wskazniki170707.pdf

(303 KB) Pobierz
wskazniki 170707
KOMISJA EUROPEJSKA
DYREKCJA GENERALNA
DS. POLITYKI REGIONALNEJ
Rozwój tematyczny, oddziaływanie, ewaluacja, działania innowacyjne
Ewaluacja i dodatkowo ść
Nowy okres programowania 2007-2013
Przewodnik po metodach ewaluacji:
Wska ź niki monitoringu i ewaluacji
Dokument roboczy nr 2
sierpie ń 2006
Tłumaczenie dokumentu współfinansowane ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO POMOC TECHNICZNA
168524001.001.png 168524001.002.png 168524001.003.png
1 WPROWADZENIE ............................................................................................................................4
1.1 C EL DOKUMENTU ROBOCZEGO .....................................................................................................4
1.2 N AJWAśNIEJSZE INFORMACJE I ELEMENTY ZMIAN ........................................................................4
1.2.1 Celem jest ewolucja, nie całkowita weryfikacja......................................................................4
1.2.2 Mniej zło Ŝ ony i bardziej ukierunkowany na u Ŝ ytkownika system wska ź ników........................5
1.2.3 Wy Ŝ sza jako ść wska ź ników strategicznych..............................................................................5
1.2.4 Priorytety powi ą zane z politykami UE....................................................................................5
1.2.5 Podnoszenie wiedzy w pa ń stwach członkowskich ...................................................................5
2 RAMY KONCEPCYJNE, WSKA Ź NIKI PROGRAMOWE I KONTEKSTOWE ......................7
2.1 P OTRZEBY A INTERWENCJA ..........................................................................................................7
2.2 W SKAŹNIKI PROGRAMOWE I KONTEKSTOWE ................................................................................7
2.3 I NTERWENCJE FUNDUSZY STRUKTURALNYCH JAKO ZŁOśONE PROGRAMY ROZWOJU ,
ANGAśUJĄCE RÓśNE PODMIOTY : RÓśNORODNOŚĆ EFEKTÓW I DANYCH ...................................................10
3 ZASTOSOWANIE WSKA Ź NIKÓW W MONITORINGU I EWALUACJI..............................11
3.1 W SKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA : INSTRUMENT SŁUśĄCY PODEJMOWANIU STRATEGICZNYCH
DECYZJI 11
3.2 W SKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA : OKREŚLENIE ICH WARTOŚCI .......................................................11
3.3 W SKAŹNIKI REZULTATU : PODSTAWOWY INSTRUMENT ZARZĄDZANIA PROGRAMEM ..................12
4 ZAPROJEKTOWANIE WYSOKIEJ JAKO Ś CI SYSTEMU WSKA Ź NIKÓW ........................13
4.1 J ASNA I SKONCENTROWANA STRATEGIA OPARTA NA PODSTAWACH TEORETYCZNYCH ..............13
4.2 W SKAŹNIKI KONTEKSTOWE .......................................................................................................13
4.3 W ARTOŚCI BAZOWE ...................................................................................................................14
4.3.1 Ź ródła informacji ..................................................................................................................15
4.3.2 Które podej ś cie stosowa ć ?....................................................................................................15
4.4 K WANTYFIKACJA EX - ANTE ........................................................................................................15
4.4.1 Koncepcja statyczna i dynamiczna .......................................................................................17
4.5 W SKAŹNIKI KLUCZOWE ..............................................................................................................17
4.6 I NNOWACYJNOŚĆ , WSPÓŁPRACA : ZNACZENIE OBSERWACJI ZACHODZĄCYCH PROCESÓW ..........19
4.7 L ISTA S PRAWDZAJĄCA DOTYCZĄCA ZAWARTOŚCI PROGRAMÓW OPERACYJNYCH I
N ARODOWYCH S TRATEGICZNYCH R AMACH O DNIESIENIA .......................................................................19
5 Ą CZENIE KWESTII HORYZONTALNYCH ........................................................................21
5.1 O GÓLNE ZASADY ........................................................................................................................21
5.2 P ODZIAŁ DANYCH WG PŁCI I WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA , KTÓREMU UDZIELONE JEST
WSPARCIE .................................................................................................................................................21
5.3 S TRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO .......................................................21
6 ZASTOSOWANIE SYSTEMU WSKA Ź NIKÓW W TRAKCIE CYKLU ś YCIA
PROGRAMU ..............................................................................................................................................22
6.1 P LANOWANIE I PROGRAMOWANIE ..............................................................................................22
6.1.1 ą czenie w programowanie ................................................................................................22
6.1.2 Partnerskie podej ś cie do opracowywania i zarz ą dzania ......................................................22
6.1.3 Proporcjonalno ść ..................................................................................................................23
6.1.4 Kontrola jako ś ci....................................................................................................................24
6.1.5 Spójno ść pomi ę dzy NSRO a programami operacyjnymi.......................................................24
6.1.6 Spójno ść ze wska ź nikami opracowanymi dla polityk UE......................................................24
6.1.7 Rola ewaluacji ex-ante..........................................................................................................24
6.2 W DRAśANIE INTERWENCJI STRUKTURALNYCH ..........................................................................25
6.2.1 Zbieranie danych ..................................................................................................................25
6.2.2 Prezentowanie danych komitetom monitoruj ą cym................................................................25
6.2.3 Raporty roczne z wdra Ŝ ania..................................................................................................26
6.3 E WALUACJA ...............................................................................................................................26
6.4 W SKAŹNIKI W CYKLU PROGRAMOWANIA - SYNTEZA .................................................................28
ZAŁ Ą CZNIK I: WSKA Ź NIKI KLUCZOWE DLA EFRR I FUNDUSZU SPÓJNO Ś CI ...................30
2
ZAŁ Ą CZNIK II: WSKA Ź NIKI KLUCZOWE ORAZ USTALENIA DOTYCZ Ą CE
MONITOROWANIA PROGRAMÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EFS ....................................34
BIBLIOGRAFIA ........................................................................................................................................36
3
1 WPROWADZENIE
1.1 C EL DOKUMENTU ROBOCZEGO
Niniejszy dokument roboczy ma dwa główne cele. Pierwszym jest dostarczenie podstaw
metodologicznych dla systemu wskaźników - będącego instrumentem zarządzania w ramach
programów funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Drugim jest dostarczenie
praktycznych wskazówek dla instytucji i innych podmiotów zaangaŜowanych w realizację
programów finansowanych w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, w
szczególności za przygotowanie systemu wskaźników zgodnie z wymaganiami
Rozporządzenia Rady nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz
Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (zwanego dalej
rozporządzeniem ogólnym).
Metodyka i podejście zaprezentowane w niniejszym dokumencie roboczym mają charakter
indykatywny i muszą być zastosowane w sposób twórczy, tak by uwzględnić specyfikę
kaŜdego programu. Dokument roboczy powinien być rozumiany jako zaproszenie do
wspólnego rozwijania i dalszej poprawy wskaźników w ramach programów funduszy
strukturalnych i Funduszu Spójności.
Jako wytyczne, dokument roboczy ma na celu wskazanie państwom członkowskim, jakie
elementy powinny włączyć do programów operacyjnych, które następnie zostaną przyjęte
przez Komisję Europejską. W kontekście metodologicznym, dokument roboczy moŜe i
powinien być stosowany takŜe na poziomie, który nie jest uwzględniony w programie
operacyjnym, tj. na poziomie działań i projektów.
Wskaźniki w rozumieniu niniejszego dokumentu roboczego są tylko jednym z wielu
instrumentów, które mają zastosowanie w kontekście monitoringu i ewaluacji. Powinny
pomóc państwom członkowskim i Komisji zastosować metody zarządzania publicznego
bardziej ukierunkowanego na rezultaty.
Dokument roboczy uwzględnia zarówno interwencje EFRR i EFS, jak równieŜ – po raz
pierwszy – Funduszu Spójności. Załączniki precyzują rozwiązania specyficzne dla
poszczególnych funduszy.
Dokument roboczy składa się z trzech głównych części. Rozdziały 2 i 3 pokazują, w jaki
sposób wskaźniki wpasowują się w ogólny cykl programowania interwencji polityki
spójności oraz kontekst monitoringu i ewaluacji, jak równieŜ dostarczają podstawowych
definicji. Część druga (rozdziały 4 i 5) poświęcona jest sposobom poprawy jakości systemu
wskaźników. Rozdział 6 jest skoncentrowany na kwestiach związanych z przygotowaniem
systemu wskaźników w trakcie procesu programowania i wdraŜania.
1.2 N AJWA ś NIEJSZE INFORMACJE I ELEMENTY ZMIAN
1.2.1 Celem jest ewolucja, nie całkowita weryfikacja
Zastosowanie wskaźników do monitorowania i ewaluacji funduszy strukturalnych stało się
praktyką w połowie lat dziewięćdziesiątych. Przygotowany przez Komisję w 1999 roku
dokument roboczy dotyczący wskaźników dla monitoringu i ewaluacji przyczynił się do
4
wyjaśnienia stosowanej terminologii i stanowił punkt odniesienia. Okres programowy 2000-
2006 przyniósł znaczący postęp w systematycznym stosowaniu wskaźników we wszystkich
programach finansowanych w ramach funduszy strukturalnych. System wskaźników działał
lepiej, przyczyniając się do bardziej skutecznego zarządzania programem.
Główne elementy metodologiczne zaprezentowane w dokumencie roboczym z 1999 roku
okazały się być równieŜ odpowiednie dla obecnego okresu programowego. Wyzwaniem dla
okresu 2007-2013 będzie poprawa i lepsze zdefiniowanie głównych załoŜeń, a nie ich
całkowita rewizja.
1.2.2 Mniej zło Ŝ ony i bardziej ukierunkowany na u Ŝ ytkownika system wska ź ników
W okresie programowania 2000-2006 w ramach programów finansowanych z funduszy
strukturalnych dokonano znacznego postępu w odniesieniu do zakresu i jakości systemów
wskaźników. Z drugiej strony, niektóre systemy przejawiały tendencję do nadmiernej
złoŜoności i niedostatecznie odpowiadały na potrzeby uŜytkowników. Celami okresu
programowego 2007-2013 powinno być stworzenie systemu wskaźników jasno
ukierunkowanego na uŜytkowników będących na róŜnych poziomach, wyeliminowanie
nadmiernego obciąŜenia oraz usprawnienie pozostałych wskaźników. Przy projektowaniu
takiego systemu naleŜy zwrócić szczególną uwagę na odmienne zastosowania wskaźników
dla procesu monitorowania i procesu ewaluacji.
1.2.3 Wy Ŝ sza jako ść wska ź ników strategicznych
W okresie programowania 2007-2013 państwa członkowskie i Komisja chcą nadać swemu
partnerstwu bardziej strategiczny charakter. Oznacza to, Ŝe programy i priorytety finansowane
z funduszy strukturalnych wyznaczają jedynie globalne, długookresowe cele, które następnie
przekształcane są przez państwa członkowskie w bardziej operacyjne, krótkookresowe cele
uwzględniające ciągle zmieniające się otoczenie społeczno-gospodarcze. Doświadczenie
funduszy strukturalnych 2000-2006 dowodzi, Ŝe wyŜsza jakość kwantyfikacji i pomiaru
wskaźników rezultatu jest warunkiem koniecznym do osiągnięcia bardziej strategicznego
partnerstwa. Zastosowanie podejścia strategicznego w dokumentach programowych stwarza
dodatkowe wyzwania dla rozliczenia i uzasadnienia interwencji.
1.2.4 Priorytety powi ą zane z politykami UE
Bardziej strategiczny charakter okresu programowego 2007-2013 jest równieŜ oparty na
wzmocnieniu powiązań między programami funduszy strukturalnych a głównymi politykami
UE, takimi jak zrównowaŜony rozwój, czy Strategia Lizbońska, jak zostało to wyraŜone w
Strategicznych Wytycznych Wspólnoty. System wskaźników powinien mieć na celu
odzwierciedlenie tych powiązań, uwzględniając wskaźniki słuŜące raportowaniu bądź
wyznaczaniu celów w cyklu Ŝycia tych strategii (np. wskaźniki Europejskiej Strategii
Zatrudnienia).
1.2.5 Podnoszenie wiedzy w pa ń stwach członkowskich
Z powodu braku porównywalnych wskaźników trudnym zadaniem - jak na razie - okazało się
zapewnienie wysokiej jakości ilościowej informacji w odniesieniu do programów
finansowanych z funduszy strukturalnych na temat wielu kwestii waŜnych politycznie, np.
liczby wspartych MŚP lub stworzonych miejsc pracy, jak równieŜ porównanie realizacji
róŜnych programów. Dlatego teŜ, niniejszy dokument roboczy zaleca szersze stosowanie
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin