biofarm_12.pdf

Wykþad 12 z biofarmacji 13,XI Preparaty krwi

Od 1901 roku znamy trzy rodzaje aglutynin.

Metody konserwacji krwi.

Celem konserwowania krwi jest jej utrzymanie w stanie pþynnym i wytworzenie warunkw

pozwalajĢcych na jej przechowywanie przez dþugi okres czasu. Zadaniem pþynw

konserwujĢcych jest zachowanie fizjologicznych funkcji krwinek i biochemicznych

wþaĻciwoĻci osocza. Do konserwacji krwi sĢ szeroko stosowane cytryniany. WiĢŇĢ one wolne

jony wapnia, dziħki czemu zapobiegajĢ krzepniħciu krwi. Stosowane sĢ 5,5-wodny cytrynian

trjsodowy; 5-wodny cytrynian trjsodowy; 1-wodny cytrynian dwusodowy.

W polskiej sþuŇbie krwi obowiĢzuje Ļrodek konserwujĢcy ACD wedþug formuþy A i B.

Skþad:

- Cytrynian trjsodowy wedþug formuþy A-12g; wedþug formuþy B-13,2g

- Kwas cytrynowy wedþug formuþy A-8g; wedþug formuþy B-4,8g

- Glukoza jednowodna wedþug formuþy A-24,5g; wedþug formuþy B-14,7g

- Woda apirogenna ad 1000,0

Do konserwowania krwi przez wiĢzanie jonw wapnia uŇywane teŇ sĢ substancje:

- EDTA

- ņywice jonowymienne

- Fosforany

- Mieszaniny fosforanw i cytrynianw

Do konserwowania krwi sĢ teŇ stosowane substancje zapewniajĢce krwi optymalne warunki

fizykochemiczne i dostarczajĢce energii ukþadom enzymatycznym krwinek. Do tych

substancji naleŇĢ:

- Glukoza

- Puryny ( inozyna, adenozyna, adenina )

- 2-hydroksy aceton

- Persantyna

- Kwas askorbowy

- Bþħkit metylenowy

- Hormony sterydowe

- Heparyna

Konserwowanie krwi w niskich temperaturach wymaga dodatkowych substancji ochronnych.

Substancje te dzielimy na przenikajĢce i nie przenikajĢce

PrzenikajĢce:

- Glicerol od 1,5 do 4,3 mol/litr

- Dimetylosulfotlenek 0,5-3 mol/litr

- Cukrowce:

• Glukoza

• Laktoza

• Sacharoza

Nie przenikajĢce:

- Dekstran 15-20 % c.czĢst. 40000-500000

- PVP (poliwinylopirolidon) c.czĢst 25000-40000 dodawany 7-13% do erytrocytw

- Albuminy

Do konserwowania krwinek stosowane sĢ takŇe

- Hydroksyetylenowane i hydroksypropyrelowane skrobie o c.czĢst. 450000 w stħŇeniu

12-14%

Do konserwowania krwinek stosuje siħ zakresy niskich temperatur:

• -80 0 C

• -196 0 C (ciekþy azot lub pary azotu Î150 0 C)

Zasady nowoczesnego leczenia krwiĢ i jej preparatami:

- Maþe stosowanie krwi peþnej

- Uzupeþnianie brakujĢcych elementw krwi ( pþytek, krwinek, biaþka osocza)

Przetaczanie krwi moŇe wywoþaę:

- Procesy immunologiczne

- Przenoszenie chorb zakaŅnych

- Powikþania septyczne

- Odczyny alergiczne

- Zatory

- Zatrucie cytrynianami

Wskazania do leczenia krwiĢ i jej pochodnymi:

- Odtwarzanie i utrzymywanie prawidþowej objħtoĻci krwi krĢŇĢcej w celu zapobiegania

wystĢpieniu wstrzĢsw

- Uzupeþnienie niektrych komrek lub osoczowych skþadnikw krwi w stanach

niedoboru

- W zatruciach u dorosþych

- Konflikty serologiczne u noworodkw

Preparaty komrkowe i ich zastosowanie

1. ĺwieŇa krew.

Krew konserwowana, ktrej czas przechowywania jest mniejszy niŇ 12 godzin. W

czasie konserwowania krwi nastħpuje inaktywacja niektrych czynnikw krzepniħcia

np. cz. VII, ktrego aktywnoĻę po 24 godz. spada o 20%.

Pþytki krwi- ich ŇywotnoĻę ulega upoĻledzeniu po 24 godzinach.

Wskazaniem do przetoczenia krwi ĻwieŇej sĢ stany chorobowe wymagajĢce podania

duŇej objħtoĻci krwi; wymienne transfuzje w konflikcie serologicznym matczyno-

pþodowym; w masywnych przetoczeniach krwi ( masywne- to podanie jednorazowe

objħtoĻci wiħkszej niŇ 2,5 litra ).

2. Krew peþna.

Wskazanie do przetaczania:

- Nagþa utrata ponad 30% objħtoĻci krwi krĢŇĢcej- upoĻledzenie przenoszenia tlenu w

ustroju

- W celu wyrwnania nastħpstw krwotoku przetaczamy 3 000 ml-10 000 ml

- Taka duŇa objħtoĻę przechowywanej dþugi czas krwi- czħsta przyczyna objaww

ubocznych

Do niektrych skutkw masywnych przetoczeı zaliczamy:

- ZþĢ tolerancjħ na cytrynian sodu w osoczu

- Niska temperatura przetaczanej krwi

- Niskie pH krwi konserwowanej gþwnie w trzecim tygodniu jej przechowywania

- Hiperkaliemia

- Mikroembolizacjħ pþytkowo- leukocytarnĢ- tworzenie agregatw z leukocytw i

wþknika, ktre nie sĢ zatrzymywane przez stosowane filtry do przetaczania krwi i

mogĢ spowodowaę mikroembolizacjħ naczyı wþosowatych pþuc biorcy

- Wzrost powinowactwa hemoglobiny do tlenu w krwi starej i utrudnione przenoszenie

do tkanek- do przetaczania wiħkszej objħtoĻci krwi trzeba stosowaę krew ĻwieŇĢ

wzglħdnie koncentraty erytrocytarne i ĻwieŇo mroŇone osocze

Termin waŇnoĻci krwi konserwowanej w pþynie ACD wynosi 21 dni.

3. Masy erytrocytarne ( ME ) przygotowuje siħ:

-po swobodnej sedymentacji i wirowaniu pobranej krwi konserwowanej. Leukocyty i pþytki

krwi ukþadajĢ siħ w warstwie osocza nad masĢ erytrocytarnĢ. Przetoczenie 250 ml ME osobie

70 kg powoduje wzrost stħŇenia hemoglobiny o ok. 2 g / 100 ml, a wskaŅnika

hematokrytowego o okoþo 0,03 g / litr. Koncentrat erytrocytarny zawierza prawie wszystkie

wþaĻciwoĻci krwi peþnej. Czas przechowywania 21 dni.

W niedokrwistoĻciach przetaczanie MR ma przewagħ nad krwiĢ peþnĢ, gdyŇ w rwnej

objħtoĻci przetaczamy wiħcej erytrocytw i unika siħ dodatkowego obciĢŇenia chorego

substancjami zawartymi w osoczu: Na + ;K + ; sole amonowe, biaþka i ewentualne przeciwciaþa

dawcy.

4. Masa erytrocytarnĢ pozbawiona warstwy leukocytw i pþytek tzw. plastronu (

MEPP )

W masie swobodnej sedymentowanych krwinek czerwonych lub po ich odwirowaniu nad

erytrocytami zagħszczajĢ siħ leukocyty i krwinki pþytkowe. Wytwarza siħ widoczna warstwa

o gruboĻci ok. 1 cm.- to tak zwany plastron. W kaŇdym przypadku przetaczania ME naleŇy

przed podaniem usunĢę plastron, bo leukocyty i pþytki zawierajĢ antygeny tkankowe, ktrych

niezgodnoĻę z ukþadem antygenu biorcy moŇe powodowaę immunizacjħ chorego.

5. Masa erytrocytarna pþytkowa.

Jej przygotowanie polega na kilkakrotnym pþukaniu għstych erytrocytw roztworem

fizjologicznym Na Cl. Uzyskujemy ME o zmniejszonej liczbie leukocytw i pþytek krwi.

Usuwa siħ teŇ resztki osocza i niektrych jonw oraz szkodliwe produkty poĻredniej

przemiany materii powstajĢce podczas przechowywania krwi. Krwinki czerwone pþukane

przetacza siħ wielokrotnym biorcom, potencjalnym kandydatom do przeszczepu narzĢdw i

chorym z niebezpieczeıstwem wytworzenia przeciwciaþ skierowanym przeciwko leukocytom

i krwinkom pþytkowym.

Zamiast wielokrotnego pþukania wprowadza siħ filtry majĢce wþaĻciwoĻci

zatrzymywania leukocytw i krwinek pþytkowych, przez ktre przechodzĢ erytrocyty. Filtry

te zatrzymujĢ teŇ agregaty tworzĢce siħ ze zþogw wþknika i trombocytw. Krwinki

czerwone pþukane lub sĢczone powinny byę przetoczone w ciĢgu kilku godzin.

6. Masa pþytkowa ( MP )

Otrzymywanie:Metoda dwukrotnego wirowania wykorzystujĢca rŇnicħ ciħŇaru wþaĻciwego

skþadnikw morfotycznych krwi. Zastosowanie tej metody pozwala na otrzymywanie ok.

70% trombocytw ze ĻwieŇej krwi.

Druga metoda otrzymywania- trombofereza: stosowanie separatorw z ciĢgþym przepþywem.

Wskazaniem do przetaczania MP sĢ ciħŇkie krwotoki, skazy krwotoczne wywoþane

maþopþytkowoĻciĢ lub zmianami jakoĻciowymi pþytek.

7. Koncentraty leukocytarne ( KL )

W przeciwieıstwie w przeciwieıstwie do innych elementw komrkowych krwi liczba granulocytw

we krwi obwodowej jest niska i czas przeŇycia wynosi kilkanaĻcie godzin.

KL moŇna przygotowywaę stosujĢc 5 metod:

1. Metoda przyspieszonej sedymentacji- krew pobieramy do pþynu z dekstranem (przyspieszona

sedymentacja erytrocytw). Bogato leukocytarne osocze wiruje siħ a po opadniħciu leukocytw

oddziela siħ nadmiar plazmy od osadu komrkowego.

2.i 3. Izolowanie w separatorach komrkowych z kaskadowym przerywanym przepþywem oraz

izolowanie granulocytw w separatorach z ciĢgþym przepþywem.

Krew od dawcy pobieramy z Ňyþy jednej rħki w sposb wymuszony i wiruje siħ z okreĻlonĢ prħdkoĻciĢ

w aparacie gdzie dochodzi do rozdziaþu krwi na frakcje. Frakcje leukocytw zbiera siħ do pojemnika a

pozostaþĢ krew przetacza dawcy.

4. Leukofereza filtracyjna. Zabieg polegajĢcy na przepuszczaniu pobranej krwi przez filtry majĢce

wþasnoĻci odwracalnej adhezji leukocytw

5. PoþĢczenie separacji z ciĢgþym przepþywem z technikĢ odwracalnej adhezji.

Preparaty osoczowe i ich zastosowanie

Wytwarzane preparaty osoczowe zawierajĢ aktywne biologicznie biaþka o duŇym stopniu

zagħszczenia w stosunku do wyjĻciowego osocza. Posiadanie czystych i stħŇonych biaþek

osocza gþwnie liofilizowanych ma takĢ zaletħ, Ňe sĢ one trwaþe w temp. Pokojowej i þatwe do

transportu. Z osocza moŇemy uzyskaę dla potrzeb leczniczych 5 preparatw:

1. Albuminy

2. Globuliny przeciw hemofilowe

3. Fibrynogen

4. Koncentraty czynnikw zespoþu protrombiny

5. -globuliny

Wyodrħbnione z osocza aktywne biologicznie biaþka mogĢ mieę zbadanĢ aktywnoĻę

pirogennoĻę i jaþowoĻę. WadĢ tych preparatw moŇe byę ryzyko przeniesienia WZW i

moŇliwoĻę denaturacji biaþek podczas frakcjonowania.

Albuminy.

SĢ jedynym biaþkiem prostym we krwi zbudowanym tylko z aminokwasw. GþwnĢ ich

cechĢ jest zdolnoĻę wiĢzania wody. Przyjmuje siħ, Ňe albuminy wiĢŇĢ 75% pþynu obecnego w

krĢŇeniu. Przetoczenie 1g albumin daje efekt odpowiadajĢcy podaniu 20ml osocza. Albuminy

wykazujĢ silne powinowactwo do anionw wiĢŇĢ metale, barwniki Ňþciowe, niektre leki.

Kliniczne zastosowanie albumin:

- Utrzymanie prawidþowej objħtoĻci osocza np.: we wstrzĢsie spowodowanym urazem

- Zapobieganie ucieczki pþynw z þoŇyska naczyniowego

- W oparzeniach gdzie dochodzi do utraty koloidw z powierzchni rany

- Choroba hemolityczna noworodkw- wiĢzanie bilirubiny

- CiħŇkie przewlekþe hipoalbuminemie o rŇnej etiopatogenezie.

Fibrynogen.

StħŇenie fibrynogenu we krwi ĻwieŇej: 2-5 mg / ml.

Oglnie dostħpne preparaty zawierajĢ 70% biaþka. Jest on przygotowany w postaci

zliofilizowanej i moŇe byę przechowywany w temp. pokojowej. Wskazaniem do przetaczania

fibrynogenu sĢ:

- Zabiegi chirurgiczne na gruczole krokowym i tkance pþucnej.

- W krĢŇeniu pozaustrojowym

ńrdþo fibrynogenu to teŇ suche osocze- 1litr suchego osocza zawiera 2-3g fibrynogenu.

SpoĻrd wszystkich preparatw krwiopochodnych przetaczanie fibrynogenu to najwiħksze

ryzyko zakaŇenia wirusem WZW.

Pisaþa Ola.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: