Stany nagłe w psychiatrii
Kiedy potrzebna jest interwencja
Ryzyko samobójstwa, Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia, Chaotyczne zachowanie, Lęk. Ryzyko samouszkodzenia, Niszczenie mienia
Epidemiologia stanów nagłych
1/3 chorób somatycznych przebiega z objawami psychicznymi
20% pacjentów ma myśli, tendencje samobójcze
10% pacjentów jest agresywnych
40% pacjentów wymaga hospitalizacji
Najbardziej pracowite są noce
Nie znaleziono zależności między częstością hospitalizacji lub wizyt w izbie, a pełnią Księżyca, czy okresem świątecznym
Zadania personelu medycznego
Zachować bezpieczeństwo w miejscu pracy, Szybka ocena czynników ryzyka, Rozpoznanie, Działanie/m.in..zabezpieczenie, wezwanie pomocy, farmakoterapia/, Zaplanowanie dalszego postępowania
Somatyczne czy psychiczne?
Choroby tarczycy, Infekcje ośrodkowego układu nerwowego, Uraz głowy, Ostry zespól wieńcowy, Zatorowość płucna, Zaburzenia elektrolitowe, Encefalopatia wątrobowa, Ostre zapalenie trzustki Psychozy steroidowe,
Zaburzenia afektywne, Zaburzenia świadomości, Napad paniki,Schizofrenia
Ostre zaburzenia psychiczne
Zaburzenia ruchowe, Podniecenie i zachowania agresywne, Agarofobia , Lęk, Zaburzenia świadomości i dezorientacja, Urojenia, Depersonalizacja i derealizacja, Nastrój podwyższony, drażliwość, Zaburzenia związane ze stresem, Zachowania agresywne i gwałtowne, Impulsywność, Objawy zatrucia, Symulacja, Zaburzenia pamięci, Przedawkowanie i zatrucia, Zaburzenia snu, Myśli i tendencje samobójcze, Ostre zespoły polekowe, Zespoły odstawienia
Gdzie jest problem?
Zaburzenia ruchowe
Akatyzja, katatonia, ostre dyskinezy, Parkinsonizm, drżenia posturalne, póżne dyskinezy
Katatonia/schizofrenia,ch.płata czołowego,ch.metaboliczne,zatrucia/
Katalepsja, giętkość woskowata, osłupienie katatoniczne, podniecenie katatoniczne, negatywizm, zastyganie katatoniczne, stereotypie, manieryzmy, echopraksja, echolalia
Podniecenie i zachowanie agresywne
Stan podwyższonej pobudliwości psychicznej i ruchowej. Agresja -to forma zachowania, która się wyraża wzmożoną asertywnością w wyniku wrodzonych popędów lub reakcji na frustrację
Agresja-objawy
Zachowania niszczycielskie, Napaści na otoczenie, Postawa wrogości biernego oporu/obstrukcjonizm/, Wrogie wypowiedzi, Działania fizyczne
Zchowania agresywne i gwałtowne
Zachowani, które wyrażają grożbami wobec otoczenia,próbami zaatakowania lub które powodują uszkodzenie ciała innych osób,które określa się mianem przemocy
Rodzaje przemocy
Przemoc emocjonalna/wynik strachu, złości, frustracji i pozbawienia autonomii/
Przemoc poznawcza/określone motywy np.materialne
UWAGA
Najważniejszym wskażnikiem zagrożenia aktem pzemocy w przyszłości jest stwierdzenie występowania takiego zachowania w przeszłości i niezależnie od rodzaju rozpoznania
Czynniki związane z agresją i przemocą/tekst 1/
Genetyczne, Hormonalne, Środowiskowe, Biograficzne, Interpersonalne, Biochemiczne, Neurologiczne
Zalecenia
Hospitalizacja za zgodą lub bez/zast.art 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego/
Zastosowanie uspokojenia :perswazja, farmakologia ,zastosowanie zabezpieczenia
Wskazówka :bezpieczeństwo ważniejsze od współczucia, zawsze zachowuj ostrożność
Lęk
Reakcja na: bodżce sytuacyjne,wydarzenia, objaw chorób psychicznych ,somatycznych, przy stosowaniu niektórych leków, substancji psychoaktywnych
Objawy somatyczne lęku
Zaczerwienienie, bladoćś, częstoskurcz, kołatanie serca ,potliwość, zimne dłonie, biegunka, suchośc ust, częstomocz, Uczucie pustki i zawroty głowy, Bóle krzyża i głowy, Trudności połykania ,”kluska w gargle”, Męczlwość , Ssanie w żołądku ,obniżenie popędu płciowego, Wzmożona reakcja przestrachu, Niepokój, Wygórowane odruchy, Napięcie mięśniowe, Parestezje , Szybki spłycony oddech,hiperwentylacja, Drżenia, drganie mięśni ,uczucie roztrzęsienia
Objawy psychiczne lęku
Zaburzenia koncentracji uwagi, Uczucie nadciągającego niebezpieczeństwa, Uczeucie beznadziejności, Zaburzenia snu, Zamartwianie się
Rodzaje lęku
Ostra reakcja na stres, Zaburzenia lękowe uogólnione, Zaburzenia paniczne, Zaburzenia stresowe pourazowe, Fobie, Zab. wywołane przez substancję psychoaktywną, Następstwa choroby somatycznej, Agarofobia
Schorzenia somatyczne
Układ krążenia, Choroby endokrynne , Stany niedoboru/np.vit B/, Stany zapalne/RZS/, Przewód pokarmowy, Choroby neurologiczne, Choroby dróg oddechowych, Inne/gorączka,z.napięcia przedmiesiączkowego,anemia,WZW,guz trzustki
Agorafobia
Nieuzasadniony lęk lub strach z uczuciem bezradności w kłopotliwych sytuacjach
Unikanie przestrzeni otwartych,miejsc publicznych ,tłumów ,stania w szeregu ,przebywania na moście ,przejazd autobusem, pociągiem
Uwaga na stosowanie benzodiazepin!
Zaburzenia świadomości i dezorientacja
Stan upośledzenia dokładności i logiki myślenia w połączeniu z nieprawidłową orientacją co do czasu ,miejsca lub osoby
Zaburzenia zaburzeń poznawczych oraz świadomości
Przyczyną są organiczne zmiany w mózgu
Zaburzenia świadomości w chorobach psychicznych
Majaczenie, Otępienie, Zaburzenia amnestyczne
Majaczenie Początek ostry
Przyczyny:OUN,zab.metaboliczne ,choroby płuc,serca,ogólnoustrojowe,nadużywanie leków i substancji psychoaktywnych,trucizny
Zaburzenie ciężkie, zagrażające życiu
Urojenia Jest to postać zaburzenia treści myślenia, w którym pacjent wyznaje fałszywe przekonanie, sprzeczne z rzeczywistością i niezgodne z poglądami panującymi w jego środowisku kulturowym
Podział urojeń
Prześladowcze, paranoidalne , Wielkościowe , Zazdrości/niewiary małżeńskiej/, Winy, Somatyczne/hipohondryczne/, Nihilistyczne, Erotyczne, Ksobne,wpływu
Cechy urojeń
Różne nasilenie i ostrość, Zmienne pod względem trwałóści, pewności, systematyzacji i struktury, Wpływają na życie osobiste, Wpływają na zachowanie, Są zródłem cierpienia chorego
Depersonalizacja i derealizacja
Polega na zmianie postrzegania siebie, dochodzi do utraty zwyczajnego poczucia rzeczywistości swojej osoby. Występują jako reakcja na stres, częściej wśród kobiet
Rozpoznanie
Poczucie obcości, nierealności ,wrażenie niezrozumiałej zmiany i obcości własnych doznań psychicznych. Pacjenci czują się nieswojo, odrealnieni, doświadczają siebie jakby obserwowali siebie z zewnątrz. Towarzyszy często lęk ,zmiana poczucia upływu czasu i postrzegania otoczenia
Przyczyny
Czynniki metaboliczne/hipoglikemia ,niedoczynność tarczycy ,przytarczyc
Czynniki neurologiczne/migreny ,nowotwory ,z .drgawkowe/
Ch. psychiczne/schizofrenia ,zaburzenia konwersyjne ,lękowe zwłaszcza PTSD/,zaburzenia osobowości
Toksyczne/tlenek węgla, kokaina, konopie/
Nastrój podwyższony, drażliwość
Podwyższenie nastroju to stan emocjonalnego podniecenia wyrażający się wzmożoną aktywnością umysłową i fizyczną.
Drażliwość to stan charakteryzujący się niezadowoleniem, niecierpliwością ,kłótliwością i nadmierną złością
Mania Jest to faza zaburzenia dwubiegunowego , która cechuje się podwyższeniem nastroju, wylewnością, drażliwością, podnieceniem ruchowym ,nadmierną pobudliwością oraz przyśpieszeniem toku myśli i mowy. Jest to stan w którym pacjenci nie zgłaszają się SAMI
Przyczyny manii
Układowe : mocznica ,otępienie u osób diagnozowanych ,nadczynność tarczycy, zespół rakowiaka, niedobór witaminy B12,mania poporodowa
OUN :zapalenie mózgu, kiła,udary mózgowe ,SM
Leki :bromokryptyna, kaptopryl, kortykosteroidy,dirulfiram,lewodopa,baklofen
Subst.psychoaktywne :amfetamina ,kokaina, halucynogeny, opiaty i opioidy
Postępowanie
Zapewnienie bezpieczeństwa choremu i otoczeniu, Ustalenie przyczyny, Terapia farmakologiczna : walproinian /zaleca się 30mg/kg/dobę 2 dni i potem 20 mg/kg/dobę/ ,lit 20 mg/kg/dobę ,karbamazepina
Zaburzenia związane ze stresem Trauma /silny uraz psychiczny lub fizyczny/i reakcję na nią można rozumieć jako postać zaburzenia psychicznego i zmian zachowania lub jako zakłócenie równowagi organizmu w wyniku emocjonalnego stresu bądż fizycznego uszkodzenia ciała
Rodzaj zaburzeń
Ostra reakcja na stres/ASD- acute stress disorder
Zaburzenia stresowe pourazowe/PTSD-posttraumatic stress disorder
Interwencje
Do niedawna interwencja medyczna ograniczała się do przypadków zranień fizycznych zaopatrywanych w SOR, Powinno się uwzględniać ważność równowagi psychicznej i dobrego samopoczucia
WAŻNE: fundamentalne znaczenie mają wczesna interwencja i natychmiastowe leczenie
Impulsywność
Działania nagłe ,niespodziewane, niezaplanowane i pozbawione sensu. Impulsywność nie jest swoista dla określonych schorzeń, Może występować w różnych zaburzeniach zarówno psychicznych ,jak i somatycznych. Przybiera postać niezwykle silnych i nieproporcjonalnych wyładowań afektywnych
Pacjenci skarżą się na konieczność działania nie do odparcia ,niemożność uwolnienia się od szybko narastającego napięcia emocjonalnego i uczucia nieuchronności poddania się biegowi zdarzeń
Przykłady Alkoholowe upojenie patologiczne, Piromania, Kleptomania, Trichotilomania/przymus wyrywania włosów/Parafilie /np.sadyzm,pedofilia,ekshibicjonizm , Osobowość typu borderline , ADHD
Ocena stanu pacjenta impulsywnego
Czy pacjent potrafi opanować impulsy agresywne?
Jeśli działania sa zgodne z impulsami to jakie czynniki je wywołały
Czy możliwe jest do niedopuszczenia do realizacji działania impulsywnego
Impulsywność bywa zwiastunem zachowań gwałtownych i przemocy, ukierunkowanej na siebie lub na otoczenie. Konieczna jest szybka ocena stanu oraz bezzwłoczne podjęcie odpowiedniego postępowania
Zatrucia Do objawów zatrucia zali...
makrauhenia