„Genetyka kultury” – Mariusz Biedrzycki
1. Historia socjolobiologii:
· Teoria Kartezjusza – zwierze jest tylko maszyną, a człowiek posiada racjonalną duszę.
· Teza z 1975r. Edward’a Wilson’a – nazywanego badaczem mrówek – nie da się wywieść z zachowań ludzkich zwierzęcych korzeni. Jego dzieło ‘Socjobiologia – nowa synteza’ to podsumowanie wieloletnich badań w obserwacji zachowań zwierząt.
· Lata 60te – socjobiologia = etnologia i zoopsychologia oparta na modelach genetyki populacyjnej, czyli ewolucjonizmie.
· Doprowadzenie socjobiologii do socjologii, antropologii, psychologii, ekonomii a później do reszty nauk społecznych i humanistycznych.
· Próba izolacji wybranych układów – redukcja dająca się opisać do analogicznych jednoznacznych modeli, które są podstawą do tworzenia ścisłych hipotez (dyscyplina – dziedzina nauki, która była pierwowzorem do antydyscypliny – dziedziny wykorzystującej doświadczenie dyscypliny, która zadowalała się ogólnymi koncepcjami):
Np. XIX w. – fizyka ciała stałego, cieczy, gazów jako antydyscyplina wobec chemii.
· Kontynuacja poszukiwań socjobiologicznej natury człowieka – Psychologia ewolucyjna.
Podsumowanie Wilson’a: człowiek niczym nie różni się od innych społecznych gatunków ssaków. Jego zachowania nie są dowolne, bo ukształtował je dobór naturalny. Każda cecha kulturowa ma lub miała uzasadnienie biologiczne.
2. Zachowania ludzkie jako wytwór środowiska, wychowania, warunków ekonomicznych, które są, wg Wilsona uwarunkowane genetycznie:
Kazirodztwo – tabu umożliwia zachowanie ról, kazirodztwo wywołałoby ich zamieszanie. Koncepcja Claudie Levi-Straussa – tabu ułatwia wymianę kobiet w tworzeniu sieci więzi społecznych z obcymi ludźmi, w celu utrzymania zmienności genetycznej, co pozwala na uniknięcie patologicznych skutków tj. poronienia, kalectwa fizycznego, niedorozwoju narodzonego dziecka czy też jego przedwczesna śmierć.
Kanibalizm – bezpośrednimi przodkami ludzi były hominidy padlinożerne bądź wszystkożerne. W Meksyku było stosunkowo niewiele dzikich zwierząt, a mieszkającym tam ludziom nie udało się udomowić gatunków, które były wystarczającym źródłem mięsa. Jedne źródło białka zwierzęcego – ofiary składane z jeńców wojennych.
Terytorializm – rozpoznanie, zaproszenie, prośba o możliwość przekroczenia kolejnych kręgów terytorium. Definicja wojny wg Wilsona – „gwałtowne zaburzenie zawiłej i potężnej struktury terytorialnych zakazów, postrzeganych przez grupy społeczne”. Próba zmonopolizowania przez mężczyzn wysokowartościowego białka zwierzęcego, próba zawładnięcia wszystkimi płodnymi kobietami.
Homoseksualizm – łatwo obserwowalny u niektórych gatunków zwierząt, np. pawianów czy szympansów. W każdej populacji jest nie mniej niż 10% homoseksualnych mężczyzn i nie mniej niż 2% homoseksualnych kobiet, niezależnie od wzorców kulturowych danego społeczeństwa.
3. Memy
Etymologia ‘mem’ – g. mimesis – naśladownictwo; ang. Memory – pamięć; fr. Meme – tożsamy, taki sam.
Porcje informacji, które tworzą pewną strukturę w mózgu. Powielają się dzięki przekazowi kulturalnemu, czyli poprzez naśladowanie; jednostka dziedziczności kulturowej.
Przykład memów – idee, melodie, obiegowe zwroty, moda’ współdziałające ze sobą zespoły memów: wierzenia religijne.
„Samolubny gen” – Bonner – Mem to: jednostka bądź jednostki informacji, przekazywane między osobnikami za pomocą specyficznych znaków.
ludvikos.liberal