1_Instalacja_elektryczna.pdf

INSTALACJA ELEKTRYCZNA

Coraz þatwiejszy dostħp do urzĢdzeı elektrycznych powszechnego uŇytku wy-

raŅniej zaostrza wymagania bezpiecznego z nich korzystania. Dawniejsze instalacje

domowe, chronione 6-amperowymi bezpiecznikami topikowymi z przewodem zero-

wym, podþĢczonym do uziemienia, dzisiaj nie speþniajĢ juŇ podstawowych warunkw

bezpieczeıstwa. Trzeba je zastħpowaę nowszymi rozwiĢzaniami korzystajĢc np. z

okazji przystĢpienia do adaptacji lokalu, jego remontu lub z zakupu kolejnego do-

mowego urzĢdzenia, ktre aby speþniaþo wyznaczone mu funkcje musi byę zasilane

energiĢ elektrycznĢ, jakiej na starych, aluminiowych i mocno utlenionych przewo-

dach moŇe nagle zabraknĢę.

ZwiħkszajĢce siħ moce instalowanego sprzħtu wymuszajĢ rozbudowħ instalacji, a takŇe

ich ukþady. 63-amperowe zabezpieczenie obwodw mieszkaniowych, jeszcze do niedawna sto-

sowane na pionach, dzisiaj do rzadkoĻci juŇ nie naleŇy. Energetyka wielu krajw, takŇe w Pol-

sce przyjħþa podwyŇszone napiħcie w instalacjach domowych z 220/380 V do 230/400 V, a

nawet do 240/420 V. Co za tym idzie przemysþ zaczyna produkowaę przystosowany do takiego

napiħcia osprzħt.

Skomplikowane i bardzo wraŇliwe dzisiaj, zwþaszcza na przepiħcia, urzĢdzenia elektro-

niczne wymagajĢ zasilania pewnego, o staþych parametrach, chronionego skutecznymi zabez-

pieczeniami przepiħciowymi i przeciwzakþceniowymi. O ich zainstalowaniu powinien pomyĻleę

kaŇdy inwestor budujĢcy nowy dom, czy teŇ remontujĢcy lub adaptujĢcy w stosownych celach

(mieszkaniowych, uŇytkowych) stary lokal.

Z urzĢdzeniami zasilanymi energiĢ elektrycznĢ spotykamy siħ stale i bezpoĻrednio.

Sprzħt elektryczny praktycznie znajduje siħ na wyciĢgniħcie rħki co krok. W pokoju, w kuchni,

w þazience... Wszħdzie warunki uŇytkowania sprzyjajĢ moŇliwoĻci poraŇenia, zwþaszcza dzieci.

Z tego wzglħdu jest konieczne stosowanie ochron przeciwporaŇeniowych, np. rŇnicowoprĢdo-

wych.

ZwiħkszajĢca siħ iloĻę sprzħtu elektrycznego w domu, to znaczniejsza moŇliwoĻę wystĢ-

pienia usterek: wymg koniecznoĻci instalowania nowych punktw odbioru energii, choęby

gniazd wtyczkowych. Jak zlokalizowaę awariħ, jak sprawdzię dziaþanie urzĢdzenia, jak zainsta-

lowaę kolejny punkt oĻwietlenia, czy gniazdo? Czy wolno zrobię to samemu, czy szukaę wyko-

nawcy fachowca? Co znaczĢ znaki i symbole oraz liczby podawane na sprzħcie? Jak dobraę

sprzħt do potrzeb i wymagaı domownika?

DokonujĢc przebudowy, z zwþaszcza inwestujĢc w nowy ádach nad gþowħÑ, koniecznie na-

leŇy zastosowaę instalacjħ speþniajĢcĢ wymagania najnowszych norm i przepisw.

£ i praktyka

Prawo budowlane wymaga, aby instalacja elektryczna realizowana byþa przez upraw-

nionego elektryka. Taki fachowiec, po zapoznaniu siħ z oczekiwaniami roboczymi instalacji

przez inwestora (jakie urzĢdzenia odbiorcze bħdĢ na niej zasilane i ile ich bħdzie oraz wyma-

gana iloĻę punktw wtykowych, przeþĢcznikowych i oĻwietleniowych) wykonuje: po pierwsze -

plan, projekt rozmieszczenia instalacji (zgodnie z przepisami prawa budowlanego), po drugie:

prowadzi przewody, w odpowiednich przekrojach i izolacjach oraz zakþada na nich wymagane

normami i przepisami zabezpieczenia.

Do mieszkania w domu wielorodzinnym energiħ elektrycznĢ pobiera siħ z tzw. wewnħtrz-

nych linii zasilajĢcych, z pionw, prowadzonych w kanaþach wzdþuŇ klatek schodowych lub ko-

rytarzy. W zasadzie dla kilku mieszkaı na klatce schodowej jest prowadzona jedna, wsplna

linia zasilajĢca. Jednak do lokalu w ktrym planuje siħ zainstalowaę odbiornik o mocy wiħkszej

niŇ 3,3 kW, powinna byę poprowadzona oddzielna linia.

Do ochrony obwodw elektrycznych przed skutkami tzw. przeciĢŇeı i zwarę mogĢ byę

stosowane bezpieczniki topikowe, samoczynne (niesþusznie zwane automatycznymi) i rŇnico-

woprĢdowe.

W bezpieczniku topikowym, w jego gþwce zakoıczonej specjalnym gwintem jest

umieszczony wymienny element: wkþadka topikowa zwana stopkĢ. To w niej cienki drucik, o

odpowiednio dobranej Ļrednicy lub pasek metalowej folii, podczas nadmiernego obciĢŇenia

obwodu podþĢczonego na nim odbiornika nagrzewa siħ i stapia przecinajĢc ten obwd.

Bezpieczniki - na swoich wkþadkach - majĢ oznaczenia literowe (Bi-Wts) i liczbħ okreĻla-

jĢcĢ natħŇenie prĢdu, przy jakim powinno nastĢpię zadziaþanie (przerwanie obwodu). Niektre

urzĢdzenia podczas rozruchu (wþĢczania w obwd) pobierajĢ prĢd o natħŇeniu znacznie prze-

wyŇszajĢcym natħŇenie podczas pracy. Chronienie takiego obwodu bezpiecznikiem szybko

dziaþajĢcym powodowaþoby jego zadziaþanie juŇ w chwili wþĢczenia. W takich przypadkach na-

leŇy stosowaę wkþadki zwþoczne, o opŅnionym dziaþaniu, oznaczone symbolem Bi-Wtz i rysun-

kiem Ļlimaka. Bezpieczniki dobiera siħ takŇe zaleŇnie od obciĢŇenia i w przeciħtnych mieszka-

niach najczħĻciej stosuje siħ 10-amperowe w obwodzie oĻwietlenia i 16-amperowe w obwodzie

gniazd wtyczkowych.

Naprawianie wkładki topikowej drutem jest zabronione.

Cz ħ sto praktykowany taki sposób reanimowania bezpiecznika mo Ň e

by ę przyczyn Ģ po Ň aru, grozi te Ň pora Ň eniem w czasie u Ň ytkowania

urz Ģ dze ı pobieraj Ģ cych energi ħ elektryczn Ģ

WþaĻciwe detale

Znacznie wygodniejsze od topikowych i coraz czħĻciej stosowane sĢ bezpieczniki sa-

moczynne, wkrħcane w gniazda po wkþadach wyŇej opisanych.

Do identycznie dziaþajĢcych, ale na staþe wbudowanych w tablicħ rozdzielczĢ naleŇĢ za-

bezpieczenia nadmiarowoprĢdowe (samoczynne wyþĢczniki nadmiarowe Î SWN).

WyþĢczniki samoczynne mogĢ byę tylko tak instalowane w obwd, aby przerywaþy go w

przewodzie liniowym (fazowym) lub jednoczeĻnie w przewodzie liniowym i neutralnym. Nie

wolno instalowaę jakichkolwiek þĢcznikw w przewodzie ochronnym.

Coraz czħĻciej, a w budownictwie nowym obowiĢzkowo, sĢ instalowane zabezpieczenia

rŇnicowoprĢdowe (rŇnicowe). Ich dziaþanie polega na ciĢgþym porwnywaniu natħŇenia

prĢdu wpþywajĢcego do instalacji i z niej wypþywajĢcego. Najmniejsza nierwnowaga, juŇ jedna

setna ampera, spowodowana np. upþywem prĢdu do ziemi przez uszkodzonĢ izolacjħ lub przez

ciaþo poraŇonego czþowieka, powoduje natychmiastowe przerwanie obwodu.

WyþĢczniki rŇnicowoprĢdowe i nadmiarowoprĢdowe stanowiĢ komplet nowoczesnych za-

bezpieczeı i sĢ czħsto montowane jako jeden zespþ zwany kompaktem. MogĢ byę instalowane

tuŇ za licznikiem. ChroniĢ wtedy caþĢ instalacjħ lub na jej poszczeglnych obwodach odbior-

czych. Taki zespþ zabezpieczeı moŇna doĻę þatwo zainstalowaę w mieszkaniach, gdzie jest

instalacja z przewodem ochronnym (PE). Tam, gdzie takiej instalacji nie ma teŇ moŇna zaþoŇyę

te zabezpieczenia, ale bħdzie potrzeba wykonania pewnych przerbek i poprowadzenia dodat-

kowych przewodw. OczywiĻcie Î prace takie moŇe zrealizowaę tylko uprawniony elek-

tryk.

Zadaniem instalacji elektrycznej jest doprowadzenie energii elektrycznej do odbiornikw,

ktre potrafiĢ przetworzyę jĢ na inny rodzaj energii (ĻwietlnĢ, cieplnĢ, mechanicznĢ...). W naj-

prostszej instalacji odbiorniki byþy podþĢczane do przewodu fazowego (liniowego) i neutralne-

go. W celu zabezpieczenia uŇytkownika przed poraŇeniem w razie uszkodzenia izolacji obudo-

wħ odbiornika þĢczono z przewodem neutralnym, wtedy nazywanym zerowym. Takie poþĢcze-

nie nazywano zerowaniem. W wypadku uszkodzenia izolacji i pojawienia siħ napiħcia na obu-

dowie nastħpowaþo zwarcie, zadziaþanie bezpiecznika i przerwanie obwodu prĢdu.

RozwiĢzanie takie stwarza jednak niebezpieczeıstwo poraŇenia w przypadku bþħdnego

poþĢczenia i zamienienia przewodw. Obudowa poþĢczona z przewodem fazowym znajduje siħ

stale pod napiħciem.

We wszystkich nowych instalacjach i podczas naprawy starych obowiĢzkowo muszĢ byę

ukþadane trzy przewody: liniowy (fazowy) Î L w izolacji czarnej lub brĢzowej, neutralny Î N

(niebieski), na staþe poþĢczony z przewodem neutralnym w wewnħtrznej linii zasilajĢcej (pio-

nie) oraz ochronny Î PE (zielono Ňþty), poþĢczony z tzw. szynĢ wyrwnawczĢ 1 w mieszkaniu.

Do tego wþaĻnie przewodu powinny byę doþĢczone obudowy i styki ochronne w gniazdach

wtyczkowych.

Za licznikiem instalacja rozdziela siħ na obwody odbiorcze. W maþych mieszkaniach sĢ to

dwa obwody, oddzielnie zabezpieczone Î obwd oĻwietlenia i obwd gniazd wtyczkowych. W

mieszkaniach o wiħkszych powierzchniach na kaŇde 25 m 2 powinien byę dodatkowy jeden ob-

wd. Dodatkowy obwd trzeba prowadzię rwnieŇ dla odbiorw siþowych (ponad 2 kW, np.

kuchni elektrycznej). Do jednego obwodu nie powinno byę wþĢczonych wiħcej niŇ 20 opraw

Ļwietlnych lub 10 gniazd wtyczkowych.

MoŇna takŇe stosowaę, ale sposb ten nie jest zalecany, inne rozwiĢzanie: w kaŇdym

pomieszczeniu oddzielny obwd, wsplny dla oĻwietlenia i gniazd wtyczkowych. ZaletĢ tego

rozwiĢzania bħdzie wyeliminowanie z uŇytkowania w czasie uszkodzenia tylko jednego po-

mieszczenia.

Wg zaleceı (COBR ElektromontaŇ) na kaŇde 4 do 5 m 2 powierzchni powinno byę zainsta-

lowane jedno gniazdo wtyczkowe, ale nie mniej niŇ dwa w pomieszczeniu. Po jednym w przed-

pokoju i ubikacji, dwa w þazience, w tym jedno 16 A ze stykiem ochronnym (do pralki), w

kuchni nawet cztery do piħciu, w tym jedno 16 A (do kuchni elektrycznej) na osobnym obwo-

dzie. Zaleca siħ rwnieŇ, aby w pomieszczeniach do 20 m 2 znajdowaþ siħ jeden wypust do

oĻwietlenia, w wiħkszych co najmniej dwa, w kuchni i w þazience co najmniej dwa.

W dobie zwiħkszajĢcej siħ liczby urzĢdzeı elektrycznych duŇej mocy w mieszkaniu

(kuchnia, zamraŇarka, zmywarka, podgrzewacze wody) naleŇy przewidzieę zwiħkszenie mocy

zainstalowanej nawet do 20 kW na mieszkanie, a doliczajĢc ogrzewanie elektryczne Î do 50

kW.

Instalacja

Instalacja elektryczna, to przewody i osprzħt Î puszki rozgaþħŅne, gniazda wtyczkowe i

þĢczniki. Instalacja moŇe byę uþoŇona po wierzchu Ļciany (nadtynkowa), w warstwie tynku

(wtynkowa) i pod tynkiem (podtynkowa).

Powszechnie stosowanym obecnie systemem w budownictwie jest ukþadanie instalacji

wtynkowej. Przewody sĢ ukþadane bezpoĻrednio w warstwie tynku. UŇywa siħ specjalnych,

pþaskich przewodw, oznaczonych symbolami YDYt lub YDYp. Mocuje siħ przewody do podþoŇa

gipsem, taĻmĢ dwustronnie klejĢcĢ lub specjalnymi, izolowanymi gwoŅdziami, kaŇdy przewd

oddzielnie, bez wiĢzania ich w pħczki.

Przy prowadzeniu przewodw wieloŇyþowych na þukach naleŇy rozciĢę plastikowe mostki miħ-

dzy Ňyþami (nie uszkodzię izolacji!) i ukþadaę je moŇliwie najbardziej pþasko. Po uþoŇeniu prze-

wody trzeba pokryę warstwĢ tynku o gruboĻci co najmniej 5 mm.

Do wykonania instalacji w rurach zatopionych w betonie stosowaę naleŇy przewody o symbo-

lach DG, LG, DY lub LY. Nie wolno stosowaę tutaj przewodw oponowych.

Instalacji wtynkowej nie wolno ukþadaę na Ļcianach palnych, a takŇe na wykþadzinach z ásu-

chego tynkuÑ Î gipsowo kartonowych.

ZaletĢ takiego rozwiĢzania prowadzenia instalacji jest niski koszt wykonawczy.

Przewody w Ļcianach powinny byę ukþadane zawsze poziomo i pionowo, pod kĢtem prostym.

W suficie natomiast mogĢ byę prowadzone drogĢ najkrtszĢ.

Najnowsze rozwiĢzanie prowadzenia instalacji þĢczy zalety urzĢdzeı natynkowych z wy-

szukanĢ czħsto przez producenta estetykĢ. SĢ to tzw. listwy o bardzo zrŇnicowanych wymia-

rach (w przekroju od 15x15 mm do 100x100 mm), w duŇym asortymencie elementw (odcinki

proste, reduktory, þĢczniki kĢtowe, skrzynki do mocowania osprzħtu) i rozwiĢzaı wewnħtrz-

nych (pokrywy, przegrody wewnħtrzne. Mocuje siħ je na Ļcianach, np. jako listwy przypodþo-

gowe. Na rynku przewodw elektrycznych wystħpujĢ w powierzchniach barwnych z poþyskiem

lub matem, oklejone tapetĢ, czy teŇ warstwĢ rodzaju wykþadziny podþogowej. W listwach jedno

1 Szyna wyrównawcza – metalowy (miedziany) płaskownik poł Ģ czony elektrycznie z uziomem ochrony odgromowej,

a do niej, oprócz przewodu ochronnego, s Ģ doł Ģ czone metalowe cz ħĻ ci konstrukcji budynku, metalowe rury wodoci Ģ -

gowe i kanalizacyjne, gazowe, centralnego ogrzewania.

lub wielokomorowych, wykonanych z barwnego poliwinitu wzglħdnie lakierowanej, ocynkowa-

nej blachy stalowej moŇna umieszczaę wszystkie przewody, takŇe telefoniczne, czy antenowe.

Do mieszkaniowych instalacji stosuje siħ przewody z ŇyþĢ miedzianĢ o przekrojach 1,0,

1,5, 2,5, 4,0, 6,0, 10... mm 2 . Przewodw aluminiowych naleŇy unikaę. PrzewodzĢ prĢd

1,5 razy gorzej, sĢ miħkkie i kruche, szybko ulegajĢ utlenieniu. Przekrj przewodu powinien

byę dostosowany do obciĢŇenia, za duŇy Î zwiħksza koszty, za maþy Î moŇe byę przyczynĢ

przegrzania siħ Ňyþy, co prowadzię moŇe do uszkodzenia izolacji, zwarcia i poŇaru. Przekroje

przewodw muszĢ byę okreĻlone juŇ w projekcie instalacji, na podstawie obliczonych obciĢŇeı.

Zasadniczym zadaniem gniazda wtyczkowego jest moŇliwoĻę zasilenia urzĢdzenia w

energiħ elektrycznĢ. Gniazda muszĢ zapewniaę dobry styk bolca wtyczki z tulejkĢ stykowĢ w

gnieŅdzie i zamykaę dostħp do elementw pod napiħciem.

Zgodnie z obowiĢzujĢcymi wymaganiami prawa wszystkie nowo zakþadane gniazda

wtyczkowe muszĢ byę zaopatrzone w styk ochronny, poþĢczony z przewodem ochronnym

(dawniej: z przewodem zerowym). W Polsce jest stosowany styk w postaci bolca wystajĢcego z

gniazda. CiĢgle jeszcze produkowane i opatrywane nawet znakiem bezpieczeıstwa

gniazda wtyczkowe bez styku ochronnego nie powinny byę stosowane.

Zadaniem þĢcznika w instalacji domowej jest wþĢczanie i wyþĢczanie odbiornikw energii

elektrycznej. Na rynku wystħpujĢ þĢczniki hebelkowe, przyciskowe, klawiszowe, koþyskowe,

jedno i wieloobwodowe, schodowe, krzyŇowe, dotykowe, podĻwietlane, uruchamiane kluczy-

kiem, czy pilotem... W kaŇdym znajduje siħ mechanizm migowy, zapewniajĢcy szybkie prze-

rwanie lub poþĢczenie obwodu.

Planowanie pracy

Roboty instalacyjne zaczyna siħ od dokþadnego wyznaczenia punktw i drg prowadzenia

przewodw (zgodnie z uprzednio przygotowanĢ dokumentacjĢ, wykonanĢ przez

uprawnionego projektanta) pamiħtajĢc, Ňe powinny byę wiedzione tylko pionowo i poziomo.

OczywiĻcie z projektu bħdzie wynikaę, gdzie w mieszkaniu lub w budynku znajduje siħ áŅrdþoÑ

energii z przewodami fazowym i neutralnym (zerowym).

Podczas prowadzenia prac remontowo adaptacyjnych w starych budynkach, zwiĢzanych z

kuciem Ļcian, czy wbijaniem gwoŅdzi, trzeba Î po odciħciu starej instalacji od Ņrdþa energii

elektrycznej Î dokþadnie sprawdzię czy w murach nie znajdujĢ siħ jeszcze jakieĻ przewody pod

napiħciem: nie wiadomo, czy nie byþy prowadzone od innego Ņrdþa podczas poprzednich re-

montw. Trzeba takŇe sprawdzię, czy na drodze nowych przewodw nie znajdujĢ siħ rury lub

prħty zbrojeniowe. Bardzo pomocne bħdĢ do wykonania tych czynnoĻci sprawdzajĢcych tzw.

szukacze, do wykrywania ukrytych instalacji pod napiħciem i metalu. Te proste w budowie i

obsþudze przyrzĢdy moŇna nabyę w marketach z artykuþami elektrotechnicznymi.

JeŇeli na liniach planowanego prowadzenia instalacji znajdĢ siħ takie przeszkody, trzeba

dokonaę korekty w jej projekcie. Wyrysowane plany i schematy, zatwierdzone zgodnie z wy-

mogami prawa budowlanego, naleŇy przechowywaę w oddzielnej teczce. Miħdzy innymi mogĢ

przydaę siħ przy nastħpnych przerbkach lub nawet przy wbijaniu w Ļcianħ mocowaı do obra-

zw, czy szafek wiszĢcych.

Przewody trzeba uþoŇyę w bruŅdzie w tynku, co najmniej tak gþħbokiej, aby nad nimi byþa

jednocentymetrowa warstwa tynku. Przewd musi byę przykryty, dlatego nieraz trzeba bħdzie

kuę w podþoŇu (w betonie, cegle). Do instalacji podtynkowej bruzda musi byę znacznie gþħbsza

niŇ do wtynkowej.

W miejscach do montowania puszek wykuwa siħ otwory o Ļrednicy okoþo 8 cm. Rurki in-

stalacyjne, dopuszczalne rodzaje przewodw i puszki mocuje siħ do muru gwoŅdzikami, klejem

montaŇowym, czy zaprawĢ gipsowĢ. W instalacji wtynkowej przewody ukþada siħ bezpoĻrednio

w bruzdach.

Po uþoŇeniu w bruzdach przewodw nadchodzi pora poþĢczenia obwodw (zgodnie z

uprzednio wykonanym projektem instalacji). Koıcwki przewodw þĢczy siħ w pierĻcieniach

zaciskowych, umieszczonych w puszkach. NaleŇy pamiħtaę, Ňe zþĢczy, nawet dobrze zaizolo-

wanych nie wolno pozostawiaę w tynku: koıce przewodw moŇna þĢczyę ze sobĢ tylko w pusz-

ce.

Po sprawdzeniu przez uprawnionego elektryka przeprowadzonej instalacji i po stwier-

dzeniu przez niego jej poprawnoĻci moŇna przystĢpię do nakþadania na niej warstwy tynku.

Materiaþy

· przewody instalacji elektrycznej (iloĻę i rodzaj podany przez uprawnionego projektan-

ta instalacji),

· mocowania przewodw prowadzonych w tynku (taĻma dwustronnie przylepna, gwoŅ-

dziki lub gips),

· puszki rozgaþħŅne (iloĻę i rodzaj wynikajĢcy z przygotowanego projektu instalacji),

· þĢczniki (wg norm podanych przez uprawnionego projektanta instalacji),

· gniazda wtyczkowe (wg norm podanych przez projektanta instalacji)

materiaþ do wyrobienia kryjĢcej zaprawy tynkowej.

Narzħdzia

· przecinak stalowy do wykonania bruzd w murze,

· mþotek ze stalowĢ gþwkĢ o wadze ď kg,

· wiertarka elektryczna zwykþa i udarowa, wiertþa zwykþe i do muru,

· narzħdzia murarskie: mieszadþo i naczynie do wyrobienia zaprawy tynkowej, kielnia,

pace wyrwnujĢca i gþadzĢca powierzchnie naþoŇonego tynku lub narzħdzia do poþo-

Ňenia i wykoıczenia powierzchni ásuchego tynkuÑ,

· narzħdzia uprawnionego elektryka stosowane tylko przez niego lub przez upowaŇnio-

nego przez niego pracownika.

Dodatkowe informacje

Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urzĢdzeı elektrycznych powinno zapewniaę bez-

kolizyjnoĻę z innymi instalacjami w zakresie odlegþoĻci i ich wzajemnego usytuowania oraz

uwzglħdniaę m. in. nastħpujĢce warunki stosowania:

w budynku wielorodzinnym licznik pomiaru zuŇycia energii elektrycznej naleŇy

umieszczaę poza lokalem mieszkalnym, w zamkniħtej szafce; nie wolno go sytuowaę

we wsplnej skrzynce z licznikiem gazowym,

· przewody i kable elektryczne wolno prowadzię w sposb umoŇliwiajĢcy ich wymianħ

bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku,

· prowadzenie przewodw elektrycznych wtynkowych jest dopuszczalne tylko wtedy,

jeŇeli kryjĢca je warstwa tynku wynosi co najmniej 5 mm,

· poziome odcinki instalacji elektrycznej powinny byę instalowane powyŇej poziomych

instalacji wodnych i kanalizacyjnych, ale co najmniej 0,1 m poniŇej przewodw insta-

lacji gazowej; uwaga: jeŇeli għstoĻę prowadzonego gazu jest wiħksza od għ-

stoĻci powietrza Î instalacja elektryczna musi znajdowaę siħ wtedy powyŇej

gazowej,

instalacja elektryczna w þazience musi speþniaę szczeglnie ostre wymagania przepi-

sw bezpieczeıstwa; wszystkie gniazda wtyczkowe muszĢ byę nie tylko zaopatrzone

w uczynnione bolce ochronne, poþĢczone z uziemieniem lub z przewodem zerujĢcym,

ale takŇe zaopatrzone w przykrywki samozamykajĢce, nie dopuszczajĢce do ich wnħ-

trza skondensowanej pary wodnej, czy - co gorzej - bryzgw wody; przeþĢczniki takŇe

muszĢ byę wodoszczelne, albo znajdowaę siħ na zewnĢtrz pomieszczenia, obok drzwi;

oczywiĻcie i oprawy oĻwietlenia muszĢ byę - swojĢ konstrukcjĢ - przystosowane do

speþniania funkcji w Ļrodowisku wilgotnym.

Tablica oznaczeı

Na urzĢdzeniach elektrycznych oprcz informacji o napiħciu znamionowym (np. 230 V) i

jego rodzaju (napiħcie staþe, przemienne, uniwersalne), o dopuszczalnym obciĢŇeniu (np. 16

niu przez niego jej poprawnoĻci moŇna przystĢpię do nakþadania na niej warstwy tynku.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: