DEFINICJE_I_ISTOTA_ZABURZEŃ_ZACHOWANIA.docx

1.DEFINICJE I ISTOTA ZABURZEŃ ZACHOWANIA:

Zaburzenia zachowania to zaburzenia psychiczne występujące w okresie dzieciństwa i dorastania (adolescencji). Zaburzenia zachowania mogą być diagnozowane, kiedy symptomy utrzymują się przynajmniej sześć miesięcy. Do objawów należą:

·         powtarzające się naruszanie praw innych ludzi oraz norm i zasad społecznych

·         tyranizowanie, straszenie (grożenie) i agresywne zachowania względem ludzi i zwierząt

·         zamierzone niszczenie czyjejś własności

·         oszustwa, kradzieże

Zachowania te mają negatywny wpływ na życie społeczne, szkolne, zawodowe.

Zaburzenia zachowania są powiązane z (zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia):

·         przedwczesną inicjacją alkoholową oraz seksualną

·         uzależnieniem od substancji psychoaktywnych

·         wyższymi wskaźnikami depresji, większą ilością myśli i prób samobójczych oraz samobójstw

·         złymi relacjami z rówieśnikami i dorosłymi

·         częstszymi wydaleniami ze szkoły i problemami z prawem.

Charakterystyka zachowań eksternalizacyjnych i internalizacyjnych:

·         Zachowania eksternalizacyjne: rozwiązanie swoich problemów na zewnątrz. Agresja, opór, destrukcja. Charakteryzuje się słabą kontrolą przeżywanych problemów. Np. kłamie lub oszukuje, nie czuje się winny gdy coś zrobi złego, kradnie, przeklina, fizycznie atakuje innych, niszczy rzeczy, grozi, dokucza innym.

·         Zachowania internalizacyjne: rzutowanie swoich problemów do wewnątrz. To zachowania nadmiernie kontrolowane wyrażające się w wycofaniu, dysforii, lęku. Np. woli być sam niż z innymi, skryty, nieśmiały, mało aktywny, płaczliwy, smutny, wystraszony.

Typologia niedostosowania wg Stotta:

·         Zachowanie wrogie: to postawy wrogie. Wrogość- agresywność, przemoc. Wrogość to niezaspokojone potrzeby, frustracje. Zachowania mogą być przenoszone z konkretnej osoby na szersze środowisko.

·         Zachowanie bierne (zahamowanie): lęk lub unikanie nowych sytuacji, duże napięcie w sytuacji ekspozycji społecznej. Nadmierne poczucie kontroli prowadzi do bezradności i zależności.

·         Zachowania niekonsekwentne: zaburzenia uwagi, koncentracji, nadpobudliwości, niekonsekwencja w działaniu oraz natychmiastowa reakcja na bodźce co skutkuje nieprzemyślanymi zachowaniami.

·         Zachowanie aspołeczne: jednostki aspołeczne odznaczają się dużym okrucieństwem i brakiem przestrzegania elementarnych norm, są uczestnikami podkultur dewiacyjnych. Efekty resocjalizacyjne są w tym wypadku znikome.

2. PROCES SOCJALIZACJI I JEGO ZABURZENIA:

Definicja socjalizacji:

Socjalizacja: to proces nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm, wzorów zachowań obowiązujących w danej zbiorowości.

Elementy procesu socjalizacji:

·         System wartości- wartością jest cynizm, wykorzystywanie innych

·         Normy- sprawować kontrolę, gdy nie wprowadza się norm może prowadzić do patologii, traci poczucie zaufania

·         Postawy- uprzedzenia: poznawczy, emocjonalny, behawioralny

·         Wzorce zachowań negatywne: modelowanie, naśladownictwo; postępuje tak jak chce, nie kontroluje swojego zachowania

·         Autorytet- sprzyjają socjalizacji

·         Młodzież psychopatyczna- nie pojawia się sumienie, uczucia wyższe

·         Młodzież opóźniona w rozwoju

·         Młodzież niedojrzała społecznie czy emocjonalnie

·         Instytucje socjalizujące- rodzina

3. PSYCHODYNAMICZNE TEORIE FUNKCJONOWANIA JEDNOSTKI I GRUPY:

Przyczyny zaburzenia w ujęciu Z. Freuda i E. Eriksona (etapy rozwoju):

Struktura osobowości Freuda: id, ego, superego. W każdym okresie życia pojawiają się specyficzne potrzeby. Jeśli nie zostaną zaspokojono to przerzucą się na dalszy etap życia. Gdy w jakiejś fazie rozwoju nie jest zaspokojona przyjemność z danej sfery lub przyjemność ta jest dana w nadmiarze może dojść do zafiksowania na tej fazie.

