Organizacja zdrowia - Zdrowie publiczne
Wykład 1, temat 1 ( system zdrowotny – cele, zadania, kryteria efektywności )
System zdrowotny to zorganizowany i skoordynowany zespół działań, których celem jest realizowanie świadczeń i usług profilaktycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, mających na celu zabezpieczenie i poprawę stanu zdrowia populacji.
System zdrowotny = system opieki zdrowotnej = system służby zdrowia
Celem nadrzędnym każdego systemu opieki zdrowotnej jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego państwa.
Cele polskiego systemu opieki zdrowotnej
1. Zabezpieczenie i dostarczenie całej populacji możliwe pełnego zakresu świadczeń medycznych, których ona wymaga
2. Zapewnienie usług i świadczeń diagnostycznych, profilaktyczno – leczniczych i rehabilitacyjnych na możliwie najwyższym poziomie, adekwatnie do poziomu wiedzy i sztuki medycznej oraz zasad dobrej praktyki
3. Organizowanie opieki w możliwie najlepszy sposób tak aby zapewnić optymalne wykorzystanie istniejących zasobów materialnych finansowych i osobowych
4. Systematyczne wdrażanie działań doskonalących system ( dynamika systemu) umożliwiających satysfakcję użytkowników systemu ( biorców) świadczeń medycznych jak i personelu realizującego usługi i świadczenia medyczne
Władza ustawodawcza i wykonawcza definiuje cele główne ( konstytucja) i cele szczegółowe ( ustawy) każdego systemu oraz poprzez kompleksowe regulacje prawne (przepisy wykonawcze – rząd) wskazuje metody i środki zarządzania systemu.
Elementy składowe systemu:
1. Baza materialna – ilość, rodzaj, rozmieszczenie instytucji, wyposażenie w sprzęt
2. Kadry – personel specjalistyczny i pomocniczy
3. Środki finansowe – na bieżące funkcjonowanie i na nowe inwestycje
Efektywność funkcjonowania
Kryteria :
1. Dostępność
2. Kompleksowość
3. Ciągłość
4. Skuteczność i jakość opieki
5. Produktywność systemu
6. Akceptacja i satysfakcja pacjentów i personelu medycznego
7. Dynamika systemu i jego zdolność do adaptacji
1.Dostępność opieki zdrowotnej
- jest wyrazem potencjalnej możliwości uzyskania niezbędnej usługi lub świadczenia
- brak powszechnej dostępności jest cechą charakterystyczną systemów wielu krajów; brak tej dostępności związany jest z :
* charakterystyką systemu – rozmieszczenie zakładów opieki zdrowotnej, godziny przyjęć, czas oczekiwania na wizytę
*charakterystyką użytkowników systemu, potencjalnych odbiorców świadczeń medycznych (zróżnicowania ekonomiczne, społeczne i kulturowe społeczeństwa)
2. Kompleksowość (globalność)
- pełne zintegrowanie działań promujących zdrowie, prewencyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, usług leczniczych, usług w zakresie opieki terminalnej.
- stroną ujemną większości systemów opieki zdrowotnej jest przeznaczenie niewystarczających środków na działania z zakresu promocji zdrowia.
3. Ciągłość opieki zdrowotnej
- miarą ciągłości jest systematyczne kontynuowanie koniecznych i niezbędnych działań prewencyjnych, diagnostycznych, leczniczych we wszystkich fazach życia i okresach rozwoju, od stadium prenatalnego do starości oraz sprawna współpraca pomiędzy poszczególnymi sektorami opieki zdrowotnej
4. Produktywność opieki zdrowotnej
- oznacza relacje pomiędzy liczbą i jakością usług świadczeń medycznych oraz stanem zdrowia populacji a istniejącymi zasobami z jakich korzysta system.
5. Skuteczność i jakość opieki zdrowotnej
- dotyczy analiz jakości opieki zdrowotnej, obejmuje ewaluację poziomu i rezultatów świadczeń i usług medycznych
- miernikiem jakości jest poziom świadczonych usług oraz ich skuteczność mierzona uzyskanymi rezultatami
6. Akceptacja i satysfakcja personelu medycznego i pacjentów
- obejmuje badanie i analizę wyników opinii pacjentów, dotyczących różnych aspektów funkcjonowania jednostek opieki zdrowotnej
- akceptacja i satysfakcja personelu jest wyznaczona poprzez warunki pracy (poziom organizacyjne, wynagrodzenie itd. )
-akceptacja i satysfakcja użytkowników uzależniona jest od możliwości i szybkości uzyskania usługi oraz od jakości usługi
- dotyczy ukierunkowania działań lub ich modyfikacji na zaspakajanie rozpoznanych i zmieniających się potrzeb zdrowotnych danej populacji, którym system powinien sprostać
-system powinien posiadać zdolność adaptacji do zmieniających się warunków w jego otoczeniu
- stale doskonalić przyjęte rozwiązania organizacyjne, prawne i ekonomiczne
Wykład 1, temat 2 ( modele systemów ochrony zdrowia )
Klasyczne systemy
1. System Bismarck’a – system ubezpieczeń społecznych (niemiecki)
2. System Beveridge’a – system narodowej służby zdrowia (angielski)
3. System Siemaszki – system centralnie planowany( ZSSR )
4. System wolnorynkowy- zdrowie = towar ( amerykański )
1 . Model ubezpieczeniowy Bismarck’a
Cechy modelu :
- powołanie ustawowych instytucji ubezpieczeniowych – kasa chorych
- utworzenie (ze składek na ubezpieczenie) funduszy przeznaczonych na finansowanie określonych świadczeń przysługujących ubezpieczonym
- współpłacenie składek w określonej części przez pracownika i pracodawcę
- zawieranie kontraktów ze świadczeniodawcami na realizację świadczeń dla ubezpieczonych
- zarządzanie funduszami przez niezależne od administracji państwowej zarządy kontrolowane przez reprezentantów ubezpieczonych ( odpowiadają cywilnie i prawnie za nadużycia )
- rozwój uprawnień podmiotowych ( ubezpieczony, rodzina, osoby będące na utrzymaniu ) i przedmiotowych ( zwiększenie zakresu świadczeń zdrowotnych )
- obowiązuje zasada równoważenia pochodzących za składek dochodów instytucji ubezpieczeniowych z wydatkami na świadczenia
- istnieją ubezpieczenia dobrowolne
2. Model budżetowy Beveridge’a
- wydzielenie i ustawowe określenie wielkości środków finansowych z budżetu państwa przeznaczonych na finansowanie opieki zdrowotnej
- państwowa organizacja udzielenia świadczeń- państwowa służba zdrowia (pełen zakres świadczeń, ale nie wszystkie finansowane z budżetu)
- nadzór i kontrola administracji państwowej ( rządowej i samorządowej ) nad systemem ochrony zdrowia
- duży stopień centralizacji decyzji
- uprawnienia podmiotowe i przedmiotowe do świadczeń są prawem obywatelskim
- współistnienie sektora prywatnego i publicznego finansowanego z budżetu
- istnieją ubezpieczenia uzupełniające
3. Model budżetowy Siemaszki
- 3 pierwsze takie same jak modelu budżetowym Beveridge’a
- współistnienie sektora publicznego finansowanego z budżetu
- gwarancja pełnego zakresu świadczeń całkowicie bezpłatnych
4. Model wolnorynkowy
- państwo nie odpowiada za umożliwianie dostępu do świadczeń swoim obywatelom
- odpowiedzialność indywidualna- każdy ma prawo decydować na co przeznaczy swoje dochody
- dominacja sektora prywatnego ( lekarz jako niezależny przedsiębiorca któremu działalność powinna przynieść korzyść jak każdemu innemu inwestorowi )
- dostęp do opieki zdrowotnej uwarunkowany zamożnością jednostki
- szczególnie trudna sytuacja ludzi schorowanych, z którymi ubezpieczalnie nie chcą podpisywać umów jeśli kalkulacja ryzyka wykaże że są klientami nieopłacalnymi
- istnieje sektor publiczny który obejmuje opieką tylko tych którzy są w szczególnej potrzebie (osoby niezdolne do pracy, dzieci , kobiety w ciąży, rdzenna ludność)
Delightful93