Scenariusz lekcji sztuki.doc

Scenariusz

WYCHOWAWCZA ROLA SZTUKI
Opracowała: mgr Alina Czarnecka

Sztuka jest wielkim narzędziem wychowania człowieka. Jest ona zawsze wyzwoleniem człowieka z niewolniczej uległości wobec rzeczywistości istniejącej, która się nam narzuca.

Sztuka jest wielką szkołą kreatywności w całym zasięgu - od spostrzeżeń i wyobrażeń aż do abstrakcyjnych konstrukcji. Jest swoistym ocaleniem człowieka, zagubionego w chaosie wrażeń i doznań, siłą wyprowadzającą go na drogę, którą pragnie zobaczyć i którą decyduje się pójść. Sztuka jest zawsze stwarzaniem nowego świata, mającego swój własny kształt i swój własny sens. Gdy człowiek przechodzi przez ten świat i powraca do rzeczywistości empirycznej, widzieć ją zaczyna innymi oczyma, a możliwości jego działania stają się bogatsze i odważniejsze.

Głośna książka zredagowana pod auspicjami UNESCO przez specjalny komitet, który pracował pod przewodnictwem E. Faure'a, nosi charakterystyczny tytuł

,,Uczyć się, aby być". Jedną z tez tej książki jest uwydatnienie tego właśnie zadania wychowawczego, które niejednokrotnie dawniej, w epoce poprzedzającej naszą, było usuwane na plan nieraz bardzo daleki. Chodzi o to, że aczkolwiek - i nikt tego nie kwestionuje - wychowanie musi przygotować człowieka do jego określonych funkcji społecznych i zawodowych, to jednak równocześnie, a może przede wszystkim, powinno być czynnikiem, dzięki którym jednostka ludzka może uzyskiwać pełniejsze poczucie własnego istnienia, zawdzięczane pełniejszemu rozwojowi jej aspiracji, uzdolnień i zamiłowań.

Wychowanie zapewniające kontakt ze sztuką jest wielką szkołą umiejętności przeżyć, zdobywania przeżyć nieinstrumentalnych, przeżyć, wobec których milknie gwar świata. Z tego punktu widzenia kultura estetyczna nie jest tylko sprawą informacji, znajomości rzeczy, trafności ocen. Najgłębsze podkłady kultury estetycznej stanowi ta właśnie potrzeba życia chwilą, ta właśnie uczuciowa umiejętność oddania się urokom piękna wówczas właśnie i całkowicie, gdy na nas działają.

Dziecko, które rozpoczęło naukę w szkole, ma ukształtowaną kulturę estetyczną przez dom. W szkole spotyka ludzi, którzy podejmują mniej lub bardziej świadome działania dla jego rozwoju, w tym także kultury estetycznej, wrażliwości na piękno. Jest to bardzo ważna sfera życia dziecka, przyczyniająca się do jego ogólnego rozwoju, poznania świata i samego siebie.

W literaturze podkreśla się rolę wychowawczą piękna, które nie tylko wzbogaca życie wewnętrzne, ale staje się siłą napędową działania, radości życia, rozwoju. Dziecko (zgodnie ze swoim poziomem rozumienia i sposobem postrzegania) zauważa piękno w otoczeniu. Rolą nauczyciela jest umiejętne wskazanie, zwrócenie uwagi na elementy otoczenia, dostarczające przeżyć estetycznych o znaczeniu pozytywnym dla rozwoju, przeżyć, wrażliwości dziecka. Nauczyciel nie powinien narzucać wzorów, ale poprzez kierowanie uwagi dziecka na wartości piękna, uczyć dostrzegać i wybierać wartości estetyczne, zaspokajające jego potrzeby.

Przyroda, przedmioty użytkowe, obraz filmowy, obraz telewizyjny, ilustracje książkowe, plakat, wytwory sztuki odpustowej, obrazki - są najczęściej środkami kształtującymi poczucie piękna u dzieci. Nauczyciel jest pośrednikiem między wytworami różnych rodzajów sztuk pięknych a dzieckiem. Wraz z jego rozwojem, dojrzewaniem, kształtuje się jego poczucie piękna.

Człowiek sam jest wartością, wartości tworzy, a także dla jego specyficznie ludzkiego istnienia niezbędny okazuje się kontakt z wartościami funkcjonującymi w kulturze. Nie chodzi przy tym o przejmowanie wartości, czy też wiedzę o nich, lecz o ich doświadczenie i tworzenie: wartości nie rozwijane, nie podtrzymywane w istnieniu twórczym działaniem człowieka, giną. Wchodzą tu w grę na przykład wartości estetyczne, poznawcze, a więc różnego typu wartości kulturowe, a także wartości osobowe i moralne.

Zajęcia plastyczne muszą obudzić w dzieciach wrażliwość na piękno, czyli zdolność chwytania estetycznych wartości zjawisk. Zdolność jednak rozwija się na podstawie zrodzonej potrzeby, musi zatem powstać potrzeba estetycznego oceniania, czyli zainteresowanie estetyczne. Zainteresowania estetyczne konstytuują się w dwóch kierunkach: w działaniu twórczym, w rezultacie którego powstaje dzieło sztuki oraz w przeżyciu, kierunku kontemplacyjnym - estetycznego odczuwania.

Zajęcia plastyczne przede wszystkim kształcą umiejętność kontemplacji piękna. Dostrzegane przez dziecko piękno - w przyrodzie, w najbliższym otoczeniu - rozbudza w nim przeżycia estetyczne.

Praca i jej wyniki nadają podstawowy sens życiu każdego człowieka. W procesie pracy i dzięki niej każdy człowiek kształtuje w swoisty sposób także własną osobowość lub też zniekształca ją i deprawuje, ustosunkowując się do pracy niepoważnie. W życiu naszym nie tylko pojawia się miejsce na pracę i na estetyczne przeżywanie rzeczywistości, lecz na odwrót - pełne, prawdziwe ludzkie życie jest nie do pomyślenia- zarówno bez pracy, jak też bez piękna i sztuki.

Sztuka służy pracy opromieniając znojny trud człowieka. Zdobywanie wiedzy i nauki oświeca umysł dziecka, obcowanie zaś ze sztuką rozświetla mu życie, rozwijając mu wyobraźnię oraz ucząc spostrzegać i doznawać piękno rzeczywistości.

Dostrzeganie piękna w przyrodzie, otoczeniu, w dziełach sztuki jest wartością dla każdego dziecka, dostarcza mu przeżyć estetycznych.

Lista stron z publikacjami

lekcji

Scenariusz lekcji plastyki w klasie VI

Program nauczania :

„Plastyka, program nauczania poradnik dla nauczyciela   klasy 4-6  szkoły podstawowej" , Beata Kordon , DKOS-   5002-12/05

Zagadnienia programowe:   

Środki wyrazu plastycznego: walor, światłocień,  perspektywa, bryła.                     

TREŚCI:

• v Walor
• v Stopniowanie waloru

v    Nasycenie barwy

• v Cieniowanie światłocień
• v Kompozycja otwarta

TEMAT LEKCJI: „ Owoce na tacy"-  rysunek

CELE OGÓLNE:

• v Umiejętność komponowania pracy plastycznej o charakterze walorowym
• v Znajomość pojęć światłocienia, cieniowania i ich znaczenia dla przedstawiania brył na płaszczyźnie
• v Umiejętność praktycznego zastosowania cieniowania, modelunku światłocieniowego w pracy plastycznej,
• v Umiejętność tworzenia kompozycji otwartej,

CELE OPERACYJNE:

                Uczeń:

• v rozumie, że świat jest trójwymiarowy, zaś przedstawienia malarskie dwuwymiarowe,
• v obserwuje jak zmienia się wygląd (barwa) przedmiotu oświetlonego z jednej strony,
• v potrafi wyjaśnić zjawisko światłocienia,
• v wie, że cieniowanie służy ukazaniu na obrazie trójwymiarowości przedmiotu,
• v cieniuje kontur przedmiotu, zwracając uwagę na kierunek padania światła,
• v potrafi wyjaśnić czym jest modelunek światłocieniowy,
• v na reprodukcjach malarstwa wskazuje fragmenty, w których występuje modelunek światłocieniowy i określa z której strony na obrazie pada światło.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE I POMOCE:

Reprodukcje: Mojżesz Kisling, Martwa natura z owocami,  owoce: jabłka, gruszki, pastele suche, ołówki miękkie, blok A-4. „okienko" z tektury , sznurki     i spinacze .

METODY PRACY:

v    Pogadanka z pokazem

v    Ćwiczenia plastyczne

v    Prezentacja prac uczniów

FORMY PRACY:

• v Zbiorowa
• v Indywidualna

TECHNIKA:

• v rysunek suchymi pastelami
• v rysunek ołówkiem

METODY KONTROLI:

• v wystawka i omówienie prac
• v wybór prac które prezentują najciekawsze i najbardziej trafne rozwiązania plastyczne dotyczące światłocienia

UWAGI METODYCZNE:

Ze względu na tempo pracy ucznia istnieje możliwość w uzasadnionych przypadkach, kontynuowania pracy w domu.

TOK LEKCJI

• 1. Ustawienie ławek w „podkowę".
• 2. Ustawienie owoców na płaskiej tacy , w taki sposób aby były widoczne przez każdego ucznia.
• 3. Przedstawienie reprodukcji:
• v utrwalenie znanych pojęć ,
• v zwrócenie uwagi na problemy, które maja być zrealizowane podczas wykonywania rysunku martwej natury;
• kierunek padania światła,
• walor owoców po stronie padania światła,
• walor owoców po stronie cienia,
• sposób przedstawienia przestrzenności owoców,
• sposób zagospodarowania kartki.
• 4. Ćwiczenie plastyczne:
• v nauczyciel pomaga , doradza, robi korekty
• v wykadrowanie owoców do szkicu za pomocą „okienka"
• v wykonanie ćwiczenia
• 5. Utworzenie ekspozycji prac na rozwieszonych sznurkach.
• 6. Omówienie i ocena prac.
• 7. Porządkowanie miejsc pracy.

LITERATURA:

1.Beata Kordon  ,„Plastyka, program nauczania poradnik dla nauczyciela   klasy 4-6  szkoły podstawowej" , , DKOS-   5002-12/05

2. Lovenfeld V, „Twórczość a rozwój umysłowy dziecka, PWN 1977

3. Marcinkowska K.,Michejda Kowalska K, Barwne fantazje, WSiP 1993

Malowane na szkle - konspekt lekcji

I. Cel główny lekcji:

• - Zapoznanie uczniów z nową techniką - malowania na szkle.
  
  
• - Zapoznanie uczniów z ludową sztuką regionalną.

II. Zadanie plastyczne: wykonanie pracy plastycznej nową techniką plastyczną.

III. Techniki plastyczne: malowanie na szkle.

IV. Materiały i narzędzia:

• - tafla szkła (antyrama),
• - ziemniak surowy,
• - miękka szmatka,
• - tusz lub mazak wodoodporny,
• - gęste farby plakatowe,
• - pędzle, kartka w kratkę.

V. Środki dydaktyczne:

• - przykład pracy wykonanej tą techniką,
• - reprodukcje przedstawiające sztukę ludową - malarstwo regionalne,
• - płyn do mycia szyb.

VI. Formy pracy: indywidualna, jednolita.

VII. Przebieg lekcji

1.       Zapoznanie uczniów z tematem i celem lekcji.

2.       Przedstawienie uczniom reprodukcji prac artystów ludowych z regionu.

3.       Przedstawienie kryteriów oceny pracy. Prace będą oceniane według następujących kryteriów: zgodności z tematem, staranności i estetyki wykonania.

4.       Przedstawienie sposobu wykonania pracy:

• - Przygotowanie tafli szkła do pracy może mieć formę tradycyjną (z użyciem ziemniaka) lub współczesną (z użyciem środka do mycia szyb). Wyboru dokonuje nauczyciel prowadzący.
• - Taflę szkła należy pocierać przekrojonym ziemniakiem ruchami kolistymi, a następnie miękką ściereczką wytrzeć do sucha. Taflę szkła można przecierać płynem do mycia okien, a następnie wytrzeć.
• - Wzór najlepiej wykonać na kartce w kratkę grubym czarnym pisakiem, zgodnie z formatem szkła. Na gotowym wzorze kładziemy szybkę, malujemy pędzlem i tuszem wzór. Zamiast tuszu można użyć mazaka wodoodpornego. Pozostawiamy do wyschnięcia. Przestrzenie we wzorze malujemy farbami plakatowymi lub temperami gęstymi.

1.       Uczniowie pod nadzorem nauczyciela wykonują prace.

2.       Nauczyciel ocenia prace wykonane przez uczniów.

Źródło zdjęć: http://www.paulina-kowalska.all.pl/images/prace/010.png

Konspekt lekcji plastyki w klasie VI

Zeszyt Wychowawcy Klasy

Zajęcia z plastyki: " W średniowiecznym zamku" są przeznaczone dla uczniów klas VI, zawierają elementy historii sztuki okresu Średniowiecza - architektury gotyckiej.

Konspekt lekcji plastyki w klasie VI. Temat: "W średniowiecznym zamku".
Podtematy:

·         Zapoznanie dzieci z atmosferą średniowiecza.

·         Przedstawienie utworu: ,, Stary zamek” z cyklu ,,Obrazki z wystawy” — Modesta Musorgskiego.

·         Zapoznaniez architekturą Gotyku.

·         Wykonanie modelu przestrzennego z kartonu.

Treści programowe:

·         Kontakt z dziełami sztuki plastycznej.

·         Środki wyrazu plastycznego i działaniaplastyczne w różnych materiałach, technikach i formach.

·         Różnorodne sposoby komunikowania (komunikacjapozawerbalna– język przestrzeni, koloru, ciała itd.).

·         Krajobraz kulturowy.

Cele operacyjne:1. Wiadomości:

·         Utrwalenie pojęć: portal, fresk, rozeta,maswerk, witraż, sklepienie kolebkowe i krzyżowo– żebrowe.

·         Zna pojęcia: rycerz, zamek warowny, ,, orle gniazdo”,turniej, fortyfikacje, blanki, baszty, zamek Chojnik, mur obronny, fosa, mostzwodzony, blanki, baszty.

·         Podaje przyczyny, dla których w architekturzegotyckiej pojawiły się inne niż kościół budowle murowane (wzrost znaczeniawładzy świeckiej, rozwój wytwórczości dóbr, rozwój handlu, administracji,powstanie większych miast).

·         Wymienia funkcje świeckiej architekturygotyckiej (hale targowe, ratusze, zamki, pomieszczenia dla cechów).

2. Umiejętności:

·         Umie składać, ciąć, sklejać papier w różnorakieformy.

·         Zgodnie współdziałać w grupie- samodzielniewykonuje część pracy grupowej.

Realizowane standardy wymagań:

·         Czyta źródła i teksty historyczne.

·         Czyta proste teksty podręcznikowe.

·         Posługuje się czynnie terminami związanymi zplastyką.

·         Wyjaśnia na prostych przykładach zmianycywilizacyjne jakie nastąpiły na przestrzeni dziejów.

·         Wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić,wyjaśniając własne stanowisko.

·         Ustala sposób rozwiązania zadania orazprezentacji tego zadania.

·         Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi.

Czas trwania: 2 x 45min. Technika: składanie, ciecie,klejenie i malowanie papieru. Metody: pogadanka, dyskusja,ćwiczenia plastyczne, praca z tekstem przewodnim, metoda aktywizująca:„skrzynka pytań”. Środki dydaktyczne: karton,nożyczki, klej, farby, nagrania utworów, kartoniki z nazwami, ilustracjegotyckiej architektury. Forma pracy: indywidualna igrupowa. Przebieg lekcji:

1.      Czynności organizacyjno- porządkowe.