RETORYKA ANTYCZNA
Teoria retoryki ma pięć części i kolejno opisuje etapy przygotowania i wygłaszania mowy:
a) inwencja : pomysł, znalezienie tematu i poszukiwanie argumentów w postaci cytatów, skrzydlatych słów, sentencji
b) dyspozycja : logiczny układ treści, uporządkowanie argumentów w spójną całość, wybór kompozycji
c) elokucja : językowe i stylistyczne opracowanie treści
d) memoria : ćwiczenie pamięci, sztuka uczenia się tekstu
e) pronuncjacja : sposoby wygłaszania tekstu
Aby przygotować mowę, musimy ustalić problem, temat tekstu. Każdy temat ma formę pytania lub kilku pytań, stwierdzeń w postaci zdań pojedynczych lub złożonych bądź równoważników zdań. Stawiamy w temacie tezy – pytania natury ogólnej lub hipotezy odnoszące się do określonej osoby, czasu, miejsca, zdarzenia. Po przedstawieniu tematu staramy się udowodnić zawarte w nim tezy i hipotezy. Przygotowując przemówienie oratorskie należy pamiętać o zasadach, które sformułował Arystoteles, według niego mowa dzieli się na cztery części:
a) wstęp (exordium) – mówca powinien poinformować słuchaczy o celu swojej wypowiedzi, rozbudzić ich zainteresowanie, pozyskać przychylność
b) argumentacja (argumentatio) – podstawowa część mowy zawiera argumenty przemawiające na korzyść mówcy oraz odpiera zarzuty przeciwnika
c) epilog (peroratio) – w tej części wypowiedzi autor powinien życzliwie nastawić do siebie słuchaczy, a zrazić do swego przeciwnika,
d) odświeżył argumenty w ich pamięci, powiększył lub pomniejszył znaczenie faktów
heaen