SUBSTANTIA GRISEA TELENCEPHALI.doc

(43 KB) Pobierz
SUBSTANTIA GRISEA TELENCEPHALI

SUBSTANTIA GRISEA TELENCEPHALI

 

Nuclei basales – duże skupiska istoty szarej leżące w głębi półkuli mózgu.

 

Istota szara (substantia grisea) tworzy:

1)    

Oddzielone są przez pasmo istoty białej (substantia alba)

- torebkę wewnętrzną (substantia alba).

2)     corpus striatum

- nucleus caudatus





- nucleus lentiformis

3)     claustrum

4)     corpus amygdaloideum

 

 

NUCLEUS CAUDATUS

NUCLEUS LENTIFORMIS

 

W ścianie komory bocznej

- między wyściółką a torebką wewnętrzną

W głębi półkuli mózgu.

pow.

 

§         komorowa

 

 

§         torebkowa

§         przyśrodkowa

- zrasta się z torebką wewn.

§         boczna

- oddzielona od kory wyspy przez:

torebkę zewn., przedmurze, torebkę ostatnią

§         dolna

- krzyżuje ją pęczek włókien spoidła przedniego wcinający się od dołu w jądro soczewkowate, tworząc tzw. kanał Gratioleta

poł.

GŁOWA

- wpukla się do rogu przedniego kom. bocznej

- w odc. tylno-górnym zrasta się z torebką wew.

- w odc. przednio-dolnym łączy się z boczną częścią jądra soczewkowatego (= skorupą)

 

TRZON

- leży w dolnej ścianie części środkowej komory bocznej:

>>> od str. przyśr: między wzgórzem i prążkiem krańcowym

>>> od str. bocznej: między promienistością ciała modzelowatego i pęczkiem podspidłowym

 

- od dołu przylega do niego: cz. nadsoczewkowa torebki wewnętrznej

 

OGON

- ogranicza od góry i z boku róg dolny komory bocznej

- od jądra soczewkowatego oddziela go część za- i podsoczewkowa torebki wewn.

- z przodu koniec ogona łączy się z ciałem migdałowatym

GŁOWA BLADA (globus pallidus)

- oddzielona od skorupy przez blaszkę rdzenną boczną,

- blaszka rdzenna przyśrodkowa dzieli ją na:

>>> cz. przyśr. i boczną

 

SKORUPA (putamen)

- leży z boku od blaszki rdzennej bocznej

- w cz. przedniej zrasta się z głową jądra ogoniastego, wspólnie z nią przylegając do istoty dziurkowanej przedniej

- ku tyłowi jest oddzielona od jądra ogoniastego włóknami torebki wewn. (jedynie miejscami istnieją krótkie listewki i blaszki istoty szarej, przebijając torebkę wewnętrzną  i łączące jądra ze sobą).

 

W części tylnej DOLNA POW. jądra

łączy się z istotą białą

                                  (tworząc PĘTLĘ KONAROWĄ)

oraz z ciałem migdałowym

i luźno rozproszoną istotą bezimienną.

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

PRĄŻKOWIE (= jądro ogoniaste + skorupa)

GAŁKA BLADA

 

 

 

drogi doprowadzające

Włókna dochodzące z:

1/ wzgórza à wzgórzowo-prążkowiowe (tractus thalamostriatalis)

pocz.: >> jądra wzgórza, przede wszystkim

                                    jądro środkowo-pośrodkowe

 

2/ kory mózgu à korowo-prążkowiowe (tractus corticostriatalis)

pocz.: >> znaczne obszary kory tworzące układ w którym każda część prążkowia jest podporządkowana  określonym polom korowym (najwięcej włókien: z kory ruchowej)

 

3/ istoty czarnej (tractus nigrostriatalis)

- bogate w dopaminę,

- zniszczenie è spadek dopaminy w prążkowiu è np. w chorobie Parkinsona

 

Większość włókien rozpoczyna się w:

-          prążkowiu

-          jądrze niskowzgórzowym

drogi odprowadzające

Większość włókien podąża do:

-          gałki bladej (tractus striatopallidalis)

-          istoty czarnej

Biegną głównie do:

1/ wzgórza

(większość wychodzi z cz. przyśrodkowej gałki, a zmierza do

jądra brzusznego wzgórza, przedniego /i pośredniego/)

 

dokładny przebieg: cz. przyśr. gałki bladej, przebieg wzdłuż jej dolnej powierzchni, dalej włókna otaczają od dołu torebkę wewn. i przednią cz. odnogi mózgu w postaci pętli soczewkowej (ansa lenticularis). Część zaś włókien przebija torebkę wewn. i tworzy w polu H2 pęczek soczewkowy (fasciculus lenticularis). Oba rodzaje włókien łączą się ze sobą w polu H i zaginają się ku górze oraz do boku biegnąc pomiędzy dolną pow. wzgórza a warstwą niepewną, w polu H1, jako pęczek wzgórzowy (fasciculus thalmicus). Dochodzą głównie do jądra brzuszn. wzgórza, przedn. (i pośr.)

 

2/ jądra niskowzgórzowego

(z cz. bocznej gałki, przebijają torebkę wewn., tworzą pęczek niskowzgórzowy (fasciculus subthalmicus) zawierający także włókna biegnące w kierunku przeciwnym)

 

3/ śródmózgowia, zwykle do istoty czarnej (tractus pallidonigralis)

 

 

 

 


UKŁAD POZAPIRAMIDOWY

są to ściśle ze sobą połączone duże skupiska istoty szarej leżące w górnych piętrach mózgowia, głównie jądra podstawne.



- obejmuje następujące ośrodki:

·         prążkowie

·         gałka blada

·         istota czarna

·         jądro niskowzgórzowe

·         jądro brzuszne przednie wzgórza

 

 

 

Obwód neuronalny

prążkowie – gałka blada – jądro brzuszne (i częściowo pośrednie) wzgórza – kora ruchowa – prążkowie





 

jądro niskowzgórzowe

 

Duże znaczenie mają też połączenia istoty czarnej kierujące się do prążkowia oraz do jądra brzusznego przedniego wzgórza. Wytworzona zostaje pętla neuronalna łącząca istotę czarną z prążkowiem.

 

 

Skutki uszkodzenia poszczególnych części układu pozapiramidowego:

1/ uszkodzenie prążkowia:

- ruchy pląsawicze:               - szybkie, nieskoordynowane, nasilają się przy wykonywaniu ruchów dowolnych

              - zwykle towarzyszy im obniżenie napięcia mięśni

 

- ruchy atetotyczne:               - występują zwłaszcza u dzieci, dot. głownie palców i są stosunkowo powolne

              - palce przybierają dziwaczne i sztuczne położenia

 

2/ zniszczenie jądra niskowzgórzowego

- hemibalizm:              - gwałtowne, mimowolne ruchy głównie mm. proksymalnych części kończyn

              i związanych z nimi mm. tułowia

 

3/ zmiany patologiczne w neuronach istoty czarnej

- drżenie spoczynkowe:               - szybkie i rytmiczne

                            - widoczne często w chorobie Parkinsona

                            (tu stwierdza się też wzmożenie napięcia mięśni)

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin