Anatomia kota.pdf

(2363 KB) Pobierz
626508692 UNPDF
10. KOT
443
626508692.051.png
10
Ryc. 10.1. Cechy morfologii kota: widok od strony lewej. W budowie ciała
kota i psa istnieje wiele różnic (zob. ryc. 1.1) dotyczących głównie kształtu
i proporcji poszczególnych części ciała. Pełne omówienie anatomii kota
wykracza poza ramy tej książki, w niniejszym rozdziale przedstawione
zostaną jedynie najważniejsze cechy anatomiczne różniące oba te gatunki. Do
najbardziej istotnych różnic należą: (I) skrócenie twarzy kota i znacznie lepiej
rozwinięte włosy dotykowe głowy; (II) eliptyczny kształt źrenicy oka, która
przy intensywnym świetle przyjmuje postać wąskiej szczeliny; (III) redukcja
uzębienia, typowy zgryz nożycowy, proporcjonalnie większe kły (dłuższy
brzeg bezzębny) przystosowane do chwytania zdobyczy; (IV) wysuwane,
skrócone i bardziej zakrzywione pazury; (V) prącie skierowane doogonowo,
ujście napletka znajduje się w sąsiedztwie moszny.
Ryc. 10.2. Kościec kota: widok z boku od
strony lewej. Do zobrazowania szkieletu kota
używa się zwykle preparatów szkieletowych oraz
radiogramów. Kości kota są podobne do kości
u psa, z tym że kościec kota jest delikatniejszy
pod względem budowy niż kościec psa. Na
ilustracji obok wyraźnie widać, że ułożenie
poszczególnych części ciała u kota jest inne niż
u psa (por. ryc. 1.2).
kr g szczytowy
[C1] ( atlas )
kr g obrotowy
[C2] ( axis )
kr g szyjny
VII [C7]
( vertebra
cervicalis VII )
wyrostek barkowy
( acromion )
łopatka ( scapula ):
grzebie łopatki
( spina scapulae )
kr g piersiowy
XIII [Th13]
( vertebra
thoracica XIII )
ebro XIII
( costa XIII )
ko krzy owa
( os sacrum )
czaszka ( cranium )
kr g ogonowy ( vertebra caudalis )
ko miedniczna ( os coxae )
oczodół ( orbita )
ko udowa ( femur )
uchwa ( mandibula )
ebro II ( costa II )
ko piszczelowa ( tibia )
r koje mostka ( manubrium sterni )
ko strzałkowa ( fibula )
odcinek mostkowy III ( sternebra III )
ko ci st pu ( ossa tarsi )
ko ramienna ( humerus )
ko promieniowa ( radius )
ko ci ródstopia ( ossa metatarsalia )
człony palców ( phalanges digitorum )
ko łokciowa ( ulna )
ko ci nadgarstka
( ossa carpi )
ko ci ródr cza
( ossa metacarpalia )
mostek ( sternum ),
wyrostek mieczykowaty
( proc. xiphoideus )
łuk ebrowy
( arcus costalis )
444
626508692.062.png 626508692.073.png 626508692.084.png 626508692.001.png 626508692.002.png 626508692.003.png 626508692.004.png 626508692.005.png 626508692.006.png 626508692.007.png 626508692.008.png 626508692.009.png 626508692.010.png 626508692.011.png 626508692.012.png 626508692.013.png 626508692.014.png
m. szeroki szyi ( platysma )
m czołowo-tarczkowy
( m. frontoscutularis )
m. jarzmowy ( m. zygomaticus )
m. unosiciel nosowo-wargowy
( m. levator nasolabialis )
m. okrężny ust ( m. orbicularis oris )
ż. szyjna zewnętrzna
( v. jugularis externa )
powięź ramienna
powierzchowna
( fascia brachii superficialis )
ż. odpromieniowa ( v. cephalica )
m. skórny tułowia
( m. cutaneus trunci )
10
powięź pośladkowa
powierzchowna
( fascia glutea
superficialis )
powięź udowa
powierzchowna
( fascia femoralis
superficialis )
ż. odstrzałkowa
( v. saphena lateralis )
Ryc. 10.3. Powięzie i mięśnie powierzchowne kota: widok z boku od strony
lewej. Usunięto skórę, odkrywając powięź powierzchowną porównywalną
pod względem wielkości z powięzią u psa (por. ryc. 2.24, 3.6, 4.10, 4.50, 5.6,
6.11, 7.11, 7.42, 9.9 i 9.10). Mięsień skórny tułowia jest lepiej rozwinięty niż
u psa, obejmując okolicę krzyżową i prawdopodobnie okolice ogona.
Ryc. 10.4. Mięśnie powierzchowne kota: widok
z boku od strony lewej. Usunięto powięzie
powierzchowne i związany z nimi mięsień
skórny tułowia. Widoczne są gałęzie skórne
boczne, pochodne gałęzi dogrzbietowych
nerwów piersiowych oraz nerwy międzyżebrowe
(gałęzie dobrzuszne nerwów piersiowych),
przechodzące – odpowiednio – dogrzbietowo-
-bocznie i bocznie przez mięśnie tułowia.
m. łopatkowo-poprzeczny ( m. omotransversarius )
m. skroniowy ( m. temporalis )
gruczoł przyuszny ( gl. parotis )
m. wacz ( m. masseter )
m. czworoboczny ( m. trapezius ):
cz szyjna cz piersiowa
( pars cervicalis ) ( pars thoracica )
m. obły wi kszy
( m. teres major )
m. najszerszy grzbietu
( m. latissimus dorsi )
powi piersiowo-l d wiowa
( fascia thoracolumbalis )
m. sko ny wewn trzny brzucha
( m. obliquus internus abdominis )
m. krawiecki ( m. sartorius )
powi po ladkowa ( fascia glutea )
gruczoł uchwowy ( gl. mandibularis )
. twarzowa ( v. facialis )
m. napinacz powi zi szerokiej
( m. tensor fasciae latae )
m. po ladkowo-udowy ( m. gluteofemoralis )
z. szyjna zewn trzna ( v. jugularis externa )
. ogonowa dogrzbietowo boczna
( v. caudalis dorsolateralis )
powi udowa boczna ( fascia femoralis lateralis )
m. mostkowo-głowowy, cz potyliczna
( m. sternocephalicus, pars occipitalis )
m. ramienno-głowowy ( m. brachiocephalicus ):
m. obojczykowo-głowowy, cz szyjna
( m. cleidocephalicus, pars cervicalis )
m. obojczykowo-ramienny ( m. cleidobrachialis )
m. naramienny ( m. deltoideus )
m. dwugłowy uda ( m. biceps femoris )
m. pół ci gnisty ( m. semitendinosus )
mm. prostowniki st pu i zginacze palców
( mm. extensores tarsi et flexores digitorum )
mm. zginacze st pu i prostowniki palców
( mm. flexores tarsi et extensores digitorum )
ci gno pi towe wspólne
( tendo calcaneum communis )
m. trójgłowy ramienia ( m. triceps brachii )
. odpromieniowa ( v. cephalica )
mm. prostowniki nadgarstka i palców
( mm. extensores carpi et digitorum )
m. piersiowy gł boki
( m. pectoralis profundus )
m. sko ny zewn trzny brzucha
( m. obliquus externus abdominis )
wi zadło rzepki
( lig. patellae )
. odstrzałkowa
( v. saphena lateralis )
445
626508692.015.png 626508692.016.png 626508692.017.png 626508692.018.png 626508692.019.png 626508692.020.png 626508692.021.png 626508692.022.png 626508692.023.png 626508692.024.png 626508692.025.png 626508692.026.png 626508692.027.png 626508692.028.png 626508692.029.png 626508692.030.png 626508692.031.png 626508692.032.png 626508692.033.png 626508692.034.png 626508692.035.png
10
Ryc. 10.5. Powierzchowne struktury anatomiczne głowy i szyi: widok
z boku od strony lewej. Usunięto skórę oraz powięzie i mięśnie skórne głowy
i szyi, pozostawiając mięśnie mimiczne (por. z obrazem tej okolicy u psa, ryc.
2.27–2.30). Różnica w proporcjach głowy kota i psa jest wyraźnie widoczna.
Widoczne są gruczoły trzonowe, które u kota są większe od gruczołów
policzkowych dobrzusznych (por. z obrazem tej okolicy u psa, ryc. 2.38).
Ponadto odsłonięty jest węzeł chłonny przyuszniczy powierzchowny leżący
doogonowo od małżowiny usznej. Węzły chłonne kota są zazwyczaj większe
od odpowiadających im węzłów chłonnych psa.
chrz stka mał owiny usznej
( cartilago auriculae )
gruczoł przyuszny
( gl. parotis )
m. szyjno-mał owinowy powierzchowny
( m. cervicoauricularis superficalis )
w zeł chłonny przyuszniczy powierzchowny
( ln. parotideus superficialis )
m. mostkowo-głowowy, cz potyliczna
( m. sternocephalicus, pars occipitalis )
m. obojczykowo-głowowy, cz szyjna
( m. cleidocephalicus, pars cervicalis )
nn. szyjne II, III, IV, gał zie dobrzuszne
( nn. cervicales II, III, IV, rr. ventrales )
m. czołowo-tarczkowy ( m. frontoscutularis )
worek brzegowy skórny ( saccus cutaneus marginalis )
m. skroniowy ( m. temporalis )
n. twarzowy VII ( n. facia lis VII )
m. unosiciel nosowo-wargowy ( m. levator nasolabialis )
m. wacz ( m. masseter )
przewód linianki przyusznej ( ductus parotideus )
m. mostkowo-głowowy, cz potyliczna
( m. sternocephalicus, pars occipitalis )
. twarzowa
( v. facialis )
gruczoły trzonowe
( gl. molares )
m. policzkowy
( m. buccinator )
w zeł chłonny przyuszniczy
( ln. parotideus )
. szyjna zewn trzna ( v. jugularis externa )
. szcz kowa ( v. maxillaris )
gruczoł uchwowy ( gl. mandibularis )
w zły chłonne uchwowe ( lnn. mandibulares )
Ryc. 10.6. Kościec głowy i doczaszkowej części szyi: widok z boku od
strony lewej. Ilustracja czaszki kota pozwala zauważyć szereg cech odróżnia-
jących ją od czaszki psa (ryc. 2.2). U kota trzewioczaszka jest skrócona
w stosunku do mózgowioczaszki. Szczęki kota są również odpowiednio
krótsze. Uzębienie kota cechuje redukcja liczby zębów i zgryz typu nożyco-
wego. Brak jest zębów trzonowych o charakterze trąco-miażdżącym. Zmniej-
szenie liczby zębów przedtrzonowych skutkuje wydłużeniem brzegu bezzęb-
nego. Rusztowanie kostne oczodołu prawie całkowicie otacza gałkę oczną
(oczodół zamknięty). Jednocześnie skierowanie osi oczodołu donosowo daje
kotu najlepsze wśród mięsożernych widzenie binokularowe. Grzebień
strzałkowy zewnętrzny jest stosunkowo krótki i ograniczony do doogonowej
części czaszki. Puszka bębenkowa zawierająca składowe ucha środkowego
jest znacząco większa niż u psa.
grzebie strzałkowy zewn trzny
( crista sagittalis externa )
grzebie skroniowy
( crista temporalis )
wyrostek sutkowaty
( proc. mastoideus )
czaszka ( cranium )
wyrostek przykłykciowy
( proc. paracondylaris )
ko czołowa, wyrostek jarzmowy ( os frontale, proc. zygomaticus )
kr gi szyjne
( vertebrae cervicales ):
kr g szczytowy ( atlas ) [C1]
kr g obrotowy ( axis )
kr g szyjny IV [C4]
( vertebra cervicalis IV )
otwór mi dzykr gowy 3
( for. intervertebrale 3 )
puszka b benkowa
( bulla tympanica )
ko jarzmowa, wyrostek czołowy ( os zygomaticum, proc. frontalis )
oczodół ( orbita )
grzebie twarzowy ( crista facialis )
wpust kostny nosa ( apertura nasi ossea )
otwór podoczodołowy ( foramen infraorbitale )
kieł ( dens caninus )
brzeg bezz bny ( diastema )
z by przedtrzonowe
( dentes praemolares )
z by łamacze ( dentes sectorii ):
z b przedtrzonowy
górny (P 4 )
( dens praemolaris superius )
uchwa ( mandibula )
staw
skroniowo- uchwowy
( articulatio
temporomandibularis )
z b trzonowy
dolny (M 1 )
( dens molaris inferius )
446
626508692.036.png 626508692.037.png 626508692.038.png 626508692.039.png 626508692.040.png 626508692.041.png 626508692.042.png 626508692.043.png 626508692.044.png 626508692.045.png 626508692.046.png 626508692.047.png 626508692.048.png 626508692.049.png 626508692.050.png 626508692.052.png 626508692.053.png 626508692.054.png 626508692.055.png 626508692.056.png 626508692.057.png 626508692.058.png 626508692.059.png 626508692.060.png 626508692.061.png 626508692.063.png 626508692.064.png 626508692.065.png 626508692.066.png 626508692.067.png 626508692.068.png 626508692.069.png 626508692.070.png 626508692.071.png 626508692.072.png 626508692.074.png 626508692.075.png 626508692.076.png 626508692.077.png 626508692.078.png 626508692.079.png 626508692.080.png 626508692.081.png 626508692.082.png
Ryc. 10.7. Radiogram głowy i doczaszkowej części szyi: widok z boku.
Radiogram ukazuje większość szczegółów radiologicznych anatomii głowy
kota (por. ryc. 10.17). Obraz radiologiczny głowy psa przedstawiają ryciny
2.4 i 2.6. W opisie radiogramu kota nacisk położono na różnice anatomiczne.
Jama czaszki jest większa niż u psa, a zatoka czołowa nie jest podzielona.
Widoczne są łuki zębowe i korzenie zębów, jednak tkanki miękkie są słabo
zaznaczone. Jedynie wypełnione powietrzem gardło i tchawica wyraźnie
są widoczne (zob. ryc. 2.7).
10
jama czaszki ( cavum cranii )
ko czołowa, wyrostek jarzmowy
( os frontale, proc. zygomaticus )
ko jarzmowa, wyrostek czołowy
( os zygomaticum, proc. frontalis )
wyrostek dziobiasty uchwy
( proc. coronoideus mandibulae )
zatoka czołowa ( sinus frontalis )
ko sitowa ( os ethmoidale ),
blaszka sitowa ( lamina cribrosa )
staw skroniowo- uchwowy
( articulatio temporomandibularis )
przewód słuchowy zewn trzny
( meatus acusticus externus )
puszka b benkowa ( bulla tympanica )
jama nosowa ( cavum nasi )
podniebienie twarde
( palatum durum )
wpust kostny nosa
( apertura nasi ossea )
j zyk ( lingua )
cz nosowa gardła
( pars nasalis pharyngis )
podniebienie mi kkie ( palatum molle )
cz ustna gardła
( pars oralis pharyngis )
krta ( larynx )
ko gnykowa ( os hyoideum )
z b sieczny dolny (I 1 )
( dens incisivus inferius )
z b przedtrzonowy dolny (P 1 )
( dens praemolaris inferius )
z b trzonowy dolny (M 1 )
( dens molaris inferius )
trzon uchwy
( corpus mandibulae )
gał uchwy
( r. mandibulae )
447
626508692.083.png 626508692.085.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin