Laboratoryjna diagnostyka kardiologiczna.pdf

Laboratoryjna diagnostyka kardiologiczna.

Katedra Diagnostyki Laboratoryjnej

Zakþad Diagnostyki Laboratoryjnej i Biochemii Klinicznej

Uniwersytetu Medycznego w ýodzi

U podstaw choroby leŇy miaŇdŇyca naczyı.

€

Choroba niedokrwienna serca/ch.wieıcowa

€

Ostre zespoþy wieıcowe

€

Zawaþ m. sercowego

ZwħŇenie tħtnicy szyjnej

€

Tħtniak aorty brzusznej

€

MiaŇdŇyca tħtnic obwodowych

€

Udar niedokrwienny mzgu

ChociaŇ kliniczne objawy miaŇdŇycy wystħpujĢ zazwyczaj dopiero w wieku pŅniejszym

najczħĻciej po 40. roku Ňycia, to poczĢtek zmian naczyniowych moŇe rozpoczĢę siħ juŇ we

wczesnym dzieciıstwie!

Nacieczenia tþuszczowe mogĢ pojawiaę siħ w bþonie wewnħtrznej duŇych tħtnic juŇ u dzieci w

pierwszych latach Ňycia i sĢ to zmiany odwracalne. Natomiast blaszki wþkniste, powstajĢce

w tych pasmach tþuszczu w okresie dojrzewania, tworzĢ zmiany nieodwracalne!

www.wojsk-lek.org

€

Rozpoznawanie hipercholesterolemii

Hipercholesterolemia

mg/dl

mmol/l

CH caþk.

LDL-C

> 200

> 135

< 200

> 5,2

> 3,5

< 2,3

ýagodna

CH caþk.

LDL-C

200 Î 250

135 - 175

5,2 Î 6,5

3,5 Î 4,5

Umiarkowana

CH caþk.

LDL-C

250 Î 300

175 - 215

6,5 Î 7,8

4,5 Î 5,5

Znaczna

CH caþk.

LDL-C

> 300

> 215

> 7,8

> 5,5

Rozpoznawanie hipertriglicerydemii

Hipertriglicerydemia

mg/dl

mmol/l

CH caþk.

LDL-C

> 200

< 200

< 135

> 2,3

< 5,2

< 3,5

Umiarkowana

200 Î 400

2,3 Î 4,6

Znaczna

> 400

> 4,6

Masywna

zespþ chylomikronemii:

obecnoĻę chylomikronw na

czczo, podwyŇszone

stħŇenie CH

TG ŖŖŖ

> 1000

> 11,3

Rozpoznawanie hiperlipemii mieszanej

Hiperlipemia mieszana

mg/dl

mmol/l

CH caþk.

LDL-C

> 200

> 135

> 2,3

> 5,2

> 3,5

www.wojsk-lek.org

Lp(a) Î hiperlipoproteinemia

Dziedziczy siħ w sposb autosomalny, dominujĢcy, waŇny genetycznie czynnik.

Wysokie stħŇenia Lp(a) w surowicy zwiĢzane sĢ z szybkim rozwojem zmian

miaŇdŇycowych w naczyniach wieıcowych i mzgowych i w nastħpstwie

ryzykiem zawaþu serca i udaru mzgu!!!.

Wysokim stħŇeniom Lp(a) czħsto towarzyszy wysokie stħŇenie CH wywoþane

obecnoĻciĢ samej Lp(a) lub obecnoĻciĢ wysokich stħŇeı LDL Î stĢd tħ postaę

zaburzenia moŇna zaliczyę do hipercholesterolemii.

U czħĻci pacjentw wystħpujĢ zmiany ksantomatyczne

Istotny wzrost ryzyka choroby wieıcowej serca gdy stħŇenie

Lp(a) > 30 mg/dl (> 300 mg/l)

PoŇĢdane stħŇenie (= 75 Percentyl)

30 mg/dl (

300 mg/l)

Cholesterolowy Narodowy Program Edukacyjny NCEP (USA)

III wersja programu jako tzw. áPanel Leczenia DorosþychÑ (Adult Treatment Panel III) Î

ATP III 2001 rok.

Ma na celu podanie praktycznych wskazwek, dotyczĢcych zalecanych metod oznaczeı

parametrw lipidowych, ich standaryzacji, stawianych wymogw analitycznych oraz

optymalnych stħŇeı. Zalecenia przeznaczone sĢ zarwno dla lekarzy, laboratoriw oraz w

pewnej czħĻci dla pacjentw.

Zalecenia ATP III oparte sĢ na postħpowaniu zaleŇnym od stanu klinicznego pacjenta ze

szczeglnym uwzglħdnieniem cukrzycy.

KþadĢ duŇy nacisk na wieloczynnikowoĻę patogenezy miaŇdŇycy i choroby wieıcowej

bħdĢcej jej konsekwencjĢ.

Podstawħ postħpowania terapeutycznego stanowi stħŇenie LDL-C, a jego celem jest

osiĢgniħcie wartoĻci optymalnych dla danego pacjenta.

Za najwaŇniejsze czynniki ryzyka NChS, ktre powinny byę uwzglħdnione przy

modyfikacji stħŇenia LDL-CH uznano:

(Ustalenia Miħdzynarodowego Zespoþu Roboczego ds..Zapobiegania NChS)

¤ Cukrzyca typu 2, szczeglnie skojarzona z mikroalbuminuriĢ.

¤ StħŇenie cholesterolu > 190 mg/dl (po wprowadzeniu terapeutycznych zmian w stylu

Ňycia)

¤ Naþogowe palenie papierosw.

¤ NadciĻnienie tħtnicze > 140/90 mmHg. (po wprowadzeniu terapeutycznych zmian w

stylu Ňycia)

¤ Zespþ metaboliczny i wskaŅnik BMI > 30 kg/m2.

¤ Przewlekþy stan zapalny w obrħbie tħtnic, zakaŇenie miejscowe w tħtnicach i oglne

Inne:

¤ niskie stħŇenie HDL-CH,

¤ nadwaga,

¤ tryb Ňycia,

¤ aterogenna dieta,

¤ wywiad rodzinny w kierunku chorb serca wystħpujĢcych u mħŇczyzn < 55, a u kobiet

<65 roku Ňycia,

¤ wiek u mħŇczyzn > 45, a u kobiet > 55 lat,

¤ brak aktywnoĻci fizycznej,

www.wojsk-lek.org

Najistotniejsze zaþoŇenia NCEP/ATP III (1.)

Third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on

Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (ATP III),

Circulation 2002, 106: 3143-421.

WartoĻci LDL-C wpþywajĢce na decyzje o postħpowaniu terapeutycznym:

StħŇenie optymalne

< 100 mg/dl

< 2,59 mmol/l

StħŇenie bliskie optymalnego 100 Î 129 mg/dl

2,59 Î 3,36 mmol/l

StħŇenie graniczne

130 Î 159 mg/dl

3,57 Î 4,13 mmol/l

StħŇenie wysokie

160 Î 189 mg/dl

4,14 Î 4,91 mmo/l

StħŇenie bardzo wysokie

190 mg/dl

4,92 mmol/l

WartoĻci stħŇenia CH, ktre sĢ stosowane do monitorowania leczenia:

StħŇenie optymalne

200 Î 239 mg/dl 5,15 Î 6,20 mmol/l

StħŇenie wysokie

> 240 mg/dl > 6,20 mmol/l

WartoĻci stħŇenia TG, ktre sĢ stosowane do monitorowania leczenia:

StħŇenie prawidþowe < 150 mg/dl < 1,71 mmol/l

StħŇenie graniczne 150 Î 199 mg/dl 1,71 Î 2,28 mmol/l

StħŇenie wysokie 200 Î 499 mg/dl 2,28 Î 5,70 mmol/l

StħŇenie bardzo wysokie > 500 mg/dl > 5,70 mmol/l

Punkt odciħcia dla HDL-C ustalony na wartoĻę 40 mg/dl

WskaŅnik aterogennoĻci CH : HDL-C = wartoĻę graniczna 5

Wzrost wskaŅnika > 5 wiĢŇe siħ z ponad 4-krotnym wzrostem ryzyka zawaþu m.

sercowego u pacjentw z TG <200 mg/dl i ponad 7-krotnym wzrostem ryzyka u

pacjentw z TG > 200 mg/dl.

W zwiĢzku z doniesieniami wskazujĢcymi na zwiĢzek choroby wieıcowej ze

stħŇeniem nie tylko LDL-CH ale i TG wprowadzono pojħcie

cholesterolu ánie HDLÑ (non-HDL-C).

non-HDL-C = CH Î HDL-C

odzwierciedla on cholesterol zawarty we frakcji LDL i VLDL

(frakcji zwiĢzanych z patogenezĢ miaŇdŇycy)

Typ IV hiperlipoproteinemii wedþug Fredricksona (czħsto towarzyszy cukrzycy) -

stħŇenie

frakcji VLDL. W tej frakcji

zawartoĻę TG i CH, ktry rutynowo nie jest oznaczany.

Non-HDL-C jest nowowprowadzonym parametrem i badania prowadzone w

oĻrodkach kardiologicznych wykaŇĢ jego peþna wartoĻę i przydatnoĻę klinicznĢ.

UwaŇa siħ, Ňe non-HDL-C powinien stanowię drugi wskaŅnik terapeutyczny, po

osiĢgniħciu zalecanych wartoĻci dla LDL-C:

LDL-C<100 mg/dl (opt.) ; <130 mg/dl (gran.) ; <160 mg/dl (wys.)

non-HDL-C <130 mg/dl <160 mg/dl <190 mg/dl

www.wojsk-lek.org

Badania skriningowe od 20 roku Ňycia co 5 lat obejmujĢce profil lipidowy wykonany

na czczo: CH, TG, HDL-C i LDL-C.

StħŇenie graniczne

< 200 mg/dl < 5,15 mmol/l

WartoĻci stħŇenia HDL-C:

StħŇenie niskie < 40 mg/dl < 1,04 mmol/l

StħŇenie wysokie (optymalne) > 60 mg/dl > 1,56 mmol/l

Zalecane w ATP III wartoĻci decyzyjne zostaþy opracowane w oparciu o oznaczenia

standaryzowane wedþug CDC (Center of Disease Control) w Atlancie przy udziale

jednostek z caþego Ļwiata, we wspþpracy z WHO zyskujĢc akceptacjħ

miħdzynarodowĢ.

Przygotowanie pacjenta do badania profilu lipidowego.

Ostateczna ocena w oparciu o co najmniej dwukrotne oznaczenia (na czczo)

wykonane w odstħpie czasowym, co najmniej tygodniowym, przy zachowaniu przez

pacjenta typowego dla niego stylu Ňycia.

Nie naleŇy wykonywaę badaı wczeĻniej niŇ po 8 tygodniach po przebytym zawale

serca, operacjach chirurgicznych, infekcjach i innych chorobach.

U chorych z OZW krew pobiera siħ w I dobie incydentu Î wynik miarodajny.

Badania laboratoryjne stosowane w ocenie ryzyka chorb ukþadu krĢŇenia i

niedokrwiennej choroby serca (NChS).

zaburzeniami w metabolizmie lipoprotein,

upoĻledzeniem przemian glukozy,

ukþadem krzepniħcia i fibrynolizy,

zaburzeniem przemian homocysteiny,

rozwojem stanu zapalnego

Z praktycznego punktu widzenia moŇna je podzielię na:

badania podstawowe,

badania dodatkowe,

badania specjalistyczne

Badania podstawowe

ZawierajĢ zestaw tych

badaı, ktre winny byę

powszechnie stosowane w

praktyce klinicznej, w

stosunku do ktrych

ustalono zasady ich

wykonywania oraz

jednoznacznie okreĻlono

zasady interpretacji

wynikw.

Badania dodatkowe

SĢ to badania, w

przypadku ktrych nie

dokonano jeszcze ustaleı

co do sposobu

standaryzacji i kontroli

badaı, lub nie ustalono

jednoznacznych zasad

interpretacji wynikw i nie

opracowano odpowiednich

rekomendacji. Czħsto

wykonywane w oĻrodkach

specjalizujĢcych siħ w tych

zagadnieniach.

Badania specjalistyczne

SĢ to badania wykonywane

przez zespoþy dysponujĢce

odpowiednim zapleczem

technicznym i posiadajĢce

duŇy zasb wþasnych

doĻwiadczeı niezbħdnych

do dokonania prawidþowej

interpretacji wynikw tych

badaı.

CH caþk.

LDL-C

HDL-C

WskaŅnik aterogennoĻci =

CH : HDL-C

Lp(a)

Homocysteina

Fibrynogen

Ultra czuþe biaþko

C-reaktywne (high

sensitivity) Î hsCRP

Biaþko amyloidowe A

(SAA)

Molekuþy adhezyjne

Podfrakcje HDL

Apolipoproteiny

Profil LDL

PAI-1 (tkankowy inhibitor

aktywatora plazminogenu),

t-PA (tkankowy aktywator

plazminogenu)

Cytokiny prozapalne IL-6

Inne markery w tym

badania genetyczne

Glukoza

www.wojsk-lek.org

WyrŇniamy markery zwiĢzane z:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: