Jan Kochanowski [wypracowanie].pdf

Jan Kochanowki napiał ponad tryta raek, tworył je pre całe woje życie - pocynając

od wcenych, łaciokich oricoeniów popre raki dworkie - do carnolekich Pod koniec życia

ebrał je w trech kigach, licących łącnie około tryta utworów i wydał drukiem

w roku 1584 w krakowskiej Drukarni Łaarowej Piane w romaitych okolicnociach,

tanowią woity pamitnik liryczny poety Około pół etki można wywied beporednio

z antologii greckiej. W każdej nich możemy odnaled cątk poety- jego życia

( tw autobiograicne) lub premyleo i relekji na temat wiata i ludi Te krótkie i cto

żartobliwe utwory, wbrew poorom cto dotycą praw bardo poważnych i ważnych

Są piane w myl ilooii toickiej, epikurejkiej, horacjaokiej i chrytiaokiej Mówi i, że poeta

stworył właną odmian raek

Fraki Kochanowkiego cechuje duża różnorodnod tematycna Oobną grup tanowią

raki relekyjne, wyrażające premylenia na tematy egytencjalne, poukujące prawdy ogólnej

(np. "Ożywocieludzkim"„Modlitwaodezcz”„Omądroci” ). Podmiot lirycny taje i w nich

ilooem, mdrcem, który próbuje opiad prawa rądące wiatem, na który patry dytanem,

arówno poycji horyontalnej jak i wertykalnej Liryka osobista we fraszkach (np. „DoMagdaleny”

„Donny”„DoJędrzeja”„DoJana” ) miało preentuje ubiektywne donania podmiotu lirycnego,

który obnaża i duchowo pred odbiorcą Jet to godne „zzaadniczątendencjąindywidualizmu

renesansowego” .

Obra premyleo autora na temat relacji Bóg- cłowiek możemy odnaled we race

„ O żywocie ludkim” * Wiecna Myli, która jet dalej niż od wieka]. Poeta kreuje w niej Boga jako

obojtnego na prawy ludkie, miejącego i e tworonych prez siebie istot. Wytyka cłowiekowi,

że apomniał o woim Stwórcy i ajmuje i amym obą w wiecie docenym, amiat pomyled

o tym, co bdie po mierci Diwi i, że takie myli prychodą cłowiekowi do głowy dopiero,

kiedy wtrąnie nim mierd kogo innego

Kochanowki wiele woich raek powicił wadom ytemu politycnego ( „Odoktorzehizpanie” ),

potawom połeceotwa i wyolbrymianiu niektórych cech, charakterystycznych dla naszego narodu

lub pocególnych jego wartw połecnych Porua problem epucia duchowieotwa,

na prykład we race „Nakapelana” , gdzie wymiewa nieróbtwo i ropicie kleru lub we race

„NaOjcaŚwiętego” , gdzie wytyka kiżom ich brak achowywania celibatu i poiadanie dieci

Kolejnym problemem, ukaanym pre Kochanowkiego jet dewocja i aływa pobożnod

połeceotwa, we race „Nanabożną” , krótkiej, lec jakże treciwej- bohaterka liryczna

jet pobożna i nie grey, ale cto i powiada, co ocywicie precy jedno drugiemu

Fraszka „Naheretyki” dla równowagi wymiewa innowierców, naywanych wówca heretykami.

Zaruca im obłud

„Jelizławoczuwazych msza i procesyja, aza lepsze łakomtwoitaambicyja?”

i epucie wcale nie mnieje niż wród duchowieotwa Kocioła Katolickiego

„Chwalizjakowtwymzborzedobrzenauczająaprzediętamięciniezkędydawają”.

Kochanowki pie też o ludiach pocciwych, kromnych, który wtydą i rogłou,

gdyż nie widą w obie nicego nadzwyczajnego, godnego uznania:

made by koperek©

„Toteżwiedzcieżedrudzywejięchwaływtydzą

Podobnożechwalnegowobienicniewidzą.”

Są ludmi dobrymi, nie chcą ławy i chwały, ponieważ jej nie potrebują do ccia

Ucciwym ludiom wytarca to, co poiadają

W kolejnym utworze z cyklu „raki o rakach”, pod tytułem „ Na fraszki” (II 39) poeta

przestrzega, że nadmierne pożywanie alkoholu jet kodliwe dla drowia, haard prynoi wicej

strat niż yków

„PijaotwozbytniezdrowiuzkodziGrateżczęciejzutratąniżzzykiemprzychodzi”

a brak nadiei na odwajemnioną miłod prawia wielki ból, „uzybarzokoci” .

Ctym bohaterem raek jet am piar, o cym wiadcą raki autobiograicne

Włanie w tych krótkich utworach tak bardo widocna była ilooia epikurejka Włanie

hało Horacego, jako apewne wielkiego worca poety, „carpediem” , było bardo wyranie

ukaane Dla cłowieka reneanu licyła i dobra abawa, bieiada do rana i żarty, co potwierdza

fraszka „OdoktorzeHizpanie” . Jednak cała abawa, pieniąde i inne dobra iemkie dla na nic i

dadą artycie odrodenia, jeli nie bdie mu dopiywało drowie We fraszce „Nazdrowie”

Kochanowski twierdzi:

„Żenicnadzdrowie,

Ani lepszego,

Ani drożzego”.

Kolejną raką, którą można alicyd do autobiograicnych jet raka "Dogórilaów" ,

która preentuje araem model życia typowy dla reneanowych humanitów

Mimo, że biografia poety jest - jak na tamte czasy - tounkowo precitna i nie wyróżnia i nicym

niewykłym wród życioryów innych humanitów, to można w niej naled całe bogactwo preżyd

i donao, jakie towaryą cłowiekowi w caie jego iemkiego życia Pojawiają i tu wpomnienia

odbytych podróży, kolejne wierunki amego poety - jako żaka, rycera, dworzanina.

Pojawia i tu też pytanie o nienaną pryłod i bliżającą i tarod, wgldem której poeta nie

cuje jednak lku cy obawy - podmiot lirycny ma nieawodną, nawiąującą do hała

epikurejcyków, recept na życie

"A ja z tym trzymam, co kto w czas pochwyci".

Nie ma wątpliwoci, że Kochanowki jednak „wielkim poetą był” Wikod treci,

awartych w jego krótkich, żartobliwych rakach prawdza si również w diiejych czasach.

Są one bardo różnorodne, dotycą dworkiego życia, miłoci, pryjaciół,

a nawet potawy cłowieka wobec wiata Ukauj potaw typowo reneanową, a wyrażającą i

w nowym pojmowaniu życia, w nowym wideniu pryrody, w głoeniu optymitycnej radoci życia

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: