rehabilitacja_artykul_2008_01_15008.pdf

COVER STORY

przeciwzastoinowa

ma przyszłość!

Polskie Towarzystwo Limfologiczne zostało powołane do życia przez grupę osób, którym zależy na rozwoju oraz propa-

gowaniu nauki limfologii i które widzą w rozwoju tej dyscypliny szansę dla wielu środowisk. Towarzystwo postawiło sobie

za cel między innymi szerzenie zdobyczy nauki, upowszechnianie i wdrażanie wiedzy oraz doświadczeń w dziedzinie

fizjoterapii, a w szczególności w zakresie limfologii, terapii przeciwzastoinowej oraz nauk pokrewnych.

Poniżej rozmowa z prof. Konstantym Ślusarczykiem , honorowym prezesem Polskiego Towarzystwa Limfologicznego

(PTLimf), oraz z mgr. Norbertem Gallą , obecnie urzędującym prezesem Towarzystwa.

Jakub Taradaj: Na wstępie chciałbym bardzo

podziękować, że zgodzili się Panowie udzielić

krótkiego wywiadu naszemu kwartalnikowi,

i od razu zapytać, czym zajmuje się limfologia

oraz czy jest w niej miejsce dla fizjoterapii?

Konstanty Ślusarczyk: Limfologia to

nauka o układzie chłonnym. Przez lata

wiedza na temat tej dyscypliny medycz-

nej podlegała ciągłym przemianom.

Początkowo uważano, że układ chłonny

jest jedynie jakimś niesprecyzowanym,

trudnym do zdefiniowana dodatkiem do

naczyń krwionośnych. Układ chłonny

traktowano jako dziwaczny wytwór

anatomiczny o niejasnych funkcjach dla

organizmu człowieka. Dopiero rozwój

immunologii ujawnił szereg ważnych

czynności układu chłon-

nego w kontroli i regulacji

odpowiedzi odpornościo-

wych. Obecnie uznaje się,

że tak naprawdę w skład

układu chłonnego wcho-

dzą przestrzenie wokół

naczyń krwionośnych,

przestrzenie tkankowe,

naczynia limfatyczne, węzły limfatyczne

nazywane zorganizowanymi skupiskami

tkanki chłonnej, a także inne skupiska,

tj. migdałki czy kępki chłonne oraz nie-

które komórki krwi, np. limfocyty. Ostat-

nio nawet uznany autorytet w dziedzinie

limfologii – prof. Olszewski – mówił na

I Kongresie PTLimf, że należy do tego

układu zaliczyć również jamy surowicze.

W zasadzie nie mówi się już w fizjologii

człowieka o układzie limfatycznym,

a raczej o sieci nerwowo-dokrewno-

-chłonnej. Uważa się, że system chłonny

– obok układu nerwowego i wydzielania

wewnętrznego hormonów – wchodzi

w skład trzech najważniejszych struktur

zapewniających równowagę organizmu,

czyli homeostazę. Podsumowując,

wiedza na temat tych zagadnień wciąż

rośnie, co wpływa na zwiększenie zna-

czenia limfologii pośród pozostałych

nauk medycznych.

Norbert Galla: Poza tym rolę układu

chłonnego w funkcjonowaniu ludzkiego

organizmu zaczynają doceniać klinicyści,

ponieważ dostrzegają, jak wiele schorzeń

i stanów patologicznych zależy od spraw-

ności tego układu. Wiedza wśród lekarzy

różnych specjalności stale wzrasta, po-

nieważ rozumieją oni, iż trudno będzie

dotrzeć do przyczyny choroby i wyleczyć

pacjenta bez znajomości powiązań sieci

nerwowo-dokrewno-chłonnej. Limfo-

drenażu limfatycznego, kompresjotera-

pii, kinezyterapii i środków fizykalnych.

Miałem okazję zobaczyć, jak to świetnie

funkcjonuje w klinice w Bad Berleburg

w Niemczech. Terapia przeciwzastoino-

wa ma przed sobą naprawdę ogromną

przyszłość.

A jakie są najnowsze kierunki badań w dzie-

dzinie limfologii? W jakim kierunku zmierza

nowoczesna limfologia?

Konstanty Ślusarczyk: Z moich obser-

wacji wynika, że najnowsze kierunki

badań dotyczą technik diagnostycznych

układu chłonnego. Zagraniczne ośrodki

naukowe prowadzą szereg prób z wyko-

rzystaniem znacznika w postaci żelaza

w układzie limfatycznym

i obrazowaniem układu

za pomocą jądrowego re-

zonansu magnetycznego.

Pozwoli to w przyszłości

osiągnąć jeszcze większą

czułość w obrazowaniu

zmian w układzie chłon-

nym i da więcej możli-

wości diagnostycznych niż obecnie

stosowane metody, np. limfoscyntygra-

fia. Naukowcy badają również funkcje

odpornościowe układu chłonnego;

ocenia się odpowiedź in situ w węzłach

chłonnych oraz aktywność mediatorów

stanu zapalnego (np. limfokin). Pojawia

się też coraz więcej publikacji na temat

powiązań z układem nerwowym; są to

eksperymenty na zwierzętach, np. z żela-

zem koloidalnym u szczurów. I wreszcie

szereg badań w limfologii stosowanej

to prace kliniczne z udziałem chorych

cierpiących na schorzenia o różnej etio-

logii. Muszę przyznać, że istotną rolę

odgrywają tu publikacje fizjoterapeutów

W terapii przeciwzastoinowej ma miejsce

kompleksowe łączenie wielu metod leczniczych,

m. in. drenażu limfatycznego, kompresjoterapii,

kinezyterapii i środków fizykalnych.

logia również nierozerwalnie łączy się

z fizjoterapią. Przykładem może tu być

działalność prof. Földiego w Niemczech,

gdzie od wielu lat korzysta się z wiedzy

anatomiczno-fizjologicznej w praktyce,

w konkretnych przypadkach klinicznych.

Dzięki temu zostało stworzonych wiele

algorytmów postępowania fizjoterapeu-

tycznego u chorych z obrzękiem limfa-

tycznym czy pourazowym, u pacjentek

po zabiegach amputacji piersi oraz w le-

czeniu przewlekłych i trudno gojących

się ran i innych zaburzeń troficznych.

Powstało pojęcie terapii przeciwzastoino-

wej, w której ma miejsce kompleksowe

łączenie wielu metod leczniczych, m.in.

10 REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2008

Terapia

COVER STORY

w zakresie leczenia obrzęków. Rzeczywi-

ście coraz większa liczba specjalistów

na świecie zaczyna dostrzegać problem

i interesuje się terapią przeciwzastoino-

wą. Myślę, że nowoczesna limfologia

zmierza w kierunku zapoczątkowanym

przez prof. Földiego – klinicznego wy-

korzystania wiedzy na temat układu

chłonnego.

osób niewidomych i niedowidzących,

aktywizację zawodową oraz podnoszenie

umiejętności masażystów i fizjoterapeu-

tów. Chcemy zająć się opracowaniem

programów nauczania, organizowaniem

i prowadzeniem warsztatów, szkoleń

i kursów. Kilka z nich – z zakresu terapii

przeciwzastoinowej, drenażu limfatycz-

nego oraz kompresjoterapii – zostało

uruchomionych lub nastąpi to wkrótce.

Chcemy także prowadzić działalność na-

ukową, dokumentacyjną i wydawniczą.

Będziemy w przyszłości współredago-

wać czasopismo naukowe „Limfologia”.

Nasze Towarzystwo prowadzi również

działalność leczniczą. Powołaliśmy

za całą terapię przeciwzastoinową, której

wymienione przeze mnie procedury są

jedynie składowymi. A gdzie kompre-

sjoterapia, specjalistyczna rehabilitacja

ruchowa, zwrot kosztów za bandaże

i materiały opatrunkowe dla pacjenta?

Norbert Galla: Jak już wspomniałem

wcześniej, widziałem klinikę w Bad

Berleburgu i wiem, jak to funkcjonuje.

Jedynie w przypadku kompleksowych

działań diagnostycznych i terapeutycz-

nych można pomóc chorym. Dlatego

chcielibyśmy te wypracowane w innych

krajach standardy przenieść do Polski.

Musimy więc zmienić obecny stan rze-

czy i wyjaśnić w Ministerstwie Zdrowia

i NFZ, że tylko wtedy ma

to sens. Stąd w szeregach

PTLimf zgromadziliśmy

najważniejsze autorytety

i dzięki ich opinii i pomocy

spróbujemy przekonać za-

rządzających pieniędzmi

w systemie zdrowia do

naszych racji.

Nieco ponad rok temu zostało powołane do

życia PTLimf. Proszę powiedzieć, dlaczego

tak późno zawiązała się ta struktura i jakie są

główne cele oraz zadania dla nowo powstałe-

go ciała naukowego?

Konstanty Ślusarczyk: Wynika to z tego,

o czym mówiłem wcze-

śniej. Limfologia jest wciąż

postrzegana jako nauka

teoretyczna, która może

zajmować jedynie anato-

mów i fizjologów. Dopiero

ostatnie publikacje kli-

niczne świadczą dobitnie,

że tak nie jest. Wiedzę

z zakresu limfologii można, a wręcz

należy wykorzystać w procesie leczenia

pacjentów. Być może dlatego, że szereg

klinicystów i praktyków, fizjoterapeu-

tów, masażystów i lekarzy rehabilitacji

ruchowej, chirurgii naczyniowej, trans-

plantologów oraz internistów dostrzegło

potrzebę zorganizowania się, sprawiło,

że powołano PTLimf. Lepiej późno niż

wcale.

Norbert Galla: PTLimf zostało powołane

do życia przez grupę osób, którym zależy

na rozwoju oraz propagowaniu nauki

limfologii i które widzą w rozwoju tej

dyscypliny szansę dla wielu środowisk.

Myślę tu o masażystach, osobach nie-

widomych i niedowidzących. Siedzibą

naszego Towarzystwa jest Specjalny

Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla

Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej

w Chorzowie. Prowadzimy również

szkołę masażu i fizykoterapii dla tych

osób, 4-letnie technikum i 2-letnią szkołę

pomaturalną. To nasi absolwenci bar-

dzo często w swej późniejszej praktyce

zajmują się terapią przeciwzastoinową,

poszukują dalszych informacji na ten

temat, podręczników, wiedzy, warszta-

tów, szkoleń podyplomowych itp. To oni

w jakimś sensie podsunęli nam pomysł

wypełnienia tej luki i stworzenia PTLimf.

Nasze Towarzystwo postawiło sobie

za cel m.in. szerzenie zdobyczy nauki

w dziedzinie limfologii stosowanej,

upowszechnianie i wdrażanie wiedzy

oraz doświadczeń w dziedzinie diagno-

styki i terapii przeciwzastoinowej wśród

masażystów i fizjoterapeutów. Ponadto

wśród ważniejszych celów Towarzystwa

można wymienić: rozwój kształcenia

zawodowego, przeciwdziałanie wyklu-

czeniu społecznemu i opiekę społeczną

PTLimf zostało powołane do życia

przez grupę osób, którym zależy na rozwoju oraz

propagowaniu nauki limfologii i które widzą

w jej rozwoju szansę dla wielu środowisk.

NZOZ Limf-Med w Chorzowie, w któ-

rym prowadzimy rehabilitację i usługi

medyczne w zakresie terapii przeciwza-

stoinowej i nie tylko.

Pod koniec zeszłego roku odbył się I Kongres

PTLimf. Czy okazał się sukcesem?

Konstanty Ślusarczyk: Udało nam się

zgromadzić wszystkich specjalistów

w zakresie limfologii w Polsce. Spotka-

nie pokazało, jak wielkie jest zaintereso-

wanie tą tematyką wśród medyków.

Norbert Galla: Niezmiernie cieszymy

się też, że w pracach Towarzystwa od

samego początku uczestniczył prof. Ol-

szewski. Jest on ogromnych autorytetem

w tej dziedzinie; nie tylko w Polsce, ale

również na arenie międzynarodowej był

on gospodarzem kongresu.

Czy PTLimf w swych działaniach ma zamiar

współpracować z innymi towarzystwami?

Norbert Galla: Oczywiście, chcemy

współpracować ze wszystkimi, którym

na sercu leżą sprawy limfologii i terapii

przeciwzastoinowej. Nigdy nie zamierza-

liśmy i nadal nie zamierzamy stanowić

dla nikogo konkurencji. Chcielibyśmy

zaprosić do współdziałania Polskie

Towarzystwo Fizjoterapii, Polskie To-

warzystwo Rehabilitacji, Polskie Towa-

rzystwo Flebologiczne, a także Polskie

Towarzystwo Leczenia Ran. Pragniemy

włączyć wszystkich do pracy na rzecz

wspólnej sprawy.

Czy wobec tego wiadomo już, gdzie i kiedy

odbędzie się kolejny kongres?

Norbert Galla: Zaplanowaliśmy orga-

nizację kongresów co dwa lata. Myślę,

że następny powinien odbyć się na

Śląsku, w miejscu, gdzie powstało nasze

Towarzystwo. Natomiast mamy zamiar

uczyć się i pracować częściej w ramach

mniejszych spotkań, czyli na warsztatach

i szkoleniach praktycznych.

No właśnie, dochodzimy – niestety – do

smutniejszej sprawy. W polskim systemie

ochrony zdrowia ciągle brakuje pieniędzy.

Wiele świadczeń znajduje się poza koszykiem

usług refundowanych. O ile mi wiadomo, te-

rapia przeciwzastoinowa nie jest finansowana

przez NFZ i pacjenci muszą płacić z własnej

kieszeni. Czy Towarzystwo będzie próbowało

zmienić ten stan rzeczy?

Konstanty Ślusarczyk: Do tej pory re-

fundowane są jedynie pewne wybrane

składowe terapii przeciwzastoinowej, np.

za procedurę masażu limfatycznego czy

kompresyjnego jest 10 pkt. Po pierwsze,

punktacja ta jest niewspółmierna do

wykonania tych zabiegów. Każdy ma-

sażysta wie, ile czasu i wysiłku kosztuje

porządny i metodyczny zabieg drenażu.

Po drugie, należy zakontraktować dzia-

łanie kompleksowe, a nie tylko pewne

wybrane zabiegi. W Niemczech płaci się

Czy PTLimf jest otwarty na nowych człon-

ków?

Norbert Galla: Tak, szczególnie li-

czymy na młodych ludzi, którzy chcą

się dowiedzieć wszystkiego na temat

terapii przeciwzastoinowej i zdobyć

umiejętności, co pozwoli im lepiej niż

dotychczas pomóc swoim pacjentom.

Mamy już stronę internetową, więc

żywimy nadzieję, że fizjoterapeuci i le-

karze zainteresują się tym i włączą do

naszych działań.

W takim razie życzę sukcesów i serdecznie

dziękuję za rozmowę.

REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2008 11

REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: