TEORIA I METODYKA REKREACJI

Zagadnienia tematyczne:

1.      Wstęp do rekreacji – podstawowe pojęcia ( kultura, kultura fizyczna, wychowanie fuzyczne, wychowanie, sport, rekreacja, asertywność)

2.      Rola rekreacji w trzech etapach życia człowieka. Rola i znaczenie ruchu i rekreacji wwieku dziecięcym, młodzieżowym, dojrzałym oraz starczym

3.      Rekreacja ruchowa

4.      Sylwetka animatora – instruktora rekreacji, style kierowania grupą

5.      Bariery uczestnictwa w rekreacji

6.      Instytucje wychowania do rekreacji

7.      metodyka rekreacji ruchowej. Metody, formy i środki rekreacji ruchowej.

Podstawowe pojecia:

Asertywność – podstawa odznaczająca się akceptacją samego siebie, otwartością i bezpośredniością w wyrażaniu własnych poglądów (z zachowaniem szacunku dla opinii innych ludzi) oraz domaganie się respektowania własnych praw, nie odmawiając tych praw innym. Asertywność oznacza wiarę w siebie, ale jednocześnie szacunek dla uczuć i potrzeb

innych.

Kultura – Całokształt duchowego i materialnego dorobku ludzkości ( duchowy – wiara, tradycje, materialny – dzieła sztuki, nazwiska) gromadzony, utrwalony i wzbogacony w ciągu dziejów przekazywanych z pokolenia na pokolenie.  Zachowania ludzi stają się elementem kultury dopiero wtedy, gdy są akceptowane przez ogół społeczeństwa i przekazywane następnym pokoleniom.

Kultura fizyczna – część kultury społeczeństwa związana z rozwojem fizycznym człowieka, z dbałością o zdrowie, sprawnością, wydolnościa fizyczną i piękne ciało. O rozwoju kultury fizycznej decydują:

-          system wartości

-          tradycje

-          światopogląd

-          wychowanie

-          przekonania

-          rozwój nauki

-          materialny poziom życia

-          potrzeby indywidualne i społeczne

Kulturę fizyczną tworzy:

-          wychowanie fizyczne, mające na celu rozwój i podtrzymanie sprawności oraz wytworzenie nawyków,

-          rehabilitacja ruchowa ma za zadanie przywrócenie utraconego z róźnych przyczyn zdrowia lub sprawności fizycznej,

-          rekreacja jest czynnym wypoczynkiem, zapenia regenerację sił (fizyczną i psychiczną) przez wykonywanie czynności interesujących przyjemnych, pozbawionych elementów obowiązku

-          sport wyczynowy zaspokaja potrzebę aktywności ruchowej połączonej z rywalizacją oraz potrzebę dążenia do perfekcji

Wychowanie – całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz przygotowujących do go życia w społeczeństwie.

Wychowanie fizyczne – ujęty w system pedagogiczny proces uczestnictwa w kulturze fizycznej młodych pokoleń, którego celem jest wspomaganie rozwoju fizycznego, ruchowego i zdrowia oraz przygotowanie do podtrzymania i pomnażania tych właściwości w życiu późniejszym.

Sport – to świadoma i dobrowolna działalność człowieka, której istotę stanowi indywidualne bądź zespołowe współzawodnictwo na lądzie, wodzie i w powietrzu, w pokonywaniu czasu , przestrzeni, przeszkód naturalnych lub sztucznych oraz przeciwnika

                                                                      Lub

Sport – to ćwiczenia i gry służące podnoszeniu i nabywaniu sprawności fizycznej, wyrabianiu pewnych cech charakteru ( wytrwałość, punktualność, lojalność, sumienność, przestrzeganie zasad i reguł).

Rodzaje sportu:

-          wyczynowy (amatorski i zawodowy), w którym dominującym czynnikiem jest osiągnięcie jak najlepszego wyniku

-          rekreacyjny – w którym głównie nacisk kładzie się na utrzymanie sprawności fizycznej, odprężenie i dobre samopoczucie

Rekreacja:

1.      Zespół zachowań realizowanych przez jednostkę w czasie wolnym – samoorganizacja czasu wolnego

2.      proces wypoczynku po pracy

3.      zjawisko społeczno-kulturowe, którego podstawę stanowi wzrost ilości czasu wolnego, związane z tym formy zachowań ludzi

Podział rekreacji:

-          bierna

-          czynna

-          ruchowa

Bierna obejmuje takie zachowania jak: opalanie się, sluchanie muzyki, oglądanie telewizji.
Czynna to formy o przewadze wysiłku psychicznego ( np. gra w szachy, rozwiązywanie krzyżówek ) oraz fizycznej.

Ruchowa to formy o przewadze wysiłku fizycznego, związane z ruchem mięśniowym.

Inny podział rekreacji:

-          rekreacja ruchowa (fizyczna) – obejmuje wszelkie formy działalności rekreacyjno-fizycznej (np. zabawy sportowe). Bywa określona mianem „sportu dla wszystkich”

-          rekreacja twórcza – kształtuje osobowość i wpływa na sferę emocjonalną człowieka (formy działalności : plastyczna, muzyczna, teatralna, fotograficzna)

-          rekreacja kulturowo-rozrywkowa – np. czytelnictwo rozrywka umysłowa, gry towarzyskie, koła naukowe, itp.

-          Rekreacja poprzez działalność społeczną działania dobrowolne, podejmowane w czasie wolnym na rzecz innych ludzi.

Rekreacja to te zajęcia, które są podejmowane w czasie wolnym dla odpoczynku, poprawiwnia i podtrzymania zdrowia, rozrywki i samodoskonalenia, obejmująca wszelkie formy aktywności, nie tylko ruchowej.

Właściwości płynące z uprawiania rekreacji:

-          Aktywność – wykazuje, że rekreacja jest kategorią działania, nie oznacza bezczynności. Stanowi ją zarówno bieganie, wspinanie, żeglowanie, oglądanie dzieł sztuki. Jest kluczowym składnikiem stylu życia i podstawowym determinantem sprawności człowieka.

-          Dobrowolność – swoboda dobrowolnej treści i formy bez konieczności należenia do jakiegokolwiek stowarzyszenia, gdyż zgodnie z zainteresowaniem i zamiłowaniem dla własnej przyjemności i satysfakcji wynikającej z działania. Zespół wartości możliwych do realizacji bez względu na wiek , płeć, stopień usprawnienia  ruchowego czy umysłowego.

-          Bezinteresowność – ekonomicznych przy podejmowaniu decyzji i udziału w czynnej rekreacji, brak motywów

-          Przyjemność – samozadowolenie, pozytywne spojrzenie na świat pomimo zmartwień, trosk codziennego życia.

Rekreacja Ruchowa

Aktywny wypoczynek, masowa kultura fizyczna, czynności związane z ruchem i wysiłkiem fizycznym. Ma za zadanie zapewnić biologiczną sprawność organizmu, jednocześnie usprawnić psychiczne i społeczne funkcjonowanie jednostki, poszerzając sferę jej zainteresowań i możliwości. Zajęcia o treści ruchowo-sportowej lub turystycznej, którym człowiek oddaje się z własnej chęci w czasie wolnym dla odpoczynku, przyjemności  i rozwoju własnej osobowości.

Cechy rekreacji ruchowej:

-          ma miejsce w czasie wolnym

-          forma zajęć dobrowolnych, bez przymusu

-          wypływa z zainteresowań i potrzeb człowieka podejmowana w celach wypoczynkowych, rozrywkowych, kulturowych, a także dla rozwoju własnej osobowości i zdrowia

-          forma czynnego wypoczynku po nauce, pracy

-          działalność społecznie aprobowana

Funkcje rekreacji ruchowej:

-          kompensacyjno- korekcyjna – poprawa sprawności fizycznej, wyrównanie niedoboru aktywności ruchowej,

-          społeczno-wychowawcza – reguluje siły fizyczne, psychiczne, zabezpiecza indywidualne potrzeby i zainteresowania , przyczynia się do stałego rozwoju ale i dla poszczególnych grup , które w niej uczestniczą. Spełnia rolę rekreacji w rodzinie, w szkole, w społeczności osiedlowej

-          aktywny wypoczynek – podtrzymuje aktywne postawy człowieka w ciągu całego życia i w jego wszystkich rolach. Jest wypełniony różnymi zajęciami rozwijającymi osobowość.

Formy rekreacji ruchowej – działalność obejmująca indywidualne lub zespołowe wykonywanie  czynności przynoszących odpoczynek rozrywkę, sprawność, zdrowie, rozwijającą osobowość, a wykorzystująca ruch jako środek oddziaływania na organizm w zależności od potrzeb, zainteresowań.

Podział rekreacji ruchowej ze względu na intensywność wysiłku.

-          relaksacyjne – spacery, wędkowanie, obserwacje przyrody

-          o średniej intensywności – jazda na łyżwach, żeglowanie, gimnastykowanie

-          ćwiczenia intensywne – biegi, pływanie, aerobik

Podział rekreacji ruchowej ze względu na poziom trudności:

-          łatwe – biegi, jazda na rowerze

-          średnie – siatkówka, pływanie, jazda na łyżwach

-          trudne – narciarstwo, wspinaczka

Podział rekreacji ruchowej ze względu na pory roku:

-          letnie

-          zimowe

-          całoroczne – kulturystyka, kręgle itp.

Podział rekreacji ruchowej ze względu na miejsce ćwiczeń:

-          plenerowe

-          pod dachem

-          boiskowe

Podział rekreacji ruchowej ze względu na formy organizacyjne:

-          indywidualne i zespołowe

-          „Sport dla wszystkich” – cechą charakterystyczną jest udział w niej osób dorosłych w wieku produkcyjnym i emerytalnym, rodzin, młodzieży.„Sport dla wszystkich” – prawo każdego człowieka do sportu, do korzystania z warunków do uczestnictwa w sporcie.

-          - dyscypliny sportu, różne formy aktywności ruchowej od spontanicznych, niezorganizowanych zabaw i gier ruchowych do zorganizowanych ćwiczeń fizycznych wykonywanych regularnie.

Zadania rodziny w wychowaniu do rekreacji:

-          umiejętne pokierowanie zainteresowaniami i aktywnościa ruchową dziecka

-          odpowiednio przemyślany dobór form i treści rekreacji

-          wspólne uczestnictwo w rekreacji dzieci z rodzicami

-          wpojenie pożądanych nawyków, kształtowanie postawy i rozbudzanie potrzeb w zakresie aktywności ruchowej w czasie wolnym na podstawie własnego przykładu.

Rola rekreacji w trzech etapach życia człowieka