www.student.e-tools.pl
Mózg (mózgowie) – największe skupienie tkanki nerwowej , wypełniające jamę czaszkową. Zbudowany jest z komórek nerwowych połączonych synapsami. Połączeń w mózgu jest bardzo wiele, a komórek więcej niż ludzi na ziemi. Mózg człowieka waży: u mężczyzny –1400 g co stanowi 2 % masy ciała / u kobiety – 1250g co stanowi 2,5% masy ciała. Pofałdowanie mózgu decyduje o inteligencji człowieka. Wygląd zewnętrzny mózgu nie sugeruje jego możliwości i nic nie wskazuje na to, że kryje on w sobie tyle tajemnic . Badania mózgu rozpoczęły się później niż innych narządów. Pionierzy nauki nie zainteresowali się nim wcześniej ponieważ był ukryty po pokrywą czaszki. Niewielki uraz mózgu może doprowadzić do trwałego inwalidztwa .
Mózg składa się:
1. Półkula prawa – odbiera informacje z lewej strony (podporządkowana , odpowiada za zadania percepcyjne, orintacje w przestrzeni, rozpoznawanie kształtów, oraz powierzchni o różnej strukturze; reprezentuje ona aspekty intuicyjne, artystyczne , symboliczne, emocjonalne, jest ona nastawiona na całość obrazów i kształtów
2. Półkula lewa – odbiera informacje z prawa strony(odpowiada za sterownie mową, czytanie, pisanie, obliczanie matematyczne, logiczne myślenie; reprezentuje aspekt racjonalny, analityczny intelektualny; nastawiona jest na szczegóły liczby , wyrazy)
Półkule łączą się wiązką włókien nerwowych, które nazywają się ciałem modzelowym zwanym również spoidłem wielkim mózgu.
3. istota szara (kora mózgowa) - pokrywa z zewnątrz mózg
4. istota biała – wewnętrzna warstwa półkul
5. półkula składa się z 4 płatów
· czołowy – ruchowy ośrodek mowy. W 1861 r Pol Brock(francuski chirurg)zauważył że uszkodzenie tylniej części płata czołowego powoduje zaburzenia w mówieniu przy względnie zachowanym rozumieniu: pacjent rozumie co się do niego mówi ale sam nie może mówić) uszkodzenie takie występuje np. po wylewie i może być wyleczone przez prace włożoną w ponowną naukę mówienia
· ciemieniowy – odbiera się w nim wrażenia dotykowe
· skroniowy – ośrodek słuchu. W lewym płacie skroniowym odkryto punkt wernickiego, który odpowiada za rozumienie mowy. Uszkodzenie tej części mózgu powoduje problem w różnicowaniu brzemienia słyszanych słów. Kontakt z taką osoba jest zaburzony.
· Potyliczny – jest ośrodkiem wzroku.
6. Móżdżek – koordynuje ruchy mięśni , reguluje ich napięcie, kieruje odruchami równowagi,
7. pień mózgu- łączna nazwa wszystkich części mózgu poza kreso mózgiem i móżdżkiem
Do prawidłowego funkcjonowania człowieka ośrodki te muszą współgrać
Techniki i metody badania aktywności nerwowej mózgu(3 techniki):
1. Uszkodzenia wybranych struktur mózgu – lezje – zniszczenie komórek nerwowych mózgu na pewnym obszarze ; powstają w sposób naturalny i celowy. Naturalne lezje – powstają w wyniku różnego rodzaju chorób, ran , guzów, wypadków. Początkowe badania polegały na znalezieniu związku między umiejscowieniem lezji a towarzyszącymi im zaburzeniami w zachowaniu. Tej techniki nie można było porównać. Celowe lezje – Karol Loshley (1929r)- niszczył różne tkanki mózgu; obserwował zachowania człowieka po dokonanej lezji; celem dokonywanych eksperymentów było poznanie uszkodzeń odpowiadających za zmiany w zachowaniu. Wnioski z badań: 1. Po dokonaniu lezji obserwowano utrate funkcji zachowania człowieka czasowo lub na stałe. 2. Utrata funkcji jest mniej uzależniona od lokalizacji a bardziej od ogólnej wielkości usuniętej tkanki
2. Elektryczne rejestrowanie aktywności tkanki nerwowej – polega na oglądaniu impulsów nerwowych na ekranie zwanym oscyloskopem rejestruje się zmiany zachodzące w neuronach. Wyładowanie neuronów – przekazywanie impulsu nerwowego.
3. Bezpośrednie, elektryczne lub dreniczne drażnienie różnych okolic mózgu słabym prądem- była techniką przeprowadzaną na zwierzętach. Rozpowszechnił ją James Olds, stwierdził że w mózgu istnieją ośrodki przyjemności, dzięki ich drażnieniu osiąga się przyjemność. U człowieka stosuje się metodę kliniczna czyli opis zaburzeń czynności występujący w procesie patologicznego uszkodzenie mózgu (powstałego w wyniku schorzenia :guzy, udary....). Do zdiagnozowania lokalizacji uszkodzenia mózgu służą następujące badania: EEG, rentgen, tomograf komputerowy.
Badaczy interesowało czy mózg jest całością czy jest podzielony na okolice –
odpowiedzialne za dane czynności.
Koncepcja wyjaśniające lokalizacje funkcji w mózgu:
1. Koncepcja lokalizacyjna –istnieje funkcjonalne zróżnicowanie struktur nerwowych. Poszczególne procesy i czynności psychiczne można odnieść do mniej lub bardziej określonych części mózgu. Wg . Tej teorii złożone formy zachowania się są wynikiem działania wyodrębnionych struktur mózgowych – ośrodków, nie są powiązane z określonymi elementami struktur nerwowych. Mózg nie jest zespołem odrębnych ośrodków lecz organizują stałe ze sobą współpracujących elementów czynnościowo zróżnicowanych .
2. Koncepcje antylokalizacyjne –przyjmują ze zachowanie zależy od całości mózgu. Mózg jest jednolita masą.
Nauka pisania : aby człowiek umiał pisać musi być dobrze rozwiniemy – wzrok, pamięć kształtu i dźwięku, zapamiętywania obrazu (kształt liter), zapamiętywanie dźwięku głosek, słuch ,koordynacje słuchowo-ruchową / zaangażowanie wielu ośrodków mózgowych.
Ciężar mózgu (g)
Ciężar mózgu w proporcjach z ciałem
Człowiek
1360
1:45
Goryl
420
1:220
Orangutan
400
1:183
Szympans
345
1:61
Gibon
130
1:73
Lżejsze od mózgu (g)
Cięższe od mózgu
Śledziona -170
Jelita ~ 8,5m długości
Płuca -1150
Krew ~ 5-6 litrów
Nerki –140 jedna
Mięśnie
Trzustka ~ 85
Kości
Serce ~450
Skóra
Wątroba ~1800 g
1
gordon147