wyjatek_twierdza_modlin.pdf

(1235 KB) Pobierz
3
Spis treci
S PIS TREŚCI
SPIS TREŚCI ................................................................................................................................................................................................. 3
SŁOWNICZEK FORTYFIKACYJNY ................................................................................................................................................................ 5
WSTĘP ................................................................................................................................................................................................................. 6
MODLIN: O KROK OD WARSZAWY .............................................................................................................................................................. 7
I. HISTORIA TWIERDZY 9
OKRES NAPOLEOŃSKI 18061813 ....................................................................................................................................................................... 9
OKRES KRÓLESTWA 18151831 ............................................................................................................................................................................ 14
OKRES ROSYJSKI 18311915 ............................................................................................................................................................................. 16
OKRES MIĘDZYWOJENNY ............................................................................................................................................................................. 39
WRZESIEŃ 1939 ................................................................................................................................................................................................... 48
LATA POWOJENNE .............................................................................................................................................................................................. 56
II. FORTYFIKACJE TWIERDZY 59
FORTYFIKACJE NAPOLEOŃSKIE ..................................................................................................................................................... 59
1. WAŁ OBWODU WEWNĘTRZNEGO .................................................................................................................................................................. 60
2. BRAMA PÓŁNOCY ........................................................................................................................................................................................... 61
3. KORONY BASTIONOWE OBWODU ZEWNĘTRZNEGO ................................................................................................................................... 62
4. REDUTA NAPOLEONA ..................................................................................................................................................................................... 64
FORTYFIKACJE ROSYJSKIE 67
RDZEŃ TWIERDZY 67
5. BRAMA OSTROŁĘCKA ................................................................................................................................................................................... 67
6. SPICHLERZ JANA JAKUBA GAYA .................................................................................................................................................................. 69
7. CYTADELA TWIERDZY .................................................................................................................................................................................. 73
8. WIEŻA WODNA .............................................................................................................................................................................................. 75
9. BRAMA PONIATOWSKIEGO ........................................................................................................................................................................... 76
10. BRAMA DĄBROWSKIEGO ............................................................................................................................................................................... 78
11. DZIAŁOBITNIA DEHNA .................................................................................................................................................................................. 80
12. ELEWATOR, MŁYN, PIEKARNIA ..................................................................................................................................................................... 81
13. PROCHOWNIE OBWODU WEWNĘTRZNEGO ............................................................................................................................................... 83
14. PROCHOWNIE OBWODU ZEWNĘTRZNEGO ................................................................................................................................................ 84
15. WAŁ GŁÓWNY TWIERDZY I MUR CARNOTA ................................................................................................................................................ 85
16. CARSKIE BLOKI OFICERSKIE I PODOFICERSKIE ......................................................................................................................................... 87
17. KASYNO OFICERSKIE .................................................................................................................................................................................... 88
18. ŁAŹNIA I PRALNIA ......................................................................................................................................................................................... 90
19. LUNETY FRONTÓW KSIĘCIA WARSZAWSKIEGO I ŚW. JERZEGO .............................................................................................................. 91
20. FORT SCHILDERA I FORT OSTROŁĘCKI ...................................................................................................................................................... 92
21. PRZEDMOŚCIE KAZUŃSKIE .......................................................................................................................................................................... 93
22. FORT I BASZTA ŚW. MICHAŁA ...................................................................................................................................................................... 95
FORTY TWIERDZY MODLIN 97
PIERWSZA LINIA FORTÓW 97
23. FORT I ZAKROCZYM .................................................................................................................................................................................... 98
24. FORT II KOSEWO ........................................................................................................................................................................................ 101
25. FORT III POMIECHÓWEK ............................................................................................................................................................................ 104
26. FORT IV JANÓWEK .................................................................................................................................................................................... 107
27. FORT V DĘBINA ......................................................................................................................................................................................... 109
28. FORT VI MAŁOCICE ................................................................................................................................................................................... 111
29. FORT VII CYBULICE ................................................................................................................................................................................... 111
30. FORT VIII GROCHALE ............................................................................................................................................................................... 113
31. PROCHOWNIE PIERWSZEJ LINII FORTÓW .............................................................................................................................................. 114
DRUGA LINIA FORTÓW 115
32. FORT IX GROCHALE .................................................................................................................................................................................... 116
33. FORT X HENRYSIN ...................................................................................................................................................................................... 116
34. FORT XI STRUBINY ...................................................................................................................................................................................... 117
35. FORT XII JANOWO ....................................................................................................................................................................................... 118
36. FORT XIII BŁOGOSŁAWIE ............................................................................................................................................................................ 119
1002359839.523.png 1002359839.534.png 1002359839.545.png 1002359839.556.png
4
Spis treci
S PIS TREŚCI
37. DZIEŁA FORTECZNE D1 DO D6 ................................................................................................................................................................. 120
38. FORT XIV GOŁAWICE GRUPA FORTOWA ......................................................................................................................................................... 121
39. FORT XIVA TORUŃ ............................................................................................................................................................................................... 122
40. FORT XV I XVB GRUPA FORTOWA CARSKI DAR .......................................................................................................................................... 123
41. FORT XVI POMIECHÓWEK .................................................................................................................................................................................. 125
42. DZIEŁA FORTECZNE 7 I 8 ................................................................................................................................................................................... 127
43. TUNEL FORTECZNY ............................................................................................................................................................................................. 128
44. GRUPA FORTOWA JANÓWEK FORT IV, D9 I FORT XVII ................................................................................................................................. 128
45. DZIEŁO FORTECZNE 10 ....................................................................................................................................................................................... 131
46. FORT XVIII BOŻA WOLA ....................................................................................................................................................................................... 131
FORTYFIKACJE II RP 132
47. PIĘĆ LEKKICH SCHRONÓW BOJOWYCH CKM Z 1939 R. ....................................................................................................................................... 132
48. SCHRON EKSPERYMENRTALNY W GRUPIE FORTOWEJ CARSKI DAR ................................................................................................................. 133
III. MODLIŃSKIE CMENTARZE 136
CMENTARZ FORTECZNY W MODLINIE ................................................................................................................................................................... 136
CMENTARZ FORTECZNY PRAWOSŁAWNY ............................................................................................................................................................... 142
IV. MODLIŃSKIE POMNIKI 143
V. MODLIŃSKIE OSOBLIWOŚCI 145
MODLIŃSKIE CERKWIE ............................................................................................................................................................................................. 145
LOSY POMNIKA KSIĘCIA PONIATOWSKIEGO .......................................................................................................................................................... 147
TUNEL POD WISŁĄ ..................................................................................................................................................................................................... 147
BIAŁA NIEDŹWIEDZICA ............................................................................................................................................................................................. 148
SKARB NA DNIE WISŁY .............................................................................................................................................................................................. 149
KAPLICZKA NAD WISŁĄ ............................................................................................................................................................................................ 149
NUMERACJA OBIEKTÓW ........................................................................................................................................................................................... 150
VI. ZNANE POSTACI W TWIERDZY 151
CESARZE ................................................................................................................................................................................................................... 151
WIELCY WODZOWIE .................................................................................................................................................................................................. 158
KRÓLOWIE I NAMIESTNICY ..................................................................................................................................................................................... 160
INNE WAŻNE POSTACI HISTORYCZNE.. ................................................................................................................................................................... 161
VII. PRZYKŁADOWE TRASY ZWIEDZANIA 165
SZLAK CZERWONY .................................................................................................................................................................................................... 166
SZLAK NIEBIESKI ....................................................................................................................................................................................................... 170
SZLAK ZIELONY ....................................................................................................................................................................................................... 172
SZLAKI ŁĄCZNIKOWE CZARNE I ŻÓŁTE ............................................................................................................................................................... 174
JAK UMÓWIĆ SIĘ Z PRZEWODNIKIEM
175
BIBLIOGRAFIA
176
1002359839.001.png 1002359839.012.png 1002359839.023.png 1002359839.034.png 1002359839.045.png 1002359839.056.png 1002359839.067.png 1002359839.078.png 1002359839.089.png 1002359839.100.png 1002359839.111.png 1002359839.122.png 1002359839.133.png
5 55
Historia – wrzesie
pakach zakopywano sztandary i wszelkie dokumenty (w wybranych i oznaczonych
miejscach). Wkraczającym do twierdzy Niemcom ukazały się obrazy pełne grozy, znisz-
czenia i nędzy. Cytadela przedstawiała dymiący stos gruzów. Metrowej grubości mury bu-
dynków koszarowych i kazamat były rozwalone i wypalone. Najgorzej wyglądało skrzydło
szpitalne. Bezładnie porzucone stosy trupów i rannych, z których 1/3 już nie żyła. Pośród
nich metrowe kupy ludzkiego kału. Izby i korytarze pełne trupów i rannych. Ranni, któ-
rych liczba sięgała 3000, byli w stanie budzącym litość. Między nimi 5 lekarzy u kresu sił
(M. Standziak, Obrona Twierdzy Modlin w 1939 r. ).
Warto w tym miejscu dodać, że kapelanem twierdzy był wtedy ksiądz Jan Zieja (z 84.
Pułku Strzelców Poleskich wchodzącego w skład 30. DP). Miał pod swoją opieką kilka
tysięcy rannych i umierających.
Ranni żołnierze zostali, zgodnie z wa-
runkami kapitulacji, przewiezieni
przez Niemców do szpitali wojskowych
i cywilnych. Po południu kolumny sa-
mochodów z polskimi żołnierzami
opuszczały pod niemiecką eskortą
modlińskie fortyfikacje. Kierowały się
w stronę Działdowa, gdzie znajdował się
pierwszy obóz jeniecki. W dowód uzna-
nia dla postawy wojsk polskich Niemcy
pozwolili oficerom zachować szable.
W obronie twierdzy poległo 1300 oficerów i żołnierzy, 4500 zostało rannych. Więk-
szość poległych, pochowanych w fosie twierdzy, została po wojnie ekshumowana
i pochowana na Powązkach
(45 oficerów i podchorążych,
665 szeregowych). Na cmenta-
rzu fortecznym znajduje tylko
około 118 grobów obrońców
twierdzy z 1939 r. Pozostali
spoczywają na cmentarzach
w Nowym Dworze, Zakroczy-
miu, Pomiechówku, Łomnej,
Lesznie, Zaborowie. Wiele po-
jedynczych grobów znajduje się
na cmentarzach całego Mazowsza (np. w Jeżewie pod Sierpcem, 90 km od twierdzy).
W dalszej fazie wojny twierdza nie odegrała znaczącej roli. Pełniła jedynie jeszcze
w 1944 r. niechlubną rolę obozu przejściowego dla warszawiaków (Fort I) i miejsca
kaźni tysięcy Polaków (Fort III).
67.
67. Niemieccy żołnierze w bramie jednego z fortów.
Niemieccy żołnierze w bramie jednego z fortów.
68.
68. Zwycięzcy oglądają zdobyte obiekty twierdzy.
Zwycięzcy oglądają zdobyte obiekty twierdzy.
1002359839.144.png 1002359839.155.png 1002359839.166.png 1002359839.177.png 1002359839.188.png 1002359839.199.png 1002359839.210.png 1002359839.221.png 1002359839.232.png 1002359839.243.png 1002359839.254.png 1002359839.265.png 1002359839.276.png 1002359839.287.png 1002359839.298.png 1002359839.309.png 1002359839.318.png 1002359839.326.png 1002359839.336.png
8 80
Fortyfikacje – okres rosyjski
11. DZIAŁOBITNIA DEHNA
Lata budowy:
1832–1838
Pozycja GPS:
52.4355805N 20.6703258E
obiekt prywatny, wstęp za zgodą
właścicieli
Konstrukcja:
ceglana
Dostęp:
Stan zachowania:
bardzo dobry
Jeden z najpiękniejszych i najbardziej okazałych obiektów w twierdzy. Przez Rosjan
zwany był Dehnowską Basztą . Oczywiście na cześć głównego inżyniera rosyjskiej prze-
budowy twierdzy – gen. Iwana Dehna.
Działobitnia zbudowana jest na wzgórzu, dziś otoczonym blokami mieszkalnymi.
Znajduje się dokładnie na osi pierwszego bastionu napoleońskiego wału. Razem
z działobitnią ele-
watorem osłaniają
rdzeń twierdzy od
strony zachodniej.
Działobitnia zbu-
dowana jest na pla-
nie litery U . Ma 52
osie artyleryjskie.
W części frontowej
trzykondygnacyj-
na, po bokach ma
dwie kondygnacje.
Otoczona jest suchą
fosą z murowaną
104.
104. Działobitnia Dehna – widok od strony dziedzińca.
Działobitnia Dehna – widok od strony dziedzińca.
1002359839.347.png 1002359839.357.png 1002359839.368.png 1002359839.379.png 1002359839.390.png 1002359839.401.png 1002359839.412.png 1002359839.423.png 1002359839.434.png 1002359839.445.png 1002359839.456.png 1002359839.467.png 1002359839.478.png 1002359839.488.png 1002359839.499.png 1002359839.510.png 1002359839.521.png 1002359839.522.png 1002359839.524.png 1002359839.525.png 1002359839.526.png 1002359839.527.png 1002359839.528.png 1002359839.529.png 1002359839.530.png 1002359839.531.png 1002359839.532.png 1002359839.533.png 1002359839.535.png 1002359839.536.png 1002359839.537.png 1002359839.538.png 1002359839.539.png 1002359839.540.png 1002359839.541.png 1002359839.542.png 1002359839.543.png 1002359839.544.png 1002359839.546.png 1002359839.547.png 1002359839.548.png 1002359839.549.png 1002359839.550.png 1002359839.551.png 1002359839.552.png 1002359839.553.png 1002359839.554.png 1002359839.555.png 1002359839.557.png 1002359839.558.png 1002359839.559.png 1002359839.560.png 1002359839.561.png 1002359839.562.png 1002359839.563.png 1002359839.564.png 1002359839.565.png 1002359839.566.png 1002359839.002.png 1002359839.003.png 1002359839.004.png 1002359839.005.png 1002359839.006.png 1002359839.007.png 1002359839.008.png 1002359839.009.png 1002359839.010.png 1002359839.011.png 1002359839.013.png 1002359839.014.png 1002359839.015.png 1002359839.016.png 1002359839.017.png 1002359839.018.png 1002359839.019.png 1002359839.020.png 1002359839.021.png 1002359839.022.png 1002359839.024.png 1002359839.025.png 1002359839.026.png 1002359839.027.png 1002359839.028.png 1002359839.029.png 1002359839.030.png 1002359839.031.png 1002359839.032.png 1002359839.033.png 1002359839.035.png 1002359839.036.png 1002359839.037.png 1002359839.038.png 1002359839.039.png 1002359839.040.png 1002359839.041.png 1002359839.042.png 1002359839.043.png 1002359839.044.png 1002359839.046.png 1002359839.047.png 1002359839.048.png 1002359839.049.png 1002359839.050.png 1002359839.051.png 1002359839.052.png 1002359839.053.png 1002359839.054.png 1002359839.055.png 1002359839.057.png 1002359839.058.png 1002359839.059.png 1002359839.060.png 1002359839.061.png 1002359839.062.png 1002359839.063.png 1002359839.064.png 1002359839.065.png 1002359839.066.png 1002359839.068.png 1002359839.069.png 1002359839.070.png 1002359839.071.png 1002359839.072.png 1002359839.073.png 1002359839.074.png 1002359839.075.png 1002359839.076.png 1002359839.077.png 1002359839.079.png 1002359839.080.png 1002359839.081.png 1002359839.082.png 1002359839.083.png 1002359839.084.png 1002359839.085.png 1002359839.086.png 1002359839.087.png 1002359839.088.png 1002359839.090.png 1002359839.091.png 1002359839.092.png 1002359839.093.png 1002359839.094.png 1002359839.095.png 1002359839.096.png 1002359839.097.png 1002359839.098.png 1002359839.099.png 1002359839.101.png 1002359839.102.png 1002359839.103.png 1002359839.104.png 1002359839.105.png 1002359839.106.png 1002359839.107.png 1002359839.108.png 1002359839.109.png 1002359839.110.png 1002359839.112.png 1002359839.113.png 1002359839.114.png 1002359839.115.png 1002359839.116.png 1002359839.117.png 1002359839.118.png 1002359839.119.png 1002359839.120.png 1002359839.121.png 1002359839.123.png 1002359839.124.png 1002359839.125.png 1002359839.126.png 1002359839.127.png 1002359839.128.png 1002359839.129.png 1002359839.130.png 1002359839.131.png 1002359839.132.png 1002359839.134.png 1002359839.135.png 1002359839.136.png 1002359839.137.png 1002359839.138.png 1002359839.139.png 1002359839.140.png 1002359839.141.png 1002359839.142.png 1002359839.143.png 1002359839.145.png 1002359839.146.png 1002359839.147.png 1002359839.148.png 1002359839.149.png 1002359839.150.png 1002359839.151.png 1002359839.152.png 1002359839.153.png 1002359839.154.png 1002359839.156.png 1002359839.157.png 1002359839.158.png 1002359839.159.png 1002359839.160.png 1002359839.161.png 1002359839.162.png 1002359839.163.png 1002359839.164.png 1002359839.165.png 1002359839.167.png 1002359839.168.png 1002359839.169.png 1002359839.170.png 1002359839.171.png 1002359839.172.png 1002359839.173.png 1002359839.174.png 1002359839.175.png 1002359839.176.png 1002359839.178.png 1002359839.179.png 1002359839.180.png 1002359839.181.png 1002359839.182.png 1002359839.183.png 1002359839.184.png 1002359839.185.png 1002359839.186.png 1002359839.187.png 1002359839.189.png 1002359839.190.png 1002359839.191.png 1002359839.192.png 1002359839.193.png 1002359839.194.png 1002359839.195.png 1002359839.196.png 1002359839.197.png 1002359839.198.png 1002359839.200.png 1002359839.201.png 1002359839.202.png 1002359839.203.png 1002359839.204.png 1002359839.205.png 1002359839.206.png 1002359839.207.png 1002359839.208.png 1002359839.209.png 1002359839.211.png 1002359839.212.png 1002359839.213.png 1002359839.214.png 1002359839.215.png 1002359839.216.png 1002359839.217.png 1002359839.218.png 1002359839.219.png 1002359839.220.png 1002359839.222.png 1002359839.223.png 1002359839.224.png 1002359839.225.png 1002359839.226.png 1002359839.227.png 1002359839.228.png 1002359839.229.png 1002359839.230.png 1002359839.231.png 1002359839.233.png 1002359839.234.png 1002359839.235.png 1002359839.236.png 1002359839.237.png 1002359839.238.png 1002359839.239.png 1002359839.240.png 1002359839.241.png 1002359839.242.png 1002359839.244.png 1002359839.245.png 1002359839.246.png 1002359839.247.png 1002359839.248.png 1002359839.249.png 1002359839.250.png 1002359839.251.png 1002359839.252.png 1002359839.253.png 1002359839.255.png 1002359839.256.png 1002359839.257.png 1002359839.258.png 1002359839.259.png 1002359839.260.png 1002359839.261.png 1002359839.262.png 1002359839.263.png 1002359839.264.png 1002359839.266.png 1002359839.267.png 1002359839.268.png 1002359839.269.png 1002359839.270.png 1002359839.271.png 1002359839.272.png 1002359839.273.png 1002359839.274.png 1002359839.275.png 1002359839.277.png 1002359839.278.png 1002359839.279.png 1002359839.280.png 1002359839.281.png 1002359839.282.png 1002359839.283.png 1002359839.284.png 1002359839.285.png 1002359839.286.png 1002359839.288.png 1002359839.289.png 1002359839.290.png 1002359839.291.png 1002359839.292.png 1002359839.293.png 1002359839.294.png 1002359839.295.png 1002359839.296.png 1002359839.297.png 1002359839.299.png 1002359839.300.png 1002359839.301.png 1002359839.302.png 1002359839.303.png 1002359839.304.png 1002359839.305.png 1002359839.306.png 1002359839.307.png 1002359839.308.png 1002359839.310.png 1002359839.311.png 1002359839.312.png 1002359839.313.png 1002359839.314.png
 
1002359839.315.png
 
1002359839.316.png 1002359839.317.png 1002359839.319.png
 
1002359839.320.png 1002359839.321.png 1002359839.322.png
 
1002359839.323.png
 
1002359839.324.png 1002359839.325.png 1002359839.327.png
 
1002359839.328.png 1002359839.329.png 1002359839.330.png 1002359839.331.png 1002359839.332.png 1002359839.333.png 1002359839.334.png 1002359839.335.png 1002359839.337.png 1002359839.338.png 1002359839.339.png 1002359839.340.png 1002359839.341.png 1002359839.342.png 1002359839.343.png 1002359839.344.png 1002359839.345.png 1002359839.346.png 1002359839.348.png 1002359839.349.png 1002359839.350.png 1002359839.351.png 1002359839.352.png 1002359839.353.png 1002359839.354.png 1002359839.355.png 1002359839.356.png
 
1002359839.358.png 1002359839.359.png 1002359839.360.png 1002359839.361.png 1002359839.362.png 1002359839.363.png 1002359839.364.png 1002359839.365.png 1002359839.366.png 1002359839.367.png 1002359839.369.png 1002359839.370.png 1002359839.371.png 1002359839.372.png 1002359839.373.png 1002359839.374.png 1002359839.375.png 1002359839.376.png 1002359839.377.png 1002359839.378.png 1002359839.380.png 1002359839.381.png 1002359839.382.png 1002359839.383.png 1002359839.384.png 1002359839.385.png 1002359839.386.png 1002359839.387.png 1002359839.388.png 1002359839.389.png 1002359839.391.png 1002359839.392.png 1002359839.393.png 1002359839.394.png 1002359839.395.png 1002359839.396.png 1002359839.397.png 1002359839.398.png 1002359839.399.png 1002359839.400.png 1002359839.402.png 1002359839.403.png 1002359839.404.png 1002359839.405.png 1002359839.406.png 1002359839.407.png 1002359839.408.png 1002359839.409.png 1002359839.410.png 1002359839.411.png 1002359839.413.png 1002359839.414.png 1002359839.415.png 1002359839.416.png 1002359839.417.png 1002359839.418.png 1002359839.419.png 1002359839.420.png 1002359839.421.png 1002359839.422.png 1002359839.424.png 1002359839.425.png 1002359839.426.png 1002359839.427.png 1002359839.428.png 1002359839.429.png 1002359839.430.png 1002359839.431.png 1002359839.432.png 1002359839.433.png 1002359839.435.png 1002359839.436.png 1002359839.437.png 1002359839.438.png 1002359839.439.png 1002359839.440.png 1002359839.441.png 1002359839.442.png 1002359839.443.png 1002359839.444.png 1002359839.446.png 1002359839.447.png 1002359839.448.png 1002359839.449.png 1002359839.450.png 1002359839.451.png 1002359839.452.png 1002359839.453.png 1002359839.454.png 1002359839.455.png 1002359839.457.png 1002359839.458.png 1002359839.459.png 1002359839.460.png 1002359839.461.png 1002359839.462.png 1002359839.463.png 1002359839.464.png 1002359839.465.png 1002359839.466.png 1002359839.468.png 1002359839.469.png 1002359839.470.png 1002359839.471.png 1002359839.472.png 1002359839.473.png 1002359839.474.png 1002359839.475.png 1002359839.476.png 1002359839.477.png 1002359839.479.png 1002359839.480.png 1002359839.481.png 1002359839.482.png 1002359839.483.png
 
104
104
Fortyfikacje – okres rosyjski
25. FORT III POMIECHÓWEK
ogrodzenie dawnego
obozu koncentracyjnego
galeria prze-
ciwskarpowa
schrony
schron
pogotowia
schron
pogotowia
tradytor
tradytor
mur Carnota
pomnik ofiar
obozu koncen-
tracyjnego
1940–45
p
koszary
szyjowe
kaponiera
szyjowa
Lata budowy:
1883–1888
Pozycja GPS:
52.4681942N 20.7256651E
wstęp tylko z przewodnikiem (kontak-
ty na str. 175), bilet wstępu 3 zł/os.
Konstrukcja:
ceglana i betonowa
Dostęp:
Stan zachowania:
bardzo dobry
Kolejny z fortów, który trzeba koniecznie zobaczyć – zwiedzać go można z przewod-
nikiem (patrz: ramka). Zbudowany równolegle z pierwszymi dwoma. Bardzo dobrze
zachowany. Różni się narysem od sąsiednich. Ma kształt trapezu. Wyposażony jest
standartowo w ceglane koszary szyjowe 17-komorowe, przykryte ziemią. Ma cztery
dziedzińce wewnętrzne, przedzielone krytymi ziemią kazamatami. Na dziedzińcach
jest w sumie 5 zespołów kazamat ceglanych, wzmacnianych betonem. Dziedzińce osło-
nięte wałem. Fosa broniona w szyi murem Carnota – jedynym zachowanym w modliń-
skich fortach. Dostępu
do szyi fortu i ko-
szar broni połączona
z murem kaponiera
szyjowa (w Forcie II
identyczna kaponiera
jest budynkiem wol-
no stojącym). Prze-
ciwskarpa głębokiej
fosy jest betonowa na
całej długości barków
i czół. W przeciwskar-
pie dwie kaponiery
barkowe i jedna czo-
łowa z przelotnią.
142.
142. Wejście do koszar szyjowych.
Wejście do koszar szyjowych.
1002359839.484.png 1002359839.485.png 1002359839.486.png 1002359839.487.png 1002359839.489.png 1002359839.490.png 1002359839.491.png 1002359839.492.png 1002359839.493.png 1002359839.494.png 1002359839.495.png 1002359839.496.png 1002359839.497.png 1002359839.498.png 1002359839.500.png 1002359839.501.png 1002359839.502.png 1002359839.503.png 1002359839.504.png 1002359839.505.png 1002359839.506.png 1002359839.507.png 1002359839.508.png 1002359839.509.png 1002359839.511.png 1002359839.512.png 1002359839.513.png 1002359839.514.png 1002359839.515.png 1002359839.516.png 1002359839.517.png 1002359839.518.png 1002359839.519.png 1002359839.520.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin