I. STOPIEŃ ZBLIŻENIA NARZĄDÓW MOWY
· zwarto – wybuchowe (wybuchowe): p, b, t, d, k, g oraz p’, b’, t’, d’, k’, g’;
· szczelinowe (trące) – f, w, s, z, ś, ź, sz, ż, ch (szczelinę wytwarzają narządy mowy; jest to zapora, przez którą przeciska się powietrze, wytwarzając charakterystyczny szmer);
· zwarto – szczelinowe (przytarte): c, dz, ć, dź, cz, dż ( najpierw jest zwarcie, które następnie przechodzi w szczelinę);
· zwarto – otwarte (zwarte): l ( boczne zwarcie języka z dziąsłami nie na całej przestrzeni; otwór tworzy się z boku języka z jednej lub z obu stron);
· drżące (zwarte): r (wibruje tylko koniuszek języka;
· nosowe (zwarte): m, n, ń ( zwarciu towarzyszy opuszczenie podniebienia miękkiego).
II. MIEJSCE ARTYKULACJI
· dwuwargowe: m, m’, p, p’, b, b’;
· wargowo – zębowe: f, f’, w, w’;
· przedniojęzykowo – zębowe (przyzębowe): t, d, n, s, z, c, dz;
· przedniojęzykowo – dziąsłowe (przydziąsłowe): sz, ż, cz, r, l;
· środkowojęzykowe: ś, ż, ć, dź, k’, g’, ch’, ń, ;
· tylnojęzykowe (miękkopodniebienne): k, g, ch, (ł).
III. UDZIAŁ WIĄZADEŁ GŁOSOWYCH
dźwięczne
b
b’
d
d’
g
g’
w
w’
z
ź
ż
h
h’
dz
dź
dż
bezdźwięczne
p
p’
t
t’
k
k’
f
f’
s
ś
sz
ch
ch’
c
ć
cz
dźwięczne bez bezdźwięcznych odpowiedników: m, m’, n, ń, r, r’, ł, l, l’, j
Przy wymowie głosek dźwięcznych drgają wiązadła głosowe (struny). Przy wymowie głosek bezdźwięcznych wiązadła są rozsunięte (strumień powietrza jest większy niż przy dźwięcznych).
IV. UDZIAŁ PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO
...
coliberek44