PUBL_l_ludnosc_powierzchnia_Warszawy_1921_2008.pdf

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE

L UDNOŚĆ I P OWIERZCHNIA W ARSZAWY

W LATACH 1921-2008

Warszawa

marzec

2009 r.

Opracowała - Barbara Czerwińska-Jędrusiak

Główny specjalista w Wydziale Analiz, Rozpowszechniania i Promocji

Urzędu Statystycznego w Warszawie

O BJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH

Kreska ( - ) - zjawisko nie wystąpiło,

Kropka ( . ) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych,

Znak x - wypełnienie pozycji, ze względu na układ tablicy, jest niemożliwe

lub niecelowe.

P RZEDMOWA

Niniejsze opracowanie zawiera zbiór informacji liczbowych o rozwoju terytorialnym i demo-

graficznym m.st. Warszawy począwszy od Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności Rzeczypospoli-

tej Polskiej. Spis przeprowadzony został w dniu 30 września 1921 r. zgodnie z Ustawą z dnia 21 paź-

dziernika 1919 r. o zorganizowaniu pierwszego powszechnego spisu ludności…, znowelizowaną

w dniu 13 maja 1921 r., (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1921 Nr 43, poz. 262). Decyzja

o przeprowadzeniu spisu spowodowana była potrzebą uzyskania przez władze państwowe danych

o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju po 123 latach niewoli.

Celem opracowania jest zaprezentowanie w syntetyczny sposób ważniejszych zjawisk z za-

kresu demografii Warszawy w latach 1921-2008. Informacje prezentowane w tablicach o stanie lud-

ności mają charakter danych szacunkowych opracowanych metodą bilansową. Wyjątek stanowią dane

z lat 1921, 1931 i 1945, które są danymi pochodzącymi bezpośrednio ze spisów powszechnych i spisu

ludności Warszawy przeprowadzonego tuż po wojnie.

Na podstawie opracowanych zestawień można prześledzić fazy rozwoju ludności stolicy.

Przed wybuchem II wojny światowej Warszawa stanowiła dynamicznie rozwijający się ośrodek kraju,

bardzo ważny plac budowy oraz centrum kulturalne i polityczne Polski.

W 1938 r. liczba ludności wynosiła 1 295 tys. W czasie II wojny światowej miasto niemal w całości

uległo zniszczeniu. W styczniu 1945 r. na terenie Warszawy zamieszkiwało zaledwie 162 tys. osób,

a według spisu ludności Warszawy w dniu 15 maja 1945 r. liczba ta zwiększyła się już do 378 tys.

Rozwój demograficzny Warszawy po II wojnie światowej charakteryzował się cyklicznością.

Kolejne fazy rozwoju zależały m.in. od zmian administracyjnych i rozszerzania granic miasta poprzez

przyłączanie kolejnych jednostek terytorialnych kosztem województwa. M.st. Warszawa systematycz-

nie zwiększało swój udział w powierzchni i ludności kraju. Nie bez znaczenia był również rozwój

poszczególnych dzielnic Warszawy. Ich sytuację demograficzną w 2008 r. przedstawia tabl. 6.

Wszystkie dane z 2008 r. prezentowane w opracowaniu są wstępnymi danymi i mogą ulec zmianie.

Zastępca Dyrektora

Urzędu Statystycznego w Warszawie

/-/ Krzysztof Kowalski

Warszawa, marzec 2009 r.

SPIS TREŚCI

Strona

Uwagi ogólne ………………………………………………………………………………….. 5

TABLICE

1. Powierzchnia i gęstość zaludnienia Warszawy………………………………………….. 11

2. Stan ludności Warszawy…………………………………………………………………. 12

3. Małżeństwa i rozwody w Warszawie…………………………………………................. 13

4. Urodzenia i zgony w Warszawie………………………………………………................ 14

5. Warszawa na tle kraju (powierzchnia i ludność)………………………………................ 15

6. Powierzchnia i ludność dzielnic m.st. Warszawy w 2008 r.………………….................. 16

WYKRESY

Ludność Warszawy w latach 1921-2008.……………………………………………………… 17

Dynamika ludności Polski i Warszawy (1921=100)…………………………………………... 18

Źródła danych ………………………………………………………………………………… 19

Przedmowa …………………………………………………………………………………….

UWAGI OGÓLNE

P OWIERZCHNIA

W 1916 r. przyłączono do Warszawy rozległe przedmieścia o obszarze 8210 ha i podzielono teren

miasta na 26 okręgów . Zaczęto wtedy znosić forty okalające Warszawę, przez co miasto uzyskało możliwość

swobodnego rozwoju. W 1930 r. włączono Bielany (368 ha).

Ogólna powierzchnia stolicy w 1937 r. wynosiła 12468 ha, z czego na część lewobrzeżną przypadało

7949 ha, na prawobrzeżną – 3858 ha, na Wisłę – 661 ha. W 1938 r. przyłączono do miasta 1680 ha. Po tych

przyłączeniach powierzchnia zwiększyła się do 14148 ha, z czego na część lewobrzeżną przypadało 9179 ha,

na prawobrzeżną - 4293 ha, na Wisłę - 676 ha.

W 1945 r . stolica została podzielona na 6 Starostw Grodzkich oraz 18 okręgów (komisariatów

Milicji Obywatelskiej). Sześć komisariatów praskich zachowało przedwojenne granice i numerację. Nato-

miast po lewej stronie Wisły, wobec zniszczenia całych dzielnic i znacznego zmniejszenia liczby ludności,

zmniejszono powojenną liczbę komisariatów z 20 do 12.

Do 1946 r . zmniejszono liczbę okręgów do 16 . W skład poszczególnych starostw weszły następujące komi-

sariaty Milicji Obywatelskiej:

1) Warszawa - Śródmieście (Stare Miasto; Powązki; Grzybów; Ujazdowski; Koszyki; Solec);

2) Warszawa - Północ (Żoliborz);

3) Warszawa - Południe (Mokotów; Czerniaków);

4) Warszawa - Zachód (Ochota; Wola);

5) Praga - Północ (Praga Północ; Targówek; Bródno);

6) Praga - Południe (Praga Południe; Grochów).

W 1951 r . po włączeniu do Warszawy Włoch i Wilanowa wprowadzono podział na 11 dzielnic :

Stare Miasto, Śródmieście, Żoliborz, Wola, Ochota, Mokotów, Wilanów, Praga-Śródmieście, Praga-

Południe, Praga-Północ i Wawer.

Dołączając do Warszawy tereny podstołeczne prawie trzykrotnie powiększono obszar miasta. Po-

wierzchnia Warszawy zwiększyła się wówczas z 14148 ha do 42725 ha (łącznie z Wisłą zajmującą

1552 ha). Po włączeniu w 1957 r . Rembertowa ogólna powierzchnia miasta wyniosła 44621 ha , z czego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: