redukcja i ograniczanie hałasu.pdf

E u r o p e j s k a A g e n c j a B e z p i e c z e ń s t w a i Z d r o w i a w P r a c y

Redukcja i ograniczanie hałasu

Eliminowanie lub ograniczanie nadmiernego hałasu w miejscu pracy

to nie tylko prawny obowiązek pracodawców. Zadanie to leży rów-

nież w interesie organizacji. Im bardziej bezpieczne i zdrowe środowi-

sko pracy, tym mniejsze prawdopodobieństwo kosztownych absencji,

wypadków i zmniejszonej wydajności. W niniejszym opracowaniu

przedstawiono najważniejsze działania, które należy podjąć w celu

redukcji i ograniczenia hałasu w miejscu pracy.

które mogą zwiększyć ryzyko uszkodzenia słuchu?

ß czy w przypadku niektórych zadań hałas utrudnia komunikację,

zwiększając tym samym ryzyko wypadków?

ß czy rodzaj hałasu ma wpływ na pogłębienie stresu związanego

z pracą wewnątrz organizacji?

˛ Określenie, kto może zostać poszkodowany i w jaki sposób, łącznie

z personelem zatrudnionym w pełnym i niepełnym wymiarze go-

dzin, jak również pracownikami z grup szczególnego ryzyka (np.

kobiety ciężarne).

˛ Ocena zastosowanych już środków mających na celu ograniczenie

poziomów hałasu i podjęcie decyzji co do dalszych niezbędnych

działań.

˛ Archiwizacja wszystkich zebranych danych i udostępnienie pra-

cownikom oraz ich przedstawicielom.

Droga do sukcesu

Hałas może stanowić problem w wielu miejscach pracy, a nie tylko na

placach budowy czy w fabrykach. Jest on obecny wszędzie, począw-

szy od gospodarstw rolnych po bary, szkoły i sale koncertowe. Nieza-

leżnie od miejsca pracy, należy wyróżnić trzy podstawowe działania,

dzięki którym można uniknąć szkód wyrządzonych pracownikom

przez hałas:

˛ ocena ryzyka hałasu,

˛ na jej podstawie podjęcie działań mających na celu zapobieganie

lub ograniczenie ryzyka,

˛ regularne monitorowanie i weryﬁkowanie skuteczności zastoso-

wanych działań.

Podjęcie działań mających na celu zapobieganie lub ograniczanie

ryzyka

Opracowano hierarchię środków, które można zastosować w celu

ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników:

˛ eliminacja źródeł hałasu,

˛ ograniczanie hałasu u źródła,

˛ środki ochrony zbiorowej, organizacja pracy i rozmieszczenie po-

szczególnych stanowisk pracy,

˛ środki ochrony indywidualnej.

Ocena ryzyka

Stopień i rodzaj oceny zależy od zakresu i stopnia nasilenia problemu

w miejscu pracy, należy jednak uwzględnić wszystkie rodzaje ryzyka

spowodowane hałasem. Na przykład, sposoby zwiększania ryzyka wy-

padków w fabryce przez hałas powinny być rozpatrywane w powią-

zaniu z ryzykiem uszkodzenia słuchu wywołanego hałasem (NIHL).

Kluczowe działania przy dokonywaniu oceny ryzyka

˛ Identyﬁkacja różnych rodzajów ryzyka związanych z hałasem w or-

ganizacji. Na przykład:

ß czy niektórzy pracownicy są narażeni na hałas, który potencjal-

nie może doprowadzić do uszkodzenia słuchu?

ß czy w środowisku pracy występują niebezpieczne substancje,

Eliminacja źródła hałasu

Eliminacja źródła hałasu to najskuteczniejszy sposób zapobiegania

ryzyku w odniesieniu do pracowników, który należy zawsze brać pod

uwagę w przypadku planowania nowego sprzętu lub miejsc pracy.

Przyjęcie polityki „zero hałasu lub niski poziom hałasu” to zwykle naj-

bardziej ekonomiczny sposób zapobiegania i ograniczania hałasu.

Niektóre państwa członkowskie mają bazy danych, które pozwalają

im wspierać przedsiębiorstwa w wyborze właściwego sprzętu do pra-

cy.

Ograniczanie hałasu u źródła

Ograniczenie hałasu czy to u źródła, czy na drodze jego propagacji

powinno być głównym celem programów zarządzania hałasem, w

których należy uwzględnić zarówno używany sprzęt, jak i projektowa-

nie stanowisk pracy oraz ich konserwację.

Cel ten można osiągnąć, stosując zestaw środków technicznych, które

obejmują:

˛ odizolowanie źródła hałasu przez właściwą lokalizację, obudowy

lub tłumienie drgań mechanicznych z wykorzystaniem amortyza-

torów sprężynowych lub powietrznych oraz podkładek elastome-

rowych,

˛ ograniczenie hałasu u źródła lub na drodze jego propagacji– stoso-

http://agency.osha.eu.int

FACTS 58

wanie obudów, ekranów i tłumików akustycznych lub ogra-

niczenie prędkości maszyn,

˛ wymianę lub modyﬁkację maszyn – zastosowanie napędów

pasowych w miejsce bardziej hałaśliwych przekładni lub na-

rzędzi elektrycznych zamiast pneumatycznych,

˛ stosowanie takich materiałów tłumiących jak: gumowe wy-

kładziny koszy , przenośników lub wibratorów,

˛ aktywna redukcja hałasu („antyhałas”) w pewnych warunkach,

˛ przeprowadzanie zapobiegawczych czynności konserwacyj-

nych – kiedy części się zużywają, wzrasta poziom hałasu.

związanego z hałasem. Program szkoleń powinien obejmować

zagadnienia związane z:

˛ rodzajami występującego ryzyka i sposobami jego eliminacji

lub ograniczania,

˛ wynikami oceny ryzyka oraz wszelkimi pomiarami hałasu,

wraz z ich interpretacją,

˛ sposobami ograniczania hałasu i środkami służącymi do

ochrony słuchu (np. środkami ochrony indywidualnej),

˛ powodami oraz zasadami wykrywania i zgłaszania przypad-

ków uszkodzenia słuchu,

˛ opieką zdrowotną pracowników i jej zakresem.

Środki ochrony zbiorowej

Wszędzie tam, gdzie hałasu nie udaje się ograniczyć u źródła,

należy podejmować działania służące ograniczeniu ekspozycji

pracowników na hałas. Mogą one obejmować zmianę:

˛ miejsca wykonywania pracy – pochłanianie dźwięków w po-

mieszczeniu (np. dźwiękochłonny suﬁt) może istotnie wpły-

nąć na ograniczenie ekspozycji pracowników na hałas),

˛ organizacji pracy (np. stosowanie metod pracy, które wyma-

gają mniejszego narażenia na hałas),

˛ sprzętu służącego do pracy – sposób instalacji sprzętu i jego

lokalizacja mogą znacznie zmniejszyć ekspozycję pracowni-

ków na hałas.

Przy wyborze działań zapobiegawczych uwzględnić należy za-

sady ergonomii. W przypadku gdy działania zapobiegawcze

utrudniają pracownikom wykonywanie ich obowiązków, mogą

one zostać przez nich zmodyﬁkowane lub usunięte, co obniży

skuteczność ochrony lub ją zlikwiduje.

Regularne monitorowanie ryzyka i środków ochrony

Pracodawcy powinni przeprowadzać regularne kontrole, aby

sprawdzić czy zastosowane działania służące zapobieganiu i ogra-

niczeniu hałasu nadal działają skutecznie. W zależności od stopnia

narażenia na hałas, pracownicy mają prawo do odpowiedniej

opieki zdrowotnej. W takich przypadkach należy prowadzić indy-

widualną ewidencję ich stanu zdrowia oraz przekazywać informa-

cje na ten temat pracownikom. Wiedza uzyskana na podstawie

obserwacji powinna być uwzględniana w trakcie dokonywania

przeglądów poszczególnych rodzajów ryzyka i środków ochrony.

Zaangażowanie pracowników

Przeprowadzanie konsultacji z pracownikami jest ujęte w prze-

pisach prawnych i zapewnia zaangażowanie pracowników we

wdrażanie procedur oraz ulepszeń dotyczących bezpieczeństwa

i zdrowia. Korzystanie z ich wiedzy daje pewność, że zagrożenia

zostały poprawnie zidentyﬁkowane i zastosowano odpowiednie

rozwiązania. Przedstawiciele pracowników odgrywają ważną

rolę w tym procesie, gdyż wszelkie działania dotyczące ochrony

zdrowia i bezpieczeństwa powinny być konsultowane z pracow-

nikami przed wprowadzeniem nowych technologii i wyrobów.

Środki ochrony indywidualnej

Środki ochrony indywidualnej (np. wkładki lub nauszniki prze-

ciwhałasowe) powinny być stosowane jako środek ostateczny

po wyczerpaniu wszystkich innych sposobów eliminacji i reduk-

cji źródeł hałasu. W przypadku stosowania środków ochrony in-

dywidualnej, należy uwzględnić następujące zagadnienia:

˛ należy upewnić się, że wybrane środki są odpowiednie do

rodzaju i czasu trwania hałasu, a także zgodne z innymi środ-

kami ochrony indywidualnej,

˛ pracownicy powinni mieć możliwość wyboru odpowiednich

dla siebie środków ochrony słuchu,

˛ wielu pracowników (np.: kierowcy, policjanci, piloci czy ope-

ratorzy kamer) potrzebuje słuchawek lub hełmofonów służą-

cych do komunikacji, które często są wyposażone w układ

aktywnej redukcji hałasu (ANC) w celu zapewnienia dobrej

komunikacji i minimalizacji ryzyka wypadków,

˛ środki ochrony indywidualnej powinny być właściwie prze-

chowywane i konserwowane,

˛ należy przeprowadzać szkolenia dotyczące powodów, dla

których stosowanie środków ochrony indywidualnej jest nie-

zbędne, sposobów ich stosowania oraz przechowywania i

konserwacji.

Ustawodawstwo

W 2003 r. wydano dyrektywę 2003/10/WE Parlamentu Europejskie-

go i Rady w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony

zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na

ryzyko spowodowane czynnikami ﬁzycznymi (hałas). Dyrektywa ta

ma zostać przeniesiona do ustawodawstwa krajowego wszystkich

państw członkowskich do dnia 15 lutego 2006 r.( 1 ).

W art. 5 ust. 1. tej dyrektywy sformułowano wymaganie, aby, bio-

rąc pod uwagę postęp techniczny oraz dostępne środki ograni-

czenia ryzyka u źródła – „ryzyko wynikające z narażania na hałas

zostało wyeliminowane u źródła lub zredukowane do minimum”.

W tej dyrektywie ustalono również wartość graniczną dziennej

ekspozycji na hałas o poziomie 87 dB.

( 1 ) W miejsce dyrektywy 86/188/EWG.

Dalsze informacje

Niniejsze opracowanie stanowi materiał informacyjny Europejskiego

Tygodnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy 2005. Dodatkowe opraco-

wania i informacje na temat hałasu są dostępne na stronie http://

ew2005.osha.eu.int. Informacje dotyczące ustawodawstwa UE w spra-

wie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy są dostępne na stronie http://

europa.eu.int/eur-lex/

Informacja i szkolenie

Pracownicy powinni zostać poinformowani i przeszkoleni w za-

kresie identyﬁkacji i postępowania z różnymi rodzajami ryzyka

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

Gran Vía, 33, E-48009 Bilbao

Tel.: (34) 944 79 43 60, faks:

E-mail: information@osha.eu.int

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Powielanie materiału jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wydrukowano w Belgii , 2005 r.

http://agency.osha.eu.int

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: