Pasierby - Anatol Krzyżanowski.pdf - Różne - q63

AnatolKrzy ż anowski

Pasierby

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytaæ ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj .

Niniejsza publikacja mo¿e byæ kopiowana, oraz dowolnie

rozprowadzana tylko i wył¹cznie w formie dostarczonej przez

NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym mo¿na

nabyæ niniejszy tytuł w pełnej wersji . Zabronione s¹

jakiekolwiek zmiany w zawartoœci publikacji bez pisemnej zgody

NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siê jej

od-sprzeda¿y, zgodnie z regulaminem serwisu .

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksi¹zki audio,

e-booki .

CopyrightbyNetpressDigitalSp.zo.o.

www.nexto.pl

Przedmowa

Czasydlarolnikówsązłe,nietylkounas,aleiwszędzie.Prócztego, ż ycie

obywatelawiejskiegoijegorodzinyjestponiekądkołembłędnem,zktóregoczęsto

niemainnegowyjściajakprzezruinę.

Rzecztoprosta.Jeśliobywatelwiejskimasześciorodzieci,dzieciowe,

przywykłszydopewnejstopy ż ycia,pragnąutrzymaćjąinadal,atymczasem

ka ż deznichmatylkoszóstączęśćojcowskiegomajątku.Iotoju ż wrotaotwartena

rozcie ż dokatastrofy.Żyjesięprawdzienawsioszczędnieipilnujesięka ż dego

groszadalekotroskliwiej,ni ż tosobiewyobra ż ająludziewmiastach,niemniej

jednaksiłarzeczyprowadzidoupadku.Dodajmydotegoogólneobdłu ż enie

majątków,klęskielementarne,brakobrotowegokapitału,zmiennośćcen,często

niedostatecznąznajomośćzawodu,wszelegorodzajusłabościludzkie,czasem

fantastyczną,opartąnazłudzeniachgospodarkę,aujrzymyjasno, ż eka ż degoroku

pewnailośćrodzinwiejskichmusiwyjśćzziemiiznale ź ćsięnabruku.

Jesttokoniecznośćnieunikniona,le ż ącawnaturzerzeczy,aprzytemstraszna.

Wmieściemyśląoró ż nychkwestjach ¤ lantropijnych,aledlarodzinwiejskich,

rzuconychnabruk,niemasz ż adnejobmyślanejopieki.Tymczasemlosichbywa

niemalzawszecię ż szy,ni ż ka ż dyinny.Bankructwawiejskie,oilesąnieubłagane,o

tylepowolneinieprzychodząnigdytakszybko,jakmiejskie.Poprzedzająjezwykle

całelatatakzwanychinteresów,lataniny,po ż yczek,przedłu ż anychterminówi

wszelkiegorodzajuwykrętów,wśródktórychojciecrodzinytracizdrowiei

wykrzywiacharakter,matkazaś,powieluchwilachcichegobohaterstwa,stajesię

istotązbolałąiniedołę ż ną.

Obojgupozostajetylkomyślośmierciinieustannacię ż katroskaodzieci,przed

któremistoiotworemmiastoinędza.Synowietakichrodzinnbrukudadząsobie

jeszczejakośrady.Chodządoszkółiuniwersytetów.Ci,którzy,dlabrakuśrodków

lubzdolności,niewykształcąsię,pójdądorzemiosładokantorów,lubna

ekonomównawieś.Wieluzapewneupadnie,wieluwyjdzienaurwisów,wielu

zginiemoralniei ¤ zycznie.Alebędąitacy,którzywypłyną,jakokupcy,jako

urzędnicy,jakodziennikarzejakomechanicy,lekarze,adwokaci.Cibędątęgimi

lud ź mi,społecznieniezmiernienawetpo ż ądanymi.Przeznichtospotęgujesiętak

— 2 —

CopyrightbyNetpressDigitalSp.zo.o.

www.nexto.pl

zwanystantrzeci.Cizapełniąspołecznąlukę,prywatniezaśodbudująmajątkii

stanąsięopatrznościąwłasnychrodzin.Tosiędzieje.Natosięcodzieńpatrzyi

największypesymistaniemo ż etemuzaprzeczyć.Dośćbyłobyprzejrzyćosobiste,

papierywielusłynnychlekarzytęgichadwokatów,anawetikupców,byznale ź ćw

nichnietylkoherby,októrewtejchwiliniechodzialeijakąśWolę,lubWólkę,

którąza ż yciaojcalubdziada„lichowzięło.”Wtakzwanejinteligencyimiejskiej

jestnajmniejpołowasynówszlacheckichktórzyzawodowemiejskieobowiązki

spełniająniegorzejodurodzonychmieszczan.

Alechodzirównie ż ocórkiituzaczynasięprawdziwatragedja.Zwykleostatni

grosznawsioddajesięnawychowaniechłopców.Dziewczątczęstoniemazaco

kształcić,niemówiącotem, ż eistniejesłusznepodpewnymwzględem

uprzedzenieprzeciwpensjonatomdlapanien.Ztychpowodów,córkiśrednich

właścicieliwiejskichotrzymująnajpowszechniejtakzwanewychowaniedomowe.

Polegaononajczęściejnatem, ż ejakaśtanianauczycielka,FrancuskalubPolka,

uczyjetrochęjęzyków,trochęmuzyki,aresztydopełniamatka,którawkłada

zarazemdziewczętadogospodarstwadomowego.Czytojestmało?Zale ż y,jakdo

jakiego ż ycia.Ksią ż kamadalekowiększypowabdladziewczątni ż dlachłopców.

Panienkiwiejskieczytajądu ż o,jakkolwiekbezładnieibezwyboru.Czytająnawet

nieraztakierzeczy,którychniepowinnyczytać,rzadkojednakpsująsięniemi.Jak

pszczołaniebierzezkwiatutrucizn,tylkopyłyjejpotrzebne,taktenaturyzdrowe,

awwysokimstopniuidealne,wyciągajązksią ż ekpierwiastkitylkonajlepsze.Psują

sięczytaniemksią ż ekbardziejmę ż atki.Dziewczynawiejskawyrabiawsobie,

przewa ż nieprzezczytanie,tylkoduszędelikatną,wra ż liwą,pełnączcidla

duchowegoświatasztukiiwiedzy,pełnąpoczućspołecznychobowiązków,

słowemtaką,któraniepozwolijejbyćtylkolalką,lubtylkokucharkąi

gospodynią,apozwolijejbyćdobrą ż onąimatką,zdolnąprzekazaćdzieciom

szlachetniejszestronyludzkiejnatury.

Córkawiejskiegoobywatelajestzatemdośćrozwiniętą,dośćwykształconąidość

uzdolnionąnatobypowyjściuzamą ż spełnićwszystkieobowiązkinietylko

prywatne,aleispołeczne.Alegdynatomiastlosrzucirodzinęnabrukigdychodzi

ozarobkowanie,osamodzielnezdobyciekawałkachleba,tasamadziewczynastaje

siębezradnąibezbronną.Wychowałasięna„panienkę”.Przyzwyczajenia!

rodzinne,poło ż eniespołeczne,mianoobywatelskiejcórki,którewleczesięzanią,

jakkulaunogi,zamykająjejtewszystkiesposobyzarobkowania,którychsięmo ż e

chwycićkobietaprostaibezwychowania.Zamykająsięprzedniątedroginietylko

dlatego, ż ebyniechciałananiewejść,aleidlatego, ż ejąćsięichniemo ż e, ż enie

jestdonichuzdolnioną, ż ejejnatootoczenieniepozwoli,awkońcu, ż ejejnawet

nieprzyjmą.Przypracyigłązamierasięzgłodu.Nanauczycielkimniejszyjestu

naspopytni ż podą ż ,aprzytemposzukujesięosóbzwykształceniem

systematycznem,niezaśdorywczem;bonydodziecisprowadząsięzzagranicy.

Więcco?Nale ż ysięzawszedopewnejsfery,bezmo ż nościutrzymaniasięwniej.

Obywatelwiejski,którystraciłmajątek,jestzawszeex-obywatelem.Córkajegonie

pójdzienietylkodlajakichśszlacheckichmuch,aledlatego, ż enaprawdęniemo ż e,

bojejwychowanie,jejpotrzebyumysłowe,jejduchowanaturatakiego ż yciawprost

— 3 —

CopyrightbyNetpressDigitalSp.zo.o.

www.nexto.pl

nieznoszą.Więcgdysięnietra ¤ mą ż ,gdysięniemabrata,któryzostawszy

lekarzem,adwokatemlubin ż ynierem,wyciągazauszyrodzinęznędzy,to

pozostajerzeczywiścietylkonędza.

Ajakaszkodatakich»pasierbicfortuny!«szkodanietylkozewzględunaich

niedolę,aleispołeczna.Botrzebawiedzieć, ż etewiejskiedziewczęta,tow

znacznejwiększościinajlepszymateryał,inajszlachetniejszygatunekkobiet,jaki

sięwspołeczeństwienaszemznajduje.Tamistotnierzadkotra ¤ ająsiędusze

modniarek,rzadkolalki,rzadkomanekiny.Składasięatowszystko:iwieś,i

zdrowamłodość,itradycjarodzinna,przekazanaprzezbiałowłosebabkiimatki.

Tosąnaturynajczęściejdoszpikukościpoczciwe,przywiązanedorodziny,

delikatne,świe ż ejakpolnekwiaty,pełneaspiracyj,ciche,cierpliwe,zdolnedo

poświęceńiodwa ż ne.Odwa ż niete ż idąnabruk,łudzącsię, ż ezapracująnasiebiei

rodziców.Pó ź niejdopierodochodządoprzekonania, ż egotowesądopracyka ż dej,

dlatego ż eniesąprzygotowanedo ż adneji ż ewskutektegoka ż dajeodpycha,gdy

wyciągnąkuniejswedelikatneręce.Awówczasilebólu,ilełez,gorzkiegowstydu,

zawodów,rozczarowań,rozdartychserciposzarpanychzłudzeń!Artyści,w

poszukiwaniuwzruszającychscen,mogątuichznale ź ć,ilechcą,pisarze,

poszukującytematówztendencją,majągotowepole.Bo,istotnie,jesttosprawa,

którąnale ż ypodnieść,jesttoniedola,którąwartoodczuć,sątoo ¤ ary,którychjest

du ż o–idusze,którychnaprawdęszkoda.

Branote ż nieraztęniedolęiprzerabianojąnaliteraturę.

Szlachcic,którytracimajątekiosiadanabruku,niejestliterackąnowością.

Niedawno,Sygietyński,któryjestutalentowanymczłowiekiem,aleokrutnym

pesymistą,napisałpowieść:»Wysadzonyzsiodła.«Jesttohistorjaobywatela,który

wysadzonyzmajątku,znajdujesięwrazzcórkąnabruku.Obojespadającoraz

ni ż ejposzczeblachdrabinymoralnej,a ż wkońcu,onazostajegamratką,onzaś

korzystazjejzarobków.

Mogłosięzdarzyćitak.Nędzaibrukrozkładajączęstocharakterludzkido

ostatka.Alenierazinieporównanieczęściej,losytakich»wysadzonychzsiodła«

bywająmniejbłotniste,ajeszczetragiczniejsze.Itakiewłaśnieprzedstawiapowieść

Anatola,doktórejtekilkakartekmasłu ż yćzaprzedmowę.»Pasierby«toludzieze

wsi,zktórymilosobszedłsiępomacoszemu.Zamo ż nyzroduobywateltraci

majątek.Tracigoprzezzbytniągotowośćdousługsąsiedzkichizpowoduzbyt

natę ż onejgospodarki.Jesttoczłowiekinteligentny,aleniejestroztropny:głowa

niezrównowa ż onaifantastyczna.Liczyonnaswepomysłyizadu ż owkładaw

ziemię,a ż wreszciedoprowadzamajątekirodzinędoruiny.Wówczasmatkaz

córkęprzenosząsiędomiasta,ojcieczaś,chcącimzapewnićlos,ubezpieczasięna

ż ycie,anastępnieodbierajesobie,pozorująctenczyntak,byśmierćwydałasię

wypadkową.

LecznimTowarzystwowypłaciłocenękrwi,poddachmatkiicórkizajrzała

nędza.Obiepoczęływyprzedawaćizastawiaćostatniekosztownedrobiazgi,

przechodzącprzezwszystkiemękiiupokorzenia,przezjakiekobietyprzechodzą

zwyklewpodobnempoło ż eniu.Wkońcu,nadomiarnieszczęścia,córkazlistu

ojca,pisanegoprzedśmiercią,dowiadujesię, ż eśmierćtaniebyławypadkowąi

— 4 —

Pasierby - Anatol Krzyżanowski.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: