sieć uliczna warszawy powstanie.pdf

(10956 KB) Pobierz
ZAKŁAD
ARCHITEKTURY
POLSKIEJ
OSKAR SOSNOWSKI
POWSTANIE,
UKŁAD
I CECHY
CHARAKTERYSTYCZNE
SIECI ULICZNEJ NA OBSZARZE
WIELKIEJ WARSZAWY
WARSZAWA
MCMXXX
WYDAWNICTWO
ZAKŁADU ARCHITEKTURY
POLSKIEJ
POLITECHNIKI
WARSZAWSKIEJ
.
Z ZASIŁKU MAGISTRATU M. ST.
WARSZAWY
757951993.045.png
ZAKŁAD
ARCHITEKTURY
POLSKIEJ
OSKAR SOSNOWSKI
POWSTANIE,
UKŁAD
I CECHY
CHARAKTERYSTYCZNE
SIECI ULICZNEJ NA OBSZARZE
WIELKIEJ WARSZAWY
WARSZAWA
MCMXXX
WYDAWNICTWO
ZAKŁADU
ARCHITEKTURY
POLSKIEJ
POLITECHNIKI
WARSZAWSKIEJ
Z ZASIŁKU
MAGISTRATU M. ST.
WARSZAWY
757951993.046.png 757951993.047.png 757951993.048.png 757951993.001.png 757951993.002.png 757951993.003.png 757951993.004.png 757951993.005.png 757951993.006.png 757951993.007.png 757951993.008.png 757951993.009.png
BIB) IOTEKA
POLITE
I WARSZAWSKIEJ
Warsea
«... . ;«dnd: i Robvtnfc.*«j 1
ODBITKA
Z II
TOMU
STUDJÓW DO DZIEJÓW
SZTUKI W POLSCE
DRUK
W. L. A N C Z Y C A l
SPÓŁKI
KRAKÓW
757951993.010.png 757951993.011.png 757951993.012.png 757951993.013.png 757951993.014.png 757951993.015.png 757951993.016.png
OSKAR
SOSNOWSKI
POWSTANIE, UKŁAD I CECHY CHARAKTERYSTYCZNE
SIECI ULICZNEJ NA OBSZARZE WIELKIEJ WARSZAWY
P
owstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na
obszarze Wielkiej Warszawy są wynikiem oddziaływania całego szeregu
przyczyn, a mianowicie: przyrodniczych i historycznych, politycznych, ekonomicznych
i socjalnych ; wszechstronna przeto analiza, podjętego przeze mnie zadania z zakresu
budowy miast, wymaga nietylko krytycznej obserwacji obecnego stanu rzeczy, ale i po­
znania rezultatów, osiągniętych drogą metodycznych badań geograficznych i historycz­
nych, oraz oparcia się o materjał kartograficzny, nagromadzony w ciągu wieków.
Ściśle biorąc, temat nie był dotychczas opracowywany jako zagadnienie odrębne,
w pracach jednak geografów i historyków, badających przyczyny powstania i rozwój
terytorjalny Warszawy oraz opisujących wygląd poszczególnych ulic i ich dzieje, zgro­
madzono już wiele materjału faktycznego, niekiedy wyjaśniano powstanie pewnych arteryj
lub całych ich grup lub też zmiany w ich pierwotnym biegu zachodzące. W toku mej
pracy będę miał sposobność powoływać się niejednokrotnie na próby wyjaśnień lub
dowody mych poprzedników.
Materjał kartograficzny, dotyczący Warszawy, należy uważać za źródło pierwszo­
rzędne do poznania zagadnienia. Jego przeglądu świat naukowy miał możność dokonać
podczas wystawy Starej Warszawy, urządzonej staraniem Towarzystwa Opieki nad Zabyt­
kami Przeszłości w r. 1911, a katalog tej wystawy pod tytułem „Pamiątki Starej War­
szawy"...') podaje spis planów i widoków Warszawy wraz z ich opisem i ogólną oceną
wartości naukowej. Zgodnie z opinją, wypowiedzianą we wstępie do działu planów wspomnia­
nego katalogu, za podstawę do mojego studjum obrałem plany, będące oryginalnemi pracami
pomiarowemi i dokonane w znacznych odstępach czasu, mianowicie: w latach 1655,
1762, 1809 i 1829. Ponieważ pomiary te nie z jednakową ścisłością mierniczą były
wykonane i, rzecz prosta, tern mniejszą, im wcześniejszy był pomiar, gdyż i technika
samego przedstawienia w każdym planie była odmienna, uważałem za rzecz konieczną
dla celów porównania i analizy ujednostajnienie tych planów pod względem podziałki
i techniki graficznej. Wstępna ta praca, będąca sprowadzeniem historycznych planów
') Literatura na końcu pracy.
1
757951993.017.png 757951993.018.png 757951993.019.png 757951993.020.png 757951993.021.png 757951993.022.png 757951993.023.png 757951993.024.png 757951993.025.png
do wspólnego mianownika, za jaki przyjąłem podkład współczesnej Warszawy, była
zarazem sprawdzeniem ich ścisłości w wymiarach i kątach, była żmudną korektą zarysów
bloków i biegu ulic, korektą, którą należało przeprowadzić stopniowo, cofając się od
przedstawień późniejszych, bardziej pewnych, do wcześniejszych mniej wiarogodnych,
opierając się na położeniu i zarysach budowli trwających w stanie niezmienionym, niby
na reperach triangulacji, posiłkując się również zarysami posesyj hipotecznych, odzna­
czających się znaczną trwałością.
W wyniku tej wieloletniej wstępnej pracy przygotowałem sam lub z pomocą sił,
zatrudnionych w Zakładzie Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, szereg
skorygowanych planów miasta z XVII, XVIII i XIX w. Tablice IV, V, VI i VII, przed­
stawiające stopniowy rozwój organizmu miasta, są właściwie oparte o wspomniane plany,
przechowywane w archiwum Zakładu Architektury Polskiej.
Fig. 1. Sytuacja Warszawy. Działy wodne oznaczone linją przerywaną. W ramce we­
wnętrznej obszar, przedstawiony na Tab. I.
2
757951993.026.png 757951993.027.png 757951993.028.png 757951993.029.png 757951993.030.png 757951993.031.png 757951993.032.png 757951993.033.png 757951993.034.png 757951993.035.png 757951993.036.png 757951993.037.png 757951993.038.png 757951993.039.png 757951993.040.png 757951993.041.png 757951993.042.png 757951993.043.png 757951993.044.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin