o pomocy społecznej.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

USTAWA

z dnia 12 marca 2004 r.

o pomocy społecznej

Dział I

Przepisy ogólne

Rozdział 1

Zasady ogólne i zakres podmiotowy ustawy

Opracowano na pod-

stawie: t.j. Dz.U. z

2008 r. Nr 115, poz.

728.

Art. 1.

Ustawa określa:

1) zadania w zakresie pomocy społecznej;

2) rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania;

3) organizację pomocy społecznej;

4) zasady i tryb postępowania kontrolnego w zakresie pomocy społecznej.

Art. 2.

1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu

umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych,

których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby

i możliwości.

2. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej,

współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami spo-

łecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związ-

kami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Art. 3.

1. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspo-

kojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadają-

cych godności człowieka.

2. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w

art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamo-

dzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

2008-07-25

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

3. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności

uzasadniających udzielenie pomocy.

4. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione,

jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Art. 4.

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania

w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Art. 5.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie sta-

nowią inaczej, przysługuje:

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania

i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na teryto-

rium Rzeczypospolitej Polskiej:

a) na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezyden-

ta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszka-

nie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której

mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzo-

ziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z 2007 r. Nr 120, poz. 818

i Nr 165, poz. 1170 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416), lub w związku z uzy-

skaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzu-

pełniającej,

b) na podstawie zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posił-

ku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;

3) mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypo-

spolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej,

państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu

(EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfe-

deracji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4

ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw człon-

kowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz.

1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818), posiadającym prawo pobytu lub pra-

wo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 5a.

Prawo do świadczeń w formie interwencji kryzysowej, schronienia, posiłku, nie-

zbędnego ubrania oraz zasiłku celowego przysługuje cudzoziemcom, o których mo-

wa w art. 33 ust. 1 pkt 5 oraz art. 53 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o

cudzoziemcach.

Art. 6.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

2008-07-25

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

1) całkowita niezdolność do pracy – całkowitą niezdolność do pracy w rozu-

mieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spo-

łecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się

znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu

przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych;

2) dochód dziecka – dochód, do którego zalicza się kwotę otrzymywanej renty

wraz z dodatkiem dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pie-

lęgnacyjny, otrzymywane alimenty oraz kwotę odpowiadającą dochodom

uzyskiwanym z majątku dziecka;

3) dochód na osobę w rodzinie – dochód rodziny podzielony przez liczbę osób

w rodzinie;

4) dochód rodziny – sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie;

5) jednostka organizacyjna pomocy społecznej – regionalny ośrodek polityki

społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecz-

nej, dom pomocy społecznej, placówkę specjalistycznego poradnictwa, w

tym rodzinnego, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, ośrodek adopcyjno-

opiekuńczy, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej;

6) kontrakt socjalny – pisemną umowę zawartą z osobą ubiegającą się o po-

moc, określającą uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach

wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trud-

nej sytuacji życiowej osoby lub rodziny;

7) niezdolność do pracy z tytułu wieku – ukończone 60 lat przez kobietę i 65

lat przez mężczyznę;

8) osoba bezdomna – osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozu-

mieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie

gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewiden-

cji ludności i dowodach osobistych, a także osobę niezamieszkującą w loka-

lu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma

możliwości zamieszkania;

9) osoba samotna – osobę samotnie gospodarującą, niepozostającą w związku

małżeńskim i nieposiadającą wstępnych ani zstępnych;

10) osoba samotnie gospodarująca – osobę prowadzącą jednoosobowe gospo-

darstwo domowe;

11) osoba zatrudniona – osobę pozostającą w zatrudnieniu w rozumieniu przepi-

sów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu 1) lub prowadzącą działal-

ność gospodarczą w rozumieniu przepisów dotyczących działalności gospo-

darczej;

11a) pierwsza forma opieki zastępczej nad dzieckiem – całodobową placówkę

opiekuńczo-wychowawczą lub rodzinę zastępczą, w której dziecko zostało

umieszczone po raz pierwszy;

12) praca socjalna – działalność zawodową mającą na celu pomoc osobom i ro-

dzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w

1) Obecnie: przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku

pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415), która weszła w życie z dniem 1 czerwca 2004 r., stosow-

nie do art. 145 tej ustawy.

2008-07-25

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz two-

rzenie warunków sprzyjających temu celowi;

13) renta – rentę z polskiego lub zagranicznego systemu ubezpieczeń społecz-

nych, rentę strukturalną lub rentę socjalną;

14) rodzina – osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycz-

nym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące;

15) średni miesięczny koszt utrzymania w domu pomocy społecznej lub całodo-

bowej placówce opiekuńczo-wychowawczej – kwotę rocznych kosztów

działalności domu lub całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej

wynikającą z utrzymania mieszkańców lub dzieci, z roku poprzedniego, bez

kosztów inwestycyjnych, wydatków bieżących na remonty i zakupy zwią-

zane z realizacją programu naprawczego, powiększoną o prognozowany

średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem,

przyjęty w ustawie budżetowej na dany rok kalendarzowy, podzieloną przez

liczbę miejsc, ustaloną jako sumę rzeczywistej liczby mieszkańców w po-

szczególnych miesiącach roku poprzedniego, w domu lub placówce;

16) świadczenie nienależnie pobrane – świadczenie pieniężne uzyskane na pod-

stawie przedstawionych nieprawdziwych informacji lub niepoinformowania

o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej.

Art. 7.

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1) ubóstwa;

2) sieroctwa;

3) bezdomności;

4) bezrobocia;

5) niepełnosprawności;

6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7) przemocy w rodzinie;

7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia go-

spodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodziet-

nych;

10) braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej ca-

łodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze;

11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej

Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;

12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13) alkoholizmu lub narkomanii;

14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

2008-07-25

s. 5/5

Art. 8.

1. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40,

41, 78 i 91, przysługuje:

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 2)

zł, zwanej dalej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”,

2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 3) zł,

zwanej dalej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”,

3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego

na osobę w rodzinie, zwanej dalej „kryterium dochodowym rodziny”

– przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienio-

nych w art. 7 pkt 2–15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie

pomocy społecznej.

2. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty, o których mowa w

ust. 1 pkt 1 i 2, uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

3. Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzają-

cego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym

wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli usta-

wa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym

ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia 4) oraz ubezpieczenia spo-

łeczne określone w odrębnych przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

4. Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się jednorazowego pienięż-

nego świadczenia socjalnego, wartości świadczeń w naturze, świadczenia przy-

sługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia

i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych

oraz zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej

dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przede-

merytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r.

5. W stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą:

1) opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach

określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych – za

dochód przyjmuje się przychód z tej działalności pomniejszony o koszty

uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym i składkami na ubez-

pieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o powszechnym ubezpiecze-

niu w Narodowym Funduszu Zdrowia 5) , związane z prowadzeniem tej dzia-

łalności oraz odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia społecz-

2) Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.

3) Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.

4) Obecnie: przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finanso-

wanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), która weszła w życie z dniem 1 paź-

dziernika 2004 r., stosownie do art. 229 pkt 2 lit. a tej ustawy.

5) Obecnie: przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finanso-

wanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), która weszła w życie z dniem 1 paź-

dziernika 2004 r., stosownie do art. 229 pkt 2 lit. a tej ustawy.

2008-07-25

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: