ściąga z lin.pdf
(
325 KB
)
Pobierz
Liny dwuzwite – konstrukcja Warrington:
Konstr.Warrington:
Zast-układy wci
ą
garkowe do 50mm,liny d
ź
wigów budowlanych,
ż
urawie
Konstrukcja Seale
:Splotki zwijane w jednej operacji. Wokół drutu rdzeniowego nawini
ę
ta
jest warstwa drutów cienkich, a na niej kolejna warstwa drutów grubych-
ś
rednica drutów
grubych jest zbli
ż
ona do
ś
rednicy drutu rdzeniowego.
Konstrukcja Seale
Zast.-koleje sp
ą
gowe,liny w przemy
ś
le morskim,wyci
ą
gi narciarskie.
Konstrukcja Filler
Zast. –d
ź
wigi osobowe i towarowe,koleje linowe i linowo-terenowe
Konstr. Warrington-Seale
Zast.-układy linowe do 60mm,koleje linowe,wyci
ą
gi narciarskie.
Liny stalowe
– ci
ę
gna no
ś
ne o zło
ż
onej budowie, zbudowane najcz
ęś
ciej ze splotek
nawini
ę
tych wokół rdzenia. Wykonane s
ą
z wielu materiałów: drutów stalowych, powłoki
galwanicznej, rdzenia, smaru, tworzywa sztucznego. Słu
żą
do przenoszenia obci
ąż
e
ń
wzdłu
ż
nych (czasem poprzecznych).
Wady lin stalowych
– du
ż
y ci
ęż
ar wła
ś
ciwy,
korozyjno
ść
, ograniczona trwało
ś
c zm
ę
czeniowa, du
ż
e koszty
Rola rdzenia
– odpowiada za wła
ś
ciwy kształt, wyznacza o
ś
liny, stanowi podparcie dl
splotów lin zmniejszaj
ą
c napr
ęż
enia stykowe, wypełnia wew. przestrze
ń
pomi
ę
dzy
splotkami, stanowi zbiornik smaru, kształtuje sztywno
ść
poprzeczn
ą
Materiały na rdzenie lin stalowych:
Rdze
ń
skr
ę
cany z włókien(naturalnych,syntetycznych,
mineralnych),Liny stalowe(ozn IWR),splotki z drutów stalowych(ozn IWS),Pełne z
tworzyw sztucznych,paramagnetyczne metale pokryte polimerami.
Kształty drutów
– okr
ą
gły, trójk
ą
tny(V), prostok
ą
tny(R), owalny(Q), esowy(S), zetowy(Z),
ikswy i okr
ą
gły(H), trapezowy(T)
Proces wytwarzania drutów
– walcówka->trawienie/ci
ą
gnienie/patentowanie/chłodzenie-
>cynkowanie->badania drutu->zwijanie
Smary
(
funkcje
) – wpływ na trwało
ść
liny, zabezpieczenie powierzchni drutów przed
korozj
ą
, zmniejszenie sił tarcia pomi
ę
dzy drutami,stabilizacja wsp.tarcia,zmniejszenie erozji
Smary
(
wła
ś
ciwo
ś
ci
) – temperatura zapłonu >55C, stabilne chemicznie, termoodwracalne,
bezbarwne, nie powoduj
ą
ce korozji
Czynniki wpływaj
ą
ce na wsp. tarcia liny
– materiał wykładziny, warto
ś
ci nacisków,
pr
ę
dko
ść
pełzania liny, konstrukcja liny, smarowanie, wilgotno
ść
, temperatura
Siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
nom
=S*R
m
[N] R
m
[MPa]-wytrzymało
ść
drutów na
rozci
ą
ganie.S[mm
2
]-nominalny przekrój liny. F
nom
-jest teoretycznym odpowiednikiem siły
sumarycznej, gdy
ż
odpowiada teoretycznej warto
ś
ci sumy sił zruwaj
ą
cych pojedyncze
druty.Nie jest stosowana w obliczeniach bo nie uwzgl
ę
dnia konstrukcji liny.
