czyszczenie systemu debian usuwanie plików konfiguracyjnych, starych plików i pakietów.pdf

Czyszczenie systemu Debian

GNU/Linux

Kategoria: Artykuły , etykiety: system , dpkg ,

oprogramowanie

Dodany przez: Minio , 2011-03-20 18:43

(zmodyfikowany: 2011-03-30 13:14)

Wprowadzenie

Debian GNU/Linux jest systemem, który może

pracować bez awarii przez wiele lat. Przez ten

czas może być wielokrotnie aktualizowany albo

modyfikowany. Im dłużej system jest używany,

tym większe prawdopodobieństwo, że znajdują

się w nim najróżniejsze śmieci. Mogą to być

niepotrzebne pakiety, pakiety które zostały już

porzucone przez swoich twórców, pliki

instalacyjne, pliki konfiguracyjne itp. Zazwyczaj

obecność tych plików w niczym nie

przeszkadza, dlatego też rzadko się je zauważa.

Nie oznacza to jednak, że systemu nie powinno

się od czasu do czasu sprzątać. Przede

wszystkim można w ten sposób oszczędzić

miejsce na dysku twardym (naturalnie im więcej

śmieci się usunie, tym więcej miejsca się

oszczędzi). Po drugie, takie śmieci potrafią dać o

sobie znać wiele lat później, powodując problemy

(przykładem może być BTS #546836 , który był

spowodowany pakietem zainstalowanym ręcznie

około 2000 roku). Wreszcie jest to kwestia

poczucia higieny — zazwyczaj przynajmniej raz

na jakiś czas sprzątamy mieszkania, więc

można też posprzątać swój komputer.

Uwagi natury ogólnej

Usuwanie zainstalowanych pakietów może

potencjalnie zepsuć Twój system (a przynajmniej

niektóre jego funkcje, gdyż APT posiada

dodatkowe zabezpieczenie przed

przypadkowym usunięciem najważniejszych

składników systemu). Nigdy, ale przenigdy nie

usuwaj pakietów na ślepo, bez rozeznania się,

co konkretnie zostanie usunięte. Jeżeli

korzystasz z apt-get lub aptitude, najpierw

uruchamiaj je z flagą -s — włącza to tryb

symulacyjny, w którym apt-get/aptitude pokaże

co by zrobił, ale tego nie zrobi. Dobrą praktyką

jest tworzenie list pakietów do usunięcia,

zapisywanie ich do pliku i podawanie apt-

get/aptitude właśnie tej listy. Np. tak:

aptitude purge $(cat /tmp/lista_p

Przed usunięciem danego pakietu sprawdź:

co to za pakiet: aptitude show pakiet

zwróć szczególną uwagę na opis pakietu i

na to, czy został zainstalowany

automatycznie

dlaczego został zainstalowany: aptitude

[ Wersja do druku ]

why pakiet

skąd pochodzi dany pakiet: apt-cache

policy pakiet

jeżeli jedyną dostępną wersją jest

/var/lib/dpkg/status , to pakiet albo został

zainstalowany ręcznie, albo porzucony

Jeżeli masz wątpliwości czy dany pakiet usunąć

czy zostawić, lepiej go zostaw .

Ponieważ niektóre zadania można wykonać na

przynajmniej dwa różne sposoby lub podane

polecenia mogą mieć pewne nieoczekiwane

konsekwencje, przed wykonaniem

któregokolwiek z nich, przeczytaj cały artykuł

(lub przynajmniej całą sekcję).

Usuwanie starych plików

instalacyjnych

Zacznijmy od czegoś prostego. Jak pewnie

wiesz, programy w Debianie znajdują się w

specjalnie przygotowanych plikach DEB. Czego

być może nie wiesz, podstawowy program do

instalowania pakietów w Debianie — dpkg —

potrafi zainstalować tylko te programy, których

archiwa instalacyjne znajdują się na dysku

twardym komputera. Dlatego bardziej przyjazne

menedżery oprogramowania — apt-get, aptitude,

synaptic, software-center etc. - po prostu

pobierają pakiety DEB z serwera na dysk twardy

komputera i potem instalują je przy pomocy

dpkg. Pobrane pakiety DEB trzymają w katalogu

/var/cache/apt/archives/ .

Katalog ten będzie rósł w nieskończoność,

zajmując coraz więcej miejsca. Po zaledwie kilku

miesiącach może zajmować nawet kilka

gigabajtów na dysku twardym. Jego zawartość

można wyczyścić następującymi poleceniami:

aptitude clean

aptitude autoclean

Pierwsze z nich usunie wszystkie pakiety w

cache, drugie zaś tylko te, które nie są już

dostępne w repozytoriach APT (z dokładnością

co do wersji). Zamiast aptitude można użyć apt-

get (polecenia clean i autoclean pozostają bez

zmian).

Usuwanie pakietów

przejściowych

Pakiety przejściowe (ang. transitionalpackages )

są specjalnymi pakietami, które same z siebie

nie instalują żadnych plików, jednak zależą od

innych pakietów, które te pliki instalują. Ma to

miejsce zwłaszcza jeśli jakiś program zmieni

nazwę (np. Firefox na Iceweasel) lub jeżeli

pewien program zostaje włączony do innego

pakietu (np. host i dnsutils do pakietu bind9-

host). Pakiety przejściowe znajdują się w

repozytoriach dla zachowania kompatybilności

ze starszymi wersjami Debiana i mogą być

usunięte po aktualizacji.

Aby znaleźć wszystkie pakiety przejściowe,

należy wydać polecenie:

LANG=C aptitude search ~dtransiti

search można zastąpić purge aby je od razu

usunąć, ale ze względu na możliwość

znalezienia pakietu który w rzeczywistości nie

jest pakietem przejściowym, lepiej jest je

wyszukać i potem ręcznie usunąć.

Usuwanie pakietów, które nie

są dostępne w żadnym

repozytorium

Jeżeli mamy dużo pakietów zainstalowanych

ręcznie albo Debiana zainstalowanego kilka

wersji stabilnych temu i regularnie

aktualizowanego, istnieje duże

prawdopodobieństwo, że w systemie mamy

zainstalowane pakiety, które nie są już dostępne

w żadnym repozytorium. Jeżeli pakiet został

usunięty z repozytorium, to najprawdopodobniej

dlatego, że był już przestarzały i/lub jego opiekun

go porzucił. Pakiety takie nie są aktualizowane,

dlatego ich trzymanie może przynieść więcej

szkód niż korzyści (w najlepszym wypadku tylko

niepotrzebnie zajmują miejsce).

Do wykrywania takich pakietów służy program

apt-show-versions , który trzeba najpierw

zainstalować. Następnie należy wykonać jako

root:

apt-show-versions -i

apt-show-versions |grep 'No avail

Pierwsze polecenie zaktualizuje bazę pakietów

apt-show-versions, drugie zaś znajdzie

wszystkie te, które nie są już dostępne w

żadnym repozytorium. Listę tę należy przejrzeć,

a pakiety które nie są potrzebne — usunąć.

Zamiast apt-show-versions można użyć

aptitude . Poniższe polecenie powinno znaleźć

te same pakiety, co drugie z poleceń podanych

wyżej:

aptitude search ?obsolete

Jeżeli masz pakiety, które z jakiegoś powodu

chcesz mieć zainstalowane a które nie są już

dostępne w repozytoriach, pomyśl o stworzeniu

lokalnego repozytorium . Jest to lepsze

rozwiązanie niż instalacja pakietów przez

dpkg/gdebi.

Usuwanie pakietów, od

których nie zależą żadne inne

pakiety

Linux jest tak skonstruowany, by programy

mogły współdzielić potrzebne im biblioteki.

Dlatego mając zainstalowane całe GNOME,

instalacja kolejnych pakietów opartych o GTK

trwa krócej i wymaga pobrania mniej danych —

większość potrzebnych bibliotek (tzw.

zależności) jest już zainstalowana i nie ma

potrzeby instalować ich ponownie.

Do odnajdywania pakietów, które są

„niepotrzebnie” zainstalowane (żaden inny

zainstalowany program ich nie potrzebuje) służy

program deborphan . Należy go zainstalować.

deborphan domyślnie szuka takich pakietów

tylko wśród bibliotek, co wyklucza większość

błędów. Wystarczy wydać polecenie:

deborphan

aby uzyskać listę wszystkich pakietów, których

usunięcie nie powinno mieć żadnych szkód dla

systemu. deborphan nie potrafi samodzielnie

usuwać pakietów, dlatego jego używanie jest

bezpieczne. Jeżeli rzeczywiście chce się

usunąć wskazywane przez niego pakiety,

należy wynik jego działania przekierować do apt-

get/aptitude.

Może się jednak zdarzyć, że deborphan wskaże

pakiet, który samodzielnie przeznaczyliśmy do

instalacji. Na systemie 64-bitowym takim

pakietem będzie ia32-libs , które mogliśmy z

jakiegoś powodu chcieć mieć w systemie. W

takim wypadku należy deborphan poinformować,

że dany pakiet jest zainstalowany celowo i że nie

powinien o nim informować:

deborphan -A pakiet1 pakiet2 paki

Listę w ten sposób wstrzymanych pakietów

można wyświetlić poleceniem:

deborphan -L

Jak wspomniano, deborphan domyślnie szuka

tylko bibliotek (które zawsze powinny być

instalowane jako zależności). Można jednak go

poprosić by przeszukał wszystkie zainstalowane

pakiety, dodając opcję -a . Niestety, w takim

trybie deborphan niemal na pewno wskaże wiele

pakietów, które kazaliśmy zainstalować. Aby to

obejść, można wszystkie ręcznie zainstalowane

pakiety dodać do jego bazy:

aptitude -F %p search '~i!~M' |wh

Jednak prawdopodobnie najlepszym wyjściem

będzie pozostanie przy tym, by deborphan

przeszukiwał tylko zainstalowane biblioteki.

Usuwanie pakietów z

nieoficjalnych repozytoriów

W posiadaniu pakietów pochodzących z

nieoficjalnego repozytorium nie ma niczego

złego. Często takie repozytoria dostarczają

programy, których po prostu nie ma w

p og a y, tó yc po p ostu e a

oficjalnych repozytoriach. Jednak baza

oprogramowania Debiana stale rośnie, a

zewnętrzne repozytoria czasem przestają być

uaktualniane albo zawierają programy, które

przeszkadzają w zwyczajnej aktualizacji

Debiana. W takich wypadkach warto bliżej

przyjrzeć się pakietom pochodzącym z

nieoficjalnych źródeł i rozważyć usunięcie

przynajmniej części z nich.

Aby uzyskać listę takich pakietów, wystarczy

wydać polecenie:

aptitude search '?narrow(?install

Usuwanie plików

konfiguracyjnych

zainstalowanych w trakcie

działania dpkg

Aby zrozumieć tę część artykułu, potrzebna jest

pewna wiedza na temat dpkg. Postaram się

poniżej streścić najważniejsze elementy. Osoby

zainteresowane bardziej szczegółowymi

informacjami, powinny przeczytać (napisane w j.

angielskim) Załącznik E dokumentu Debian

Policy oraz wpis na blogu Raphaëla Hertzoga ,

jednego z opiekunów dpkg .

dpkg ma ściśle określoną politykę na temat

plików konfiguracyjnych. Podstawowe zasady są

takie:

w trakcie instalacji pakietu, dpkg sprawdza,

czy pliki konfiguracyjne znajdują się na

dysku komputera. Jeżeli ich nie ma, instaluje

pliki dostarczone w pakiecie.

jeżeli taki plik jest, sprawdza, czy różni on

się od pliku dostarczonego w pakiecie, z

którego plik pochodzi (zazwyczaj jest to

poprzednia wersja aktualnie instalowanego

pakietu).

1. jeżeli pliki się nie różnią, pozostawia

wersję obecną na dysku

2. jeżeli plik na dysku został zmieniony,

ale plik w pakiecie się nie zmienił,

pozostawia wersję obecną na dysku

3. jeżeli plik w pakiecie został zmieniony,

ale plik na dysku nie był modyfikowany,

instaluje plik z pakietu

4. jeżeli zarówno plik na dysku, jak i plik w

pakiecie, zostały zmienione, prosi

użytkownika o samodzielne

rozwiązanie problemu (użytkownik

może wybrać wersję z pakietu, wybrać

wersję na dysku, pokazać różnice

między wersjami oraz uruchomić

powłokę w celu zbadania sytuacji)

Właśnie w tej ostatniej sytuacji dpkg tworzy kopie

zapasowe plików konfiguracyjnych. Trzeba

wiedzieć, że dpkg nigdy nie usuwa ich

automatycznie, przez co będą one leżeć na

dysku twardym komputera zazwyczaj niczego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: