Katedra Materiałoznawstwa i obróbki cieplnej

LABOLATORIUM Z MATERIAŁOZNAWSTWA

TEMAT: Ulepszanie cieplne stali.

              Sylwester Wójcik

gr.23

1.    Cel ćwiczenia.

              Przez odpowiedni dobór parametrów obróbki cieplnej uzyskać można materiał o żądanych własnościach. Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie obróbki cieplnej stali, polegającej na hartowaniu

i odpuszczaniu oraz zbadanie, jaki wpływ obróbka cieplna wywiera na strukturę i własności mechaniczne stali.

2.Wykonanie ćwiczenia.

2.1. Materiał.

              Stal węglowa do utwardzania powierzchniowego i ulepszania cieplnego 45 w stanie wyżarzonym o średnicy f 12mm.

2.2. Przebieg ćwiczenia.

              Z pręta f 12mm wykonano próbki do pomiary twardości i udarności.

Określić należy:

a)     Twardość i udarność stali w stanie wyjściowym (nie obrobionej cieplnie).

b)    Twardość i udarność stali po zahartowaniu.

c)     Twardość i udarność stali po hartowaniu i odpuszczaniu (niskim, średnim

     i wysokim).

2.3. Kolejność wykonywania czynności.

              Próbki oznaczone są cyframi od 1 do 5.

a)     Nie obrabiać cieplnie próbki oznaczonej numerem 1 – należy tylko zmierzyć jej twardość ( 10 pomiarów ) metodą Rockwella stosując penetrator stożkowy i obciążenie 100kG ( skala HRD ).

b)    Pozostałe próbki ( o numerach 2 – 5 ) umieścić w piecu o temperaturze 850°C i wygrzewać w ciągu 20 minut, a następnie zahartować kolejno

w wodzie.

c)     Zmierzyć twardość próbki numer 2.

d)    Pozostałe próbki odpuszczać. Próbkę nr 3 w temperaturze 200°C, próbkę nr 4 w temperaturze 350°C, a próbkę nr 5 w temperaturze 550°C. Czas odpuszczania wszystkich próbek 1 godzina. Po ostudzeniu na powietrzu zmierzyć twardość próbek numer 3, 4 i 5 ( 10 pomiarów – skala HRD ).

e)     Wykonać pomiary udarności próbek 1- 5. Zmierzyć średnicę w miejscu karbu przy pomocy suwmiarki ( wystarczy na jednej próbce ). Złamać próbki na młocie Charpy’ego ( przy udziale prowadzącego ćwiczenia ), notując wartości pracy ( energii ). Obejrzeć przełomy próbek. Obejrzeć

i narysować mikrostruktury próbek ( z materiału w stanie wyjściowym

i po obróbkach cieplnych ).

3. Opracowanie sprawozdania.

              Sprawozdanie powinno zawierać:

a)     Opis przebiegu eksperymentu.

b)    Wyniki badań.

c)     Interpretację uzyskanych wyników.

d)    Wnioski.

Wyniki pomiarów.

Wyniki pomiarów twardości przeprowadzone na wszystkich próbkach.

Skala HRD.