Obliczeniowa(nominalna) siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
onom
=F
nom
*
η
[N]
η
-sprawno
ść
wytrzymało
ś
ciowa liny. Jest to teoretyczny odpowiednik siły rzeczywistej.Okre
ś
lana
mianem siły obliczeniowej.Jest stosowana w obliczeniach przy doborze praktycznie
wszystkich lin stalowych.
Sumaryczna siła zrywaj
ą
ca F
sum
=
Σ
F
i
[N] F
i
-warto
ść
siły zrywaj
ą
cej poszczególne druty n-
liczba drutów liny.Jest najcz
ęś
ciej okre
ś
lan
ą
sił
ą
zrywaj
ą
c
ą
lin
ę
zgodnie z zasadami
normy(PN-ISO 2408). Polega na zerwaniu pojedynczego(przygotowanego) druta z
rozplecionej liny.
Rzeczywista siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
rz
-F
max
[N] jest równa najwi
ę
kszemu obci
ąż
eniu
niszcz
ą
cemu osi
ą
gni
ę
temu w próbie statycznego rozci
ą
gania(PN-ISO 3108)
Siły w linach
(
Euler
) – dla liny, która opasuje koło linowe i jest napi
ę
ta siłami w ci
ę
gnach
po obu stronach koła zachodzi zale
ż
no
ść
wg wzoru Eulera: S1/S2=e^mi*alfa; S1-siła
nabiegaj
ą
ca na koło, S2-siła zbiegaj
ą
ca z koła, alfa-k
ą
t opasania, mi-wsp. tarcia; Siła
obwodowa: U=S2-S1; stopie
ń
pewno
ś
ci przed po
ś
lizgiem: n=[S2(e^mi*alfa -1)]/S1-S2
Sprawno
ść
wytrzymało
ś
ciowa liny
– n=F_rz/F_nom; n_rz=F_rz/F_sum; F_rz – rzeczywista
siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci, F_nom – nominalna siła zrywaj
ą
ca lin
ę
, F_sum – sumaryczna
siła zrywaj
ą
ca lin
ę
, n – parametr podawany w katalogach, stosowany do doboru i obliczania
lin. Parametr charakteryzuje budow
ę
liny oraz stopie
ń
zło
ż
ono
ś
ci konstrukcji; n_rz –
sprawno
ść
rzeczywista stosowana do wst
ę
pnego okre
ś
lania współczynnika bezpiecze
ń
stwa i
podczas projektowania nowych konstrukcji lin
Konstr.Warrington:
Zast-układy wci
ą
garkowe do 50mm,liny d
ź
wigów budowlanych,
ż
urawie
Konstrukcja Seale
:Splotki zwijane w jednej operacji. Wokół drutu rdzeniowego nawini
ę
ta
jest warstwa drutów cienkich, a na niej kolejna warstwa drutów grubych-
ś
rednica drutów
grubych jest zbli
ż
ona do
ś
rednicy drutu rdzeniowego.
Konstrukcja Seale
Zast.-koleje sp
ą
gowe,liny w przemy
ś
le morskim,wyci
ą
gi narciarskie.
Konstrukcja Filler
Zast. –d
ź
wigi osobowe i towarowe,koleje linowe i linowo-terenowe
Konstr. Warrington-Seale
Zast.-układy linowe do 60mm,koleje linowe,wyci
ą
gi narciarskie.
Liny stalowe
– ci
ę
gna no
ś
ne o zło
ż
onej budowie, zbudowane najcz
ęś
ciej ze splotek
nawini
ę
tych wokół rdzenia. Wykonane s
ą
z wielu materiałów: drutów stalowych, powłoki
galwanicznej, rdzenia, smaru, tworzywa sztucznego. Słu
żą
do przenoszenia obci
ąż
e
ń
wzdłu
ż
nych (czasem poprzecznych).
Wady lin stalowych
– du
ż
y ci
ęż
ar wła
ś
ciwy,
korozyjno
ść
, ograniczona trwało
ś
c zm
ę
czeniowa, du
ż
e koszty
Rola rdzenia
– odpowiada za wła
ś
ciwy kształt, wyznacza o
ś
liny, stanowi podparcie dl
splotów lin zmniejszaj
ą
c napr
ęż
enia stykowe, wypełnia wew. przestrze
ń
pomi
ę
dzy
splotkami, stanowi zbiornik smaru, kształtuje sztywno
ść
poprzeczn
ą
Materiały na rdzenie lin stalowych:
Rdze
ń
skr
ę
cany z włókien(naturalnych,syntetycznych,
mineralnych),Liny stalowe(ozn IWR),splotki z drutów stalowych(ozn IWS),Pełne z
tworzyw sztucznych,paramagnetyczne metale pokryte polimerami.
Kształty drutów
– okr
ą
gły, trójk
ą
tny(V), prostok
ą
tny(R), owalny(Q), esowy(S), zetowy(Z),
ikswy i okr
ą
gły(H), trapezowy(T)
Proces wytwarzania drutów
– walcówka->trawienie/ci
ą
gnienie/patentowanie/chłodzenie-
>cynkowanie->badania drutu->zwijanie
Smary
(
funkcje
) – wpływ na trwało
ść
liny, zabezpieczenie powierzchni drutów przed
korozj
ą
, zmniejszenie sił tarcia pomi
ę
dzy drutami,stabilizacja wsp.tarcia,zmniejszenie erozji
Smary
(
wła
ś
ciwo
ś
ci
) – temperatura zapłonu >55C, stabilne chemicznie, termoodwracalne,
bezbarwne, nie powoduj
ą
ce korozji
Czynniki wpływaj
ą
ce na wsp. tarcia liny
– materiał wykładziny, warto
ś
ci nacisków,
pr
ę
dko
ść
pełzania liny, konstrukcja liny, smarowanie, wilgotno
ść
, temperatura
Siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
nom
=S*R
m
[N] R
m
[MPa]-wytrzymało
ść
drutów na
rozci
ą
ganie.S[mm
2
]-nominalny przekrój liny. F
nom
-jest teoretycznym odpowiednikiem siły
sumarycznej, gdy
ż
odpowiada teoretycznej warto
ś
ci sumy sił zruwaj
ą
cych pojedyncze
druty.Nie jest stosowana w obliczeniach bo nie uwzgl
ę
dnia konstrukcji liny.
Obliczeniowa(nominalna) siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
onom
=F
nom
*
η
[N]
η
-sprawno
ść
wytrzymało
ś
ciowa liny. Jest to teoretyczny odpowiednik siły rzeczywistej.Okre
ś
lana
mianem siły obliczeniowej.Jest stosowana w obliczeniach przy doborze praktycznie
wszystkich lin stalowych.
Sumaryczna siła zrywaj
ą
ca F
sum
=
Σ
F
i
[N] F
i
-warto
ść
siły zrywaj
ą
cej poszczególne druty n-
liczba drutów liny.Jest najcz
ęś
ciej okre
ś
lan
ą
sił
ą
zrywaj
ą
c
ą
lin
ę
zgodnie z zasadami
normy(PN-ISO 2408). Polega na zerwaniu pojedynczego(przygotowanego) druta z
rozplecionej liny.
Rzeczywista siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci F
rz
-F
max
[N] jest równa najwi
ę
kszemu obci
ąż
eniu
niszcz
ą
cemu osi
ą
gni
ę
temu w próbie statycznego rozci
ą
gania(PN-ISO 3108)
Siły w linach
(
Euler
) – dla liny, która opasuje koło linowe i jest napi
ę
ta siłami w ci
ę
gnach
po obu stronach koła zachodzi zale
ż
no
ść
wg wzoru Eulera: S1/S2=e^mi*alfa; S1-siła
nabiegaj
ą
ca na koło, S2-siła zbiegaj
ą
ca z koła, alfa-k
ą
t opasania, mi-wsp. tarcia; Siła
obwodowa: U=S2-S1; stopie
ń
pewno
ś
ci przed po
ś
lizgiem: n=[S2(e^mi*alfa -1)]/S1-S2
Sprawno
ść
wytrzymało
ś
ciowa liny
– n=F_rz/F_nom; n_rz=F_rz/F_sum; F_rz – rzeczywista
siła zrywaj
ą
ca lin
ę
w cało
ś
ci, F_nom – nominalna siła zrywaj
ą
ca lin
ę
, F_sum – sumaryczna
siła zrywaj
ą
ca lin
ę
, n – parametr podawany w katalogach, stosowany do doboru i obliczania
lin. Parametr charakteryzuje budow
ę
liny oraz stopie
ń
zło
ż
ono
ś
ci konstrukcji; n_rz –
sprawno
ść
rzeczywista stosowana do wst
ę
pnego okre
ś
lania współczynnika bezpiecze
ń
stwa i
podczas projektowania nowych konstrukcji lin
Splotki o styku liniowym-Warrington
Splotki o styku liniowym-Seale
Liny dwuzwite-Seale
Liny dwuzwite-Filler
Liny dwuzwite-Warrington-Seale
Badania wykładzin
– statycznego, kinematycznego współczynnika tarcia,
ś
cieralno
ś
ci,
palno
ś
ci, twardo
ś
ci
Matariały rowka koła p
ę
dnego
– staliwo, skóra, drwno, guma, materiały syntetyczne
Zabiegi na walcarce, wpływ na lin
ę
– utworzenie splotki ze splotek o liniowycm styku
drutów przez proces mechanicznego
ś
ciskania – zwi
ę
kszenie współczynnika wypełnienia
przekroju no
ś
nego, wzrost trwało
ś
ci zm
ę
czeniowej, brak konieczno
ś
ci wewn
ę
trznego
smarowania splotek, obni
ż
enie wsp. tarcia w układach b
ę
bnowych, wzrost wytrzymało
ś
ci
wzdłu
ż
nej, odporno
ść
na korozj
ę
.
Operacje technologiczne
(
cel
) – uzyskanie wła
ś
ciwej
ś
rednicy, tolerancji drutu, otrzymanie
zało
ż
onej klasy wytrzymało
ś
ci, otrzymanie odpowiednich wła
ś
ciwo
ś
ci plastycznych,
otrzymanie odpowiedniej warstwy wierzchniej
Proces cynkowania
– zapewnienie ochrony przed korozj
ą
. Warstwa tlenków cynków tworzy
powierzchni
ę
pasywn
ą
odporn
ą
na działanie
ś
rodowiska. Cynkowanie ogniowe –
przeprowadzane przy obróbce cieplnej, po procesie chłodzenia drut jest zanurzany w
wannach z ciekłym cynkiem. Cynkowanie elektrolityczne – przeprowadzane dla gotowych
wyrobów. Drut przepuszcza si
ę
przez k
ą
piel w roztworach soli cynkowych.
Patentowanie
– obróbka cieplna – hartowanie izotermiczne stali maj
ą
ce na celu uzyskanie
struktury drobnoziarnistej. Patentowanie przeprowadza si
ę
przed procesem ci
ą
gnienia na
zimno. Uzyskuje si
ę
zgniot sumaryczny do 95%.
Trawienie
– usuni
ę
cie z powiewierzchni walcówki tlenków i siarczków przy pomocy
HCL/H2SO4/mechanicznie.
Normalizacja –
zwi
ą
zkami fosforu lub boraksem – ma na celu utworzenie warstwy
wierzchniej o dobrej przyczepno
ś
ci i zmniejszaj
ą
cej tarcie powierzchniowe.
Ci
ą
gnienie
– zmiana
ś
rednicy walcówki lub drutu poprzez zgniot. Z=100%(S0-Su)/S0; S0 –
przekrój pocz
ą
tkowy, Su – przekrój uzyskany w procesie ci
ą
gnienia. Zgniot powoduje
zmian
ę
struktury krystalicznej. Drut jest przeci
ą
gany przez ci
ą
gadło przy u
ż
yciu suchych
ś
rodków smarnych. Druty o
ś
r <0,2mm przeci
ą
ga si
ę
w ci
ą
gadłach diamentowych stosuj
ą
c
ś
rodki smarne płynne.
Próba jednokierunkowego skr
ę
cania
(PN-ISO 7800): próba jest wykonywana na
skr
ę
carce.Na podstawie tej próby okre
ś
la si
ę
własno
ś
ci plastyczne drutu.Lin
ę
nale
ż
y
odpowiednio zamocowa
ć
w maszynce wst
ę
pnie si
ę
j
ą
obci
ąż
a(2%*siły zrywaj
ą
cej).Długo
ść
próbki okre
ś
la si
ę
podstawie
ś
rednicy nominalnej drutu.Prób
ę
przeprowadza si
ę
a
ż
do
p
ę
kni
ę
cia próbki.W próbie rejestruje si
ę
liczb
ę
pełnych obrotów.Wyniki nale
ż
y porówna
ć
z
norm
ą
.
Próba przeginania dwukierunkowego
(PN-ISO 7801)- na jej podstawie okre
ś
la si
ę
własno
ś
ci
plastyczne drutu.Wad
ą
tej metody du
ż
y wpływ jako
ś
ci wykonania powierzchni drutu na
wyniki.Nale
ż
y odpowiednio zamocowa
ć
próbk
ę
tak aby był przeginany poni
ż
ej przekroju
przeginanego na wałeczkach. Najwa
ż
niejszym dobieranym parametrem jest promie
ń
przegnania.Próba wykonywana wg rysunku a
ż
do zepsucia druta.
Próba statycznego rozci
ą
gania metali
(ISO 6892)-wykonywana na zrywarce. Wg niej
badamy R
m
i F
sum
.Przebieg próby mocujemy w uchwycie. Długo
ść
próbki okre
ś
lana na
podstawie
ś
rednicy.Zrywamy a
ż
do p
ę
kni
ę
cia próbki.Przekrój p
ę
kni
ę
cia pozwala okre
ś
li
ć
struktur
ę
materiału.Rejstrujemy warto
ść
siły zrywaj
ą
cej.
Badania wykładzin
– statycznego, kinematycznego współczynnika tarcia,
ś
cieralno
ś
ci,
palno
ś
ci, twardo
ś
ci
Matariały rowka koła p
ę
dnego
– staliwo, skóra, drwno, guma, materiały syntetyczne
Zabiegi na walcarce, wpływ na lin
ę
– utworzenie splotki ze splotek o liniowycm styku
drutów przez proces mechanicznego
ś
ciskania – zwi
ę
kszenie współczynnika wypełnienia
przekroju no
ś
nego, wzrost trwało
ś
ci zm
ę
czeniowej, brak konieczno
ś
ci wewn
ę
trznego
smarowania splotek, obni
ż
enie wsp. tarcia w układach b
ę
bnowych, wzrost wytrzymało
ś
ci
wzdłu
ż
nej, odporno
ść
na korozj
ę
.
Operacje technologiczne
(
cel
) – uzyskanie wła
ś
ciwej
ś
rednicy, tolerancji drutu, otrzymanie
zało
ż
onej klasy wytrzymało
ś
ci, otrzymanie odpowiednich wła
ś
ciwo
ś
ci plastycznych,
otrzymanie odpowiedniej warstwy wierzchniej
Proces cynkowania
– zapewnienie ochrony przed korozj
ą
. Warstwa tlenków cynków tworzy
powierzchni
ę
pasywn
ą
odporn
ą
na działanie
ś
rodowiska. Cynkowanie ogniowe –
przeprowadzane przy obróbce cieplnej, po procesie chłodzenia drut jest zanurzany w
wannach z ciekłym cynkiem. Cynkowanie elektrolityczne – przeprowadzane dla gotowych
wyrobów. Drut przepuszcza si
ę
przez k
ą
piel w roztworach soli cynkowych.
Patentowanie
– obróbka cieplna – hartowanie izotermiczne stali maj
ą
ce na celu uzyskanie
struktury drobnoziarnistej. Patentowanie przeprowadza si
ę
przed procesem ci
ą
gnienia na
zimno. Uzyskuje si
ę
zgniot sumaryczny do 95%.
Trawienie
– usuni
ę
cie z powiewierzchni walcówki tlenków i siarczków przy pomocy
HCL/H2SO4/mechanicznie.
Normalizacja –
zwi
ą
zkami fosforu lub boraksem – ma na celu utworzenie warstwy
wierzchniej o dobrej przyczepno
ś
ci i zmniejszaj
ą
cej tarcie powierzchniowe.
Ci
ą
gnienie
– zmiana
ś
rednicy walcówki lub drutu poprzez zgniot. Z=100%(S0-Su)/S0; S0 –
przekrój pocz
ą
tkowy, Su – przekrój uzyskany w procesie ci
ą
gnienia. Zgniot powoduje
zmian
ę
struktury krystalicznej. Drut jest przeci
ą
gany przez ci
ą
gadło przy u
ż
yciu suchych
ś
rodków smarnych. Druty o
ś
r <0,2mm przeci
ą
ga si
ę
w ci
ą
gadłach diamentowych stosuj
ą
c
ś
rodki smarne płynne.
Próba jednokierunkowego skr
ę
cania
(PN-ISO 7800): próba jest wykonywana na
skr
ę
carce.Na podstawie tej próby okre
ś
la si
ę
własno
ś
ci plastyczne drutu.Lin
ę
nale
ż
y
odpowiednio zamocowa
ć
w maszynce wst
ę
pnie si
ę
j
ą
obci
ąż
a(2%*siły zrywaj
ą
cej).Długo
ść
próbki okre
ś
la si
ę
podstawie
ś
rednicy nominalnej drutu.Prób
ę
przeprowadza si
ę
a
ż
do
p
ę
kni
ę
cia próbki.W próbie rejestruje si
ę
liczb
ę
pełnych obrotów.Wyniki nale
ż
y porówna
ć
z
norm
ą
.
Próba przeginania dwukierunkowego
(PN-ISO 7801)- na jej podstawie okre
ś
la si
ę
własno
ś
ci
plastyczne drutu.Wad
ą
tej metody du
ż
y wpływ jako
ś
ci wykonania powierzchni drutu na
wyniki.Nale
ż
y odpowiednio zamocowa
ć
próbk
ę
tak aby był przeginany poni
ż
ej przekroju
przeginanego na wałeczkach. Najwa
ż
niejszym dobieranym parametrem jest promie
ń
przegnania.Próba wykonywana wg rysunku a
ż
do zepsucia druta.
Próba statycznego rozci
ą
gania metali
(ISO 6892)-wykonywana na zrywarce. Wg niej
badamy R
m
i F
sum
.Przebieg próby mocujemy w uchwycie. Długo
ść
próbki okre
ś
lana na
podstawie
ś
rednicy.Zrywamy a
ż
do p
ę
kni
ę
cia próbki.Przekrój p
ę
kni
ę
cia pozwala okre
ś
li
ć
struktur
ę
materiału.Rejstrujemy warto
ść
siły zrywaj
ą
cej.
Liny dwuzwite – konstrukcja Warrington:
Splotki o styku liniowym-Warrington
Splotki o styku liniowym-Seale
Liny dwuzwite-Seale
Liny dwuzwite-Filler
Liny dwuzwite-Warrington-Seale
Plik z chomika:
qazsedc
Inne pliki z tego folderu:
Kopia przenosnik zgrzeblowy obliczenia.xlsx
(10 KB)
Odpowiedzi na kolosa z suwnic.rar
(2372 KB)
MiUT-Kolokwiun liny.docx
(99 KB)
ściąga z lin.pdf
(325 KB)
sciaga definicje - transport linowy.pdf
(64 KB)
Inne foldery tego chomika:
Sprawozdania
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin