33_35.pdf

M I N I P R O J E K T Y

Programowany generator funkcyjny

Opisane w artykule

urz¹dzenie s³u¿y do

generowania przebiegu

okresowego o regulowanej

czêstotliwoci, kszta³cie

i amplitudzie,

aproksymuj¹cego sekwencjê

omiu wartoci napiêcia,

dowolnie ustawianych

potencjometrami. Uk³ad

mo¿e generowaæ 16-

punktowe przebiegi

symetryczne lub 8-

punktowe niesymetryczne.

Odpowiednie ustawienie

potencjometrów regulacyj-

nych pozwala na uzyskanie

np. przebiegu prostok¹tnego

o dowolnej amplitudzie, in-

ne za s³u¿y symulacji prze-

biegów sinusoidalnych, trój-

k¹tnych lub pi³okszta³tnych.

Ze wzglêdu na doæ skromne

mo¿liwoci aproksymacji tak

otrzymanego przebiegu, syg-

na³ wyjciowy charakteryzu-

je siê wieloma harmonicz-

nymi, lecz w pracowni elek-

tronicznej, szczególnie po-

mys³owego hobbisty, opisa-

ny przyrz¹d z pewnoci¹

znajdzie wiele zastosowañ,

od mniej lub bardziej wy-

mylnych generatorów prze-

biegów akustycznych, a¿ po

uk³ady testowania przetwor-

ników analogowo-cyfrowych.

Schemat elektryczny

uk³adu przedstawiono na

rys.1 . Sygna³ prostok¹tny

z generatora, zbudowanego

z wykorzystaniem bramki

z uk³adem Schmitta U3A,

dostaje siê do wejcia licz-

nika dwójkowego U2A. Po-

tencjometr P9 s³u¿y do regu-

lacji czêstotliwoci genero-

wanego przebiegu. Licznik

U2A zliczaj¹c impulsy z ge-

neratora poprzez swoje wy-

jcia wysterowuje analogowy

multiplekser U1. Do jego

wejæ do³¹czone s¹ suwaki

omiu potencjometrów mon-

ta¿owych P1...P8, dziêki któ-

rym mo¿liwe jest ustalenie

Elektronika Praktyczna 8/97

M I N I P R O J E K T Y

Rys. 1.

poziomu napiêcia dla ka¿-

dego z wejæ multipleksera.

Napiêcie miêdzy skrajnymi

po³o¿eniami suwaka jest

bliskie napiêciu zasilaj¹ce-

mu czyli oko³o 4,5V. Dzieje

siê tak dlatego, ¿e potencjo-

metry s¹ do³¹czone przez

rezystory R2 i R1 do wyjæ

bramek U3B i U3C, z których

jedna sterowana jest zanego-

wanym sygna³em z jumpera

JP1. Zauwa¿my, ¿e przy

zwarciu jumpera do masy na

wyjciu bramki U2B na sta³e

panuje stan wysoki, za na

wyjciu U3C niski. Przebieg

okresowy zawiera w tym

przypadku 8 poziomów na-

piêæ okrelonych po³o¿eniem

suwaków P1...P8. W przypad-

ku do³¹czenia jumpera do

najstarszego wyjcia liczni-

ka U2A (Q3), co osiem cykli

zegarowych polaryzacja na

skrajnych kocówkach poten-

cjometrów P1...P8 bêdzie siê

na przemian zmieniaæ, dziê-

ki czemu uzyskamy odwró-

cony do pierwotnego, 16-

punktowy sygna³ na wyjciu

3 multipleksera U1. Dodatko-

wy kondensator C1 wyg³adza

progi w tak otrzymanym

przebiegu, natomiast C2 od-

cina sk³adow¹ sta³¹ napiê-

cia z wyjcia uk³adu genera-

tora.

Do zasilania uk³adu wy-

korzystano standardowy sta-

bilizator scalony w postaci

U4. Kondensatory C4 oraz

C5...C9 filtruj¹ oraz blokuj¹

napiêcie odpowiednio po je-

go stronie pierwotnej oraz

wtórnej. Uk³ad powinien byæ

zasilany napiêciem wypros-

towanym i wstêpnie odfilt-

rowanym z zakresu 8..12V.

a w roli kondensatora C3 za-

stosowaæ sekcjê prze³¹cza-

nych wielopozycyjnym prze-

³¹cznikiem kondensatorów,

dziêki czemu mo¿liwe bê-

dzie pokrycie ca³ego pasma

akustycznego oraz w razie

potrzeby przekroczenie go.

Autor pozostawia ekspery-

Monta¿

i uruchomienie

Uk³ad zmontowano na

jednostronnej p³ytce druko-

wanej, której rysunek za-

mieszczamy we wk³adce

wewn¹trz numeru. Roz-

mieszczenie elementów

przedstawiono na rys.2 .

Monta¿ nale¿y rozpocz¹æ od

wlutowania zwór, elemen-

tów biernych: rezystorów,

kondensatorów oraz poten-

cjometrów regulacyjnych.

Pod uk³ady scalone mo¿na

zastosowaæ odpowiednie

podstawki. Przed w³o¿e-

niem tych ostatnich warto

zamontowaæ stabilizator U4,

po czym do³¹czaj¹c napiê-

cie zasilaj¹ce do z³¹cza Z1

nale¿y woltomierzem

sprawdziænapiêciewyjcio-

we stabilizatora. Powinno

wynosiæ 5V ±5%.

Teraz mo¿emy mia³o

w³o¿yæ w podstawki uk³ady

scalone. Po za³¹czeniu zasi-

lania na wyjciu bramki U3A

powinien byæ generowany

przebieg o czêstotliwoci

zale¿nej od wartoci kon-

densatora C3 oraz sumy

opornoci rezystora R4 i po-

tencjometru P9.

Mo¿na oczywicie poten-

cjometr monta¿owy P9 za-

st¹piæ zwyk³ym obrotowym,

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R1, R2: 2,2k

R4: 3,3M

P1...P8: 50k

)

potencjometr poziomy

miniaturowy

P9: 1M

(47k

potencjometr

poziomy miniaturowy

Kondensatory

C1: 220pF

C2: 10

F/16V

C3: 2,2nF

C4...C8: 100nF

C9: 220

F/16V

Pó³przewodniki

U1: 4051

U2: 4520

U3: 74HC132 (HCT132)

U4: 7805

Ró¿ne

Z1, Z2: ARK2

JP1: goldpin 1x3 + jumper

Rys. 2.

Kompletny uk³ad i p³ytki

drukowane s¹ dostêpne

w ofercie AVT pod oznacze-

niem AVT-1152.

Elektronika Praktyczna 8/97

R3: 4,7k

M I N I P R O J E K T Y

mentowanie z doborem war-

toci C4 Czytelnikom.

Do uruchomienia pozosta-

³ej czêci uk³adu niezbêdny

bêdzie najprostszy oscyloskop.

Wejcie oscyloskopu na-

le¿y do³¹czyæ do wyjcia na-

szego generatora, po czym,

po odpowiednim ustawieniu

podstawy czasu, nale¿y do-

wolnie ustaliæ poszczególne

progi napiêæ reguluj¹c je za

pomoc¹ P1...P8. Warto przy

tym sondê oscyloskopu przy-

³o¿yæ bezporednio na wyj-

cie multipleksera U1, a do-

piero po uzyskaniu wymaga-

nych parametrów poszcze-

gólnych napiêæ, sprawdziæ

jakoæ przebiegu na wyjciu

Z2. W zale¿noci od wyma-

ganego pasma czêstotliwoci

niezbêdna mo¿e okazaæ siê

wymiana kondensatora ca³-

kuj¹cego C1 i ewentualnie

C2 przy generowaniu niskich

czêstotliwoci.

Elektronika Praktyczna 8/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: