Słowniczek wyrazów i zwrotów łacińskich.pdf

(193 KB) Pobierz
10807806 UNPDF
SŁOWNICZEK WYRAZÓW I ZWROTÓW ŁACIŃSKICH
ub antiquo — od dawna
ab caricas Atticas — dla fig attyckich
ab extra — z zewnątrz
ab invicem — wzajemnie
abominationem naturalem — wrodzony wstręt
abrennuntiat — odmawia
absolute — kategorycznie, stanowczo, na pewno
absolutissime — najzupełniej
absolutum dominium — rządy absolutne
ab utrinque — przez obie strony; cokolwiek ab utrimgue praetensionum wy-
nikać mogło — jakiekolwiek pretensje mogłyby wynikać z obu stron.
ab utriuque — z obu stron
accelerare — przyśpieszyć
accesserunt — przystąpili
accessit — przystąpił
accessit crudelitas — przyłączyło się okrucieństwo
accessus — wstęp
accussat — obwinia
a consortio — od towarzystwa
actiones — uczynki
activitas — dzielność (activitatem — 4 przypadek)
actus meritorius — czyn chwalebny, zasługa
aemulabantur — współzawodniczyli
a cunabulis — od kolebki
ad altiora — do wyższych spraw
adamantina corda — serca diamentowe
ad Carthaginem — do Kartagi
ad communem societatem — do wspólnej społeczności
ad complementum — dla uzupełnienia
ad concilia — do rad
ad conferenduin — na rozmowę
ad cras — do jutra
ad cras de mane — do jutra rana
ad cursum anno — do wydarzeń roku
ad debitam formam — do właściwego kształtu
ad decursum anni — do końca roku
ad dispositionem consiliorum — do kierownictwa rad
addo — dodaję
ad effectum — do skutku
adeo regum stipator inseparabilis amor est, cui stipendium clementia pendi-
tur — miłość jest nieodłącznym strażnikiem królów, której żołd wypłaca
1
łaskawość
ad essentiam — do treści
ad eum finem, per quem — do tego końca, przez który by
ad eventum — do wypadku
ad feliciora tempora — do szczęśliwszych czasów
ad Galii cantum —— przy śpiewie koguta
ad gradum et perfectionem — do stopnia i doskonałości
ad gubernium — do kierowania
ad humilitatem et submissionem — do upokorzenia i poddania
ad hunc actum — na ten akt
ad instantiam — za wstawieniem się
ad inmcem — nawzajem
ad iustum valorem — do słusznej wartości;
adlaborabunt — będą dążyć
ad locum electionis — na miejsce elekcji
ad locum facti — na miejscu uczynku
ad manus — do rąk
ad meridiem — na południe
ad metam — do celu
ad minimum — najmniej
ad modernum statum — do obecnego stanu
ad munditiem — ku ochędóstwu
ad mutuum amplexum — dla wzajemnego powitania
ad oboedientiam — do posłuszeństwa
ad occidentem — na zachodzie
ad oppugnationem — do oblężenia
ad opus belli — na wojnę
ad personami perditio tua ex te — do osoby: zguba twoja z ciebie
ad pinguem glaebam — do tłustej roli
ad praefixum locum — do naznaczonego miejsca
ad praesens — obecnie
ad praesens elucescunt — teraz wyjaśniają się
ad primam requisitionem — na pierwsze żądanie
ad primum —- po pierwsze
ad propria — do swoich
ad rationem — na rachunek
ad recognoscentiam — do rozpoznania
ad regnandum — do panowania
ad regressum — do powrotu
ad rem — do rzeczy
ad secundam illationem — co do drugiego wniosku
ad septembrem — do września
ad societatem — do towarzystwa
2
ad societatem belli — do uczestnictwa w wojnie
ad statum anni liuius — do stanu tego roku
ad sufficientiam — w dostatecznej ilości
ad testimonium — do świadectwa
ad tot instantias — na tyle domagań
adulterium — cudzołóstwo
ad usum — do użytku
advena — przybysz
adversa — przeciwności
adversitas — przeciwność
adversitates — przeciwności
adversitates fortunae et iniurias caeli — przeciwności losu i srogość klimatu
adverso pectore — piersią naprzeciw
ad victum — do jedzenia, pożywienie
ad violentia media — do gwałtownych środków
ad vitae tempora proposueram — do końca życia zamierzałem
avocare et ad societatem — odwołać i do wspólnego
ad votum — do ślubu
ad votum in freąuentia — do ślubu w obecności
aegrotus, quam diu animam habet, spem habet — chory dopóki ma duszą,
ma nadzieją
affectus populi — uczucia ludu
afficiunt — dotyczą
afflictio — zmartwienie
ifflictio afflictionem — utrapienie utrapionemu
afflictio supra afflictiones — zmartwienie nad zmartwieniami
a fine — od końca
agere — czynić
agitur — zapowiada się
aleam — kostkę
Alexander! aut mores, aut nomen mulą — Aleksandrze, albo obyczaje, albo
imię odmień
alias — czyli, albo
alias haeres — czyli dziedzic
alias in forma — raczej z postaci
alliciebat dulcedo — nęciła słodycz
a loci ordinario — u miejscowego biskupa
alterationes — zgryzoty, zmartwienia
alter rex — drugim królem
alterum — po wtóre
alterum tantum, altero tanto — drugie tyle
amplecti — ogarnąć
3
a natura crudeles — z natury okrutni
a naturom locorum — w naturze miejsca
anni — roku
anno — w roku
annihilat — niweczy
annuebat — przystawał
annuere — potakiwać
anteacta — przeszłość
antecedenti saeculi — dawnego wieku
ante fores — przed drzwiami
antemurale Christianitatis — przedmurze chrześcijaństwa
ante omnia — przede wszystkim
ante saecula — przed wiekami
ante sessionem —— przed posiedzeniem
ante triduum — przed trzema dniami
antichristus — antychryst
anticipative prophetia — poprzednio proroctwo
antiąuitates — starożytności
antiguo usu practicatum — dawnym zwyczajem przyjęte
antistes — biskup
a partibus nostris — po naszej stronie
apostrophe — odezwa, zwrot do kogoś
a potentioribus oppressu desiderat iustitiam — uciśniony przez możnych pra-
gnie sprawiedliwości
apparet — widać
apponemus curam — dołożymy statania
apprecando felicem eventum — życzenie szczęśliwego skutku
aequaliter — równo
Arcades — Arkadowie
archiepiscopatu Ripensi — arcybiskupstwem rypeńskim
a Republica — od Rzeczpospolitej
argenti — srebra
arma — broń, oręż
armis experiri — bronią doświadczyć
artis amandi magister — mistrz sztuki kochania
a sacrificio missae — od ofiary mszy
a septentrione — od północy
aspirare — wzdychać
aspirat — dąży
assistere — towarzyszyć, asystować
assueverunt — przywykli
assumpsit similitudinem animalis — przybrało podobieństwo zwierzęcia
astra — gwiazdy
4
asylum — schronienie
attendentiam — strzeżenie, czuwanie
attendere — uważać, pilnować
auctores — sprawcy
auctor lamentorum, profusionum sanguinis et universae in regno miseriae
sprawca płaczu, rozlewu krwi i powszechnej nędzy w królestwie
16 Augusti — 16 sierpnia
auri — złota
autor mali — sprawca zła
aversionem — odwrócenie, coś przeciwnego
aversionem belli — odwrócenie wojny
a vindici manii Dei — mściwą ręką Boga
axioma — zdanie
barbarus — barbarzyńca
bellandi — wojowania
belli civilis — wojny domowej
belli vicissitudinem — niestateczność wojny
benae mentis — dobrej myśli
bene meritorum — dobrze zasłużonych
bene meritum — dobrze zasłużonego
blandientis fortunae ab ore populi — pochlebiającej fortuny z ust lud»
bonae spei — dobrej nadziei
bonae voluntatis — dobrej myśli, dobrej woli, radzi
bona licita — dobra dozwolone
bona regalia — dobra królewskie
bonarum partium — za dobrą stroną, dobrego sposobu myślenia
bonis modis — w dobry sposób
bonis regalibus — dobrami królewskimi
bono eventu — dobrym skutkiem
bonorum fortunae — majątki
bonuni —— dobre
bonum patriae — dobro ojczyzny
bonus animus in re mala dimidium est mali — dobra myśl w przeciwnoś-
ciach to połowa zła
bonus interpres — dobry tłumacz
C
caeca — ślepa
caesariani — cesarscy
caetera fusius — o innych (dom. rzeczach) obszerniej
cancellariatus — kancelaryjny
capere — objąć
capita — głowy
capitale — zbrodnia gardłowa
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin