż 15% powierzchni ciała.

UDAR CIEPLNY

Udar cieplny należy do nagłych przypadków wymagających natychmiastowego leczenia!!!

Zwierzę narażone jest na przegrzanie i udar cieplny w następujących sytuacjach:

·                      pozostawienie w zamkniętym samochodzie podczas upałów;

·                      uwięzienie na słońcu bez dostępu do cienia i wody;

·                      pozostawienie w kagańcu podczas suszenia suszarką (salony piękności dla psów);

·                      transport w źle wentylowanych, zabudowanych kontenerach;

·                      możliwość udaru zwiększa choroba górnych dróg oddechowych lub serca, a także podeszły wiek.

Na udar cieplny najbardziej narażone są zwierzęta krótkoczaszkowe (np. buldożki, mopsy, shih-tzu, koty perskie).

Objawy:  szybkie, głośne oddechy, jasnoczerwony język, ślina gęsta i lepka. Pomiar temperatury w odbycie: powyżej 41 stopni Celsjusza.

Postępowanie w takim przypadku polega na przeniesieniu pupila w chłodne miejsce. Nie należy polewać zwierzęcia zimną wodą! Można obłożyć zwierzę mokrym, zimnym ręcznikiem.

Działanie profilaktyczne:

·                      ograniczenie aktywności podczas największego upału;

·                      transport w dobrze wentylowanych klatkach;

·                      zapewnienie zwierzęciu cienia i wody do picia.

POTRĄCENIE PRZEZ SAMOCHÓD

  Jeśli przydarzy się taki nieszczęśliwy wypadek należy przede wszystkim ocenić stan psa, urazy i występujące objawy:

·                      oddech, bicie serca, kolor błon śluzowych, przytomność

·                      obrażenia, krwotoki: wewnętrzny - z pyska, uszu, odbytu lub zewnętrzny z widocznych ran

·                      złamania i zmiażdżenia kończyn; jeśli zwierzę jest przytomne i nie podnosi się, możemy podejrzewać, że doszło do uszkodzenia miednicy lub kręgosłupa Czynności te wykonujemy bez podnoszenia lub przewracania psa!

Pamiętaj, zwierzę znajdujące się w stanie szoku pourazowego może zachowywać się nieracjonalnie, może być agresywne, bronić się przed czynnościami ratującymi mu zdrowie lub życie.
Jeśli zwierzę nie ma kłopotów z oddychaniem załóż psu kaganiec lub zastąp go przewiązką ze smyczy, pończochy, krawatu lub kawałka płótna.

Krwotok tętniczy (krew jasna, tryskająca) wymaga natychmiastowego założenia opaski uciskowej powyżej miejsca zranienia (pomiędzy raną a sercem). Używamy do tego dowolnego materiału lub bandaża, krawatu - obwiązujemy zranioną kończynę, zaciskając pętlę ręką lub przy pomocy patyka wsuniętego pod materiał i okręcanego wokół własnej osi do chwili powstrzymania krwawienia. Opaskę uciskową musimy poluzować na 2-3 minuty po pół godzinie o jej założenia, aby umożliwić dopływ krwi do kończyny.

Krwotok żylny (krew ciemna, cieknąca) opatrujemy w jak najprostszy sposób przy pomocy nałożonej na ranę dużej ilości gazy lub dowolnego chłonnego materiału i ściśle założonego bandaża.
Jeśli rana znajduje się na terenie klatki piersiowej i słyszymy wydostające się z płuc powietrze - należy niezwłocznie założyć szczelny opatrunek aby nie dopuścić do odmy płucnej i zapadnięcia się płuc: najlepiej użyć kawałka gazy, materiału i okleić go po brzegach taśmą samoprzylepną oraz luźno owinąć bandaż elastyczny wokół klatki piersiowej. Uwaga: opatrunek nie może utrudniać oddychania, nie może uciskać klatki piersiowej!

W wielu przypadkach potrącenie przez samochód skutkuje złamaniem kości kończyn. Mogą to być złamania zamknięte (bez uszkodzenia skóry) lub otwarte, połączone z raną. Często złamaniom towarzyszy krwotok, uszkodzenie narządów wewnętrznych, wstrząs. Przy udzielaniu pierwszej pomocy należy postępować tak by przede wszystkim zapobiec wstrząsowi (zatamować krwotok!). Dopiero później przystępujemy do unieruchomienia złamanej kończyny. Jeśli nie ma w pobliżu żadnego patyka, plastikowej rurki, możemy użyć ściśle zwiniętej gazety - usztywnić stawy poniżej i powyżej złamania i okręcić bandażem, plastrem lub taśmą samoprzylepną.

Jeśli zwierzę jest w stanie wstrząsu powypadkowego - jest nieprzytomne, nie oddycha, nie wyczuwamy pulsu, błony śluzowe i skóra są blade należy natychmiast przystąpić do reanimacji:

Sztuczne oddychanie - wspomaga pracę płuc u nieprzytomnego zwierzęcia:

·                      ułóż nieprzytomne zwierzę na prawym boku na kocu, na płaskiej powierzchni

·                      upewnij się, czy drogi oddechowe są drożne, oczyść jamę ustną z wydzielin (krew, skrzepy, ślina) lub ciał obcych oraz wyciągnij psu język; głowa psa powinna spoczywać poniżej reszty ciała i tworzyć linię prostą z szyją; Nie należy zwierzęcia podnosić ani potrząsać!

·                      połóż obie dłonie na klatce piersiowej i naciśnij zdecydowanie po czym zwolnij ucisk; powinno być słychać jak powietrze zostaje wyciśnięte i ponownie zassane, powtórz czynność kilkakrotnie co 5 sekund

·                      jeśli nie słyszysz wypychanego i zasysanego do płuc powietrza - zastosuj metodę „usta-nos”

·                      połóż psa na prawym boku, z głową odchyloną do tyłu i zamkniętym pyskiem;

·                      wdmuchnij przez złożoną dłoń w nos psa powietrze kilkakrotnie - jeżeli pies nadal nie oddycha, powtarzaj czynność - z częstotliwością ok. 20 oddechów na minutę;

Masaż serca - powoduje jednoczesne wtłaczanie powietrza do płuc oraz pompowanie krwi przez serce:

·                      połóż psa na prawym boku, na płaskiej powierzchni, dłoń połóż na klatce piersiowej tuż za stawem łokciowym (nad sercem)

·                      mocno uciśnij klatkę piersiową 6 razy, odczekaj 5 sekund aż klatka piersiowa się rozpręży, ponownie uciśnij

·                      kontynuuj masaż serca z częstotliwością 6-10 ucisków co 5 sekund, do momentu, aż serce zacznie samo bić

Najlepsze rezultaty przynosi połączenie masażu serca ze sztucznym oddychaniem metodą    „usta-nos” - do tej czynności potrzebna jest pomoc drugiej osoby

·                      wykonaj 6-10 ucisków serca co 5 sekund

·                      wdmuchnij powietrze w nos 2-3 krotnie

·                      czynności masażu serca i sztucznego oddychania wykonuj naprzemiennie - ok. 10 razy na minutę

Podnoszenie i transport - w przypadku małego psa może być wykonane przez jedną osobę, psa przenosimy „na płasko” tak aby nie wyginać jego ciała, nie zginać szyi. Duże zwierzę przenosimy w trzy osoby - należy jednocześnie podtrzymywać głowę, klatkę piersiową, brzuch, miednicę psa. Dwie osoby napinają koc, trzecia zaś podtrzymuje od dołu klatkę piersiową i brzuch; przenosimy psa do samochodu, przykrywamy kurtką lub kocem (nie owijamy ciała zwierzęcia ciasno!) i transportujemy go do najbliższej lecznicy weterynaryjnej.