opracowanie konrad w.docx

Konrad Wallenrod jest wykreowaną przez Adama Mickiewicza postacią, która miała być maską a za razem zaszyfrowanym przesłaniem dla Polaków, będącymi pod zaborami. Rosyjska cenzura nie pozwoliła na wydanie „Konrada Wallenroda” gdyby nie maska tekstu - przesłania. Pozornie tematem utworu są dzieje Wallenroda w średniowiecznej Europie, lecz tak naprawdę jest to nakłonienie do buntu przeciwko ekspansjonistom . Dzięki tej taktyce Adam Mickiewicz pokazał Polakom, jak mają walczyć z zaborcą.

Bohatera powieści poznajemy jako Waltera Alfa który zostaje porwany przez Krzyżaków ze swojej ojczyzny Litwy jako dziecko. Walter Alf przyjmuje imię nie żyjącego już prawdziwego Konrada Wallenroda i zostaje wybrany na mistrza Krzyżackiego. Wallenrod poznaje Aldonę i w przeciwieństwie do bohatera typu werterowskiego Konrad jest szczęśliwie zakochany w Aldonie. Uczucie to jest odwzajemnione przez ukochaną. Miłość bohatera zrodziła się ze wspólnego spędzania z Aldoną czasu, ze wspólnych wypraw, z opowieści Konrada. Wallenrod zmienił wiarę Aldony z pogańskiej na chrześcijańską, często się z nią modlił. Dał jej obrazek Matki Boskiej, który miał przypominać ukochanej o swoim mężu. Niestety Alf uważał coś za ważniejsze od miłości - patriotyzm.

„SZCZĘŚCIA W DOMU NIE ZAZNAŁ BO GO NIE BYŁO W OJCZYŹNIE”

Wybierając patriotyzm jako swój tok postępowania opierał się na swoich uczuciach miłości do ojczyzny. Pomagający mu w wyborze drogi życiowej Hallban przekonuje go, że nie ma innej drogi postępowania.

„TYŚ NIEWOLNIK, JEDYNA BROŃ NIEWOLNIKA - PODSTĘPY”

Hallban przypomina Wallenrodowi, że trzeba mieś odwagę lwa i przebiegłość lisa. Jednak on ma świadomość nieuczciwej walko z Krzyżakami, ale wie, że jest to jest to jedyny ‘przepis na sukces’. Cierpi jednak wewnętrznie z powodu wybrania nieuczciwej metody walki, ponieważ jest średniowiecznym rycerzem, a rycerz powinien się kierować w życiu honorem i sławą. Gardzi otwarcie tą taktyką zniszczenia wroga, dręczą go wyrzuty sumienia do tego stopnia, że pomimo jest młodym człowiekiem - posiwiał. Swoje żale wyznaje Pustelnicy z Wieży oraz łagodzi ból wewnętrzny alkoholem, który powoduje, że staje się agresywny i szalony. Wie, że za swój czyn zapłaci życiem, ale jest niezachwiany. Konrad Wallenrod osiągnął w końcu swój cel i rozbił zakon krzyżacki od środka drogą podstępu. Zarówno Konrad Wallenrod jak i Kordian to bohaterzy romantyczni. Cechuje ich tajemniczość, zbuntowanie do otaczającego ich świata oraz tragiczne, nieszczęśliwe losy. Konrad jest spiskującym patriotą. Z miłości do ojczyzny wyrzeka się szczęścia osobistego oraz podejmuje się zdradzieckiego spisku. Wybiera pomiędzy honorem a zwycięskim losem swego kraju. Wybiera walkę o dobro ojczyzny, która nie jest walką prawą, lecz opiera się na kłamstwie. Mimo, iż Konrad walczy o swój kraj, to obrana przez niego droga przyczyniła się do klęski jaką poniósł – utracił miłość i honor.

Kordian również staje przed trudnym wyborem. Jest to sytuacja tragiczna, ponieważ nie ma z niej wyjścia. Kordian tuż przed zabiciem cara przeżywa rozdarcie wewnętrzne. Wie, że zabójstwo to może okazać się zbawienne dla ojczyzny. Poza, tym, jeśli stchórzy utraci honor. Z drugiej jednak strony zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli podejmie się tego czynu, to popełni grzech śmiertelny, który nie przyniesie mu zbawienia. Słaba i wrażliwa psychika Kordiana uniemożliwia mu zabójstwo, a sam bohater trafia do więzienia.

Konrad i Kordian byli patriotami, jednak sposób w jaki walczyli dla dobra ojczyzny, nie był zgodny z etosem rycerskim. Droga spisku, jakiej się podjęli, świadczyła jednak o ich ogromnej miłości do ojczyzny. Gdyby nie byli patriotami, nie podjęliby takiej decyzji, nie wyrzekliby się szczęścia osobistego i honoru, jak to było w przypadku Konrada. Wallenrod został bohaterem narodowym, ale poniósł klęskę. Spiskowali dla ojczyzny, czyn godny podziwu, ale czy wymagający tak wielkiego poświęcenia?

Walter Alf był patriotą, dla dobra ojczyzny gotowym poświęcić miłość do ukochanej kobiety, własne szczęście i tożsamość a także rycerską uczciwość, szlachetność i honor. Jako mały chłopiec został porwany przez Krzyżaków. Wychowywał go mistrz Winrych. Jednak Walter nie zapomniał nigdy o ojczyźnie. Uczucie tęsknoty i chęć zemsty podsycały pieśni Halbana. Jedna z bitew dała im szansę ucieczki. Trafili wówczas na dwór litewskiego księcia Kiejstuta. Walter zakochał się w jego córce i pojął ją za żonę. Najazdy Krzyżaków nie dawały Walterowi spokoju. Znał ich potęgę i był świadomy zagrożenia z ich strony. Wiedział, że z takim przeciwnikiem można wygrać jedynie poprzez podstępną walkę. Czuł obowiązek podjęcia działań obronnych kraju. Targany emocjami opuścił żonę. Przyjął fałszywe nazwisko i jako Konrad Wallenrod, znany z waleczności niemiecki rycerz, wkradł się w łaski zakonu. Zdobył nie tylko ich zaufanie, ale także tytuł wielkiego mistrza, po czym poprowadził wojska do klęski. Skazany na śmieć z rąk wroga popełnił samobójstwo. Wystarczy przeczytać streszczenie Konrad Wallenrod, by dostrzec jak wiele główny bohater złożył w ofierze swojej ojczyźnie. Zrezygnował z własnej miłości, tożsamości i uczciwego, spokojnego życia, by nie dopuścić do jej upadku. Podejmując swoje decyzje kierował się zawsze losem Litwy. Warto przeczytać powieść poetycko – historyczną Adama Mickiewicza, nie ograniczać się jedynie do Konrad Wallenrod streszczenie i poznać dzieje patrioty gotowego do największych wyrzeczeń w imię ojczyzny.

Adam Mickiewicz w swym dziele „Konrad Wallenrod” ukazał bardzo złożoną, tajemniczą, a zarazem fascynującą postać szargana impulsami niejednolitych emocji. Ostatecznie postawa jaka reprezentował ów rycerz, u niektórych może wzbudzać wiele kontrowersji jak i negatywnych odczuć, u innych zaś dawać oznaki wielkiego poświęcenia, bohaterstwa oraz nieocenionych zdolności politycznych. Nieukrywany jest fakt, iż trudną rzeczą zawsze będzie ocenianie koncepcji życiowej Wallenroda – gorliwy patriota, czy trujący zdrajca? Konrad, oprócz pięknych zalet posiadał wiele wad, mimo to, w moich oczach zyskał miano bohatera.Był egoistą nie liczącym się z uczuciami kochającej go żony. Swym postępowaniem przysporzył wiele cierpienia niewinnym, podporządkowanym mu ludziom, wojownikom. Niejednokrotnie łamał kodeks rycerski – chociażby nieczysta walką. Mimo, iż był wierzący postępował wbrew ustalonym chrześcijańskim zasadom.Lecz, czy był zdrajcą? Uważam, że nie dla Konrada Wallenroda to miano – osoby, która odrzuciła osobiste szczęście, dumę, honor oraz dobre imię dla wolności ojczyzny.Za dobro państwa sam doprowadza się do zagłady. Czyż nie są to prawdziwe dowody męstwa, oddania, waleczności i odwagi nieodłączne atuty prawdziwego bohatera?! Oczywiści, można było zmienić bieg wielu niechybnych decyzji, jak i spróbować inaczej rozegrać niektóre posunięcia Konrada. Aczkolwiek w momencie tak wielkiego obciążenia psychicznego, wiecznych rozterek i depresji, człowiek traci zdolność racjonalnego myślenia oraz postrzegania świata, co doskonale obrazuje tytułowa postać powieści„Konrad Wallenrod”.

W Wilnie Wallenrod nie mógł być wydany ani w Warszawie – pisał Adam Mickiewicz w liście do Tomasza Zana, przyjaciela z czasów filomackich.14 Ten stan rzeczy związany był z jasno nakreślonym przesłaniem utworu, który – mimo historycznego kamuflażu i zastrzeżeń autora w Przedmowie – od razu przywodził na myśl aktualną sytuację Polski pod zaborami. Ideowa wartość utworu została doceniona w listach przyjaciół i znajomych do autora, w recenzjach i wypowiedziach historyków literatury, publikowanych po wydaniu tekstu i później, po wielu latach.

Konrad Wallenrod stał się szybko obiektem zainteresowania i pozostawał nim długi czas. Trzeba dodać, że także współcześnie, w sytuacji nie przystającej do przedstawionej w powieści poetyckiej Mickiewicza, cieszy się ona zainteresowaniem czytelników. Romantyczne dzieło o dziejach „litewskich i pruskich” –jak głosi podtytuł zaniepokoiło również Mikołaja Nowosilcowa, który znał niepodległościowe marzenia Mickiewicza chociażby stąd, że autor Konrada Wallenroda był w gronie aresztowanych i zesłanych w głąb Rosji filomatów. W obszernym raporcie skierowanym Do Jego Cesarskiej Wysokości Cesarzewicza (napisanym 10 kwietnia 1828 r.) znajdujemy m.in. słowa o podsycaniu w duszach Polaków patriotyzmu mającego budzić nadzieję na odzyskanie niepodległości, interpretację treści poematu w kontekście współczesności, wyjaśnienie motta o potrzebie podstępnej walki.

[...] cel ten został wykryty Polega on na dążności do rozpłomienienia gasnącego patriotyzmu, żywienia niezgody i przygotowania przyszłych wydarzeń, do nauczania obecnego pokolenia, jak być teraz lisem, aby z czasem zmienić się w lwa.

Nowosilcow przedstawia fragmenty tekstu, które –jego zdaniem są szczególnie niebezpieczne, oburza się, że cenzura w Petersburgu lekkomyślnie zezwoliła na publikację Konrada Wallenroda i postuluje wstrzymanie druku wszelkich dzieł Mickiewicza, ze względu na postawę polityczną autora i jakość poetycką tekstów, która zachęca do czytania.

Istotnie, zgodnie z obawami Nowosilcowa, Konrad Wallenrod spełniał misję budzenia patriotyzmu i wskazywał drogę postępowania w niepodległościowych dążeniach. Tytułowa postać – nowy model bohatera romantycznego – stała się wzorem aktywnej postawy wobec potężnego wroga ojczyzny. Samotna walka Konrada dlatego przynosi oczekiwane efekty, ponieważ sięga do podstępu i zdrady, posługuje się nieetycznymi środkami, bo tylko takie mogą zapewnić zwycięstwo.

Autor w wielu miejscach podkreśla konieczność takiego sposobu postępowania. Stary wajdelota, mędrzec i poeta – a więc autorytet wręcz nakazuje Konradowi, żeby był podstępnym lisem i stale przypomina o powinnościach wobec własnego narodu. Chociaż Konrad ma wyrzuty sumienia, na kartach poematu jest „rozgrzeszony”, narrator akceptuje i pochwala jego czyny, zaś Halban postanawia żyć, by głosić chwałę mężnego bohatera. Zapowiedź owej pieśni o zasługach Konrada jest zarazem ostateczną oceną metod i skutków działania.

Biografia tytułowej postaci, w różnych okolicznościach i miejscach występującej jako ktoś inny (zmiana imienia i nazwiska, ukrywanie swojej tożsamości ze względu na cel działania), ukazuje, że – jakkolwiek się nazywa – Konrad zawsze pozostanie Litwinem. Jego osobowość, sposób myślenia i postępowania określa przynależność narodowa. Z jej powodu trzeba czasem podejmować trud wielkich wyrzeczeń i czynów.

Tak przedstawione zdarzenia i osądy prowadzą do wniosku, że w imię obowiązku wobec ojczyzny, uczuć patriotycznych należy poświęcić osobiste szczęście i spokój sumienia. Chociaż zdrada i podstęp są niemoralne i prowadzą do tragizmu oraz wewnętrznego rozdarcia bohatera, są sposobem walki odpowiednim w przypadku tak znacznej przewagi wroga. Można nawet uznać, że Mickiewicz usprawiedliwia nienawiść i dążenie do zemsty, a nawet je żarliwie podsyca.

Konrad Wallenrod dotarł do rąk czytelników w 1828 r., zaś dwa lata później wybuchło powstanie. Wydaje się, że postawa Konrada nie pozostała bez wpływu na bieg wypadków w kraju. Swoistą kontynuacją i zarazem upowszechnieniem jednostkowego wymiaru walenrodyzmu jest przejmujący wiersz Mickiewicza: Do matki Polki napisany w 1830 r. Przedstawia on los spiskowców-straceńców, którzy nie doczekają się chwały i zginą bezimiennie oraz dolę matek, które historia wzywa do przygotowania synów na trudy zmagań z wrogiem, cierpienia i największą ofiarę.

Konrad, który nie może dopuścić do ostatecznej hańby, jaką byłaby dla niego śmierć z ręki wroga, sam wypija wino zaprawione trucizną. Jego ofiarę złożoną na ołtarzu ojczyzny – wielkiej świętości dla romantyków-wygnańców – powielają następne pokolenia Polaków wybranych przez los do obrony zagrożonego bytu narodowego. Ich „ofiarny stos” został niejako przygotowany przez Konrada. Od niego mogli się uczyć patriotyzmu i konsekwencji w działaniu, on pokazał im taką hierarchię wartości, na szczycie której stoi szczęście ojczyzny.

Znaczenie Konrada Wallenroda można rozpatrywać w dwu aspektach: ideowym i artystycznym. Pierwszy określa chociażby ukuty od nazwiska bohatera termin walenrodyzm, który oznacza postawę wobec ojczyzny i metody walki o jej szczęście. Pod względem artystycznym utwór Mickiewicza wnosi wiele w dziedzinie kształtowania się romantycznego, synkretycznego gatunku, który – choć narodzony w Anglii – stał się jak gdyby specjalnością romantyków polskich. Ranga idei i uroda artystyczna stawiają Konrada Wallenroda w rzędzie najwybitniejszych dzieł romantycznej literatury polskiej.

Znaczenie i popularność powieści poetyckiej A. Mickiewicza określa również niemała liczba przekładów na języki obce, zapoczątkowanych jeszcze w okresie romantyzmu. Utwór ukazuje też rangę poezji w kształtowaniu narodowych dziejów i patriotycznych postaw oraz pokazuje, że polityczne uwarunkowania nie pozostają bez wpływu na indywidualne losy jednostki. Tu wypada wspomnieć heroiczną i pokorną ofiarę Aldony, która godzi się z narzuconym jej losem, przyjmuje go i realizuje bez sprzeciwu.

Ideowa wymowa utworu nie traci siły oddziaływania, mimo że autor wprowadza obrazy grozy, straszliwej zemsty i śmierci (np. ballada Alpuhara). Poetyka gatunku dopuszcza takie „mocne” sceny. Dzięki nim heroizm średniowiecznych rycerzy zostaje przekuty na walenrodyzm Polaków-spiskowców walczących o odzyskanie niepodległości ojczyzny.

Patriotyzm jest terminem okreslajacym postawe czlowieka oparta na zasadach milosci i przywiazania do ojczyzny, jednosci i solidarnosci z wlasnym narodem oraz poczuciu wiezi spolecznej i wspólnoty kulturowej. Jest forma ideologii narodowej postulujaca podporzadkowanie i poswiecenie dazen osobistych sprawom narodu i ojczyzny, jezeli tego wymaga ich dobro. Zemsta natomiast jest dzialaniem kierowanym checia odwetu za wyrzadzone krzywdy, jest sposobem wymierzenia kary przez osobe pokrzywdzona. Czy milosc do ojczyzny, czy tez chec pomszczenia krzywd wyrzadzonych Litwie przez Zakon Krzyzacki przyswiecaly Konradowi w jego poczynaniach!? Konrad Wallenrod od mlodych lat wychowywany byl przez Niemców nie znal, wiec zródel swojego pochodzenia. Dopiero rozmowy z wajdelota litewskim dawaly mu odpowiedzi na nigdy nie zadane przez niego pytania. On to opowiadal mlodemu Konradowi o jego korzeniach, przypominal dawno zapomniane lata dziecinne na Litwie i podniecal w nim nie odczuta nigdy wczesniej chec pomsty na jego „rodzinie” Zakonie Krzyzackim. „On mie czesto ku brzegom Niemna sinego prowadzil, Stamtad lubilem na mile góry ojczyste pogladac. Gdysmy do zamku wracali, starzec lzy mi ocieral, Aby nie wzbudzic podejrzen; lzy mi ocieral, a zemste Przeciw Niemcom podniecal. Pomne, jak w zamek wróciwszy Nóz ostrzylem tajemnie; z jaka zemsty rozkosza Rznalem kobierce Winrycha lub kaleczylem zwierciadla, Na tarcz jego blyszczaca piasek miotalem i plwalem. Potem w latach mlodzienczych czestosmy z portu Klejpedy W lódke ze starcem siadali brzegi litewskie odwiedzac. Rwalem kwiaty ojczyste, a czarodziejska ich wonia Tchnela w dusze jakowes dawne i ciemne wspomnienia.” Wszystko, co sie zdarzylo, to wina lub tez zasluga Halbana! On jest pierwotna przyczyna wszystkich postepków Konrada. Swoimi piesniami stworzyl go i obdarzyl cechami, które zrobily z niego bombe, która podejdzie do wroga i w odpowiedniej chwili zniszczy go od srodka. Wallenrod sluchajac piesni starca czul w sobie coraz wieksza chec odegrania sie na wrogu za „wpedzenie zywo do grobu” jego narodu. Medrzec podniecal w nim chec walki hamujac jednoczesnie czyny uswiadamiajac go, ze jest niewolnikiem, co powodowalo „zbieranie sie” tej nienawisci w sercu bohatera. „Wolnym rycerzom - powiadal - wolno wybierac oreze I na polu otwartym bic sie z równymi silami; Tys niewolnik, jedyna bron niewolników - podstepy.” Postawilismy jednak pytanie: Patriotyzm, czy zemsta? Ale przeciez zemsta moze byc wynikiem patriotyzmu. Bo samo to, ze Konrad bierze odwet na Zakonie jest dzialaniem na rzecz Litwy. Czyli powodowany miloscia do ojczyzny, poswieca wszystkie swoje mysli i czyny dla sprawy narodu. Zemste mozna nazwac (w przypadku Wallenroda) „nadinterpretacja” patriotyzmu, bo przeciez zalozeniami tego pogladu sa „podporzadkowanie i poswiecenie dazen osobistych sprawom narodu i ojczyzny”. Konrad mówiac o sobie, nie uzywa nigdy slowa „patriota”, ale slowami: „Jam milosc, szczescie, jam niebo za mlodu Umial poswiecic dla sprawy narodu” - podkresla, ze jest w stanie zrobic wszystko dla swojej Litwy. Jest swiadomy jednak, ze nie moze dzialac otwarcie, bo sam jeden na obcym terenie nie moze przeciwstawic sie przewazajacym silom wroga. Tylko wymyslajac rózne fortele moze sie mierzyc z taka iloscia przeciwników, choc wie, ze nawet najwieksze poswiecenie moze nie wystarczyc. „Jeden sposób, Aldono, jeden pozostal Litwinom Skruszyc potege Zakonu; mnie ten sposób wiadomy. Lecz nie pytaj, dla Boga! stokroc przekleta godzina, W której od wrogów zmuszony chwyce sie tego sposobu.” Konrad uwaza sie za „wybranca”, który wyzwoli Litwe spod ucisku Zakonu Krzyzackiego. Potwierdzeniem tego moze byc to, ze on Litwin z pochodzenia, piastuje najwyzsze stanowisko w panstwie krzyzackim. A mimo to boi sie momentu, w którym bedzie musial chwycic sie tylko przez niego znanego sposobu, zdradzic ufajacych mu zakonników i poswiecic sie ostatecznie. Sumujac to wszystko nie mozna uzyskac dokladnej odpowiedzi. Konrad byl msciwym, zadnym zemsty, ale tez byl patriota, który z glebi serca chcial tylko w otwartej walce zadawac ciosy przeciwnikowi. Los postawil go jednak w takiej sytuacji, gdzie trzeba bylo zapomniec o kodeksie rycerskim, aby dopelnic przysiegi. Rozdarcie wewnetrzne Wallenroda utrudnialo mu podjecie decyzji. Nie do pogodzenia byla lojalnosc wzgledem dwóch wrogich sobie narodów. Zemsta jednak podsycana przez Halbana zostala dokonana. Nie mozna jednoznacznie zdefiniowac postawy Konrada Wallenroda, gdyz nigdy nie jest tak, ze mozna zrobic wszystko „legalnie” i zgodnie ze wszystkimi zasadami. Wszystkie uczucia czlowieka lacza sie ze soba i wplywaja na motywy dzialania. I tak biale jest nie do ...