Andrzejki - scenariusz.doc

SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTEGRUJĄCYCH DLA UCZNIÓW KLAS I-IV

1.       Wprowadzenie uczniów do sali:

·         przy wejściu stoją wazony, do których uczniowie wstawiają gałązki z życzeniami;

·         uczniowie siadają w kręgu.

2.       Pogadanka nauczyciela na temat ludowej tradycji dotyczącej Andrzejek.

Gawęda Wróżki:

Dawno temu, kiedy prace polowe zostały zakończone, a jesienna szaruga zatrzymywała ludzi przy ciepłym piecu, gdy dni były coraz krótsze, a wieczory dłuższe, rozpoczynała się na wsi pora kojarzenia małżeństw. Następował wtedy okres wróżb i zalotów, ale dniem szczególnym był 29 listopada – wigilia świętego Andrzeja. Wieczór ten poświęcały panny na wróżby dotyczące zamążpójścia i przyszłego życia. Wierzono, że na przełomie jesieni i zimy duchy obecne wśród żywych mogły odsłaniać tajemnice przyszłości. Do wróżenia wykorzystywano m.in. wosk, wodę, igły, świece.

Wróżby te pochodzą prawdopodobnie sprzed tysięcy lat, ze starożytnej Grecji. Grecka nazwa męża czy mężczyzny, która brzmi „aner” (w drugim przypadku „andres”) sprawiła być może, że zaczęto uznawać Andrzeja za rozdawcę mężów, a dzień jego pamięci poświęcono dziewczęcym wróżbom.

Znaczenie świętego Andrzeja jako patrona dziewcząt podkreślane było w dawnej Polsce przysłowiami:

·         „Na świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja”

·         „Noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego”

Istniał też kiedyś wieczór wróżb dla chłopców – był to 24 listopada, wigilia świętej Katarzyny. Wróżby w tym dniu były odmianą wróżb dziewczęcych. Jednak zwyczaj Katarzynek w zasadzie nie dotrwał do dziś i już mało kto o nim wie. Za to wróżby dokonywane w wieczór wigilijny świętego Andrzeja, zwany w Polsce Jędrzejkami lub Andrzejkami, były i nadal są niezwykle różnorodne i bogate.

3.       Przeprowadzenie wróżb.

Wróżby:

·         Wróżba z gałązki – nauczyciel wyjaśnia znaczenie gałązek przyniesionych przez uczniów – postoją  w wodzie aż do Bożego Narodzenia; dołączone życzenie spełni się, jeśli do tego czasu gałązka zakwitnie.

·         Wróżba „Talerzyki” – na środku sali znajduje się stolik, na którym leży 5 odwróconych do góry dnem talerzyków; najpierw wszystkie dziewczynki, a następnie wszyscy chłopcy ustawiają się przy talerzyku, który wybiorą; nauczyciel odczytuje wróżbę, odsłaniając zawartość talerzyka; pomiędzy wróżbami dziewczynek i chłopców należy przestawić talerzyki;

-          obrączka – szybie zawarcie małżeństwa;

-          różaniec – staropanieństwo (starokawalerstwo);

-          drabinka – kariera zawodowa;

-          liść laurowy – zyskanie sławy;

-          pieniążek – bogactwo.

·         Rzucanie kości – uczniowie każdej klasy siadają w kręgu; pośrodku kręgu kładą arkusz papieru z narysowanym okręgiem; każde dziecko rzuca trzema kostkami do gry; kostki wrzucone do środka okręgu mogą mieć sumę od 3 do 18; wyznaczona osoba odczytuje wróżbę;

-          3 – szczęście, 4 – przykrość, 5 spełnienie życzeń, 6 – coś zgubisz, 7 – kłopoty w szkole, 8 – coś „wisi w powietrzu”, 9 – poznasz nowego przyjaciela, 10 – będziesz mieć rodzeństwo, 11 – złapiesz katar, 12 – dobre wieści, 13 – smutek, 14 – możesz liczyć na pomoc, 15 – potrzebujesz opieki, 16 – podróż, 17 – zmiana planów, 18 – wielki sukces;

-          może zdarzyć się, że nie wszystkie kostki trafią do środka okręgu; jedna kostka poza okręgiem – spełnią się twoje zamiary; dwie kostki poza okręgiem – unikaj kłótni.

·         Wirująca butelka – uczniowie nadal siedzą w kręgach klasowych; każda grupa otrzymuje butelkę; każde dziecko wymyśla swoje marzenie; wyznaczona osoba puszcza w ruch butelkę, na kogo wskaże szyjka butelki – temu pierwszemu spełni się jego marzenie.

·         Lanie wosku – wyznaczony przez klasę uczeń podchodzi do miski z wodą i bierze do ręki klucz; wosk przez ucho klucza leje nauczyciel; wszyscy uczniowie próbują odczytać znaczenie woskowego kształtu z cienia rzuconego na ścianę (jest to wróżba dla całej klasy).

4.       Dyskoteka.

Po wróżbach uczniowie przechodzą do innej sali na dyskotekę. Po zakończeniu dyskoteki uczniowie przed wyjściem do domu otrzymują od nauczyciela dobrą radę:

W drodze do domu podsłuchajcie czyjąś rozmowę. Jeśli w tej rozmowie pierwsze padnie słowo „tak” oznacza to, że osoba, którą darzysz uczuciem, również Cię lubi. Jeśli pierwszym usłyszanym słowem jest „nie”, to osoba ta nie odwzajemnia Twych uczuć.