·         Faza oralna

·         Faza analna

·         Kompleks Edypa- chłopiec nieświadomie pragnie matki, lęk przed ojcem

·         Typ falliczny

·         Typ narcystyczny- potwierdzić męskość, mieć dużo kobiet, dużo dzieci lub nagromadzić majątek

·         Kompleks Elektry- córka nie potrafi konfliktować się z matką, będzie chciała nadmiernie być z kobietą

·         Stadium latencji- rozwija się ego, człowiek radzi sobie z popędami

Teoria osobowości Eriksona:

·         Kryzys ufność/ nieufność- poczucie bezpieczeństwa, gdy go nie dozna pojawia się zaburzenia np. snu, odżywiania

·         Kryzys autonomia- jeśli nie jest rozwiązany- wstyd i zwątpienie. Wykształca się kontrola nad własnym ciałem

·         Kryzys inicjatywa- poczucie winy, dziecko musi podporządkować się dorosłym

·         Kryzys produktywność- poczucie niższości- motywem jest uznanie rodziców za wykonanie zadania.

Typologia postaw według K. Horney: grupy postaw w relacjach społecznych

·         Ku ludziom- bycie osobą nadmiernie zależną od innych osób, jest się nadmiernie zazdrosnym

·         Przeciw ludziom- miłość traktowana jest jako trofeum, nie tworzą prawdziwych relacji, boją się wchodzić w kontakty bliskie

·         Od ludzi- unikanie innych osób w obawie przed utratą niezależności

Przyczyny zaburzeń w koncepcji psychologii egzystencjalnej (Frankl) i humanistycznej:

·         Zaburzenie Frankla: brak poczucia sensu życia, brak możliwości zrealizowania sensu życia. Są osoby, które nie mają sensu życia z dobrobytu.

·         Koncepcja Maslowa: przyczyną zaburzeń jest trwałe niezaspakajanie potrzeb

4. ZABURZONE FUNKCJONOWANIE JEDNOSTKI W TEORIACH UCZENIA SIĘ: KLASYCZNEGO, INSTRUMENTALNEGO I SPOŁECZNEGO:

Teoria społecznego uczenia się w ujęciu A. Bandury, cechy modela:

Uczenie się następuje gdy obserwator świadomie przygląda się jakiemuś zachowaniu i następnie umieszcza efekt obserwacji w pamięci długotrwałej. Bez względu na to, jak długo wspomnienie jest przechowywane, obserwator wie co należy zrobić.

·         Skierowanie uwagi na kluczowe elementy, tego czego ma się nauczyć

·         Zapamiętać dane zachowanie

·         Powtórzyć dane zachowanie lub je wykonać

Zewnątrzsterowność i wewnątrzsterowność:

·         Zewnątrzsterowność- Człowiek może być kierowany poprzez czynniki zewnętrzne, tj.: nacisk społeczny, rozkazy, sugestie, wskazówki innych ludzi, nagrody, kary. Osoba zewnątrzsterowana jest zwykle podporządkowana,  zwykle jest lojalna wobec tych, którzy nią kierują; niezwykle posłuszna wobec władzy ale jednocześnie mało twórcza.

·         Wewnątrzsterowność- człowiek wewnątrzsterowny kieruje swoim zachowaniem samodzielnie. Jest aktywny, niezależny od innych ludzi, zdolny do podejmowania decyzji i brania za nie odpowiedzialności.

Wyuczona bezradność jako model wyjaśniający patologię zachowań:

Wyuczona bezradność- nie ma związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem lub właściwościami jednostki a otrzymywanymi nagrodami lub karami

·         Płaszczyzna poznawcza- pojawia się przekonanie, że nie ma sytuacji, której możnaby kontrolować

·         Deficyty motywacyjne- osłabia się motywacja do działania

·         Deficyty emocjonalne- niski nastrój, depresja, smutek, apatia, lęk

Teorie roli społecznej:

·         Rola niejasna- nie wie jak ma postępować

·         Przeciążenie rolą- nie może sobie poradzić z obowiązkami, bądź są one za trudne

·         Role wzajemnie wykluczające się- z jednej strony mówią to…. A z drugiej to….

