1. Wyjaśnij pojęcie własności prywatnej. Scharakteryzuj krótko jej typy.
Wyróżnia się zazwyczaj dwa zasadnicze rodzaje własności:
- własność prywatną
- własność publiczną
Własność prywatna- własność należąca do osoby prywatnej przysługująca osobom fizycznym i prawnym. Właściciel może z wyłączeniem innych osób korzystać z rzeczy, może pobierać pożytki oraz inne dochody z rzeczy, może rozporządzać rzeczą, może ją zniszczyć, przetwarzać, obciążać (np. hipoteką). Ponosi odpowiedzialność za posiadaną rzecz.
Do głównych typów własności prywatnej zaliczamy:
- własność kapitalistyczną- to prywatna własność kapitału wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej opartej na regularnym zatrudnianiu pracowników najemnych i nastawionej na osiąganie możliwie największego dochodu pieniężnego. Prowadzącego tego typu działalność przedsiębiorcę nazywamy kapitalistą, a uzyskiwany przez niego z tej działalności dochód zyskiem.
- własność drobnotowarową- to własność rodzin lub osób prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, nie zatrudniających regularnie pracowników najemnych. Chodzi tu głównie o własność zasobów kapitałowych skupionych w stosunkowo niewielkich rodzinnych gospodarstwach rolnych, zakładach rzemieślniczych, usługowych itp. Jednostki tego typu nie zawsze są nastawione na zysk. W licznych przypadkach głównym motywem osób czy rodzin prowadzących tego typu działalność jest zaspokojenie własnych potrzeb oraz zapewnienie sobie miejsca pracy. Wbrew przepowiedniom wielu teoretyków (np. Karola Marksa) ta forma własności prywatnej wykazuje w praktyce zdumiewającą trwałość i odgrywa w dalszym ciągu dość znaczną rolę w gospodarce wielu krajów;
- własność pracowniczą- występuje wtedy, gdy skupiony w danym przedsiębiorstwie zasób kapitału należy do zatrudnionych w nim pracowników. Chodzi tu np. o pracowniczą własność akcji, inaczej akcjonariat pracowniczy. Jeśli pracownicy posiadają wszystkie akcje danej spółki, przy czym podział tych akcji jest stosunkowo równomierny, to mamy niewątpliwie do czynienia ze spółką pracowniczą w ścisłym tego słowa znaczeniu. W praktyce takie sytuacje są stosunkowo rzadkie. Teoretycznie rzecz biorąc, do kontrolowania jakiejkolwiek spółki (nie tylko pracowniczej) potrzebne jest posiadanie ponad 50% jej akcji czy udziałów. W praktyce zależy to od stopnia rozproszenia akcji (udziałów) i innych czynników, które powodują, że często wystarcza do tego posiadanie znacznie mniej niż 50% akcji (udziałów);
2. Wyjaśnij pojęcie własności publicznej. Scharakteryzuj krótko jej typy.
Własność publiczna- to własność zasobów gospodarczych należących formalnie do państwa, poszczególnych gmin, regionów autonomicznych, miast itp. Instytucjonalno-prawne formy tego typu własności stosowane w poszczególnych krajach są bardzo zróżnicowane, zależnie od takich czynników, jak np.; system podziału władzy centralnej i lokalnej, tradycje demokratyczne lub ich brak, rola samorządności lokalnej. Zróżnicowana jest też zresztą faktyczna rola własności publicznej w poszczególnych krajach.
Do głównych typów własności publicznej zaliczamy:
- własność państwową- Własnością państwową jest własność i inne prawa majątkowe tanowiące własność Skarbu Państwa (własność sensu stricte) i innych państwowych osób prawnych (sensu largo) , np. samorządów terytorialnych. Przykłady: przedsiębiorstwa (np. ZTM), grunty, lasy państwowe.
- własność komunalną – stanowi część mienia komunalnego – mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych komunalnych osób prawnych.
3. Popyt na towary i usługi.
Popyt- funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową (ceteris paribus). Wykresem tej funkcji jest tzw. krzywa popytu. Należy zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy "popytem", a "wielkością popytu". Popyt to cała funkcja, natomiast wielkość popytu to ilość dobra, jaką konsumenci chcą nabyć przy zadanej cenie. "Wielkość popytu przy cenie p" jest więc konkretnym elementem funkcji, któremu na krzywej popytu odpowiada jeden punkt.
Prawo popytu- wraz ze wzrostem ceny danego dobra, zmaleje zapotrzebowanie na dobro, a wraz ze spadkiem ceny zapotrzebowanie wzrośnie.
4. Podaż towarów i usług.
Podaż- to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację na rynku. Zależność między ceną a podażą przedstawia krzywa podaży.
Prawo podaży- podaż danego towaru się zwiększa, jeśli wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny towarzyszy spadek wielkości podaży. Poziom podaży, tak jak poziom popytu nie zależy tylko od ceny towaru.
5. Jak ceny dóbr komplementarnych wpływają na popyt na dany produkt?
Dobra komplementarne to dobra, czyli towary lub usługi wzajemnie się uzupełniające, jedno dobro potrzebuje drugiego do prawidłowego działania, np. komputer i monitor, samochód i benzyna. Jeżeli rośnie popyt na dobro A to popyt na dobro B także wzrasta.
6. Jak ceny dóbr substytucyjnych wpływają na popyt na dany produkt?
Dobra substytucyjne to towary i usługi spełniające podobne bądź zupełnie pokrywające się funkcje. Mają podobne zastosowanie i podobne właściwości np. masło i margaryna, kredyt i pożyczenie pieniędzy od znajomego.W związku z tym, że dają podobne korzyści, wzajemnie się zastępują. Gdy rośnie popyt na dobro A, maleje popyt na dobro B.
7. Wyjaśnij pojęcie popytu na pracę.
Popyt na pracę (Labour demand) jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców, czyli ilość pracy, jaka pracodawcy mają do zaoferowania przy określonych stawkach płac. Popyt na pracę determinowany jest przede wszystkim przez koszty i wydajność pracy oraz popyt na dobra i usługi. Przedmiotem transakcji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem jest praca, za którą pracownik otrzymuje określone wynagrodzenie.
Podstawowe zależności:
Wzrost kosztów pracy na ogół prowadzi do obniżenia popytu na pracę. Wzrost wydajności pracy powoduje, iż pracodawca może zredukować zatrudnienie - gdyż ta sama praca może być wykonana w mniejszym wymiarze godzinowym. Wzrost popytu na dobra i usługi na ogół powoduje powiększenie produkcji przedsiębiorstwa, co z kolei wiążę się z większym zapotrzebowaniem na pracę.
8. Wyjaśnij pojęcie podaży na pracę.
Podaż pracy (Labour supply)- są to dostępne na rynku zasoby pracy, czyli ilość pracy generowana przez pracowników, gotowych podjęć pracę przy określonych stawkach płac.
Czynniki wpływające na podaż pracy
a) Czynniki demograficzne
Przyrost naturalny
Struktura ludności wg wieku
Saldo migracji
Struktura zamieszkania "miasto-wieś"
Struktura ludności wg płci
System szkolenia i kształcenia
Mobilność
Indywidualne motywacje i decyzje
b) Czynniki ekonomiczne
Wysokość płacy realniej
Wysokość podatków od dochodów
System opieki społecznej państwa
Wysokość płacy nominalnej
9. Co rozumiesz pod pojęciem zaniku przedsiębiorczości i rozmycia odpowiedzialności w gospodarce centralnie planowanej?
Zanik przedsiębiorczości- brak chęci do podejmowania działań, które miałyby powodować, że firma będzie lepsza niż jej konkurencja. Jest spowodowany jest brakiem motywacji, odgórnym ustalaniem cen itp.
Rozmycie odpowiedzialności- w GCR ceny determinowane są przez rząd, czyli partię, która aktualnie zasiada w rządzie. Dlatego też występuje rozmycie odpowiedzialności, ponieważ nie mamy pewności kto ponosi odpowiedzialność, gdyż nikt nie przyznaje się do podjęcia decyzji, a jeśli znajdzie się taka osoba to dzieli się winą z innymi.
10. Co rozumiesz pod pojęciem występowanie przerostów zatrudnienia w gospodarce centralnie planowanej?
Przerost zatrudnienia, czyli dziedziny pracy, w których utrzymują się nadwyżki zatrudnienia, eksperci wymieniają górnictwo (choć przede wszystkim chodzi o biurokratyczną czapę nad ziemią - samych górników być może jest za mało), energetykę, pocztę, PKP, przede wszystkim jednak - urzędy i administrację państwową. Jednocześnie eksperci przestrzegają przed wyolbrzymianiem tego problemu.
11. Co oznacza, że w gospodarce wolnorynkowej występuje swoboda w zakresie transferu prywatnych praw własności?
Gospodarka rynkowa to forma, w której jednostki gospodarujące kierują się swoimi własnymi celami i starają się osiągać maksymalne korzyści, nie uciekając się do pomocy czy ochrony ze strony państwa. To, co, jak i dla kogo wytwarzać, wynika z działania \"niewidzialnej ręki rynku\" (jako jedynego regulatora), która sprawia, że gospodarcze działania jednostki służą celom społeczeństwa jako całości. Czynniki wytwórcze są własnością prywatną i podlegają mechanizmom rynkowym. Ceny dóbr i usług kształtują się na rynku i to rynek określa ilość tych produktów i odbiorcę.
Jeżeli czynniki wytwórcze stanowią własność prywatną to swoboda w zakresie transferu prywatnych praw własności oznacza, że przedsiębiorstwo może zarządzać tymi czynnikami, bez interwencji państwa ( sprzedawać maszyny, zwalniać ludzi itp.)
12. Co oznacza, że w gospodarce wolnorynkowej przedsiębiorstwa funkcjonują w oparciu o zasadę samofinansowania?
Podmiotami gospodarki rynkowej są :
gospodarstwa domowe
przedsiębiorstwa
instytucje finansowe
administracja państwowa
władza lokalna
Zasada samofinansowania oznacza, że firma, jako suwerenny podmiot gospodarki rynkowej musi samodzielnie, czyli z własnego kapitału zapewnić pieniądze na pokrycie kosztów (wydatków) i zobowiązań.
Np. Zasada samofinansowania w banku oznacza, że środki na działalność banku powinny znaleźć pokrycie w środkach zgromadzonych przez bank jako pierwsze wyposażenie, wypracowanych w toku prowadzonej działalności, a także pozyskanych na określonych warunkach od innych podmiotów.
13.Zdefiniuj pojęcie „stały czynnik produkcji”. Wymień trzy przykłady czynników produkcji dla przedsiębiorstwa motoryzacyjnego.
Stały czynnik produkcji jest to czynnik którego nakład nie może ulec zmianie. Są to wszelkiego rodzaju dobra, które pozostają niezmienne.
Stałe czynniki produkcji dla przedsiębiorstwa motoryzacyjnego:
Ziemia,
Warsztat,
Wykształcenie
14. Zdefiniuj pojęcie „zmienny czynnik produkcji”. Wymień pięć przykładów czynników produkcji dla przedsiębiorstwa motoryzacyjnego.
Zmienny czynnik produkcji - jest to czynnik którego nakład może ulec zmianie nawet w krótkim okresie.
1) Cena części motoryzacyjnych
2) Wiedza technologiczna
3) Maszyny
4)Liczba zatrudnionych osób.
5) Czas pracy
15. Zdefiniuj pojęcie „kosztu stałego”. Wymień trzy przykłady kosztów stałych produkcji rolnej.
Koszty stałe są to nakłady, które musi ponosić przedsiębiorca,. które nie reagują na zmiany wielkości produkcji. Zależą na przykład od upływu czasu i bez względu na ilość wytworzonych w danym okresie produktów najczęściej pozostają na niezmienionym poziomie. Koszty stałe są głównym składnikiem kosztów dla wielu przedsiębiorstw. Obejmują wydatki ogólne, które dotyczą okresów miesięcznych lub rocznych.
Koszty stałe dla produkcji rolnej:
wynagrodzenie brutto pracowników zatrudnionych na stałe
Podatek rolny
opłaty za wodę i ścieki.
16. Zdefiniuj pojęcie „kosztu zmiennego”. Wymień trzy przykłady kosztów zmiennych produkcji rolnej.
Koszty zmienne są to nakłady przedsiębiorcy związane bezpośrednio z produkcją. Ich poziom zależy wprost od rozmiarów produkcji. Tak więc wynoszą zero gdy nic się nie produkuje, a rosną wraz ze zwiększaniem się rozmiarów produkcji.
Koszty zmienne dla produkcji rolnej:
1) koszty usług zewnętrznych
2) koszty pracy sezonowej,
3) koszty konserwacji i części zamiennych
17. Zdefiniuj pojęcie kosztu krańcowego na przykładzie produkcji butelek plastikowych.
Koszt krańcowy - koszt jaki ponosi producent w związku ze zwiększeniem wielkości produkcji danego dobra o jedną jednostkę. Stanowi przyrost kosztów całkowitych związany z produkowaniem dodatkowej jednostki dobra.
Przy danej wielkości produkcji danego dobra producent ponosi określone koszty. Jeżeli zwiększy swoją produkcję o jedną jednostkę, wówczas koszty całkowite produkcji zwiększą się. Różnica w wielkości kosztów jakie producent ponosił wcześniej i kosztów jakie ponosi po zwiększeniu produkcji stanowi właśnie koszt krańcowy. Jest to inaczej koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki dobra.
Przykłady kosztu krańcowego na przykładzie produkcji butelek plastikowych:
Zwiększenie skupu butelek, Zwiększenie przetopu butelek, Zmiana wyglądu butelki
18. Zdefiniuj pojęcie kosztu przeciętnego na przykładzie produkcji butelek plastikowych.
Koszt przeciętny (AC) to średni koszt wytworzenia jednostki produkcji AC=TC:Q
Jeśli koszt wytworzenia 100 jednostek produkcji (np. butelek plastikowych) wynosi 2000zł
To przeciętny koszt jednostkowy wynosi 20 zł (2000:100)
Przeciętny koszt stały (AFC) – Maleje on ciągłe ze wzrostem produkcji, gdyż całkowite koszty stałe zostają rozdzielone na coraz więcej wyprodukowanych jednostek
Przeciętny koszt zmienny (AVC) - początkowo maleje, ale w momencie gdy koszt krańcowy osiągnie wartość wyższą niż koszt przeciętny zmienny, również on zacznie rosnąć. Ta sama zależność dotyczy przeciętnego kosztu całkowitego.
19. Określ warunki „swobody wejścia na runek” w 4 głównych modelach rynku.
Swoboda wejścia na rynek
Monopol – ograniczona lub zupełnie zablokowana
Konkurencja monopolistyczna - Nieograniczona
Oligopol - Ograniczona
Konkurencja doskonała – Nieograniczona
20. Określ liczbę firm działających w czterech głównych modelach rynku.
Monopol – [Jedno] istnieje tylko jedno przedsiębiorstwo w danej gałęzi, a więc nie napotyka ono konkurencji wewnątrz gałęzi.
Konkurencja monopolistyczna – [Dużo] wiele przedsiębiorstw konkuruje ze sobą ,a nowe firmy mogą swobodne wejść do gałęzi.
Oligopol – [Kilka] w warunkach oligopolu istnieje tylko kilka przedsiębiorstw, a wejście nowych firm jest ograniczone.
Konkurencja doskonała – [Bardzo dużo] to struktura rynku, na którym bardzo dużo przedsiębiorstw konkuruje ze sobą.
21. Co to jest majątek realny w teorii ekonomii? Podaj przykłady.
Majątek realny (aktywa trwałe) - część aktywów jednostki gospodarczej o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok.
W skład majątku trwałego wchodzą:
wartości niematerialne i prawne
rzeczowe aktywa trwałe: środki trwałe i środki trwałe w budowie
należności długoterminowe
inwestycje długoterminowe
długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
22. Co to jest majątek finansowy w teorii ekonomii? Podaj przykłady.
Majątek finansowy.
Majątek obejmujący długoterminowe lokaty kapitałowe powierzone innym jednostkom w celu uzyskania określonych korzyści (np. w formie dywidendy, odsetek). W bilansie pozostają jako aktywa przynajmniej przez rok. Aktywa finansowe: depozyty bankowe, akcje, obligacje, polisy ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne
23. Co to jest krańcowy produkt pracy? Wyjaśnij na przykładzie produkcji rolnej.
Krańcowy produkt pracy (MPPL) – jest to dodatkowy produkt wytworzony przez ostatniego pracownika. Iloczyn krańcowego produktu pracy i krańcowego przychodu ze sprzedaży dodatkowej jednostki produktu (MR) to krańcowy przychód z pracy (MRPL). Tak więc, jeżeli ostatni pracownik wytworzy 100 ton produktu na tydzień (MPPL), a przedsiębiorstwo uzyskuje 20 zł za każdą dodatkową tonę (MR), to krańcowy przychód uzyskany z pracy pracownika (MRPL) jest równy 2000 zł. Ten pracownik dodaje 2000 zł do przychodów przedsiębiorstwa.
Krzywą MPPL przedstawia rysunek. Gdy zatrudnieni są kolejni pracownicy, w pewnym momencie pojawiają się zmniejszające się przychody (punkt x). Na prawo od tego punktu krzywa opada.
24. Co to jest krańcowy koszt pracy? Wyjaśnij na przykładzie produkcji rolnej.
Koszt krańcowy pracy (MCL) –jest to koszt zatrudnienia dodatkowego pracownika. W warunkach doskonałej konkurencji przedsiębiorstwo jest zbyt małe, aby mogło wpłynąć na rynkową stawkę płacy. Napotyka poziomą krzywą podaży pracy. Tak więc dodatkowy koszt zatrudnienia następnej osoby jest równy płacy: MCL= W.
25. Co przedstawia stopa zatrudnienia i jak się ją oblicza?
Stopa zatrudnienia - jest to procent ludzi posiadających zatrudnienie w stosunku do ogółu populacji zawodowo aktywnej.
Wzór:
Stopa zatrudnienia = pracujący / populacja w wieku produkcyjnym * 100
Jest to wskaźnik dostępności pracy i stopnia adekwatności umiejętności i wymagań na rynku pracy
26. Co przedstawia stopa bezrobocia i jak się ją oblicza?
Stopa bezrobocia - jest to wyrażony w procentach stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo.
W praktyce stosowane są dwa sposoby jej obliczania: pierwszy, używany w większości krajów świata, określa stopę bezrobocia jako stosunek liczby osób zarejestrowanych jako poszukujące pracy do zasobu siły roboczej. Drugi, stosowany rzadziej, jest relacją liczby osób zarejestrowanych jako poszukujące pracy do liczby ludności w wieku produkcyjnym, tj. do liczby osób w granicach wiekowych określających w danym kraju wiek produkcyjny (w Polsce 16-60 lat dla kobiet i 16-65 lat dla mężczyzn). Stopa bezrobocia obliczona drugim sposobem jest zawsze niższa, bo liczebność ludności w wieku produkcyjnym jest zawsze większa od liczebności zasobu siły roboczej.
Stopa bezrobocia nie jest dokładnym miernikiem rozmiarów bezrobocia, ponieważ zawsze istnieje grupa bezrobotnych, którzy poszukują pracy na własną rękę nie rejestrując się w urzędzie zatrudnienia, a równocześnie wielu zarejestrowało się tylko po to, by skorzystać z prawa do zasiłku, nie mając zamiaru podjęcia pracy.
Jak obliczyć stopę bezrobocia?
Zatem: stopa bezrobocia = liczba bezrobotnych / liczba czynnych zawodowo x 100.
27. Scharakteryzuj bezrobocie przejściowe. Podaj 3 przykłady.
Bezrobocie frykcyjne (przejściowe), tworzą je osoby zmieniające w danym momencie pracę, osoby wchodzące na rynek pracy (np. absolwenci szkół), osoby powracające na ten rynek (matki po urlopach wychowawczych). Charakterystyczne dla tego rodzaju bezrobocia są jego krótkotrwałość oraz płynność.
Bezrobocie frykcyjne występuje w sytuacji, gdy zwalniający się lub zwalniani pracownicy, szukając nowego miejsca zatrudnienia, pozostają przez pewien czas bez pracy. Nie zawsze otrzymują oni oferty, o które zabiegają, gdyż pracodawca woli zatrudnić lepszego pracownika. Również bezrobotni nie zawsze godzą się na pierwszą otrzymaną ofertę pracy. Często wolą kontynuować starania o lepszą pracę. Dodatkowym problemem jest fakt, że informacja o popycie na pracę i podaży pracy jest niedoskonała. Pracodawcy nie maja pełnej informacji o podaży pracy, a pracownicy nie wiedzą dokładnie, gdzie są wolne miejsca pracy i jakie są stawiane wymagania.
Stąd też najbardziej skutecznym sposobem zmniejszenia bezrobocia frykcyjnego jest usprawnienie informacji o wolnych miejscach pracy. Źródłem informacji mogą być urzędy pracy, prywatne agencje pośredniczące w zatrudnieniu oraz lokalna i centralna prasa.
28. Scharakteryzuj bezrobocie cykliczne. Podaj 2 przykłady.
Bezrobocie cykliczne (koniunkturalne, keynesowskie) - to bezrobocie związane z cyklicznymi zmianami produktywności gospodarki. I tak:
1. W okresie recesji - spada popyt na towary i usługi oferowane przez przedsiębiorstwa, co wywołuje spadek produkcji. Spadek produkcji wywołuje zaś spadek zapotrzebowania na pracę, co prowadzi do pojawienia się bezrobocia cyklicznego.
2. W okresie koniunktury - popyt na towary i usługi oferowane przez przedsiębiorstwa wzrasta, co wywołuje wzrost produkcji. Wzrost produkcji powoduje wzrost zapotrzebowania na pracę, co prowadzi do stopniowego zaniknięcia bezrobocia cyklicznego.
29. Scharakteryzuj bezrobocie strukturalne. Podaj 3 przykłady.
Bezrobocie strukturalne - rodzaj bezrobocia, które występuje, gdy umiejętności, wiedza i poziom wykształcenia bezrobotnych nie odpowiadają potrzebom rynku. Spowodowane jest koniecznością znacznych zmian kwalifikacji pracowników, wywołanych innowacjami technologicznymi lub kurczeniem określonych dziedzin produkcji. Źródłem bezrobocia strukturalnego może być upadek niektórych branż czy gałęzi, zmiana struktury gospodarki narodowej np. pod wpływem zmiany struktury popytu. Ten typ bezrobocia pojawia się również, gdy w określonych regionach kraju lub gałęziach gospodarki występuje zastój i nowe roczniki wchodzące na rynek pracy nie mogą znaleźć zatrudnienia. Bezrobocie strukturalne stanowi szczególny problem w regionach, gdzie dominuje jedna gałąź przemysłu, np. górnictwo, hutnictwo.
30. Scharakteryzuj bezrobocie sezonowe. Podaj 3 przykłady.
Bezrobocie sezonowe to rodzaj bezrobocia, który jest uwarunkowany porą roku i związanymi z nią zmianami pogodowymi, wegetacji roślin itp. Występuje w zakładach pracy sezonowej np. w budownictwie, rolnictwie i innych. Sezonowy charakter ma również bezrobocie absolwentów, których wejście na rynek pracy dokonuje się stopniowo i jest związane z terminem zakończenia nauki w szkołach. Wynika również z sezonowości produkcji w niektórych dziedzinach gospodarki, uzależnionych od warunków klimatycznych.
31. W jaki sposób zjawisko bezrobocia wpływa na poprawę wydajności pracy osób zatrudnionych?
Wzrost bezrobocia powoduje obawę pracowników o swoje miejsca pracy. Sytuacja taka zmusza pracowników do bardziej efektywnej i solidnej pracy, a chęć posiadania stałego i stabilnego zatrudnienia jest motywacją do wydajniejszej pracy.
32. Dlaczego zjawisko bezrobocia osłabia dynamikę popytu na towary i usługi?
Wzrost bezrobocia osłabia dynamikę popytu na towary i usługi, ponieważ osoba bezrobotna nie posiadająca stałych dochodów nabywa tylko podstawowe towary/usługi niezbędne do codziennego życia. Brak wolnych środków pieniężnych w gospodarstwie powoduje zmniejszenie zakupu towarów i usług (bardziej luksusowe) czy zbędnych do codziennego życia co powoduje wyższa podaż nad popytem. Taka sytuacja zmusza producentów do zmieszenia produkcji, a z za tym idzie do ograniczenia zatrudnienia.
33. Co to jest popyt konsumpcyjny? Podaj 5 przykładów dóbr konsumpcyjnych.
Popyt konsumpcyjny jest to suma wydatków na zakup dóbr i usług z rozporządzalnych dochodów osobistych gospodarstw domowych.
Dobra konsumpcyjne - dobra wytworzone w celu niezwłocznego ich wykorzystania (zużycia) przez konsumenta np. ubrania, jedzenie.
34. Co to jest popyt sektora finansów publicznych? Podaj 3 przykłady.
Popyt sektora finansów publicznych jest to wielkość wydatków poniesionych przez zbiór państwowych i samorządowych osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, finansowanych głównie lub wyłącznie ze środków budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego np. wozy dla straży pożarnej, radiowozy policyjne, wyposażenie szkół państwowych, itp.
35. Co to jest popyt inwestycyjny? Podaj 4 przykłady dóbr inwestycyjnych.
Popyt inwestycyjny jest to wielkość wydatków poniesionych przez przedsiębiorstwo w celu powiększenia jego zasobu trwałego. Zależy on głównie od przewidywań przedsiębiorstw co do wzrostu bądź spadku popytu na ich produkty.
Dobra inwestycyjne element czynników produkcji, wchodzące w skład kapitału np. budowle, maszyny, narzędzia, produkty wykorzystywane do produkcji (np. mleko do krówek).
36. Scharakteryzuj inflację popytową.
Inflacja popytowa jest to wzrost cen spowodowany ciągłym wzrostem ogólnego poziomu popytu. Skala wzrostu cen zależy od tego, jak bliska produkcji potencjalnej jest produkcja faktyczna. Im mniejsze są rezerwy nie wykorzystanych zdolności produkcyjnych, tym więcej przedsiębiorstw będzie odpowiadać za wzrost popytu nadwyżką cen. Inflacja popytu występuje przeważnie w okresach wysokiej koniunktury.
37. Scharakteryzuj inflację strukturalną.
Inflacja strukturalna jest to inflacja wynikająca ze zmian w strukturze popytu i podaży. Pod wpływem zmian zachodzących w strukturze popytu i podaży niektóre gałęzie doznają wzrostu popytu na swe wyroby, inne zaś notują spadek popytu. Jeżeli ceny i płace w gałęziach zmniejszających lub zwiększających produkcję są nieelastyczne powoduje to ogólny wzrost poziomu płac w gospodarce. Zjawisko to przybiera na sile gdy podaż jest mało elastyczna i nie dostosowuje się natychmiast do zachodzących zmian.
38. Scharakteryzuj inflację kosztową.
Inflacja kosztów jest związana z ciągłym wzrostem kosztów produkcji i przesuwaniem się w lewo (do góry) krzywej podaży AS. Występuje to wtedy, gdy koszty produkcji rosną niezależnie od poziomu globalnego popytu. Przy wzroście kosztów przedsiębiorstwa częściowo podnoszą ceny, a częściowo zmniejszają produkcję. Skala podwyżek cen oraz spadku produkcji zależy od kształtu krzywej popytu globalnego. Im mniej elastyczna jest krzywa popytu AD, ty mniejszy będzie spadek utargu w przypadku podwyżki cen, co skłoni większą liczbę przedsiębiorstw do przerzucania zwyżki kosztów na nabywców za pomocą podwyżek cen. W przypadku inflacji kosztów produkcja i zatrudnienie spadają.
Inflacja kosztów
Na skutek wzrostu kosztów krzywa podaży globalnej przesunęła się w lewo: z położenia AS1 do położenia AS2. W rezultacie ceny rosną do poziomu P3, a wielkość produkcji spada do Q3.
39. W jaki sposób zjawisko inflacji powoduje wzrost kosztów działalności gospodarczej?
Inflacja powoduje duże zamieszanie w kalkulacji kosztów produkcji. Rodzi ona niepewność w przewidywaniu wzrostu realnych zysków, co wpływa destabilizująco na działalność gospodarczą i zniechęca do podejmowania ryzykownych inwestycji. W warunkach wysokiej i...
krzycho1022