Aktualizacja Biosu.pdf

BIOS bezboleśnie

Krzysztof Daszkiewicz

Aktualizacja BIOS-u wiąże się z pewnym ryzykiem. Jednak w określonych sytuacjach staje

się konieczna. Pokażemy Ci krok po kroku, jak wgrać najnowszą wersję BIOS-u.

BIOS czyli Basic Input Output System, jest fundamentalnym elementem każdego peceta -

niezależnie od tego, jaki system operacyjny jest zainstalowany na dysku i jakie podzespoły

sprzętowe tkwią wewnątrz obudowy. Starzeje się wraz z komputerem. Możesz wymienić

kartę graficzną lub wstawić np. nowy procesor. Ale co zrobić z leciwym BIOS-em?

Tymczasem podłączyłeś nowy dysk. 80 GB dodatkowej powierzchni ma zlikwidować

problem z ciągłym przepełnianiem się stosunkowo skromnego poprzednika. Jednak radość i

dumę z nowego zakupu przyćmiła nagle przykra niespodzianka. Komputer wykrywa jedynie

32 GB. To znak, że najwyższy czas na zaktualizowanie BIOS-u. Nie każdy odważy się od

razu majstrować w fundamentalnych strukturach systemu. Jednak zachowując pewną

ostrożność i dysponując poniższymi wskazówkami, można szybko i bezpiecznie dokonać

aktualizacji BIOS-u.

1. Nowy BIOS - kiedy i po co?

Aktualizacja BIOS-u nie jest pozbawiona ryzyka. Podczas wykonywania tej czynności

odbywa się wymiana podstawowej platformy systemowej, która jest konieczna do wczytania

właściwego systemu operacyjnego. Jeśli operacja zakończy się fiaskiem, komputerowi

zabraknie informacji o konfiguracji poszczególnych podzespołów sprzętowych. Wówczas

będziesz musiał się nagimnastykować, zanim uda Ci się uruchomić system operacyjny (patrz

porada 11). Zatem, gdy system działa bez zarzutu, nie powinieneś podejmować ryzyka.

Niemniej jednak w niektórych sytuacjach nie obejdziesz się bez aktualizacji. Jest konieczna

np. wtedy, gdy pecet nie rozpoznaje nowego modułu pamięciowego lub odwołuje się do niego

za wolno. Zaktualizowany BIOS jest wymagany również wtedy, gdy płyta główna nie daje

sobie rady z nowiutkim procesorem lub gdy wystąpi problem z ustaleniem właściwej

pojemności twardego dysku (tak się dzieje w przypadku dysków, których pojemność

przekracza 32 lub 137 GB).

2. Jak igła w stogu siana

Chcąc zaktualizować BIOS, musisz zdobyć plik aktualizacyjny stosownie do modelu płyty

głównej. Z reguły plików tych należy szukać u jej producenta. Praktycznie wszyscy

producenci udostępniają odpowiednie pliki w swoich witrynach internetowych (patrz tabela

"Producenci płyt głównych"). Natomiast producenci BIOS-ów (np. AMI, Award i Phoenix)

tworzą tylko podstawową strukturę BIOS-u modyfikowaną przez producentów płyt głównych

na potrzeby poszczególnych modeli.

3. Konieczne informacje

Do zdobycia pliku aktualizacyjnego potrzebne są takie informacje, jak nazwa producenta

płyty głównej, dokładny model płyty i wersja BIOS-u. Powinieneś to ustalić, korzystając z

instrukcji płyty. Informacje o modelu są zazwyczaj nadrukowane bezpośrednio na płycie lub

na naklejce jednego ze slotów karty rozszerzającej. Zwróć uwagę na numer rewizji. Ten sam

model o odmiennym numerze rewizji wymaga innego pliku aktualizacyjnego. Po ustaleniu

modelu płyty możesz poszukać jej producenta za pomocą wyszukiwarki internetowej (np.

www.google.com ).

Istotne wskazówki, pomocne w odnalezieniu wymaganych informacji, kryje również ekran

powitalny pojawiający się tuż po włączeniu komputera. Naciśnij klawisz [Pause], aby móc w

spokoju zapoznać się z treścią ekranu. Pod danymi producenta BIOS-u znajduje się zazwyczaj

wiersz zawierający model płyty, wersję BIOS-u i jego datę. Oto przykładowa postać

fragmentu ekranu powitalnego:

Software, Inc. W6163MJ V3.8 052900

W tym przypadku masz do czynienia z płytą 6163 wyposażoną w BIOS Award. Wskazują na

to dwa pierwsze wiersze, a także litera W w trzecim. Litera A oznaczałaby BIOS AMI, litera

P zaś - BIOS Phoenix. Kolejny wpis informuje, że jest to BIOS w wersji 3.8. Sześć ostatnich

cyfr podaje datę emisji w formacie amerykańskim (miesiąc, dzień, rok). W naszym

przykładzie jest to BIOS z 29 maja 2000 roku. Jeżeli nie znajdziesz podobnych informacji w

górze ekranu, szukaj ich przy dolnej krawędzi. Oto przykład:

Press DEL to enter SETUP, ESC to skip memory test 05/29/2000 - i440BX - W977 -

2A69KM4KC — 00

W tym przypadku decydujący jest pierwszy rząd znaków (data BIOS-u), a także przedostatni,

który informuje o typie chipsetu (znaki 1-5) i identyfikatorze producenta płyty (znaki 6-7).

Aby odszyfrować, co oznaczają poszczególne identyfikatory, odwiedź witrynę

www.wimsbios.com . W naszym przykładzie producentem okazała się firma MSI

(identyfikator: M4). Niektórzy producenci (np. Asus) nie podają całego bloku cyfr, lecz tylko

model płyty głównej. Jeśli Twoja płyta dysponuje BIOS-em AMI, zobaczysz podobną

sekwencję liczb. Zwróć uwagę na trzeci rząd. Producenta możesz ustalić za pomocą witryny

www.wimsbios.com.

Jeśli nadal nie udało Ci się zdobyć poszukiwanych informacji, przywołaj Edytor Rejestru. W

Windows 98/Me zajrzyj do klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\

Enum\Root\*PNP0C01\0000". Wartość ciągu "BIOSDate" zdradza datę BIOS-u,

"BIOSName" nazwę producenta (np. Award), a "BIOSVersion" - bieżącą wersję BIOS-u.

Windows 2000 i XP oferuje tylko wartość "SystemBiosDate", która podaje datę BIOS-u.

Znajduje się w obrębie klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\Hardware\Description\System".

Zamiast przeglądać Rejestr, możesz skorzystać z programów diagnostycznych, np. Sandra

Standard 2002 (dostępny pod adresem www.sisoftware.demon.co.uk/ sandra, rozmiar pliku:

1,9 MB, bezpłatny do użytku prywatnego).

4. Nieodzowne pliki

Znając model płyty i numer wersji BIOS-u, otwórz internetową witrynę producenta płyty

głównej (patrz ramka) i przejdź do sekcji Downloads, Support lub podobnej. Znajdziesz w

niej aktualizacje BIOS-ów. Zazwyczaj są uporządkowane według modelu płyty głównej,

rzadziej według gniazda procesora i chipsetu (dane te znajdziesz w instrukcji płyty).

Gdy znajdziesz właściwy BIOS, porównaj raz jeszcze wszystkie napisy. Czy model płyty

głównej podany w witrynie zgadza się co do joty z tym, który masz? Czy aktualizacja

oferowana w Internecie jest nowsza od BIOS-u zainstalowanego na płycie? Jeśli tak, pobierz

plik aktualizacyjny - najczęściej jest w postaci zbioru ZIP lub EXE. Potem rozpakuj go do

nowego katalogu na dysku.

Powinieneś znaleźć w nim co najmniej jeden plik z rozszerzeniem BIN (dotyczy BIOS-u

Award), ROM (dotyczy BIOS-u AMI i Phoenix) lub składającym się z liter i cyfr (np. 3A0).

Rozmiar tego pliku nie powinien być mniejszy niż 200 KB ani większy niż 256 KB.

Następnie przeczytaj plik ReadMe. Zawiera krótki opis zmian i ulepszeń w porównaniu do

poprzednich wersji BIOS-u.

Plik ten znajdziesz w pobranym archiwum lub w witrynie, która udostępnia go do pobrania.

Potrzebujesz jeszcze programu, który zapisze nowy BIOS w pamięci Flash-ROM. Narzędzie

to (np. plik AWDFLASH.EXE lub AMIFL.EXE) znajduje się w pobranym archiwum, na CD-

ROM-ie dołączonym do płyty głównej lub w witrynie jej producenta. W ostatnim z

wymienionych przypadków sprawdź, który program jest przeznaczony do Twojej płyty

głównej.

5. Bezpieczeństwo górą

Aby zabezpieczyć się na wszelki wypadek, zastosuj odpowiednie środki przed rozpoczęciem

aktualizacji BIOS-u. Skopiuj najbardziej istotne pliki na inny nośnik. Wprawdzie nieudana

aktualizacja nie pociąga za sobą utraty danych na dysku, jednak może unieruchomić cały

komputer aż do momentu przywrócenia stanu wyjściowego. Dysponując kopią plików,

będziesz mógł korzystać z nich i pracować nad dokumentami na innym komputerze.

Oprócz tego zanotuj bieżące ustawienia BIOS-u, aby móc szybko odtworzyć właściwą

konfigurację komputera po dokonaniu aktualizacji. Potem przywołaj konfigurację domyślną,

wskazując polecenie Load Setup Defaults (może się różnić zależnie od wersji BIOS-u).

Podczas aktualizowania BIOS-u komputer nie może być przetaktowany, a pamięć pracować

na podwyższonych obrotach (krótsze czasy oczekiwania). Na koniec przestaw kolejność

sprawdzania napędów, aby po włączeniu pecet próbował wczytać system z dyskietki.

Niektóre płyty główne są wyposażone w zabezpieczenie BIOS-u przed nieumyślnym

skasowaniem. Jeśli znajdziesz w BIOS-ie pole Flash BIOS Protection, Firmware Write

Protect, BIOS Guardian, BIOS-ROM Flash-Protect lub podobne, ustaw w nim opcję

Disabled. W niektórych modelach trzeba przestawić zworkę. Sprawdź w instrukcji obsługi

płyty, która zworka odpowiada za zabezpieczenie BIOS-u.

6. Klasycznie - z dyskietką

Zanim przystąpisz do czynności aktualizacyjnych, zapoznaj się koniecznie ze wskazówkami

zawartymi w pliku Readme lub w internetowej witrynie producenta płyty głównej.

Przedstawiona instrukcja opisuje sposób aktualizowania stosowany przez większość

producentów. Jednak istnieją wyjątki. Przykładowo w przypadku płyt głównych Shuttle

dwukrotne kliknięcie pobranego pliku EXE powoduje natychmiastowe zapisanie nowej wersji

w układzie Flash-ROM, podczas gdy u większości innych producentów inicjuje rozpakowanie

archiwum z aktualizacją.

Chcąc dokonać aktualizacji z poziomuDOS-u, musisz zaopatrzyć się w dosową dyskietkę

startową. Możesz utworzyć ją w DOS-ie, wprowadzając polecenie format a: /s. Natomiast w

środowisku Windows kliknij prawym przyciskiem ikonę stacji dyskietek, wskaż polecenie

Formatuj, a potem zaznacz opcję Pełne w rubryce Typ formatowania i pole wyboru Kopiuj

pliki systemowe w rubryce Inne opcje.

W nowszych wersjach Windows czynność ta wymaga nieco więcej wysiłku, ponieważ

Microsoft dołożył wszelkich starań, by uniemożliwić dostęp do DOS-u.W Windows Me

musisz utworzyć dyskietkę startową ze wszystkimi plikami systemowymi. Stosowną funkcję

znajdziesz w module Dodaj/Usuń programy w Panelu sterowania. W Windows 2000 trzeba

skorzystać z płyty instalacyjnej.

W katalogu \VALUEADD\ 3RDPARTY\CA_ANTIV\ znajduje się plik wsadowy

MAKEDISK.BAT. Z założenia jest przeznaczony do uruchamiania określonego programu

antywirusowego, jednak może posłużyć do sporządzenia dyskietki startowej. W Windows XP

wystarczy przywołać menu podręczne stacji dyskietek, wskazać polecenie Formatuj i

zaznaczyć pole wyboru Utwórz dysk startowy systemu MS-DOS.

Oprócz pliku z aktualizacją i pliku do zapisu pamięci Flash-ROM dyskietka powinna

zawierać wyłącznie zbiory COMMAND.COM, IO.SYS, MSDOS.SYS. Usuń pozostałe pliki.

Przedtem musisz włączyć wyświetlanie plików ukrytych i systemowych. W Windows 98/Me

otwórz okno Eksploratora, przywołaj menu Widok | Opcje folderów, wskaż kartę Widok i

zaznacz opcję Pokazuj wszystkie pliki.

W Windows 2000 i XP przejdź do modułu Opcje folderów w Panelu sterowania, po czym

wskaż kartę Widok. Zaznacz opcję Pokaż ukryte pliki i foldery na liście Ustawienia

zaawansowane. Ponadto nie może być zaznaczone pole wyboru Ukryj chronione pliki

systemu operacyjnego.

7. BIOS z DOS-u

Skopiuj na dyskietkę rozpakowany plik z aktualizacją i program do zapisu pamięci Flash-

ROM. Przy okazji zanotuj nazwę pliku aktualizacyjnego. Jeśli przykładasz dużą wagę do

bezpieczeństwa, przeskanuj dyskietkę i zasoby dyskowe za pomocą programu

antywirusowego, np. dosowego F-Prot (dostępny pod adresem www.complex.is , bezpłatny do

użytku prywatnego). Następnie włóż sprawdzoną dyskietkę do napędu i zrestartuj system.

Komputer wczyta DOS i wyświetli wiersz poleceń, pytając o bieżącą datę i godzinę

(potwierdź klawiszem [Enter]).

Przywołaj program do zapisu pamięci Flash-ROM, wpisując jego nazwę w wierszu poleceń

(np. awdflash w przypadku BIOS-u Award) i naciskając [Enter]. Narzędzie wyświetli

identyfikator i datę BIOS-u, a także nazwę układu, który go przechowuje. W pole File Name

to Program wpisz pełną nazwę pliku zawierającego dane aktualizacyjne (np. 1005M.BIN).

Program zapyta, czy zachować na dyskietce kopię dotychczasowej wersji BIOS-u. Potwierdź

klawiszem [Y]. W wierszu Save current BIOS as wpisz dowolną nazwę kopii, np.

OLDBIOS.BIN. Potem zainicjuj aktualizację, naciskając klawisz [Y]. Podczas zapisu w

pamięci Flash-ROM program będzie wskazywać stopień zaawansowania. Białe pola

oznaczają pomyślne zapisanie sektora, czerwone zaś - błędy podczas zapisu (patrz porada 11).

Zielone pola symbolizują sektory niewymagające zapisywania. Jeśli na wskaźniku będą

figurowały tylko białe i zielone pola, możesz być spokojny, że operacja została uwieńczona

sukcesem. Poczekaj około minuty, zanim program zakończy aktualizację. Następnie wyjmij

dyskietkę z napędu i wyłącz komputer. Podczas ponownego uruchamiania systemu przejdź od

razu do ustawień BIOS-u i wczytaj ustawienia domyślne (polecenie Load Setup Defaults lub

podobne). Na ekranie powitalnym wczytywania systemu powinien pojawić się numer

aktualnej wersji BIOS-u i/albo jego data.

Alternatywnie można przeprowadzić automatyczną aktualizację BIOS-u Award. Jest to

możliwe dzięki parametrom /py i /sy. Gdy wpiszesz polecenie

awdflash 1005m.bin oldbios.bin /py /sy

program zarchiwizuje bieżącą wersję BIOS-u w pliku OLDBIOS.BIN i zapisze nową wersję z

pliku 1005M.BIN w układzie pamięciowym Flash-ROM. Uważaj, bo zrobi to, nie prosząc Cię

o potwierdzenie.

Nieco łatwiej jest posiadaczom płyt głównych z BIOS-em AMI. Narzędzie do zapisu w

układzie CMOS oferuje interfejs graficzny. Wskaż opcję File i wpisz w pole BIOS Filename

for loading nazwę pliku zawierającego nową wersję BIOS-u.

Korzystając z opcji BIOS Filename for saving, utwórz kopię bieżącej wersji BIOS-u w

dowolnym pliku. Potem zainicjuj aktualizację, wskazując opcję Go ahead.

Jeśli po dokonaniu aktualizacji będą zgłaszane błędy typu CMOS Checksum Error, komputer

zacznie odmawiać wczytania systemu lub pracować niestabilnie, powinieneś usunąć

zawartość układu CMOS. Jest to układ pamięciowy zasilany z baterii, który gromadzi

ustawienia BIOS-u. Być może, nowy BIOS zapisuje określone ustawienia w innym rejestrze

CMOS niż stary.

Sposób kasowania pamięci CMOS jest opisany w instrukcji obsługi płyty. W większości

przypadków trzeba wyciągnąć wtyczkę z gniazda zasilania i na chwilę przełożyć określoną

zworkę. Nowy BIOS zacznie gromadzić swoje ustawienia w opróżnionej pamięci CMOS bez

konfliktów z dotychczasową wersją

8. Ułatwienia

Wielu producentów płyt głównych dąży do uproszczenia aktualizacji. Przykładowo niektórzy

z nich wyposażają archiwum aktualizacyjne w specjalny plik wsadowy (np.

AUTOEXEC.BAT w przypadku MSI, UPDATE.BAT w przypadku Elito-Epox). Skopiuj go

na dyskietkę startową, a aktualizacja zostanie przeprowadzona bez Twojego udziału. Plik

wsadowy przywoła narzędzie aktualizujące wraz ze stosownymi parametrami. Istotne jest

jednak, aby plik z nową wersją BIOS-u i program aktualizujący znajdowały się na dyskietce

obok zbioru wsadowego. Z kolei Fujitsu-Siemens i Intel udostępniają do pobrania plik,

którego dwukrotne kliknięcie spowoduje rozpakowanie na dyskietkę wszystkich plików

koniecznych do przeprowadzenia aktualizacji.

9. BIOS z Windows

Coraz więcej producentów oferuje narzędzia służące do aktualizowania BIOS-u z poziomu

środowiska Windows lub przez Internet (patrz punkt 10). W ten sposób podążają w kierunku,

który dyktuje Microsoft - DOS musi bezpowrotnie zniknąć ze świata pecetów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: