Hoff Benjamin - Te Prosiaczka.pdf - Książki - ivo76

Benjamin HOFF

Te Prosiaczka

R E B I S

Ilustrował Ernest H. Shepard

Tłumaczył Rafał T. Prinke

DOM WYDAWNICZY „REBIS” POZNAŃ 1993

Dla Lan Ts'aiho

—

Niełatwo być odwaŜnym, kiedy jest się tylko Bardzo Małym Zwierzątkiem — powiedział Prosiaczek, lekko pociągając

noskiem.

Królik, który z wielkim skupieniem zabierał się do pisania, podniósł łebek i powiedział:

—

Właśnie dlatego, Ŝe jesteś Bardzo Małym Zwierzątkiem, moŜesz się przydać w przedsięwzięciu, jakie mamy przed

sobą.

Spis treści

Co? Następna ksiąŜka? 5

Wtrącenie 8

Eeee... — jak to się nazywa? — Prosiaczka 10

Bardzo Małe Zwierzątko 17

Efekt Kłapouchego 31

Skłonność Tygrysa 45

Jak się rzeczy mogłyby mieć 57

Jak się rzeczy mają 74

Proste serce 91

Dzień Prosiaczka 108

PoŜegnanie 127

Co? Następna ksiąŜka?

Pewnego dnia, nie tak dawno, zastałem Prosiaczka siedzącego samotnie na moim biurku, spoglądającego rzewnymi oczkami

przez okno. Spytałem, co robi...

—Ach, tak sobie marzę — odparł.

Marzysz o czym? — pytałem dalej.

Właściwie o niczym — powiedział, a jego uszka zrobiły się bardziej róŜowe niŜ zwykle.

Wiesz, Ŝe nie będę się z ciebie śmiał, jeŜeli mi powiesz.

Taaak... tylko sobie tak myślałem...

No?

Tylko marzyłem... Ŝe pewnego dnia ktoś zwróci na mnie uwagę.

Ja cię zauwaŜam.

Ale chodzi mi o to... to znaczy... Ŝe wszyscy zauwaŜają Puchatka....

Tak, prawie wszyscy go zauwaŜają, odkąd, wiele lat temu, pojawiły się ksiąŜki o Puchatku.

A szczególnie teraz — powiedział Prosiaczek. — Sam wiesz, z jakiego powodu.

Ach, tak — odparłem. — O mało co bym zapomniał.

I wtedy równieŜ ja zacząłem spoglądać z rozrzewnieniem przez okno, wspominając wiosnę 1982 roku. Wtedy bowiem Dutton

wydał moją ksiąŜkę zatytułowaną Tao Kubusia Puchatka. Wydało mi się, Ŝe było to juŜ tak dawno temu...

Tao Kubusia Puchatka było reakcją na to wszystko, co robiono z taoizmem. KsiąŜki w języku angielskim na temat chińskiej

filozofii taoizmu — która, jak zacząłem to sobie uświadamiać, była czymś znacznie więcej niŜ „filozofią" i bynajmniej nie wyłącznie

„chińską" — były przez wiele lat zdominowane przez naukowców bardziej zainteresowanych katalogowaniem i sprzeczaniem się

o drobiazgi bez znaczenia niŜ przekazywaniem praktycznej mądrości zasad taoistycznych.

Przez większą część mojego Ŝycia uczyłem się tych zasad od róŜnych mistrzów taoizmu. Niektórzy z nich byli prawdziwymi

duchowymi mistrzami, inni napuszonymi badaczami. Niektórzy z nich byli Chińczykami, inni nie; niektórzy z nich byli ludźmi, inni

nie (i ci byli najlepszymi nauczycielami). ZniewaŜano ich i wykpiwano w „taoistycznych" dziełach naukowców, którzy taoistami nie

byli, których nie uczyli taoiści i którzy nie uprawiali taoistycznych sztuk i ćwiczeń — a jednak zmonopolizowali taoizm i drwili z

kaŜdego, kto ośmielił się zasugerować, Ŝe moŜe być coś jeszcze poza tym, o czym oni mówią.

Czytywałem takie rzeczy jak opis walki mieczem pióra taoistycznego pisarza Chuangtse, przetłumaczony w formie zupełnie

nonsensownej przez pewien Autorytet wyraźnie nie znający nawet najbardziej podstawowych zasad taoistycznych sztuk walki... I

zastanawiałem się, czy nie moŜna by czegoś z tym zrobić.

Pewnego dnia, cytując komuś słowa z Kubusia Puchatka A. A. Milne'a, wpadłem na pomysł. Mógłbym napisać ksiąŜkę

wyjaśniającą taoizm poprzez postaci z Kubusia Puchatka i Chatki Puchatka. To, jak mi się zdawało, uwolniłoby taoizm z rąk

akademików i wróciło mu ową dziecięcą prostotę i poczucie humoru, które oni zagubili.

Słysząc o takim pomyśle, niektórzy z Kłapouchych odradzali mi go. Jednak słuchanie rad Kłapouchych rzadko wydawało mi się

szczególnie dobrą rzeczą. Wręcz przeciwnie. JeŜeli jakiś Kłapouchy jest czemuś przeciwny, to dochodzę do wniosku, Ŝe coś w

tym musi być.

I w ten sposób powstała ksiąŜka. Opublikowano ją i (jak sądziłem) sprawa została zamknięta. Ale tak się nie stało. To był

właściwie dopiero początek.

Przed opublikowaniem Tao Kubusia Puchatka nie spotykało się wielu ludzi z Zachodu dyskutujących na temat taoizmu, którzy by

nie byli naukowcami albo mistykami. Dzisiaj zasady taoistyczne opisywane są w publikacjach dotyczących biznesu, nauk

ścisłych, psychologii, zdrowia, sportu, muzyki, sztuki, literatury, programowania komputerów i wielu jeszcze innych dziedzin.

Mówi się o nich na strategicznych naradach wielkich korporacji, na lekcjach w szkołach średnich, na uniwersytetach i zebraniach

wszelkiego typu. I (według tego, co czytałem i słyszałem) najczęściej zalecaną ksiąŜką wyjaśniającą zasady taoizmu jest Tao

Kubusia Puchatka. WyŜsze uczelnie uŜywają go jako podręcznika taoizmu, psychiatrzy dają egzemplarze swym pacjentom,

duchowni cytują go w kazaniach, trenerzy chińskich sztuk walki czytają go swoim uczniom itd. Słyszałem nawet, Ŝe niektórzy

właściciele moteli kładą egzemplarz ksiąŜki w kaŜdym pokoju. Wygląda zatem na to, Ŝe Tao Kubusia Puchatka (znane teŜ jako

The Tao of Pooh, Le Tao de Pooh, Tao enligt Puh, Nalle Puh ja Tao i temu podobne) jest znane i lubiane na całym świecie. I

muszę powiedzieć, Ŝe Puchatkowi było z tego powodu niezmiernie miło.

Ojej, Puchatku! — powiedzieli wszyscy z wyjątkiem Kłapouchego.

Dziękuję — powiedział Puchatek.

A Kłapouchy powiedział pod nosem do siebie:

—Jakieś sztuczki do pisania. Ołówki i coś tam jeszcze.

Mocno przecenione, moim zdaniem. Bzdura. Nic waŜnego.

Tak więc Tao Kubusia Puchatka uznane zostało za Znaczący Sukces. I do niedawna uwaŜałem, Ŝe to juŜ rzeczywiście koniec tej

sprawy. Wyjaśniłem zasady taoizmu. Dobrze się bawiłem z Puchatkiem i naszymi przyjaciółmi. Były jednak inne sprawy, którymi

chciałem się zająć, i inni przyjaciele, z którymi chciałem się bawić.

—Zatrzymajcie ten Znaczący Sukces — prosiłem. — Chcę wysiąść.

Ale nikt nie chciał mnie wypuścić.

—Nie, nie zamierzam napisać dalszego ciągu Tao Kubusia Puchatka. Nie lubię dalszych ciągów. Bardzo wam dziękuję. Do

widzenia.

Ale powoli i niezauwaŜalnie — do tego stopnia, Ŝe długo sam o tym nie wiedziałem — coś zaczynało wkradać się do mojej

świadomości. Pewien cienki głosik próbował przywołać moją uwagę. Po jakimś czasie uświadomiłem sobie, Ŝe był to głos

Prosiaczka. W końcu usiadłem i zacząłem słuchać. A posłuchawszy chwilę, zacząłem notować... Prosiaczek twierdził, Ŝe wiele

jest jeszcze do powiedzenia i Ŝe nikt tego nie mówi, a właśnie dzisiaj trzeba to powiedzieć. W nadchodzących latach — jak mówił

— będzie to jeszcze waŜniejsze. Druga ksiąŜka nie musi być „dalszym ciągiem", ale dopełnieniem, tak jak Chatka Puchatka

dopełnia Kubusia Puchatka. Dlaczego słuchałem Prosiaczka? Odpowiedź leŜy w przeszłości.

W dzieciństwie, kiedy po raz pierwszy czytano mi o Puchatku, moim ulubieńcem stał się od samego początku Prosiaczek.

Wiedziałem o tym, ale nie wiedziałem, dlaczego tak było. Teraz juŜ wiem. I mam nadzieję, Ŝe zanim skończysz czytać tę ksiąŜkę,

teŜ będziesz wiedział.

Wtrącenie

Mieliśmy zamiar umieścić tu Wprowadzenie, ale coś juŜ wepchnęło się wcześniej. Stwierdziliśmy więc, Ŝe w takiej sytuacji nie

moŜemy tego nazwać Wprowadzeniem.

Zapytaliśmy Sowę, która jest osobą najwłaściwszą do konsultowania takich spraw, jak nazwać Wprowadzenie, które następuje

juŜ po czymś innym.

— Wtrącenie — odpowiedziała ze znajomością rzeczy.A poniewaŜ Sowa mówi, Ŝe to jest Wtrącenie, no to tak z

pewnością musi być. Tak więc, na początek....

Ale czy to jest o mnie? — zapytał Puchatek.

Och, Puchatku. Nie wiedziałem, Ŝe tu jesteś.

Mało kto mnie juŜ zauwaŜa — stwierdził Puchatek ze smutkiem w głosie.

Oczywiście, Puchatku, Ŝe jesteś. Teraz.

To dobrze — powiedział, wyraźnie uradowany.

Chcielibyśmy wyjaśnić w tym Wtrąceniu...

— Tym „czym"? — spytał znów Puchatek.

Wtrąceniu. Tym, co właśnie robimy.

Ach. Czy to coś takiego jak Wytrącanie?

No, coś tego rodzaju, jak sądzę.

W kaŜdym razie, w tym Wtrąceniu chcielibyśmy wyjaśnić — i musimy to powiedzieć bardzo cichutko — Ŝe ta ksiąŜka nie jest tylko

o Puchatku.

Przepraszam, Ŝe co? — powiedział Puchatek. — Czy ktoś coś mówił?

Ja nic nie słyszałem — odparłem.

Aha — powiedział Puchatek.

Hej, Puchatku — czy tam na drzewie za oknem nie siedzi jakiś rzadki okaz ptaka? A moŜe to ryba?

Nic nie widzę.

Jestem pewien, Ŝe to ryba. Jedna z tych najrzadszych.

Niewątpliwie — zgodził się Puchatek. — JeŜeli siedzi na drzewie.

Idź, proszę, i sprawdź to, Puchatku. Otworzę ci drzwi. Dobrze się jej przypatrz. Do widzenia.

* * *

Tak więc zasadniczo nie jest to ksiąŜka o Puchatku, ale raczej o Prosiaczku. Na jej stronach Drogę będzie nam wskazywał

bojaźliwy i tęskniący za czymś Prosiaczek, a nie wygodny i zadowolony z siebie Puchatek. Innymi słowy, będziemy spoglądać na

rzeczywistość pod nieco odmiennym kątem. PoniewaŜ tym razem zajmujemy się bardziej nieśmiałym zwierzątkiem, ta ksiąŜka

moŜe sprawiać wraŜenie nieco bardziej powaŜnej niŜ jej poprzedniczka. Ale...

—

Ach, tu jesteś — powiedział Królik. —Prosiaczek wpadł do kosza na śmieci.

MoŜe „powaŜna" to nie jest najwłaściwsze słowo. MoŜe...

—

Pomocy! Pomocy!

...lepszym słowem byłoby „spokojniejsza".

BUMS!!!***?

Wielkie nieba! A to co znowu?

Tygrys go uratował — wyjaśnił Królik.

Biedny Prosiaczek. Powiedz mu, Ŝe zaraz tam przyjdę.

Przepraszam.

Eeee... — jak to się

nazywa? — Prosiaczka

Pewnego dnia, gdy słońce znów ukazało się nad Lasem, przynosząc z sobą majowe wonie, a leśne strumyki szemrały radośnie,

Ŝe znowu są śliczne, tak jak dawniej; gdy małe kałuŜe śniły sobie spokojnie o tym, co widziały, i których przygodach, których

zaznały; gdy w cieple i ciszy Lasu kukułka ostroŜnie próbowała swego głosu i nasłuchiwała uwaŜnie, jak teŜ on brzmi; gdy leśne

gołębie uŜalały się między sobą i gruchały łagodnie o tym, Ŝe to była, oczywiście, wina tamtego i owego, ale Ŝe to nie ma

większego znaczenia — otóŜ jednego z takich dni Krzyś gwizdnął w umówiony sposób

i w chwilę potem przyfrunęła Sowa ze Stumilowego Lasu, aby dowiedzieć się, czego się od niej Ŝąda.

Ach — Puchatek i Prosiaczek. Wejdźcie, proszę, i rozgośćcie się. Przyszliście akurat na czas.

Czas na co? — zapytał Puchatek z na dzieją w głosie. — Na małe...

Na małe Conieco taoizmu.

Hmm.

Czy to niebezpieczne? — spytał Prosiaczek.

Ani trochę. Wiesz, co to taoizm?

Tak — odparł Prosiaczek, niezupełnie pewien. — Oczywiście.

Widzisz, zanim pójdziemy dalej, musimy wyjaśnić taoizm.

Czy nie zrobiliśmy juŜ tego? — zapytał Puchatek.

To było w Tao Kubusia Puchatka. Tutaj teŜ musimy powiedzieć coś Wyjaśniającego. Tak na wszelki wypadek.

Na wypadek czego? — zdenerwował się Prosiaczek.

Na wypadek... No, po prostu na wszelki wypadek. Myślę, Ŝe Puchatek mógłby coś o tym powiedzieć, ale on pewnie nie pamięta,

co to takiego.

Oczywiście, Ŝe mogę — powiedział Puchatek. — To jest... To coś takiego jak... A moŜe nie? Chodzi mi o to, Ŝe...

Tak teŜ myślałem.

Kiedy ostatnio wyjaśniałeś taoizm — powiedział Prosiaczek — pojechaliście z Puchatkiem do Chin. JeŜeli mamy znów tak zrobić,

tobędę musiał spakować trochę rzeczy.

Nie, nie musimy jechać do Chin. Zostaniemy tu, gdzie jesteśmy.

To dobrze — zamruczał Puchatek i podreptał do kuchni.

PoniewaŜ zaczniemy od taoistycznego wyjaśnienia pochodzenia taoizmu, moŜemy równie dobrze zostać tutaj. Albowiem

gdziekolwiek na świecie byśmy się znaleźli w dowolnym momencie, tam właśnie powstał taoizm — bez względu na to, czy go tak

nazywano, czy inaczej. Powstał on przed Wielkim Rozdzieleniem...

Tysiące lat temu człowiek Ŝył w harmonii z przyrodą. Za pomocą tego, co dziś nazwalibyśmy telepatią, porozumiewał się ze

zwierzętami, roślinami i innymi formami Ŝycia, z których Ŝadnej nie uwaŜał za „niŜszą" od siebie, a jedynie inną, mającą inne

zadania do spełnienia. Pracował ramię w ramię z aniołami ziemi i duchami przyrody, z którymi dzielił odpowiedzialność za opiekę

nad światem.

Atmosfera ziemska róŜniła się bardzo od dzisiejszej — była znacznie bardziej wilgotna, pozwalając bujnie rozwijać się

roślinności. Łatwo dostępne było niezmiernie róŜnorodne poŜywienie: jarzyny, owoce, nasiona i zboŜa. Dzięki takiej diecie i

wskutek braku nienaturalnego wysiłku, długość Ŝycia ludzkiego była wielokrotnie większa niŜ dzisiaj. Zabijanie zwierząt dla

pokarmu lub jako „sport" było nie do pomyślenia. Człowiek Ŝył w zgodzie z samym sobą i róŜnorodnymi formami Ŝycia, które

uwaŜał za swych nauczycieli i przyjaciół.

Ale, najpierw stopniowo, a potem coraz intensywniej, ludzkie ego zaczęło się rozrastać i rozpychać. W końcu, kiedy stało się

przyczyną wielu niemiłych incydentów, uchwalono, Ŝe człowiek powinien zostać oddzielony, aby się czegoś nauczył. I tak

wszelkie związki zostały zerwane.

Samodzielny, z uczuciem odrębności wobec świata, który go stworzył, odcięty od pełni jego bogactwa — człowiek przestał być

szczęśliwy. Zaczął więc szukać utraconego szczęścia. Kiedy znajdował coś, co mu je przypominało — próbował to posiąść i

zabrać jak najwięcej, w ten sposób wprowadzając do swego Ŝycia napięcie. Poszukiwanie trwałego szczęścia i gromadzenie jego

nietrwałych namiastek nie dawało mu jednak zadowolenia.

PoniewaŜ nie potrafił juŜ słyszeć tego, co mówiły inne formy Ŝycia, mógł jedynie próbować zrozumieć je przez ich działania, które

często opacznie interpretował. PoniewaŜ nie współdziałał juŜ z aniołami ziemi i duchami przyrody dla dobra wszystkich, ale

usiłował manipulować siłami ziemi jedynie dla własnego dobra, rośliny poczęły kurczyć się i umierać. Atmosfera planety stała się

sucha i pojawiły się pustynie. Przetrwało jedynie niewiele roślin, a i te z czasem wyrastały mniejsze i twardsze. W końcu utraciły

wyraziste kolory i obfitość owoców swych przodków. Długość Ŝycia ludzkiego zaczęła się odpowiednio zmniejszać, pojawiły się i

rozpowszechniły choroby. Z powodu coraz mniejszych zasobów Ŝywności — i coraz intensywniejszego Ŝycia — człowiek zaczął

zabijać i zjadać swych przyjaciół — zwierzęta. Szybko nauczyły się one uciekać na widok człowieka i stawały się coraz bardziej

nieufne wobec jego intencji i zachowań. I tak Rozdzielenie się powiększało. Po kilku pokoleniach niewielu ludzi miało pojęcie o

tym, jakie niegdyś było Ŝycie człowieka.

Kiedy stosunek człowieka do ziemi stawał się jeszcze bardziej instrumentalny i rabunkowy, a jego świat społeczny i duchowy

ograniczył się jedynie do świata jego gatunku — stosunek człowieka do własnej rasy stał się równieŜ instrumentalny i rabunkowy.

Ludzie zaczęli zabijać i niewolić siebie nawzajem, tworząc armie i cesarstwa, zmuszając tych, którzy wyglądali, mówili, myśleli i

zachowywali się inaczej niŜ oni, do uznania tego, co sami uwaŜali za najlepsze.

śycie stało się taką niedolą dla rodzaju ludzkiego, Ŝe jakieś dwa do trzech tysięcy lat temu doskonałe duchy poczęły się rodzić na

ziemi w ludzkich ciałach, aby nauczać prawd, które w większości zostały juŜ zapomniane. Jednak do tego czasu ludzkość juŜ się

tak podzieliła i zatraciła wraŜliwość na powszechne prawa działające w świecie przyrody, Ŝe owe prawdy były jedynie częściowo

zrozumiałe.

Z upływem czasu nauki owych doskonałych duchów były zmieniane z powodów, które moŜna by nazwać politycznymi, przez

dziedziczące je — tak bardzo ludzkie — organizacje. Ci, którzy doszli do znaczenia w tych organizacjach, pragnęli władzy nad

innymi. Umniejszali wagę innych form Ŝycia i wykreślali z nauk stwierdzenia mówiące, Ŝe te formy mają dusze, mądrość i boski

pierwiastek — i Ŝe niebiosa, z którymi byli w kontakcie, to stan Jedności z Boskim Pierwiastkiem, moŜliwy do osiągnięcia przez

kaŜdego, kto odsunie swe ego i podda się powszechnym prawom. Zaślepieni głodem władzy pragnęli, by ich wyznawcy wierzyli,

Ŝe niebiosa to miejsce, do którego niektórzy ludzie — i tylko ludzie — idą po śmierci, miejsce, do którego moŜna się dostać

jedynie za pozwoleniem ich organizacji. Nawet doskonałe duchy nie potrafiły przywrócić pełni prawdy ze względu na negatywny

wpływ ludzkiego ego.

W ciągu wieków opowieści o Wielkim Rozdzieleniu i Złotym Wieku, który istniał wcześniej, przekazywane były przez wraŜliwych i

mądrych. Dziś na przemysłowym Zachodzie uznaje się je za zwykłe legendy i mity — fantazje, w które wierzyć mogą jedynie

naiwni i niewykształceni, opowieści oparte wyłącznie na wyobraźni i emocjach. Pomimo tego, Ŝe dość spora liczba ludzi widziała

anioły ziemi i duchy przyrody, a nawet z nimi rozmawiała, i Ŝe niejedna duchowa społeczność wyhodowała cudowne owoce i

warzywa dzięki współdziałaniu z nimi i uprawianiu ziemi według ich wskazówek — opisy takich istot są powszechnie odrzucane

jako „bajki". RównieŜ opisy Wielkiego Rozdzielenia, często podkolorowane i uproszczone, moŜna znaleźć w świętych księgach

religii całego świata, ale naleŜy wątpić, czy wielu wyznawców tych religii rzeczywiście w nie wierzy.

Niemniej jednak wiele umiejętności, wierzeń i praktyk z okresu przed Rozdzieleniem przetrwało. Na kontynencie

północnoamerykańskim są one przekazywane w tym, co pozostało z nauk „indiańskich". W Europie zasadniczo juŜ wymarły

zupełnie, ale pewne ślady ich wpływu moŜna nadal zauwaŜyć w takich stosunkowo młodych zjawiskach, jak kręgi kamienne i

„linie mocy" (przez Chińczyków zwane „smoczymi Ŝyłami"), czyli kanały, wzdłuŜ których koncentruje się energia ziemska. W

Tybecie, do czasu inwazji komunistycznej, dawne nauki przechowywał buddyzm tybetański, w którym wiele tajemnych praktyk

pochodzi z czasów poprzedzających buddyzm właściwy o tysiące łat. W Japonii moŜna je znaleźć w niektórych rytuałach i

wierzeniach ludowej religii szintoizmu („drogi duchów"). W Chinach zaś przekazywane były w taoizmie. Co więcej, mimo silnej

opozycji ze strony komunistycznych władz chińskich, przekazywane są nadal.

W duŜym uproszczeniu, taoizm to droga Ŝycia w harmonii z Tao, Drogą Wszechświata, która przejawia się w działaniu świata

przyrody. Taoizm moŜna by nazwać filozofią albo religią, albo teŜ ani jednym, ani drugim, poniewaŜ w swych wielu formach nie

przystaje do Ŝadnych zachodnich definicji i pojęć.

W Chinach taoizm jest czymś, co moŜna by uznać za przeciwwagę konfucjanizmu, skodyfikowanych i zrytualizowanych nauk

K'ung Futse, czyli „Mistrza K'ung", na Zachodzie lepiej znanego jako Konfucjusz. ChociaŜ konfucjanizm nie jest religią w

Hoff Benjamin - Te Prosiaczka.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: