SZKOŁA PODSTAWOWA
W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO – WYCHOWAWCZYM
DLA DZIECI SŁABO SŁYSZĄCYCH
Podstawową formą aktywności dziecka w młodszym wieku szkolnym jest zabawa, która pobudza różne sfery jego rozwoju, a przede wszystkim rozwoju motoryki, percepcji, myślenia, mowy i emocji.
Zabawa w teatr jest jedną z metod terapii dzieci z uszkodzonym narządem słuchu.
Wprowadzenie dzieci w świat bajki, wymaga przygotowania cyklu zajęć rozbudzających wyobraźnię dziecka, rozwijających jego mowę oraz kształtujących umiejętność reagowania na zmienność sytuacji i rozumienia związków przyczynowo – skutkowych, a więc rozwijających twórcze myślenie. Cykl zajęć powinien obejmować rozmowy swobodne i tematyczne, zabawy rozwijające mowę, odgrywanie ról i pantomimę. Ważnymi elementami przygotowującymi dzieci do zrozumienia treści przedstawienia są historyjki obrazkowe, przygotowywanie kukiełek i zabawa w teatr, którą poprzedza nauka pięknego czytania (głośnego, cichego i z podziałem na role).
Uwieńczeniem tego cyklu zajęć jest wyjście do teatru oraz pełny i świadomy odbiór oglądanego przedstawienia.
INTEGRALNY OŚRODEK TEMATYCZNY: Spotkanie ze sztuką.
TEMAT DNIA: Bawimy się w teatr.
I. CELE OGÓLNE:
1. Poznanie postaci i treści przedstawienia pt.: „Bajka o szczęściu” Izabeli Degórskiej.
2. Kształtowanie osobowości dziecka poprzez rozwijanie wrażliwości artystycznej, wyobraźni oraz sprawności umysłowych: wrażeń, spostrzeżeń, uwagi, pamięci, mowy i myślenia.
3. Rozwijanie zainteresowania zabawą twórczą.
4. Wychowanie przyszłych odbiorców sztuki i miłośników teatru.
5. Wdrażanie dzieci do współpracy z grupą (wspólna praca i zabawa),
CELE OPERACYJNE:
Uczeń potrafi:
q wyrażać słowem, gestem i ruchem charakterystyczne cechy zachowania postaci,
q prawidłowo nazwać postacie występujące w przedstawieniu,
q przeczytać nazwy postaci i dopasować do odpowiedniej ilustracji,
q zbudować (za pomocą obrazków i wyrazów) zdanie i je przeczytać,
q ułożyć dialog z wykorzystaniem ilustracji i „dymków”,
q poprawnie i ze zrozumieniem odpowiedzieć na pytania kierowane do niego,
q rozpoznać i odróżniać dźwięki wydawane przez ludzi i zwierzęta,
q naśladować usłyszane dźwięki,
q koncentrować uwagę na dźwiękach,
q dostrzegać różnice między dźwiękami,
q wykonać prostą kukiełkę z papieru i umocować na patyku.
METODY PRACY:
q metoda ośrodków pracy:
ü słowna: rozmowa, formułowanie odpowiedzi na pytania, instrukcje, objaśnienia,
ü poglądowa: metoda przykładu nauczyciela, pokaz, metoda obserwacji kierowanej,
ü czynna: metoda zadań stawianych dziecku, metoda aktywności dziecka (zakładanie książeczki – pamiętnika), aktywizacji ruchowej (gry dramatyczne, ćwiczenia i zabawy z muzyką, zabawy kierowane bodźcami akustycznymi),
METODY POROZUMIEWANIA SIĘ:
q audytywno – werbalna: rozmowy swobodne i tematyczne, mowa sytuacyjna w działaniu, zabawy rozwijające mowę, prowadzenie dialogu, odgrywanie ról,
FORMY PRACY:
q zespołowa,
q grupowa,
q indywidualna
V. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
q pacynka,
q kalendarz,
q sylwetki postaci, występujących w przedstawieniu „Bajka o szczęściu”,
q historyjka obrazkowa przedstawiająca kolejność wydarzeń w w/w sztuce,
q etykiety z napisami: Dziadek, Kogucik, Świnka, Myszka, Pan, Osiołek z wózkiem, Klaun.
I. ZAJĘCIA WSTĘPNE.
1. Powitanie z dziećmi.
q Ćwiczenie spostrzegawczości i utrwalenie nawyku stosowania zwrotów grzecznościowych: Nauczyciel i dzieci siedzą w kole. Nauczyciel, ma założoną
12
na dłoni pacynkę - psa, wita się z dziećmi rzucając do każdego z nich piłkę. Dziecko, odpowiadając na powitanie odrzuca, piłkę do nauczyciela i pacynki.
N: Dzień dobry ...............
U: Dzień dobry, Pani Małgosiu.
Dzień dobry, Piesku.
Sprawdzenie obecności.
q Ćwiczenie spostrzegawczości i pamięci.
N: Kto jest obecny?
U: Wymieniają swoje imiona.
N: Kogo dzisiaj nie ma?
U: Wymieniają imiona dzieci nieobecnych.
Ustalenie daty i pogody.
q Ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej, liczenia i kształtowania pojęć czasowych.
N: Czy dzisiaj jest czwartek?
U: Nie! Środa!
N: Kto w środę jest dyżurnym?
U: Nicola.
N: Podzielimy słowo środa na sylaby. Ile jest sylab? Policzymy.
U: Śro – da (dwie).
N: Podzielimy słowo środa na głoski. Ile jest głosek? Policzymy.
U: Ś – r – o – d – a (pięć).
q Ćwiczenia oddechowe, usprawniające narządy artykulacyjne i głosowe.
N: Jaka jest pogoda?
U: Jest zimno: wieje wiatr, pada deszcz, pada śnieg.
Jest ciepło: świeci słońce, nie ma wiatru (wiatr nie wieje), nie ma deszczu (deszcz nie pada).
q Zabawa ruchowa, dźwiękonaśladowcza.
Dzieci naśladują ruchem i dźwiękiem wybrane elementy pogody.
1. Ćwiczenia rewalidacyjne:
q Odwołanie się do przeżyć dzieci związanych z teatrem (oglądanie zdjęć wykonanych w czasie spektaklu teatru objazdowego, przypomnienie atmosfery panującej w trakcie przedstawienia, oglądanie makiety teatru).
q Wzbogacanie i utrwalanie słownictwa dzieci związanego z teatrem
q Analiza sylabowa i głoskowa wyrazów: teatr, bajka, aktorzy, publiczność - dzieci).
q Układanie podpisów (etykiet: teatr, bajka, aktorzy, publiczność - dzieci).
13
5. Wskazanie tematu i celu zajęć.
Uczniowie losują z koperty kartoniki z cyframi od 0 do 11.
Układają liczby od najmniejszej do największej i odwracają kartoniki na drugą stronę.
0 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11
T O J E S T T E A T R
1. Omawianie historyjki obrazkowej przedstawiającej treść „Bajki o szczęściu” /historyjka została przygotowana przez nauczyciela/
Zadanie I
Celem tego zadania jest rozwijanie mowy czynnej i biernej poprzez spontaniczne wypowiedzi dzieci na temat ilustracji oraz udzielania odpowiedzi na postawione pytania.
q Nauczyciel stawia przed dziećmi pierwszy obrazek bez żadnego komentarza. Oczekuje na spontaniczne wypowiedzi dzieci.
q Nauczyciel podchwytuje myśl dziecka, uzupełnia ją i poleca mu poprawnie powtórzyć zdanie.
q Gdy odpowiedzi dzieci się wyczerpią, nauczyciel może zwrócić uwagę na jeden lub dwa elementy obrazka i postawić pytania, np.: Kto jest z dziadkiem? Co będzie dalej? Dzieci udzielają odpowiedzi.
Celem tego zadania jest nauka słuchania, wczuwania się w słuchane opowiadanie poprzez aktywny udział dzieci, kształcenie czytania ze zrozumieniem oraz doskonalenie techniki układania dialogu.
q Opowiadanie przez nauczyciela części historyjki związanej z pierwszym obrazkiem. Prezentacja powinna być bardzo żywa i melodyjna, powinna jej towarzyszyć bogata mimika. Obrazek powinien „ożyć” w oczach dzieci po przedstawieniu wykonanym przez nauczyciela. Pierwszy obrazek przedstawia dziadka siedzącego na ławce. W tle jest stary drewniany dom, który jest otoczony płotem. Obok domu rośnie drzewo. Po podwórku biegają zwierzęta: kolorowy kogucik, szara myszka i pulchna świnka.
q Do prezentacji treści należy wprowadzić naśladownictwo głosów dźwięków (odgłosy przyrody, głosy zwierząt, pukanie, itp.) i ich wielokrotne powtarzanie oraz aktywnie włączać dzieci do akcji. Jest to szczególny moment aktywizacji
14
q uczniów, ponieważ zapamiętują one całościowo zdania, które sami podkreślili gestami.
q Nauczyciel wbudowuje w swoje opowiadanie 1 – 3 zdania, które jako najważniejsze zapisane są na kartkach papieru (na paskach i w „dymkach”) i stanowią podstawę do ułożenia dialogu, np.: To jest dziadek. A to jest dom dziadka. Tu stoi ławka. Dziadek siedzi na ławce przed domem. Dziadek mówi: Jest piękna pogoda!
Celem tego zadania jest rozwijanie mowy i wyobraźni dzieci poprzez wykorzystanie mowy werbalnej i niewerbalnej w wyrażeniu charakterystycznych cech zachowania postaci.
q Dzieci ruchem przedstawiają charakterystyczne zachowania postaci, np.: Dziadek idzie. Siada na ławce. Spogląda na słońce. Dzieci samodzielnie nazywają wykonane czynności lub odpowiadają na pytanie: Co robi dziadek?
q Mimiką przedstawiają zadowolenie dziadka z pięknej pogody, np.: Dziadek uśmiechnięty spogląda w kierunku słońca i samodzielnie nazywają wykonane czynności
q Dźwiękiem naśladują odgłosy przyrody, np.: szum wiatru, głosy zwierząt i nazywają wykonane czynności
q Słowem wyrażają myśli dziadka: Jaka piękna pogoda.
W ten sam sposób uczniowie wraz z nauczycielem omawiają wszystkie kolejne obrazki tworzące historyjkę obrazkową.
2. Tworzenie książeczki – pamiętnika z wykorzystaniem ilustracji i dialogu.
Celem ćwiczenia jest rozwijanie rozumienia i nadawania mowy z wykorzystaniem słuchu. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem.
q Nauczyciel opowiada treść historyjki. Dzieci odszukują wśród podanych etykiet te zdania, które zostały w opowiadaniu zaakcentowane przez nauczyciela. Zdania są rozpoznawane wyłącznie na drodze słuchowej.
Celem zadania jest rozpoznawanie związków przyczynowo – skutkowych oraz rozumienia wysłuchanej treści. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem i pisaniu.
q Każde dziecko otrzymuje jeden obrazek i jedną etykietkę ze zdaniem. Nauczyciel prezentuje tekst w innej kolejności, dzieci układają obrazki zgodnie z nowym porządkiem i układają odpowiednie zdania pod obrazkami, a „dymki” w miejscach wypowiedzi postaci. Uzupełniają luki w zdaniach. Następnie układają ilustracje w prawidłowej kolejności.
15
q Dzieci przyklejają ułożone etykiety do obrazków. Powtórnie ustalają kolejność, składają kolejne strony, tworząc książeczkę – scenariusz, który zostanie wykorzystany do przedstawienia sztuki, pt.: „Bajka o szczęściu”.
III. EKSPRESJA.
1. Plastyczna – wykonanie prostych kukiełek z papieru, malowanie ich kredkami. Nazywanie postaci i dobieranie odpowiednich etykiet z nazwami.
2. Muzyczno - rytmiczna – zabawa rytmiczna, śpiewanie rymowanki.
q Ćwiczenia słuchowe, ruchowe, spostrzegawczości, pamięci, rozumienia mowy i mówienia.
Nauka rymowanki:
U: Co to jest? (dzieci tupią)
To jest teatr. (dzieci klaszczą)
Pa, pa, bam. (grają na instrumentach perkusyjnych)
N: Co tu masz?
U: Świnkę mam! (Myszkę mam! Dziadka mam! Kogucika mam!)
3. Werbalna – wypowiedzi ustne, czytanie.
q Opowiadanie i czytanie scenariusza z wykorzystaniem własnoręcznie wykonanych kukiełek.
IV. ZAJĘCIA KOŃCOWE.
Po zrealizowaniu zajęć pt. ”Bawimy się w Teatr” – wybieram się z klasą na przedstawienie pt. „Bajka o szczęściu”. Jestem przekonana, że dzieci zauważą natychmiast w przedstawienie bohaterów, o których mówiliśmy w szkole.
Małgorzata Szewczyk
Szkoła Podstawowa
w Specjalnym Ośrodku
Szkolno – Wychowawczym
dla Dzieci Słabo Słyszących
Szczecin , ul. Grzymińska 6
16
gapanatka