Promocja zdrowia WI(1).doc

Promocja zdrowia
Wykład 1
16.02.09r.

ZDROWIE
* dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania. (WHO)
* to nie tylko brak choroby czy niedomagania, ale dobre samopoczucie oraz taki stopień przystosowania się biologicznego, psychicznego i społecznego, jaki jest osiągalny dla danej jednostki w najkorzystniejszych warunkach (M. Kasprzak)
* stan optymalnej zdolności do efektywnego wykonania cenionych zadań (T. Pearson)
* stan dynamicznej równowagi między społeczeństwem, jednostką i środowiskiem (Manciaux)
* zdolność jednostki lub grupy do istnienia w nieprzerwanej zmianie, nie tylko po to, aby wypełniać swoje teraźniejsze funkcje, lecz po to, by przygotować się do przyszłości (Dubois)

Pojęcie „promocja zdrowia” powstało w wyniku obrad Światowego Zgromadzenia Zdrowia w 1977r.

Podstawy rozwoju promocji zdrowia:
* brak oczekiwanych efektów (rezultatów) dotychczas podejmowanych działań, nakładów, finansów na ochronę zdrowia na świecie,
* stale rosnące koszty, wynikające z rozwoju drogich technologii, technik medycznych służących diagnozowaniu, leczeniu i rehabilitacji,
* konieczność większej uwagi do zachowania zdrowia poprzez jego promowanie, przy równoległym rozwoju POZ.

Prekursory promocji zdrowia:
- prekursorem promocji zdrowia jest „higiena”,
- prekursorem działań w zakresie promocji zdrowia była Kanada (1974r.), przedstawiając obszary „pola zdrowotnego” . Zwrócono uwagę na możliwość umacniania zdrowia bez konieczności udziału medycyny naprawczej.
Pola zdrowotne:
1) styl życia 37%-55%,
2) środowisko 17%-25%,
3) genetyka 15%-17%,
4) system opieki zdrowotnej 10%-15%.

Historia promocji zdrowia:
- Termin promocja zdrowia ukształtował się podczas obrad Światowego Zgromadzenia Zdrowia (1977),
- 1984r. Regionalne Biuro ŚOZ w Kopenhadze opublikowało „Dokument dyskusyjny” na temat promocji zdrowia.
Przyjęto że:
- zdrowie jest zasobem jednostki, społeczności lokalnej i społeczeństwa i musi być wspierane przez konkretne inwestowanie w warunki życia,
- promocja zdrowia wymaga nowej polityki zdrowia publicznego.

Celem promocji zdrowia ma być poprawa zdrowia społeczeństw lokalnych przez:
- obronę środowisk wspierających zdrowie,
- umożliwienie społeczeństwom lokalnym i jednostkom uzyskania ich potencjału zdrowotnego,
- mediacje na rzecz zdrowia w środowisku zróżnicowanych interesów.
Promocja zdrowia stała się pierwszym z 4 głównych kierunków Europejskich strategii zdrowia.

Wydarzenia istotne dla rozwoju promocji zdrowia:
- Konferencja w Ottawie (1986),
- Konferencja w Adelajdzie (1988),
- Konferencja w Sandswall (1991),
- Konferencja w Dżakarcie (1997),
- Konferencja w Meksyku (2000),
- Konferencja w Tajlandii (2005).




Działania w zakresie promocji zdrowia:
I WYMIAR PROMOCJI ZDROWIA
* Lata 70’ orientacja na czynnikach ryzyka i chorobach, którym można zapobiegać poprzez informację i edukację (palenie, odżywianie itd.),
II WYMIAR PROMOCJI ZDROWIA
* Lata 80’ orientacja na działaniach uzupełniających wcześniej podjętych, tj. zdrowotna polityka społeczna:
- wzmocnienie indywidualnych umiejętności jednostki,
- działanie społeczności lokalnych,
- świadczenie na rzecz zdrowia.
III WYMIAR PROMOCJI ZDROWIA
* Lata 90’ docieranie do konkretnych siedlisk i grup, sektorów, w których żyją ludzie np. miasto, szkoła, szpital, praca itp.
IV WYMIAR PROMOCJI ZDROWIA
* Rok 2000 zachowanie dotychczasowych trendów oraz orientacja w zakresie promocji na następujące obszary:
- miejsce zamieszkania (urbanizacja, zmniejszenie trendów uprawnych),
- rodziny (zmiany struktury odpowiedzialności ról członków rodziny),
- praca (nowe wzorce, nowe zagrożenia, konkurencja),
- starzenie się (wydłużenie czasu życia, zależność od innych),
- przemoc (agresja, konflikty, ofiary, uciekinierzy),
- rynek (konsumpcjonizm, prywatyzacja świadczeń),
- porozumiewanie się (techniki uczenia się, przekazywanie informacji).
 

2