LEKI PSYCHOTROPOWE
1. Leki psychotropowe – to leki, które wpływają względnie wybiórczo na czynności psychiczne:
· na procesy kojarzeniowe (intelektualne)
· na stany emocjonalne
2. Podział:
· leki psychodepresyjne (hamujące):
o neuroleptyki
o leki kojące (anksjolityczne)
· leki psychoanalityczne (pobudzające):
o leki psychotoniczne
o leki przeciwdepresyjne
o leki psychodysleptyczne:
3. Leki psychotropowe – wpływają na czynność mózgu głównie pośrednio poprzez neuroprzekaźniki (neuromediatory):
· noradrenalinę
· dopaminę
· serotoninę
· acetylocholinę
· kwas gamma-aninomasłowy (Gaba)
4. Leki uspokajające:
· są to leki, które zmniejszają pobudliwość OUN, działając ogólnie hamująco na jego czynność
· działają równocześnie hamująco na strefę ruchową kory mózgu (działanie przeciwpadaczkowe), niektóre ograniczają świadomość, utrudniają pracę umysłową i wywołują senność
· zaliczamy do nich:
o związki bromu
o związki zawarte w wielu roślinach:
ü Tinctura Valerianae – kozłek lekarski
ü rumianek pospolity
ü męczennica
ü róg dwuszyjkowy
5. Neuroleptyki:
a) działanie:
· uspokajające i antyemocjonalne – wywołują zobojętnienie wobec otoczenia
· przeciwpsychotyczne – hamują objawy niektórych chorób psychicznych m. in. autyzmu, urojenia, halucynacji
· działają hamująco na ośrodki autonomiczne – termoregulacji, oddechowy i naczynioruchowy
· działają na układ pozapiramidowy – parkinsonizm
· działają na układ piramidowy – katalepsja po większych dawkach
b) działanie typowe:
· blokują receptory dopaminergiczne
· blokują receptory alfa-adrenergiczne
· blokują receptory muskarynowe
· działają presynaptycznie – hamują uwalnianie amin katecholowych – zwłaszcza dopaminy
· hamują wychwytywanie zwrotne adrenaliny i noradrenaliny
· wywołują niepożądane działanie cholinolityczne, m in. zaparcia, tachykardia, suchość w ustach
c) działanie niepożądane:
· ze strony OUN:
o zespół parkinsonowski
o napady dyskinezy
o senność
o apatia
o rozdrażnienie
o depresja polekowa
o majaczenie
o napady drgawkowe
o zaburzenia termoregulacji
· ze strony układu krążenia:
o tachykardia
o hipotonia ortostatyczna
· ze strony układu krwiotwórczego:
o agranulocytoza
o leukopenia
o eozynofilia
o pancytopenia
o plamica małopłytkowa
· ze strony układu endokrynnego:
o mlekotok
o zmniejszenie libido
o zaburzenia miesiączkowania
o hiperglikemia
o hipoglikemia
· ze strony układu pokarmowego:
o żółtaczka cholestatyczna
o zaparcia
· ze strony skóry:
o skórne reakcje alergiczne
o nadwrażliwość na światło słoneczne
d) przedstawiciele:
· pochodne fenotiazyny:
o Chlorpromazyna:
ü Fenactil
o Lewomepromazyna:
ü Tisercin
o Promazyna:
ü Promazin
o Perazyna:
ü Pernazinum
ü Chlorpernazinum
· pochodne butyrofenonu:
o Haloperydol:
ü Haloperidol
o Droperydol:
ü Droperidol
· pochodne benzamidu:
o Sulpiryd:
ü Eglonyl – wywołuje mlekotok
· antyemocjonalne, p/lękowe, p/agresyjne przy stosunkowo słabym działaniu uspokajająco—nasennym
· wiele z nich działa ośrodkowo zwiotczająco na mięśnie prążkowane
· stosowane w leczeniu nerwic, w stanach nadmiernego podniecenia, pobudzenia, napięcia emocjonalnego, lęków
b) preparaty:
· pochodne benzodiazepin
o Elenium (Valium)
o Relanium (Diazepam)
o Lorafen (Lorans)
· pobudzają głównie czynności ośrodka oddechowego i naczynioruchowego
· niektóre z nich pobudzają funkcje intelektualne mózgu
· preparaty:
o Coffeinum (Natrium)
o Niketamid (Cardiamid)
· pobudzające na procesy psychiczne (kojarzeniowe, wzrost aktywność umysłową, koncentrację uwagi, pobudzająco na odruchy warunkowe)
· znoszą uczucie znużenia i senności – bezsenność
· wzrost aktywności psychomotorycznej
· wyzwalają reakcje wzbudzenia w obrazie EEG, wzrastają reakcje emocjonalne
· mogą wywołać stan euforii
· niebezpieczeństwo lekomanii i lekozależności
· Amfetamina i jej pochodne:
o to leki grupy nienarkotycznych – mimo iż są narkotykami
o jej stosowanie jest zabronione – bardzo duże uzależnienie
· wpływają na OUN - poprawiają jego wydolność, zdolność uczenia się, koncentracji, myślenia, zapamiętywania
· określane jako leki normalizujące zaburzone procesy energetyczne w tkance OUN, poprawia się integrująca czynność mózgu i procesy kojarzeniowe
· pobudzenie psychomotoryczne
· agresywność
· wzrasta napęd płciowy
· zaburzenia snu
· wzrost masy ciała
· zawroty głowy
· wymioty
· zmiany RR
c) preparaty:
· Piracetam (Nootropil)
· Pirytynol (Enerbol)
· poprawiają nastrój
· normalizują napięcie afektywne i podnoszą je do właściwego, indywidualnego poziomu
· stosowane w stanach obniżenia napięcia afektywnego - depresji, apatii, przygnębieniu
· działają pośrednio przez wzrost stężenia neuroprzekaźników w OUN
11. Leki p/depresyjne - związki trójcykliczne (trójpierścieniowe):
· hamują pobieranie zwrotne noradrenaliny i serotoniny ze szczeliny synaptycznej
· wzrasta stężenie tych amin w otoczeniu receptorów
· objawy zahamowania układu cholinergicznego (atropinopodobne):
o suchość błony śluzowej
o suchość jamy ustnej
o zaburzenia akomodacji
o rozszerzenie źrenic
o uderzenia gorąca
o zatrzymanie moczu
o zatrzymanie rytmu serca
o niedociśnienie
o zakrzepica żył głębokich
o ból i zawroty głowy
o bezsenność
o objawy pozapiramidowe
o niepokój
o zespoły depersonalizacji
· reakcje skórne:
o wysypki
o nadmierne pocenie się
· ...
www.google.pl