·         Role sprzeczne do cech osobowości lub wyznaczonych wartości- zmiana z osoby twardej w odpowiedzialną

Teoria naznaczenia społecznego: Zmierza do wyjaśnienia, dlaczego dane jednostki trwają w przestępczości oraz wynikiem jakiego procesu jest uznawanie przez społeczeństwo pewnych zachowań jako przestępczych.  Według tej teorii to kontrola społeczna prowadzi do powstania dewiacji- zbłądzenie, odejście od właściwego kierunku.

5. INTERAKCYJNY MODEL FUNKCJONOWANIA SPOŁECZNEGO:

Zaburzenia komunikowania:

·      Styl niepartnerski- narzuca się własny punkt widzenia drugiej osobie

·      Poziom otwartości komunikowania się- wykorzystywanie wiedzy przez innych np. sekty

·      Zaprzeczanie- występuje z obawy przed zignorowaniem, ośmieszeniem

·      Usunięcia- ujawnianie części prawdziwych, usuwanie niewygodnych

·      Ekspresja zastępcza- wyrażanie uczuć i potrzeb wobec osób z którymi czujemy się bezpiecznie

·      Komunikaty niespójne- niespójność pomiędzy słownym wyrażaniem komunikatów a mową ciała

Grupa- dwie lub więcej osób wchodzi w bezpośredni kontakt, cel, normy i strukturę

Cechy grupy:
- wszyscy członkowie dążą do jakiegoś określonego celu
- każdy członek zajmuję określoną pozycję społeczną
- każda jednostka ma określone role i funkcje
- każdy z członków grupy posiada odrębność od innych grup czy zbiorowości
- grupa ma swoje miejsce skupienia (miejsce przebywania członków grupy)
 

Dynamika procesów grupowych:

·         Konformizacja- podporządkowanie się wartościom, poglądom, zasadom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej

·         Rozproszenie odpowiedzialności- grupa ma tendencję do podejmowania skrajnych decyzji niż indywidualna osoba

·         Syndrom myślenia grupowego: własną grupę ocenia się lepiej niż swoją grupę; złudzenie, że większość członków myśli podobnie, wiara w moralność grupy prowadzi do nadmiernego optymizmu

·         Depersonalizacja- poczucie utraty własnej tożsamości.

·         Alienacja- wyobcowanie, poczucie utraty więzi z bliskimi, poczucie obcości w stosunku do siebie

·         Anomia- w społeczeństwie, w którym jednostka żyje jest chaos norm, załamanie struktur społecznych, prowadzi do wyobcowania

·         Bezrefleksyjne posłuszeństwo- podporządkowanie się normom społecznym bez refleksji nad ich sensem i celowością

6. WPŁYW SYTUACJI TRUDNYCH NAZACHOWANIE CZŁOWIEKA:

Rodzaje sytuacji trudnych:

·      konflikty: konflikt interpersonalny- między sobą oraz konflikt intrapersonalny-  wewnątrz

·      zagrożenia: utracenie potrzeb, wprowadza emocje negatywne, stres

·      straty: utrata wartości

·      frustracje: osiągnięcie, zablokowanie jakiegoś celu

·      brak zaspokojenia potrzeb: potrzebuje czegoś ale nie może jej zaspokoić

·      stres przewlekły: potrzeby zaspokojone, poczucie posiadania

·      przymus: wywieranie presji, zaburzony rozwój społeczny człowieka

7. PSYCHOPATIE:

Osobowość antyspołeczna to zaburzenie struktury osobowości o charakterze trwałym. Zaburzenie to wiąże się z obecnością trzech deficytów psychicznych: lęku, uczenia się i relacji interpersonalnych. Osoby zwykle nie potrafią cierpliwie czekać na zaspokojenie swoich potrzeb, nie uznają autorytetów.

Źródła psychopatii:

·         biologiczne

·         psychofizjologiczne

·         niedostatecznie awersyjne pobudzenie emocjonalne

·         deficyty emocjonalne, psychospołeczne

Obraz kliniczny psychopatii:

·      Nieadekwatny rozwój sumienia

·      Zachowanie nieodpowiedzialne i impulsywne

·      Odrzucenie autorytetów

·      Nieumiejętność utrzymywania więzi

·      Płytkość emocji

·      Zaburzenia woli

·      Brak odpowiedzialności wobec innych

Rodzaje psychopatii:
-Psychopatia- genetyczne
-Charakteropatia- zmiany organiczne mózgu
-Socjopatia- wychowanie

Rozwój psychopatii:

·         Nieadekwatny rozwój sumienia- brak poczucia winy w sytuacjach gdy przekroczy się normy, brak poczucia strachu, nie okazuje litości, współczucia

·    ...