Philip K. Dick - Mecz rewanżowy.doc

Philip K. Dick - Mecz rewanżowy

To nie bylo zwykle kasyno gry i fakt ten stwarzal szczególny problem funkcjonariuszom Policji Specjalnej w Los Angeles. Kosmici, którzy je zorganizowali, bezposrednio nad stolami umiescili potezny statek, tak wiec w wypadku oblawy jego silniki wszystko by zniszczyly. Sprytnie, pomyslal policjant Joseph Tinbane ze smutkiem. Za jednym zamachem kosmici opusciliby Terre i zniszczyli wszelkie dowody swojej nielegalnej dzialalnosci.
A w dodatku zabiliby wszystkich graczy, którzy w przeciwnym razie mogliby zlozyc zeznania.
Komisarz siedzial w zaparkowanym autolocie i zazywal jedna po drugiej niewielkie szczypty swietnej importowanej tabaki "Dean Swift". Potem zajal sie zólta puszka zawierajaca przysmak ze strzyzyków. Tabaka troche go ozywila, ale tylko troche. Z lewej strony w wieczornym mroku rysowal sie pionowy ksztalt statku kosmitów, czarny i cichy, w dolnej czesci zlewajac sie z czarna budowla, jak on czarna i cicha, ale to tylko pozory.
- Moglibysmy tam wejsc - odezwal sie Tinbane do swojego mniej doswiadczonego kolegi - lecz to równaloby sie smierci. Zdawal sobie sprawe, ze musza zaufac robotom, chociaz sa niezdarne i maja sklonnosci do popelniania bledów. W kazdym razie nie sa zywymi istotami i jako takie w tego rodzaju akcji maja przewage nad ludzmi.
- Wszedl trzeci - cicho powiedzial siedzacy obok funkcjonariusz Falkes.
Do kasyna zblizyla sie szczupla sylwetka w ubraniu Ziemianina i zapukala do drzwi, które po chwili sie otworzyly. Robot podal odpowiednie haslo i natychmiast zostal wpuszczony do srodka.
- Sadzisz, ze one wyjda calo z wybuchu podczas startu? - spytal Tinbane Falkesa, który byl specjalista od robotyki.
- Jeden chyba tak, ale nie wszystkie. Lecz jeden wystarczy. Bardzo ciekaw tego widoku, Falkes wychylil zza Tinbane'a swoja skupiona z emocji, mlodziencza twarz. - Wlacz juz megafon. Powiedz im, ze sa aresztowani. Nie ma sensu dluzej czekac.
- Wedlug mnie jest - odparl Tinbane. - Póki statek jeszcze stoi, dobrze zobaczyc, co sie tam pod nim dzieje. Zaczekajmy. - Ale juz wiecej robotów nie przyjdzie.
- Poczekamy, az zaczna transmisje wideo - powiedzial Tinbane. W koncu bedzie to jakis material dowodowy, który teraz rejestrowano w komendzie. A jednak towarzyszacy Tinbane'owi policjant, wyznaczony wraz z nim do tej akcji, w pewnym sensie mial racje. Poniewaz do kasyna wszedl juz ostatni z trzech czlekoksztaltnych robotów, nic wiecej sie nie wydarzy, dopóki kosmici nie zorientuja sie, ze nastapila infiltracja, i nie wycofaja w swój typowy, zaplanowany sposób. - No dobra - rzekl Tinbane i wcisnal guzik wlaczajacy megafon.

Pochylajac sie nad mikrofonem, Falkes zaczal mówic. Jego slowa natychmiast powtarzal megafon: JAKO PRZEDSTAWICIELE PORZADKU REPREZENTUJACY POLICJE SPECJALNA W LOS ANGELES ROZKAZUJEMY WSZYSTKIM OSOBOM PRZEBYWAJACYM W KASYNIE WYJSC NA ULICE. NALEZY...
Jego glos zniknal w ryku silników startujacego statku kosmitów. Falkes wzruszyl ramionami i smutno usmiechnal sie do Tinbane'a, ukladajac usta w bezglosne zdanie: dlugo nie czekali.
Zgodnie z oczekiwaniami nikt nie wyszedl. Nikomu nie udalo sie uciec z kasyna. Nikt sie nie pokazal nawet wówczas, gdy budowla zaczela sie topic. Statek wystartowal zostawiajac za soba kaluze plynnej masy przypominajacej wosk. W dalszym ciagu nikogo nie bylo widac.
Wstrzasniety Tinbane uswiadomil sobie, ze wszyscy zgineli.
- Juz czas, zebysmy tam poszli - powiedzial Falkes ze stoickim spokojem.
Zaczal sie ubierac w kombinezon z neoazbestu, a po chwili to samo zrobil Tinbane.
Obaj policjanci razem weszli do goracej, rozlewajacej sie kaluzy, która niegdys byla kasynem. W samym srodku, tworzac niewielki pagórek, lezaly dwa z trzech czlekoksztaltnych robotów; w ostatnim momencie udalo im sie cos przykryc wlasnymi cialami. Tinbane nie zauwazyl ani sladu trzeciego; najwyrazniej ulegl calkowitemu zniszczeniu wraz z reszta. Z pozostalymi cialami organicznymi.
Ogladajac poskrecane szczatki dwóch robotów Tinbane zastanawial sie, co takiego uznaly - w ten swój niejasny sposób - za warte uchronienia. Cos zywego? Moze jednego z tych podobnych do wezy kosmitów? Raczej nie. A zatem stól do gry.
- Jak na roboty dzialaly szybko - z uznaniem powiedzial Falkes.
- Ale tu cos jest - zauwazyl Tinbane.
Ostroznie rozgrzebywal stopione metalowe szczatki, które niegdys byly dwoma robotami. Jakas czesc, najprawdopodobniej tulów, zeslizgnela sie na bok odslaniajac to, co chcialy ochronic roboty.
Automat do gry.
Tinbane zastanawial sie dlaczego. Jaka wartosc mógl przedstawiac? Czy w ogóle byl cos wart? Tinbane osobiscie w to watpil.

W laboratorium policyjnym przy Sunset Avenues w sródmiesciu starego Los Angeles technik padal Tinbane'owi saznista analize na pismie.
- Opowiedz mi wlasnymi slowami - rzekl Tinbane z udreka, zbyt wiele lat bowiem pracowal w policji, by mógl przebrnac przez taki tekst. Zwrócil raport wysokiemu, szczuplemu technikowi.
- Wlasciwie nie jest to zwykla konstrukcja - rozpoczal technik zagladajac do raportu tak, jakby juz zapomnial, co w nim napisal. Mówil tonem tak samo suchym i nudnym jak ton raportu. Najwyrazniej wpadl w rutyne. Równiez on uwazal, ze automat do gry uratowany przez czlekoksztaltne roboty jest bez wartosci, a przynajmniej takie wrazenie odniósl Tinbane. - Moim zdaniem nie przypomina zadnego z tych, które oni dotychczas przywozili na Terre. Prawdopodobnie lepiej sie zorientujesz, jak sam zobaczysz. Proponuje, zebys wrzucil cwiercdolarówke i zagral sobie partyjke. Kasa laboratorium wyda ci monete, która pózniej odzyskamy.
- Mam wlasna - odparl poirytowany Tinbane.
Ruszyl za technikiem przez duze, przeciazone praca laboratorium pelne skomplikowanego - w wielu wypadkach przestarzalego sprzetu i porozbieranych konstrukcji, do stanowiska w glebi pomieszczenia.
Stal tam oczyszczony i naprawiony automat do gry, który uratowaly roboty. Tinbane wrzucil monete; piec metalowych kulek natychmiast wysypalo sie do pojemnika, a po przeciwnej stronie planszy zaplonelo zmieniajace barwe swiatlo.
- Nim zaczniesz, radze ci dobrze przyjrzec sie planszy, tam gdzie kulka bedzie przelatywala - odezwal sie technik, stajac obok Tinbane'a tak, zeby wszystko obserwowac. - Pozioma czesc planszy pod szklem ochronnym jest dosc ciekawa. Cale miniaturowe miasteczko. Sa tam domy, oswietlone ulice, glówne budynki komunalne, napowietrzne tory wyrzutni statków ekspresowych... Niezwykle precyzyjna robota.
Tinbane pochylil sie i patrzyl z uwaga. Technik mial racje; miniaturowe miasteczko wykonano ze zdumiewajaca dokladnoscia.
- Zbadalismy stopien zuzycia ruchomych czesci automatu - poinformowal go technik. - Wyniki prób wskazuja, ze uzywano go dosc intensywnie. Ma spore luzy. Oceniamy, ze po rozegraniu jeszcze niespelna tysiaca partii bedzie musial isc do warsztatu. Ich warsztatu, na Io. To jest tam, gdzie naszym zdaniem buduje sie i konserwuje tego rodzaju sprzet - rzekl i dodal wyjasniajaco: To znaczy urzadzenia do gier hazardowych.
- Na czym polega gra? - spytal Tinbane.
- Mamy tu kompletny wykaz mozliwosci - odparl technik. Innymi slowy stalowa kulka nigdy nie porusza sie tym samym torem. Liczba wszystkich mozliwych kombinacji wynosi... - zaczal kartkowac raport, ale nie mógl znalezc dokladnych danych. - W kazdym razie jest duza. Rzedu milionów. Naszym zdaniem jest to niezwykle zawile. Tak czy inaczej sam zobaczysz, kiedy wypuscisz pierwsza kulke.
Tinbane pociagnal za tloczek. Pierwsza kulka wytoczyla sie z pojemnika do wyrzutni. Tinbane mocniej naciagnal sprezyne i puscil tloczek. Kulka wystrzelila z korytka i odbila sie od bandy, która nadala jej dodatkowa predkosc.

Kulka teraz opadala, toczac sie powoli w strone górnej granicy miasteczka.
- Pierwsza linia obrony, która utrudnia dostep do miasteczka - powiedzial technik zza pleców Tinbane'a - to rzad pagórków kolorem, ksztaltem i faktura przypominajacych krajobraz na Io. Wyraznie zadano sobie wiele trudu, zeby uzyskac taka wiernosc. Prawdopodobnie jest to widok z satelitów krazacych wokól Io. Z latwoscia mozna sobie wyobrazic, ze oglada sie ten ksiezyc z wysokosci ponad pietnastu kilometrów.
Stalowa kulka dotarla do obszaru nierównosci. Jej trajektoria sie zmieniala, az wreszcie kulka zaczela niepewnie krazyc bez okreslonego kierunku.
- Zboczyla - powiedzial Tinbane. Zwrócil uwage, jak swietnie wymodelowano teren, by uniemozliwic kulce ruch na wprost. - Calkiem ominie miasteczko.
Znacznie tracac impet, kulka skrecila do bocznego rowka, którym niemrawo sie potoczyla, i juz wydawalo sie, ze zniknie w dolnym otworze zbiorczym, gdy nagle uderzyla w bande i wrócila do gry.
Na swietlnej tablicy zapalil sie wynik. Punkt dla gracza oznaczajacy jego chwilowe zwyciestwo. I znów kulka toczyla sie po nierównosciach na pozór ta sama droga co poprzednio.
- A teraz - powiedzial technik - kiedy kulka bedzie sie zblizala do bandy, w która przed chwila uderzyla, zwróc uwage na pewna dosc istotna rzecz. Nie patrz na kulke, lecz na bande.
Tinbane przyjrzal sie i zobaczyl, ze spod bandy unosi sie cieniutka struzka szarego dymu. Odwrócil glowe rzucajac technikowi pytajace spojrzenie.
- Teraz patrz na kulke! - wykrzyknal nagle technik.
Kulka znów uderzyla w bande, tuz nad dolnym otworem zbiorczym. Tym razem jednak banda nie zareagowala i nie odrzucila jej z powrotem.
Tinbane mrugal oczami, kiedy znikala w otworze, wypadajac z gry.
- I nic - rzekl po chwili.
- Ten dym, który widziales, wydobywal sie z instalacji bandy. Nastapilo zwarcie, poniewaz kulka odbita z tego miejsca znalazlaby sie w niebezpiecznej pozycji... niebezpiecznej dla miasteczka.
- Innymi slowy - powiedzial Tinbane - cos musialo zauwazyc, w jaki sposób banda wplywa na zachowanie kulki. Uklad ten funkcjonuje tak, by zabezpieczyc miasteczko przed skutkami dzialania kulki.
Juz widzial cos takiego w innych automatach do gry, przywiezionych przez kosmitów: wymyslne obwody, które nieustannie zmienialy plansze tak, ze sprawiala wrazenie zywej, a wszystko po to, by zmniejszyc graczowi szanse na zwyciestwo. W wypadku tej konstrukcji gracz zwyciezal wówczas, gdy piec stalowych kulek znalazlo sie w centralnej czesci planszy - replice wzgórza z Io. Dlatego nalezalo chronic wzgórze. Trzeba bylo wiec wylaczyc bande w tym strategicznym miejscu. Przynajmniej na jakis czas. Do chwili wprowadzenia zdecydowanych zmian w topografii planszy.

- To nic nowego - rzekl technik. - Takie cos ty widziales juz kilkanascie razy, a ja ze sto. Powiedzmy, ze na tym automacie rozegrano juz dziesiec tysiecy partii. Za kazdym razem jego obwody przestrajaly sie w sposób dobrze przemyslany tak, by zneutralizowac kulke. Powiedzmy, ze te zmiany sie kumuluja, a zatem obecnie wynik jakiegokolwiek gracza bedzie stanowil ulamek wyników uzyskanych wczesniej, zanim obwody sie przestroily. Celem tych zmian, jak we wszystkich automatach do gry zbudowanych przez kosmitów, jest sprowadzenie mozliwosci wygranej do zera. Mozesz tylko próbowac trafic w miasteczko, Tinbane. Zmontowalismy powtarzalne urzadzenie do wyrzucania kulek i rozegralismy sto czterdziesci partii. Ani razu zadna z kulek nie zblizyla sie do miasteczka na tyle, by wyrzadzic mu jakakolwiek szkode. Notowalismy uzyskane wyniki. Kazdy z nich byl nieco gorszy od poprzedniego.
Technik usmiechnal sie.
- I co? - spytal Tinbane.
- I nic. Tak jak ci powiedzialem i jak napisalem w raporcie. Technik przerwal na chwile. - Poza jedna rzecza. Popatrz na to.
Pochylil sie i przeciagnal swym chudym palcem po szklanej plycie nad jakas konstrukcja w srodku miniaturowego miasteczka.
- Dokumentacja fotograficzna wykazuje, ze przy kazdej partii ten element staje sie coraz bardziej widoczny. Najwyrazniej buduja go umieszczone pod spodem obwody, które dokonuja tez innych zmian. Ale w tym wypadku... czy to ci czegos nie przypomina?
- Wyglada jak rzymska katapulta - odparl Tinbane. - Ale ustawiona pionowo, a nie poziomo.
- Nam to samo przyszlo do glowy. Dobrze sie przyjrzyj. W porównaniu ze skala miasteczka jest nieproporcjonalnie duza. Wlasciwie ogromna. Najwazniejsze, ze nie jest w skali.
- Wyglada prawie tak, jakby mogla sie w niej zmiescic...
- Nie prawie - rzekl technik. - Zmierzylismy ja. Ma dokladnie takie wymiary, ze idealnie pasowalaby do niej kazda z tych stalowych kulek.
- A potem? - spytal Tinbane, czujac dziwny chlód.
- A potem odrzuci kulke w gracza - spokojnie odparl technik. - Celuje powyzej przedniej krawedzi automatu, w przód i do góry - rzekl i dodal: - Wlasciwie jest juz niemal gotowa.

Badajac automat do gry, nielegalnie sprowadzony przez kosmitów, Tinbane pomyslal, ze najlepsza obrona jest atak. Ale czy ktokolwiek slyszal o tym w takim kontekscie?
Zdal sobie sprawe, ze wynik zerowy nie zadowala obronnych obwodów automatu. Zero nie wystarcza. Musza dazyc do osiagniecia wyniku ponizej zera. Dlaczego? Poniewaz celem, do którego zmierzaja, nie jest wynik zerowy, lecz najlepsza forma obrony. Fantastycznie zaprojektowane.
A moze nie?
- Sadzisz, ze kosmici zrobili to celowo? - spytal wysokiego, szczuplego technika.
- To niewazne. Przynajmniej w tej chwili. Teraz licza sie dwie sprawy: automat zostal sprowadzony na Terre z pogwalceniem jej praw, i to, ze korzystali z niego Terranie. Czy taki byl cel kosmitów, czy nie, automat wkrótce stanie sie naprawde smiercionosna bronia. Obliczylismy, ze nastapi to w ciagu najblizszych dwudziestu partii. Po kazdym wrzuceniu monety budowa katapulty posuwa sie naprzód. Bez wzgledu na to, czy kulka dociera w poblize miasteczka, czy nie. Potrzeba do tego jedynie doplywu energii z wewnetrznej baterii helowej. Budowa katapulty trwa w tej chwili, kiedy tu stoimy. Lepiej wystrzel pozostale cztery kulki, zeby automat sie wylaczyl... albo pozwól nam go rozmontowac... a przynajmniej odlaczyc od obwodów zródla zasilania.
- Kosmici nie maja zbyt wielkiego szacunku dla ludzkiego zycia - zauwazyl Tinbane. Myslal o masakrze dokonanej przez startujacy statek. Kosmici zawsze tak robili. Wobec takiej rzezi zabicie jednego czlowieka wydawalo sie zbedne. Co chcieli przez to osiagnac?
- On dziala wybiórczo - rzekl zamyslony Tinbane. - Eliminuje tylko jednego gracza.
- Wyeliminowalby wszystkich graczy - powiedzial technik. Jednego po drugim.
- Ale któz chcialby grac na takim automacie po pierwszym smiertelnym wypadku? - spytal Tinbane.
- Ludzie tam chodza wiedzac, ze jesli policja zrobi nalot, to zgina, bo kosmici wszystko spala - zauwazyl technik. - Hazard jest nalogiem; pewien typ ludzi uprawia go bez wzgledu na ryzyko, jakie sie z nim wiaze. Nie slyszales o ruskiej ruletce?
Tinbane wypuscil druga stalowa kulke; patrzyl, jak sie odbija i toczy w strone repliki miasteczka. Zdolala pokonac nierównosci terenu i zblizala sie do pierwszego domu. Moze trafie w katapulte, pomyslal z pasja Tinbane, zanim ona trafi we mnie. Opanowalo go dziwne, dotychczas mu nie znane podniecenie, kiedy obserwowal, jak kulka uderza w malenki domek, rozplaszcza go i toczy sie dalej. Choc dla Tinbane'a mala kulka byla wyraznie wieksza od wszystkich domów i budowli w miasteczku.
Wszystkich poza stojaca w jego centrum katapulta. Tinbane goraczkowo obserwowal kulke, kiedy niebezpiecznie sie do niej zblizyla, a potem, odbita od jakiegos budynku, potoczyla sie dalej i zniknela w otworze zbiorczym. Natychmiast wystrzelil trzecia kulke.
- Gra idzie o wysoka stawke, co? - odezwal sie cicho technik. - Twoje zycie i jej istnienie. To musi byc nadzwyczaj frapujace dla osoby o stosownym temperamencie.
- Wydaje mi sie, ze trafie katapulte, nim ona wejdzie do akcji.
- Moze tak, a moze nie.
- Za kazdym razem kulka jest coraz blizej.
- Katapulcie do dzialania potrzebna jest jedna z tych stalowych kulek; to jej nabój, a ty coraz bardziej zwiekszasz prawdopodobienstwo, ze ona ja zdobedzie. Wlasciwie jej pomagasz - powiedzial technik, a po chwili dodal posepnym glosem: - W istocie bez ciebie nie moglaby funkcjonowac; gracz to nie tylko przeciwnik, jest równiez niezbedny. Lepiej to zostaw, Tinbane. Automat cie wykorzystuje.
- Zostawie, kiedy trafie w katapulte - odparl Tinbane.
- No pewnie. Trafisz i zginiesz. - Spojrzal na Tinbane'a mruzac oczy. - Mozliwe, ze kosmici wlasnie po to to zbudowali, zeby zrewanzowac sie nam za naloty. Bardzo prawdopodobne, ze o to im chodzi.
- Masz jeszcze jedna cwiercdolarówke? - spytal Tinbane.

W srodku dziesiatej partii automat do gry zaskakujaco zmienil strategie. Przestal kierowac stalowa kulke w bok tak, aby omijala replike miasteczka.
Obserwujac kulke Tinbane zauwazyl, ze po raz pierwszy toczy sie ona przez srodek makiety. Bezposrednio w kierunku nieproporcjonalnie duzej katapulty.
Najwyrazniej budowa katapulty juz sie zakonczyla.
- Mam wyzszy stopien od ciebie, Tinbane - powiedzial zaniepokojony technik. - Rozkazuje ci przerwac gre.
- Kazdy twój rozkaz dla mnie powinien byc wydany na pismie i zatwierdzony co najmniej przez inspektora - odparl Tinbane, lecz z ociaganiem zaniechal gry. - Móglbym w nia trafic, ale stojac w innym miejscu. Musze sie odsunac na taka odleglosc, zeby strzal mnie nie dosiegna - powiedzial zamyslony. - Wówczas automat mnie nie rozpozna i nie bedzie mógl celowac.
Zauwazyl, ze katapulta juz lekko sie obrócila. Wykryla go za pomoca jakiegos ukladu optycznego. Mógl to byc takze uklad termotropiczny, który wyczul cieplo jego ciala.
W tym ostatnim wypadku obrona bylaby prosta: wystarczylo zawiesic gdzies cewke oporowa. Ale katapulta moglo tez kierowac jakies urzadzenie wykrywajace wszelkie pobliskie fale mózgowe, lecz laboratorium policyjne juz by o tym wiedzialo.
- Czym ona sie kieruje? - spytal.
- Urzadzenie to jeszcze nie istnialo w czasie, gdy badalismy automat - odparl technik. - Niewatpliwie powstalo dopiero niedawno, pod koniec budowy katapulty.
- Mam nadzieje, ze nie zapisuje fal mózgowych - rzekl Tinbane w zadumie.
Pomyslal, ze gdyby tak rzeczywiscie bylo, to urzadzenie bez trudnosci zapamietaloby swojego przeciwnika i wykorzystalo ten fakt w przyszlej grze.
Mysl ta przerazila go bardziej niz bezposrednie zagrozenie, wynikajace z sytuacji.
- Umówmy sie - zaproponowal technik. - Bedziesz kontynuowal gre, dopóki katapulta nie wystrzeli do ciebie po raz pierwszy. Potem sie wycofasz i pozwolisz nam ja rozebrac. Musimy sie dowiedziec, czym ona sie kieruje, bo w przyszlosci mozemy napotkac podobne urzadzenia w bardziej skomplikowanej formie. Zgadzasz sie? Oczywiscie podejmujesz pewne ryzyko, ale przypuszczam, ze pierwszy strzal bedzie oddany na próbe jako podstawa do poprawki przy drugim strzale... do którego nigdy nie dojdzie.
Tinbane zastanawial sie, czy nie powinien swoimi obawami podzielic sie z technikiem.
- Niepokoi mnie jedno - rzekl. - Ona moze mnie w, jakis sposób zapamietac. Do przyszlych celów.
- Jakich przyszlych celów? Przeciez zostanie calkowicie rozebrana. Zaraz po pierwszym strzale.
- Chyba lepiej bedzie, jesli sie zgodze - powiedzial Tinbane niechetnie.
Pomyslal, ze moze juz posunal sie za daleko i ze technik pewnie mial racje, kiedy kazal przerwac gre.

Nastepna kulka minela katapulte zaledwie o milimetry. Ale nie to zdenerwowalo Tinbane'a, lecz szybka, prawie niezauwazalna próba przechwycenia jej przez katapulte ruchem tak blyskawicznym, ze latwo mozna go bylo przeoczyc.
- Ona pragnie tej kulki - stwierdzil technik. - Pragnie ciebie.
On tez to zauwazyl.
Tinbane z wahaniem dotknal tloczka, który wyrzuci nastepna prawdopodobnie ostatnia - stalowa kulke.
- Daj spokój - powiedzial zdenerwowany technik. - Zapomnij o naszej umowie i przerwij gre. Rozbierzemy automat tak jak jest.
- Ale musimy sie dowiedziec, czym sie kieruje - odparl Tinbane i pociagnal za tloczek.
Stalowa kulka, która nagle wydala sie Tinbane'owi ogromna, twarda i ciezka, bez wahania potoczyla sie w strone wyczekujacej katapulty, nie napotykajac po drodze zadnych przeszkód, wspólpracowal z nia bowiem element ksztaltowania planszy. Kulka znalazla sie na wyrzutni katapulty tak nieoczekiwanie, ze Tinbane nawet nie pojal, co sie stalo. Gapil sie na nia, tkwiac bez ruchu.
- Uciekaj! - krzyknal technik i blyskawicznie skoczyl, wlasnym cialem odrzucajac Tinbane'a od automatu.
Z trzaskiem rozbitego szkla stalowa kulka przeleciala obok prawej skroni Tinbane'a, uderzyla w sciane laboratorium i wpadla pod stól. Tinbane z wahaniem wyprostowal sie i zrobil krok w strone automatu.
- Nie wypuszczaj nastepnej kulki - powiedzial technik ostrzegawczym tonem.
- Nie musze - odparl Tinbane, odwrócil sie i czmychnal.
Automat zrobil to sam.

Tinbane siedzial w pokoju szefa laboratorium, Teda Donovana, palac papierosa. Drzwi do laboratorium zamknieto, uprzedzajac wszystkich techników o grozacym niebezpieczenstwie. Za zamknietymi drzwiami laboratorium panowala cisza. Tinbane pomyslal, ze automat czeka, gotów do dzialania.
Zastanawial sie, czy czeka on na kogokolwiek, jakiegos czlowieka, Terranina, który znajdzie sie w jego zasiegu, czy tylko na niego... Tinbane'a.
Mysl ta przerazala go bardziej niz wówczas, gdy przyszla mu do glowy po raz pierwszy; nawet siedzac tutaj czul, ze kuli sie ze strachu. Automat zbudowany na innej planecie, wyslany na Terre bez zadnych instrukcji, po prostu zdolny do wybierania róznych mozliwosci obrony, w koncu sam odkrywa klucz. Przez przypadkowa selekcje na chybil trafil podczas setek, a nawet tysiecy rozgrywek z kolejnymi osobami, z róznymi graczami, wpada wreszcie na wlasciwe rozwiazanie i sam zaczyna siebie zmieniac, a osoba, która rozgrywa ostatnia partie, równiez wybrana przypadkowo, staje sie z nim zwiazana smiertelnym kontraktem. W tym wypadku osoba ta jest on, Tinbane. Niestety.
- Zródlo zasilania rozladujemy na odleglosc - powiedzial Ted Donovan. - To nie powinno byc trudne. A ty idz do domu i zapomnij o wszystkim. Zawiadomimy cie, kiedy rozmontujemy obwód naprowadzajacy, o ile oczywiscie nie przeciagnie sie to do póznej nocy, bo w takim wypadku...
- Zawiadomcie mnie bez wzgledu na pore, bardzo prosze przerwal mu Tinbane.
Nie musial wyjasniac dlaczego; szef laboratorium go rozumial.
- Konstrukcja ta jest najwyrazniej wymierzona przeciwko policjantom, którzy robia naloty na kasyna. W jaki sposób kosmitom udalo sie naprowadzic na nia nasze roboty, tego oczywiscie nie wiemy... na razie. Moze znajdziemy równiez ten obwód. - Wzial do reki istniejacy juz raport i popatrzyl nan z niechecia. - Okazuje sie, ze jest zbyt powierzchowny, bo traktuje automat jak jeszcze jedno zwykle urzadzenie do gry hazardowej, wykonane przez kosmitów, a przeciez jest to maszyna piekielna.
Zdegustowany cisnal raport w kat.
- Jezeli oni rzeczywiscie mieli taki zamiar, to im sie udalo. Calkowicie mnie wrobili - powiedzial Tinbane.
Byla to prawda, przynajmniej jesli idzie o usidlenie go, o wciagniecie do gry i wspólpracy.
- Jestes urodzonym graczem, masz zylke hazardzisty, choc nie zdawales sobie z tego sprawy. Mozliwe, ze w przeciwnym wypadku automat by tak nie zareagowal - rzekl Donovan i dodal: To jednak interesujace. Automat do gry, który broni sie atakiem i ma juz dosc tego, ze tocza sie po nim stalowe kulki. Mam nadzieje, ze oni nie buduja strzelnic do rzutków. Wystarczy taki automat.
- Jak we snie - mruknal Tinbane.
- Slucham?
- Wydaje sie to nierealne - rzekl Tinbane, choc wiedzial, ze jest inaczej. Wstal. - Zrobie tak, jak mówisz, i pójde do domu. Macie mój numer wideofonu.
Byl wyczerpany i przerazony.
- Okropnie wygladasz - stwierdzil Donovan, przypatrujac mu sie badawczo. - Ten automat nie powinien az tak na ciebie dzialac. Przeciez to stosunkowo nieszkodliwa maszyna, no nie? Powinienes ja zaatakowac, porzadnie puscic w ruch. Pozostawiona sobie...
- Wlasnie ja zostawiam - rzekl Tinbane. - Ale ona czeka. Chce, zebym wrócil.
Czul, ze go oczekuje, ze spodziewa sie jego powrotu. Ta maszyna potrafi sie uczyc, a on ja nauczyl... nauczyl ja siebie.
Nauczyl ja tego, ze na planecie zwanej Terra istnieje niejaki Joseph Tinbane.

Kiedy otwieral drzwi swojego mieszkania, wideofon juz dzwonil. Olowiana reka podniósl sluchawke.
- Halo?
- Tinbane? - To byl glos Donovana. - Kieruje sie falami mózgowymi, no i dobrze. Znalezlismy zapis twoich fal i naturalnie go zniszczylismy. Ale... - Donovan zawahal sie. - Ustalilismy, ze automat jeszcze cos zbudowal od czasu wstepnej analizy.
- Nadajnik - powiedzial Tinbane chrapliwie.
- Zgadza sie. Zasieg prawie kilometr, a przy nadawaniu kierunkowym ponad trzy. Automat byl nastawiony na nadawanie kierunkowe, musimy wiec przyjac, ze ma zasieg trzech kilometrów. Oczywiscie w ogóle nie mamy pojecia, jak jest zbudowany i czy wysyla sygnaly. Prawdopodobnie tak. Do jakiegos biura albo jednego z poduszkowców, których oni uzywaja. W kazdym razie juz wiesz. Jest to wiec zdecydowanie bron odwetowa; twoje przeczucie, niestety, cie nie mylilo. Kiedy nasi uczeni eksperci obejrzeli to sobie, doszli do wniosku, ze automat, jak by to powiedziec, czekal na ciebie. Widzial, ze przyszedles. Pewnie glówna funkcja tego urzadzenia nigdy nie byla gra; luzy, które zauwazylismy; wykonano prawdopodobnie umyslnie, bo raczej nie sa wynikiem zuzycia. I to byloby wszystko.
- Co wedlug ciebie mam robic? - spytal Tinbane.
- Co robic? - Donovan zawahal sie. - Nic. Siedz w domu i nie przychodz do roboty, ani na chwile.
A wiec, jesli kosmici mnie znajda, pomyslal Tinbane, to w komendzie nikomu nic sie nie stanie. Dla was to korzystny uklad, ale nie dla mnie.
- Chyba jednak stad pójde - rzekl na glos - oczywiscie, jesli nie masz nic przeciwko temu. Urzadzenie to moze miec ograniczona przestrzen dzialania, obejmujaca wylacznie komende Policji Specjalnej albo tylko jeden rejon miasta.
Sympatia Tinbane'a, Nancy Hackett, mieszkala w La Jolli. Mógl isc do niej.
- Rób, jak uwazasz.
- W kazdym razie nie mozecie mi pomóc.
- Wiesz co? - rzekl Donovan. - Wyasygnujemy jakas rozsadna sumke, ile sie da, która pozwoli ci funkcjonowac, dopóki nie wytropimy tego cholernego nadajnika i nie ustalimy, dokad wysyla sygnaly. Teraz o najwiekszy ból glowy przyprawia nas to, ze o tej sprawie zaczyna byc glosno w calej komendzie. Bedziemy mieli trudnosci z kompletowaniem grup do przeciwdzialania operacjom hazardowym kosmitów... a im wlasnie o to chodzi. Mozemy zrobic jeszcze jedno. Zlecic laboratorium wykonanie ekranu, który tak zmieni twoje fale mózgowe, ze stana sie nierozpoznawalne. Ale musialbys za to zaplacic z wlasnej kieszeni. Moze uda sie zalatwic, zeby potracano naleznosc z twojej pensji, a splaty rozlozyc na kilka miesiecy. Jezeli to cie interesuje. Gdybys chcial wiedziec, co ja o tym mysle, to szczerze mówiac, radze ci tak zrobic.
- Dobrze - odparl Tinbane. Czul sie otepialy, pozbawiony zycia, zmeczony i zrezygnowany. Wszystko naraz. Intuicja podpowiadala mu, ze jego reakcje sa logiczne. - Co jeszcze mi radzisz? - spytal.
- Nie rozstawaj sie z bronia. Nawet w czasie snu.
- Jakiego snu? Uwazasz, ze teraz móglbym zasnac? Moze mi sie uda, kiedy ten automat zostanie calkowicie zniszczony. Uswiadomil sobie, ze to i tak niczego nie zmieni. Juz nie. Nie po tym, jak wzór jego fal mózgowych przekazano czemus nieznanemu. Tylko Bóg wie, co to jest. Kosmici przywoza tu ze soba tyle róznych skomplikowanych rzeczy.
Odwiesil sluchawke, poszedl do kuchni, wyjal pól butelki starego burbona i przygotowal sobie koktajl.
Co za historia, powiedzial do siebie, zeby czlowieka scigal automat do gry z innej planety. Omal nie wybuchnal smiechem.
Co tu zrobic, zastanawial sie, zeby zlapac automat do gry? Automat, który cie zna i chce cie zalatwic. A dokladniej, zeby zlapac nieznanego kolege aparatu...
Cos zastukalo w okno kuchni.
Tinbane siegnal do kieszeni i wyjal sluzbowy pistolet laserowy. Skradajac sie przy scianie, podszedl do okna i wyjrzal. Zupelna ciemnosc. Niczego nie mógl zobaczyc. Latarka? Zostawil ja w schowku autolotu zaparkowanego na dachu budynku. Trzeba po nia isc.
W chwile pózniej z latarka w reku zbiegl po schodach i wrócil do kuchni.
W swietle latarki ukazal sie jakis ksztalt przywarty do zewnetrznej powierzchni okna, aparat przypominajacy owada z wystajacymi dlugimi nibynózkami. To on tak stukal czulkami w szybe, najwyrazniej rozpoznajac teren w ten swój slepy mechaniczny sposób.
Musial zejsc po scianie budynku; Tinbane dostrzegl przyssawki, którymi sie przytrzymywal.
W tym momencie ciekawosc Tinbane'a przezwyciezyla strach. Ostroznie otworzyl okno - nie ma sensu placic administracji za zbita szybe - i uwaznie wycelowal z laserowego pistoletu. Aparat sie nie poruszyl; wyraznie byl zdezorientowany. Tinbane domyslil sie, ze on reaguje stosunkowo powoli, znacznie wolniej od podobnych do niego owadów. O ile, oczywiscie, nie jest nastawiony na detonacje, a wobec tego nie ma co dumac.
Tinbane strzelil cienkim promieniem w spód aparatu.
Trafiony aparat zaczal odrywac sie od sciany, puszczaly jego liczne ssawki. Kiedy calkiem opadl, Tinbane chwycil go, szybko wciagnal do pokoju i rzucil na podloge, caly czas mierzac don z pistoletu. Aparat jednak na dobre przestal funkcjonowac, w ogóle sie nie poruszal.
Tinbane przeniósl go na kuchenny stolik, z szuflady z narzedziami obok zlewu wyjal srubokret, usiadl i zabral sie do badania zdobyczy. Czul, ze teraz nie musi sie spieszyc; napiecie opadlo, przynajmniej chwilowo.
Dopiero po czterdziestu minutach udalo mu sie otworzyc aparat skrecony srubami, do których nie pasowal normalny srubokret. W koncu uzyl zwyklego kuchennego noza. Wreszcie otwarty aparat lezal przed Tinbane'em na stole. Obudowa skladala sie z dwóch czesci:
jedna byla pusta, druga zas pelna stloczonych czesci. Bomba? Zaczal w nich dlubac z przesadna ostroznoscia, kolejno je sprawdzajac.
Nie bomba - przynajmniej nie taka, jakie znal. A wiec narzedzie mordu? Nie zauwazyl zadnych ostrzy, trucizn czy drobnoustrojów, zadnych rurek, które moglyby zawierac smiercionosny ladunek, materialy wybuchowe czy cos w tym rodzaju. Wobec tego, na milosc boska, do czego to sluzy? Tinbane rozpoznal silnik, który pozwalal aparatowi poruszac sie po scianie budynku, a potem fotoelektryczna glowice, zapewniajaca mu orientacje. I nic wiecej. Absolutnie nic.
Z uzytkowego punktu widzenia aparat nie przedstawial zadnej wartosci.
Czyzby? Tinbane spojrzal na zegarek. Przesiedzial nad tym juz cala godzine, nie zwracajac uwagi na nic innego, a kto wie, moze to inne bylo wazniejsze?

Nerwowo zsunal sie z krzesla, stanal na zesztywnialych nogach, wzial laserowy pistolet i zaczal krazyc po mieszkaniu nasluchujac, próbujac wykryc nawet najdrobniejsze zmiany, cos, co odbiegaloby od normalnosci.
Zdal sobie sprawe, ze aparat pozwolil im zyskac na czasie. Pelna godzine! Na to, o co rzeczywiscie im chodzilo.
Tinbane pomyslal, ze najwyzszy czas opuscic mieszkanie. Pojechac do La Jolli, wyniesc sie stad, u licha, dopóki to wszystko sie nie skonczy.
Zadzwonil wideofon.
Kiedy go wlaczyl, na ekranie ukazala sie szara twarz Teda Donovana.
- Wyslalismy policyjny autolot do obserwowania bloku, w którym mieszkasz - powiedzial Donovan. - Zauwazyl cos, wiec pomyslalem sobie, ze pewnie chcialbys o tym wiedziec.
- Jasne - odparl Tinbane glosem pelnym napiecia.
- Jakis pojazd na krótko wyladowal na dachu twojego bloku. Nie byl to normalny autolot, lecz cos wiekszego. Nie moglismy rozpoznac co. Potem wystartowal z wielka szybkoscia, ale mysle, ze to oni.
- Czy cos zostawil? - spytal Tinbane.
- Obawiam sie, ze tak.
- Czy mozecie cos z tym zrobic? - wykrztusil Tinbane przez zacisniete usta. - Bylbym bardzo wdzieczny.
- A co proponujesz? Nie wiemy, co to jest, i chyba ty tez nie wiesz. Jestesmy gotowi na kazde rozwiazanie, ale uwazam, ze musimy zaczekac, dopóki sie nie zorientujesz, czym jest ten... nieprzyjacielski obiekt.
Cos grzmotnelo w drzwi w przedpokoju.
- Poczekaj, nie rozlaczaj sie - rzekl Tinbane. - Chyba juz sie zaczelo.
Czul, ze wpada w panike, ze opanowuje go niepohamowany dzieciecy strach. Trzymajac laserowy pistolet w niepewnej zdretwialej dloni, powoli, krok za krokiem, podszedl do drzwi wejsciowych. Zatrzymal sie. Potem otworzyl zamki i uchylil drzwi. Troszeczke. Najmniej, jak sie dalo.
Pch...