1) „ Wszczęcie postępowania adm. jest zdarzeniem prawnym o wielkiej wadze prawnej i faktycznej. Z teoretycznego pkt widzenia w momencie tego zdarzenia następuje nawiązanie stosunku prawnoprocesowego między organem prowadzącym postęp. a stroną (przyszłym adresatem decyzji)”.
2) Skutki wszczęcia mają różny charakter, w szczególności:
a) powstaje stan zawisłości sprawy admin., skutkiem czego w tej samej sprawie nie może zostać podjęte inne postępow., a wszczęte musi zakończyć się rozstrzygnięciem w formie decyzji,
b) zaczynają obowiązywać zasady ogólne postępow.,
c) zostaje skonkretyzowany organ właściwy do rozstrzygnięcia sprawy,
d) zostaje skonkretyzowana strona (strony) postępow.,
e) zaczynają funkcjonować procesowe uprawnienia i obowiązki organu adm. (np. w zakresie postępow. dowodowego)
- czynności proces. dokonane przed zawiązaniem postępow. należy uznać za wadliwe, nie mają one znamion czynności procesowych
f) zaczynają funkcjonować procesowe uprawnienia strony postępow.,
g) powstaje możliwośc nakładania przez organ adm. obciążeń procesowych na inne podmioty,
h) zostają ukształtowane granice podmiotowe i przedmiotowe sprawy, przy czym nie są one do końca określone (inaczej niż w procesie cyw.),
i) zaczyna biec termin do załatwienia sprawy,
j) może zostać wstrzymany albo nadany bieg terminom materialnoprawnym (np. przedawnienia).
3) Postępow. wszczyna się na żądanie strony albo z urzędu co jest kompromisem między
zasadą oficjalności a skargowości – organ nie ma możliwości wyboru między tymi
rozwiązaniami. ( z wyjątkiem art. 61 par. 2)
1) Wszczęcie postępowania na wniosek strony
a) wniosek strony musi być wyraźny
b) żądanie wszczęcia może być złożone tylko przez osobę mające legitymację procesową, gdy składa wniosek nieuprawniony podmiot postępow. nie może być wszczęte – wszczęte mimo tego postępow. jest od początku nieważne
c) wszczęcie postępow. na wniosek nielegitymowanej osoby, która twierdzi, że legitymacją taką dysponuje, stanowi podstawę podjęcia decyzji o umorzeniu postępow.
d) żądanie wszczęcia postępow. nie powoduje jego zawiązania ex lege – organ bada m.in. właściwość w sprawie oraz przedmiot post. adm.
2) Wszczęcie postępowania z urzędu
a) tego typu wszczęcie może nastąpić:
· gdy organ działa z własnej inicjatywy - w sytuacji gdy organ dysponuje informacjami o stanie faktycznym bądź prawnym, który w świetle pr. mat. obliguje go do uregulowania sytuacji poprzez podjęcie określonej decyzji
· gdy z żądaniem wszczęcia postępow. występuje organ na prawach strony – gdy pochodzi od prokuratora lub R.P.O. powoduje bezpośrednio wszczęcie postępow., a gdy od organiz. społ. organ powinien ocenić czy zostały spełnione warunki z art. 31 par1 kpa
· w wyniku skargi powszechnej wniesionej przez osobę trzecią
· w wyniku wniosku podmiotu uprawnionego do inicjowania postępow. na podst. przepisów szczeg.
b) Faza wszczęcia obejmuje różne czynności organu, stron, i innych podmiotów, można wyróżnić:
· wniesienie żądania przez stronę lub podjęcie przez organ czynności powodującej wszczęcie postępow. z urzędu
· przeprowadzenie oceny formalnej (sprawdzenie czy podanie odpowiada wymogom pisma procesowego) oraz procesowej (stwierdzenie istnienia przesłanek umożliwiających wszczęcie postępow.) żądania
· w razie pozytywnych ocen w/w ocen – dokonanie powiadomienia o wszczęciu post.
w razie negatywnej oceny – organ wzywa stronę do usunięcia braków podania, pozostawia podanie bez rozpoznania, przekazuje sprawę organowi właściwemu, zwraca podanie z odpowiednim pouczeniem
3) Szczególny przypadek wszczęcia postępow. adm.
a) art. 61 par.2
b) obowiązek uzyskania zgody strony w toku postepow. – w razie nieuzyskania postępowanie podlega umorzeniu
c) ta regulacja nie zezwala na wszczęcie z urzędu postępow. odwoławczego
d) o zgodę organ ma się zwrócić już w zawiadomieniu o wszczęciu post.
e) zgoda jest postacią podania, treść oświadczenia co do zgody musi mieć char. wyraźny
1) Data wszczęcia postępowania
a) datą wszczęcia postępow. na wniosek strony jest dzień doręczenia żądania organowi adm. publ. – dzień wpływu żądania do kancelarii właściwego organu
· jeżeli podanie zostało doręczone niewłaściwemu organowi to za dzień doręczenia należy uznać dzień, w którym podanie faktycznie wpłynęło do kancelarii właściwego organu
b) datą wszczęcia postepow. z urzędu jest według doktryny – data pierwszej
czynności wobec strony (czynności przygotowawcze nie oznaczają wszczęcia) np.:
· dzień zawiadomienia o wszczęciu postępow.
· dzień doręczenia postanowienia
2) Forma wszczęcia (odmowy wszczęcia ) postępowania
a) kodeks nie określa, według literatury: „ czynności wszczęcia postepow. adm. to pewnego rodzaju postanowienia
b) kodeks nie określa formy wszczęcia postępow. jednakże przewiduje obowiązek wszczęcia postępow. w formie niezaskarżalnego postanowienia:
· podjęcia postepow. adm. z urzędu na żądanie organizacji społ.
· wznowienia postępow. adm.
· wszczęcia postępow. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji adm.
· wyjątkowo forma taka może wynikać z przepisów szczeg. np. wszczęcie post. o nadanie statusu uchodźcy
c) w kodeksie nie ma mowy o formie odmowy wszczęcia post., bo takiej możliwości nie przewidziano
d) jedynie wyjątkowo kpa bądź przepisy szczeg. przewidują odmowę i jej formę:
· odmowa wszczęcia post. na żądanie org. społ. – forma postanowienia
· odmowa wznowienia postępowania – forma decyzji
· odmowa wszczęcia post. w sprawie stwierdzenia nieważności – forma decyzji
· odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy – forma decyzji
3) Zawiadomienie o wszczęciu postępowania
a) obowiązek zawiadomienia o wszczęciu post. wszystkie osoby będące stronami
b) przedmiotem zawiadomienia – inform. skierowana do strony o wszczęciu post. z podaniem przedmiotu, sposobu wszczęcia i daty
c) z reguły forma pisemna, jak ustna to obowiązek sporządzenia protokołu
d) forma dorozumiana- za pośrednictwem podejmowanych wobec stron czynności procesowych
e) doręczenie zawiadomienia powinno nastąpić w trybie zwykłym
f) niezawiadomienie stron -przesłanka do podjecia decyzji kasacyjnej przez organ odwoławczy (uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I inst.), jak również przesłanka wznowienia post. adm.
1) Pojęcie podania
Art.63 – podanie – żądanie, wyjaśnienie, odwołanie, zażalenie
Jednakże ze względu na szeroko rozumiane pojęcie żądania i wyjaśnienia to wyliczenie nie ma charakteru zamkniętego
· żądanie obejmować będzie: żądanie w znaczeniu ścisłym, wnioski, wystąpienia, „zwrócenie się”, cofnięcie odwołania
· wyjaśnienie odejmować będzie: wyjaśnienie w znaczeniu ścisłym, zgodę, wypowiedzenie się, pogląd w sprawie, zawiadomienie.
2) Wymagania formalne co do formy podania
· Pisemnie, telegraficznie, za pomocą dalekopisu, telefaxu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu
3) Wymagania formalne co do treści podania
· Wymagania podstawowe:
1 wskazanie osoby od której pochodzi podanie
2 adres tej osoby
3 żądanie – w razie wątpliwości sprecyzowanie należy do strony
4 podpis (własnoręczny) – gdy podanie wnosi osoba nie, która nie umie bądź nie może złożyć podpisu, podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę
· Wymagania dodatkowe:
Ustanowione przepisani szczególnymi
4) Problem potwierdzenia wniesienia podania
· obowiązek potwierdzenia wniesienia podanie przez organ jeżeli wnoszący tego żąda – w formie pisemnej
· potwierdzenie powinno zawierać: stwierdzenie faktu wniesienia podania, datę wniesienia, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby potwierdzającej
· obowiązek bezwzględny – organ nie może odmówić ze względu na braki formalne czy brak właściwości
V Pozostawienie podania bez rozpoznania
Instytucja ta związana jest z brakami co do jego treści – 2 przypadki:
1) Niewskazanie adresu wnoszącego
· musi ponadto istnieć niemożliwość ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych
· organ ma obowiązek podjęcia czynności zmierzających do ustalenia adresu
· stwierdzenie niemożliwości ustalenia, oparte na wynikach przeprowadzonych czynności wymaga formy adnotacji – dopiero wtedy organ ma obowiązek pozostawienia podania bez rozpoznania
2) Brak spełnionych innych wymagań co do treści podania
Gdy:
1 podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa
· gdy zawiera braki inne niż niewskazanie adresu wnoszącego
2 organ administracji publ. wezwał wnoszącego podanie do usunięcia braków, określając termin do ich usunięcia oraz pouczając o skutkach nieusunięcia braków
· wezwanie w formie postanowienia (według judykatury)
· wezwanie musi zawierać nazwę i adres organu wzywającego; oznaczenie wzywanego oraz ścisłe określenie braków; termin usunięcia braków; pouczenie, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia (brak pouczenia uniemożliwia zastosowanie tego skutku)
3 upłynął bezskutecznie siedmiodniowy termin do usunięcia braków
· liczony od dnia doręczenia
· wnoszący podanie może złożyć wniosek o przywrócenie tego terminu
3) Forma pozostawienia podania bez rozpoznania
a) dwa stanowiska: forma decyzji jedni, drudzy (wśród nich Łaszczyca) –
czynność nie mająca określonej formy, ponieważ nie każde podanie
automatycznie uruchamia kompetencje do rozpatrzenia sprawy
b) praktyka organów – forma postanowienia
1) Jeżeli ustalono, że właściwym będzie inny organ adm. publ. to organ do którego podanie
wniesiono niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego
a) domniemanie, że podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem
terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu
b) również podanie wniesione po upływie terminu powinno być przekazane do
do organu właściwego, bo tylko do tego organu może się zainteresowany
zwrócić z żądaniem przywrócenia terminu
2) Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ
adm. publ., doktórego podanie wniesiono, czyni przedmiotem rozpoznania sprawy
należące do jego właściwości
a)organ powinien zawiadomić wnoszącego podanie, że w sprawach pozostałych
powinien wnieść podania do właściwych organów
b)termin zawiadomienia – przepis nie określa więc najlepiej niezwłocznie
c)domniemanie zachowanie terminu – odrębne podanie złożone zgodnie z
zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia
uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania
3) Jeżeli organ adm. publ. ustali, że właściwym w sprawie jest sąd – zwraca je wnoszącemu
z odpowiednim pouczeniem
a)w formie postanowienia na które służy zażalenie
b)odpowiednie pouczenie: przyczyny zwrotu i wskazanie sądu właściwego
4) Jeżeli organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania, organ zwraca
je wnoszącemu z odpowiednim pouczeniem
a)przed zwrotem należy wezwać wnoszącego do sprecyzowania treści żądania
b)zwrot- forma postanowienia
BELSCHACCAR