1. Wywołane przez hepatotropowe wirusy powodujące stan zapalny wątroby.
§ Wirusowe zapalenia wątroby ( wzw.) pierwotnie hepatotropowe, takie jak:
Szerzące się drogą parenteralną:
- wzw. typu B (HBV; Hepadnavirus nr 1);
- wzw. typu C ( HCV; Flavivirus);
- wzw. typu D (HDV);
- wzw. typu G (HGV).
Szerzące się drogą pokarmową:
- wzw. typu A ( HAV; Enterovirus nr 72);
- wzw. typu E (HEV).
§ wirusem mononukleozy zakaźnej ( wirus Epstein- Barr);
§ wirusem cytomegalii ( Cytomegalovirus hominis);
§ wirusem uogólnionej opryszczki pospolitej ( Herpesvirus hominis I);
§ różyczki (Rubivirus hominis);
§ świnki ( Paramyxovirus parotitidis);
§ wirusami Echo (Enterovirus spp.);
§ żółtej gorączki ( Flavivirus febricus).
Ważniejsze objawy kliniczne wirusowych zapaleń wątroby to:
§ Nosicielstwo wirusa i brak objawów chorobowych (prawdopodobieństwo wystąpienia zależy od rodzaju wzw. i ogólnej odporności organizmu);
§ Objawy rzekomo grypowe, kataralne;
§ Objawy rzekomo gośćcowe, takie jak bóle stawowe, mięśniowe;
§ Objawy dyspeptyczne, pod postacią dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, wymiotów, utraty apetytu, zaparć;
§ Uczucie zmęczenia, świąd skóry, krwawienia, łatwe powstawanie siniaków, zaburzenia neuropsychiczne, niekiedy stany podgorączkowe;
§ U niektórych chorych zażółcenie powłok i rogówek tzw. „żółtaczka”;
§ Występujące najczęstsze powikłania to: nadostre („galopujące”, „piorunujące”) zapalenie wątroby zakończone zgonem, przewlekłe, albo aktywne zapalenie wątroby, marskość wątroby oraz rak pierwotny wątroby.
§ HBsAg – antygen powierzchniowy HBV – pojawia się w 2-8 tygodniu przed wystąpieniem żółtaczki – główny marker zakażenia.
§ P/ciała anty-HBs - pojawiające się po zniknięciu antygenu – świadczą o uodpornieniu organizmu – pojawiają się po szczepieniu.
§ HBcAg – antygen rdzeniowy nie występuje w surowicy.
§ P/ciała anty-HBcAg – IgM - świadczą o replikacji wirusa.
§ P/ciała anty-HBcAg – IgG - marker przebycia zakażenia.
§ HBeAG – świadczą o zakaźności – ściśle związane z HBsAg – utrzymywanie się świadczy o przejściu ostrego zapalenia w postać przewlekłą.
SEROKONWERSJA HBEAG I POJAWIENIE SIĘ P/CIAŁ ANTY-HBE JEST SYGNAŁEM ZDROWIENIA.
Diagnostyka laboratoryjna HAV:
§ P/ciała anty-HAV – IgM - obecne od objawów chorobowych, potwierdzają rozpoznanie.
§ P/ciała anty-HAV – IgG – świadczą o przebytym zakażeniu wirusem HAV.
Diagnostyka laboratoryjna HCV:
§ Odczyn immuno-enzymatyczny EIA HCV - wykrywa p/ciała przeciw kilku antygenom HCV, mało swoisty, dużo fałszywie dodatnich wyników – istnieje konieczność powtarzania co najmniej dwukrotnie.
§ Odczyn rekombinowanego immunoblottingu HCV./RIBA – rekombinant immunoblot assay –wykrywa p/ciała przeciw HCV – bardziej swoiste niż EIA HCV.
Kliniczne badania laboratoryjne:
§ Wzrost stężenia bilirubiny.
§ Zwiększenie aktywności ALAT, AsPAT.
§ W cholestazie – wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej i γ –glutamylotranspeptydazy, obecność nieprawidłowej lipoproteiny X.
Postacie kliniczne WZW:
§ Zapalenie ostre
§ Ostry żółty zanik wątroby
§ Przewlekłe zapalenia wątroby
§ Marskość wątroby
Metody zapobiegania i zwalczania wirusowych zapaleń wątroby:
§ WZW – typu B i C są głównymi chorobami zawodowymi pracowników zdrowia.
Profilaktyka nieswoista w zakażeniach HAV:
§ Przestrzeganie higieny osobistej
§ Przestrzeganie czystości w zakładach nauczaniai zakładach żywienia zbiorowego
§ Odpowiednia woda
§ Przestrzeganie higieny przetwórstwa żywności i higieny żywienia
§ Prawidłowe usuwanie nieczystości
Profilaktyka swoista HAV
§ Od 1999 roku szczepionka przeciwko WZW typu A – HAVRIX
Profilaktyka nieswoista w zakażeniach HBV
§ Sprzęt jednorazowego użycia
§ Skuteczna dezynfekcja i sterylizacja sprzętu wielokrotnego użycia i kontrola tego procesu
Profilaktyka swoista HBV
§ Szczepionka otrzymywane metodą rekombinacji wirusowego DNA w komórkach drożdży.
§ Rekombinowane Engerix B, HB-Vax-II, GEN-HEVAC B.
§ Plazmatyczne HEPTAVAC B, HEVAC B.
§ Należy pamiętać że wirusowe zapalenia wątroby w Polsce podlegają obowiązkowej hospitalizacji.
§ Kandydaci do pracy w służbie zdrowia powinni mieć oznaczony HBsAg a w miarą możliwości także przeciwciała anty-HBs i anty-HBc.
www.google.pl