SZTUKA NOTOWANIA, ETAPY PRACY NAD NOTATKĄ, TYPY
NOTATKA SZKOLNA
Przykładowe ćwiczenia, pomocne w osiąganiu umiejętności notowania:
1. Zastąp podkreślone fragmenty zdań jednym wyrazem / peryfrazą.
2. W opowiadaniu podkreśl czasowniki, które nazywają najważniejsze wydarzenia. Ułóż opowiadanie jeszcze raz, ale zastosuj w nim tylko podkreślone czasowniki.
3. Zanotuj nazwę i adres swojej szkoły oraz podaj krótką informację, jak do niej trafić. Zastosuj skróty wyrazowe. (do wykorzystania przy wprowadzaniu skrótów i skrótowców)
4. Podanej informacji brak zwięzłości, przekształć ją w notatkę, stosując skróty.
5. Korzystanie z notatek w trakcie lekcji (własne notatki z lektury, wypisy), planu przy odpowiedzi ustnej (uczniowie przygotowują w domu konspekt odp. ustn.), itd.
6. Zgodnie z modelem notowania dokonaj korekty zapisanego tekstu, skreślając niepotrzebne wyrazy i nadając całości charakter zwięzłego zapisu. Zredagowaną w ten sposób notatkę przepisz.
7. Odczytaj swoją notatkę. Które zagadnienia uważasz za najważniejsze, które za mniej ważne? Ponumeruj, uwzględniając hierarchię ważności. Przepisz w nowej kolejności.
8. Przeredaguj notatkę, nadając jej maksymalnie zwięzłą formę językową.
9. Zastanów się, czy mógłbyś / mogłabyś notatkę jeszcze skrócić, tak aby nie straciła sensu? Zastąp słowa i zwroty mało trafne, zbyt ogólne lub szczegółowe innymi, bliskoznacznymi.( pkt. 6-9 - S. Bortnowski, Ścisłość i emocja. Szkice polonistyczne, Warszawa 1977,WSiP)
10. Sporządź notatkę z ..., zwracając uwagę na ... .
11. Opracuj notatkę z ..., koncentrując się wokół ... .
12. Sporządzanie opisu bibliograficznego podręcznika, wybranego rozdziału.
13. Sporządzanie notatki konspektowej (praca zbior. + indywid.).
Rodzaje notowania według Marii Nagajowej (Notatka już w szkole podstawowej, "Polonistyka"1967, nr 6):
1. W czasie cichego czytania:
o podkreślenia w tekście lub znaki na marginesie,
o wypisywanie danych na kartkę(można ćw. zastosować w grupach - każdy członek gr. wypisuje inf. na swoją kartkę, następnie konfrontacja i analiza inf. oraz wspólne tworzenie notatki).
2. W czasie głośnego czytania nauczyciela:
o tekst czytany powoli, uczniowie notują treści istotne, które akcentowane są przez nauczyciela (słowa klucze, hasła, równoważniki zdań),
o tekst czytany powoli, następnie uczniowie otrzymują odbitkę na której znajdują się słowa klucze, które układają w odpowiedniej kolejności. Po spr. poprawności wykonania zad., układają plan wydarzeń.
3. W związku z lekturą:
o podkreślenia i znaki na marginesie,
o sporządzanie zakładek w czasie czytania,
o wyciągi (wypisy) - dosłowne wypisanie tez, ważniejszych cytatów i fragmentów tekstu,
o streszczenie,
o adnotacja - krótka charakterystyka książki, wyliczenie głównych zagadnień,(kiermasz lektur)
o plan (równoległy bądź porównawczy, punktowy, rozwinięty),
o opis bibliograficzny.
4. W czasie wycieczki, audycji, itd.
5. Notatka jako pomoc w wypracowaniach.
6. Notatką z treści lekcji może być:
o zapis wniosku wynikłego z rozważań,
o zapis podsumowania dyskusji,
o zapis w punktach toku pracy na lekcji,
o wypisanie słownictwa,
o najważniejsze hasła.
Kaacha91