Biegaczowate (Carabidae) w drzewostanach sosnowych opryskanych insektycydami acylomocznikowymi.pdf

L EŒNE P RACE B ADAWCZE , 2005, 1: 53–63.

Grzegorz T ARWACKI

BIEGACZOWATE (CARABIDAE)

W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH OPRYSKANYCH

INSEKTYCYDAMI ACYLOMOCZNIKOWYMI

CARABIDAE IN PINE STANDS TREATED

WITH ACYLUREA INSECT GROWTH REGULATORS

Abstract: The aim of the study was to assess the influence of the acylurea insect

growth regulators (Dimilin 480 SC, Nomolt 150 SC, Rimon 100 EC) on

Carabidae communities and, especially, the influence of the length of the period

of the preparations action after spraying. Research was carried out in forests

of Wymiarki Forest District in Lower-Silesian Woods (South-West part of

Poland).

Modified Barber’s traps were used for catching Carabidae beetles. There

were used 10 traps per one investigation area.

The number of species of the autumn-type of development differs significantly

between treated and reference plots in the first and second year after spraying.

In the case of species of the spring-type of development the some differences

were observed only one year after spraying with Nomolt 150 SC and Rimon 100

EC.

The reaction of species of the spring-type development differs compared to

the reaction of the autumn-type development species in the case of Dimilin 480

SC, Nomolt 150 SC and Rimon 100 EC.

The number of Abax paralellepipedus beetles on treated areas – the most

abundant species of the autumn-type development was statistically less than on

the reference area in the first year after spraying. The number of Pterostichus

oblongopunctatus (spring-type of development) was statistically less on treated

plots than on control plots only in the case of Nomolt 150 SC and Rimon 100 EC.

Key words : Carabidae, acylurea insect growth regulators.

* Instytut Badawczy Leœnictwa, Zak³ad Ochrony Lasu, Sêkocin Las, 05–090 Raszyn,

e-mail: G.Tarwacki@ibles.waw.pl

G. Tarwacki

1. WSTÊP I CEL PRACY

W roku 2001 wzmo¿one wystêpowanie brudnicy mniszki, strzygoni choi-

nówki oraz barczatki sosnówki w Nadl. Wymiarki (RDLP w Zielonej Górze) wy-

maga³o zastosowania insektycydów acylomocznikowych, co umo¿liwi³o spraw-

dzenie oddzia³ywania tych œrodków ochrony roœlin na epigeiczne owady drapie¿ne,

czyli w rozumieniu potocznym – po¿yteczne. Celem pracy by³o okreœlenie wp³ywu

preparatów Dimilin 480 SC, Nomolt 150 SC i Rimon 100 EC na zgrupowania

epigeicznych biegaczowatych oraz okreœlenie czasu oddzia³ywania tych prepa-

ratów.

2. MIEJSCE I METODYKA BADAÑ

Powierzchnie badawcze wyznaczono w drzewostanach sosnowych w wieku

42–52 lata na siedlisku boru œwie¿ego i boru mieszanego œwie¿ego. Badaniami

objêto siedem powierzchni badawczych, ka¿da o areale oko³o 16 ha. Na szeœciu z

nich drzewostany zosta³y opryskane acylomocznikowymi œrodkami ochrony roœ-

lin: 2 powierzchnie preparatem Dimilin 480 SC w dawkach 0,1 oraz 0,15 l/ha; 2

preparatem Nomolt 150 SC w dawkach 0,15 oraz 0,2 l/ha; 2 preparatem Rimon 100

EC w dawkach 0,15 oraz 0,2 l/ha, natomiast siódma powierzchnia by³a traktowana

jako kontrola (G³owacka 2004).

Do od³owu chrz¹szczy z rodziny Carabidae u¿yto zmodyfikowanych pu³apek

Barbera, tzw. pu³apki STN (Szyszko 1985). Na ka¿dej powierzchni badawczej

umieszczono 10 pu³apek – po5wdwóchrzêdach równoleg³ych wzglêdem siebie.

Zbiór materia³u badawczego wykonywano raz na miesi¹c od maja do wrzeœnia.

Ze wzglêdu na brak zbie¿noœci rozk³adu zebranych danych z rozk³adem

normalnym, porównanie œrednich liczebnoœci od³owionych chrz¹szczy przepro-

wadzono testem nieparametrycznym dla dwóch niezale¿nych prób, za pomoc¹

programu Statistica 98. Wszystkie wyniki od³owów zosta³y przeliczone na 1

pu³apkê.

3. WYNIKI

3.1. Liczebnoœæ i wystêpowanie biegaczowatych

Wyniki badañ obejmuj¹ lata 2001–2003. Na wszystkich powierzchniach ba-

dawczych w ci¹gu dwóch lat badañ od³owiono ogó³em oko³o 5500 osobników

Carabidae nale¿¹cych do 40 gatunków zaliczanych do jesiennego i wiosennego

Biegaczowate w drzewostanach opryskanych insektycydami acylomocznikowymi

Tabela 1. Liczebnoœæ najliczniejszcyh gatunków Carabidae w przeliczeniu na jedn¹ pu³apkê

Table 1. The number of in great number showed species Carabidae in count on one trap

Gatunek Species

Wariant

Variant

Abax

parallele-

pipedus

Carabus

auronitens

Carabus

intricatus

Carabus

violaceus

Carabus

caraboides

Pterosti-

chus niger

Pterosti-

chus

oblongo-

punctatus

Kontrola/ Control

13,5

3,1

4,5

10,3

2,1

5,6

44,5

Dimilin 0,1 l/ha

4,6

2,7

4,2

1,2

4,1

39,8

Dimilin 0,15 l/ha

6,4

4,3

1,8

9,4

2,4

5,4

38,8

Nomolt 0,15 l/ha

10,7

3,1

3,6

5,8

2,8

6,9

30,7

Nomolt 0,2 l/ha

1,2

4,5

7,3

4,7

Rimon 0,15 l/ha

11,4

4,2

6,2

10,2

3,4

15,5

30,4

Rimon 0,2 l/ha

6,5

3,7

3,6

8,1

1,5

4,8

20,3

Tabela 2. Dominacja najliczniej wykazanych gatunków Carabidae (wyra¿ona w %) w przeli-

czeniu na jedn¹ pu³apkê

Table 2. Domination of in great number showed species Carabidae (%) in count on one trap

Gatunek Species

Wariant

Variant

Abax

parallele-

pipedus

Carabus

auronitens

Carabus

intricatus

Carabus

violaceus

Carabus

caraboides

Pterosti-

chus

niger

Pterosti-

chus

oblongo-

punctatus

Kontrola/ Control

13,6

3,1

4,5

10,4

2,1

5,7

44,9

Dimilin 0,1 l/ha

6,5

3,8

5,9

1,7

5,8

56,1

Dimilin 0,15 l/ha

8,1

5,4

2,3

11,8

3,0

6,8

48,9

Nomolt 0,15 l/ha

15,1

4,4

5,1

8,2

4,0

9,7

43,4

Nomolt 0,2 l/ha

18,6

1,5

5,6

9,0

5,8

23,5

21,1

Rimon 0,15 l/ha

12,6

4,7

6,9

11,3

3,8

17,2

33,7

Rimon 0,2 l/ha

11,5

6,5

6,3

14,3

2,6

8,5

35,8

Suma Total

12,4

4,1

4,9

10,1

3,3

11,2

40,4

typu rozwojowego. Najczêœciej ³owione gatunki przedstawione zosta³y w tabeli 1.

Najwiêkszy wskaŸnik dominacji (40,4% – dla wszystkich wariantów) mia³ Pte-

rostichus oblongopunctatus (F.) (tab. 2).

W trakcie analizy statystycznej nie stwierdzono istotnych ró¿nic pomiêdzy

liczebnoœci¹ biegaczowatych na powierzchni kontrolnej i na powierzchniach opry-

skanych insektycydami acylomocznikowymi (dotyczy lat 2001–2003).

Od roku 2001 liczebnoœæ od³awianych epigeicznych biegaczowatych syste-

matycznie mala³a, zarówno na powierzchni kontrolnej, jak i na powierzchniach

poddanych zabiegowi opryskania (rys. 1).

G. Tarwacki

Ryc. 1. Liczebnoœæ biegaczowatych na powierzchniach badawczych w latach 2001–2003

Fig. 1. The number of Carabidae on research plots in 2001–2003

3.2. Gatunki jesiennego typu rozwojowego

Gatunki nale¿¹ce do jesiennego typu rozwojowego zimuj¹ w postaci lar-

walnej, a szczyt wystêpowania imago przypada na drug¹ po³owê roku (Larsson

1939). Gatunkami nale¿¹cymi do tego typu s¹ np.: Abax paralellepipedus (Pill. et

Mitt.), Carabus violaceus L., Carabus intricatus L., Pterostichus niger (Schll.).

Analizuj¹c œredni¹ liczebnoœæ gatunków Carabidae jesiennego typu rozwo-

jowego w kontroli i w drzewostanach sosnowych potraktowanych insektycydami

acylomocznikowymi stwierdzono ró¿nice istotne statystycznie w pierwszym roku

po zabiegu w przypadku zastosowania preparatów Dimilin 0,1 l/ha (p = 0,014) oraz

Rimon 0,2 l/ha (p = 0,029). Natomiast w drugim roku po zabiegu istotne staty-

stycznie ró¿nice liczebnoœci Carabidae miêdzy powierzchni¹ kontroln¹ a powierz-

chniami traktowanym insektycydami by³y w nastêpuj¹cych wariantach: Dimilin

0,1 l/ha (p=0,001), Dimilin 0,15 l/ha (p=0,0004) oraz Nomolt 0,15 l/ha (p=0,005)

(ryc. 2).

W przypadku œredniej liczebnoœci Abax parallelepipedus (Pill. et Mitt.) –

najliczniejszego gatunku z jesiennej grupy rozwojowej – istotne statystycznie

ró¿nice miêdzy wariantem kontrolnym i drzewostanami sosnowych potraktowa-

nymi insektycydami stwierdzono w pierwszym roku po zabiegu w wariantach:

Dimilin 0,1 l/ha (p=0,002), Nomolt 0,2 l/ha (p=0,008), Rimon 0,15 l/ha (p=0,012)

oraz Rimon 0,2 l/ha (p=0,002). W drugim roku nie stwierdzono ró¿nic istotnych

statystycznie (ryc. 3).

Biegaczowate w drzewostanach opryskanych insektycydami acylomocznikowymi

Ryc. 2. Œrednia liczebnoœæ jesiennych gatunków biegaczowatych w kontroli i w drzewostanach

sosnowych opryskanych preparatami Dimilin 480 SC, Nomolt 150 SC, Rimon 100 EC w 1. (a)

oraz w 2. roku po zabiegu (b)

Fig. 2. The average number of autumn species Carabidae on control and in stands sprayed with

Dimilin 480 SC, Nomolt 150 SC, Rimon 100 EC in 1 st (a) and in 2 nd year after treatment (b)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: