Kierunki rozwoju mikroekonomii.doc

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Kierunki rozwoju mikroekonomii

Mikroekonomia zajmuje się badaniem pojedynczych podmiotów na poszczególnych rynkach. Zasadami ich zachowań i współzależności. Analizuje także zależności pomiędzy podażą a popytem.

Jej rozwój obserwujemy wszerz, wzwyż i wgłąb.

Rozwój wzwyż polega na braniu pod uwagę podczas analizy podmiotów coraz to nowych czynników wpływających na dany podmiot np. efekt produkcji to początkowo kapitał i praca ale dodać do tego można jeszcze energię, surowce itp.

Rozwój wgłąb oznacza wejście do rdzenia mikroekonomii i dodanie do niego zmieniających się założeń np. zmiana absolutnie racjonalnego zachowania podmiotu na zachowanie nie do końca absolutnie racjonalne.

Rozwój wszerz oznacza natomiast włączenie do rdzenia mikroekonomii dodatkowych problemów i zagadnień nie dotyczących jej dotychczas, którymi zajmowały się inne dziedziny nauki, np. problemy demograficzne rozpatrywane pod względem ekonomicznym ( niż demograficzny może być powodowany sytuacją ekonomiczną rodzin )

Teoria konsumenta

Teoria konsumenta mówi o zachowaniu się gospodarstw domowych na rynku dóbr i usług. Początkowo teorię tego zachowania określił Say, który stwierdził dane dobro jest warte tyle ile praca włożona w to dobro. Nie jest to jednak prawdą gdyż wtedy wszystkie zyski ze sprzedaży tego dobra trafiałyby do rzemieślnika wykonującego owe dobro a przecież tak nie jest. Stworzono więc teorię użyteczności, która mówiła o tym, iż dane dobro warte jest tyle ile jego użyteczność. Nastąpił jednak problem w określeniu tej użyteczności dobra.

Powstały więc dwie teorie próbujące określić użyteczność dóbr:

-          pierwsza zakładała iż jest ona mierzalna teoria kardynalna

-         druga, że nie jest mierzalna ale jest odpowiednio uporządkowana teoria ordynalna czyli jeśli A>B a B>C to A>C

Zasady Gossen’a wg teorii kardynalnej

I.                    Mówi o malejącej krańcowej użyteczności. W miarę nasycenia danym dobrem użyteczność tego dobra maleje.

                   Użyteczność

                        krańcowa

                                                                                                           ilość dobra

II.                 

Mówi, że użyteczność całkowita jest maxymalna gdy krańcowa jest równa zero.

                   Użyteczność                                   max

                      całkowita                  

                                                                  użyteczność krańcowa

                                                                                 o                       użyt. całkowita  

III.               



Mówi o tym w jaki sposób konsument wybiera punkt równowagi w wyborze dwóch dóbr. Punkt optimum osiąga w momencie gdy jest mu obojętne które dobro zakupi za ostatnią jednostkę pieniężną.

Użyteczność krańcowa                                                                              ilość B 

                                       A                            R                             B

Użyteczność krańcowa                                                                            ilość A

IV.               Mówi o tym kiedy konsument może powiększyć łączną użyteczność wszystkich dóbr, następuje to gdy:

-          wzrosną jego dochody

-          zmniejszy się cena jednego dobra

-          pojawi nowa potrzeba i konsument musi na nowo ułożyć skalę preferencji.

Rynek doskonałej konkurencji

Na rynku tym występują wszystkie rodzaje konkurencji:

-          między oferentami

-          między nabywcami

-          między oferentami a nabywcami

Założenia modelu doskonalej konkurencji:

1)     dostateczne rozproszenie popytu i podaży, gdzie cena jest wypadkową gry popytu i podaży, a podmioty nie mają na nią wpływu

2)     homogeniczność produktów, która oznacza, iż wszystkie produkty od różnych oferentów są takiej samej jakości

3)     pełna swoboda wejścia i wyjścia z rynku, gdzie ani jedno ani drugie nie niesie ze sobą dodatkowych kosztów ani zasobów czasu

4)     przejrzystość rynku pod względem istnienia doskonałej informacji, która eliminuje ryzyko i niepewność, a dostęp do niej jest swobodny i pociąga za sobą żadnych kosztów

5)     brak kosztów transakcyjnych oznacza, iż wszystkie operacje transakcyjne są niekosztowne

6)     bierna rola państwa i agent rządowych oznacza, że podmioty nie są kierowane w swoich decyzjach przez:

-                                       manipulowanie podatkami

-                                       racjonowanie, dotowanie

-                                       ustalanie cen i wartości sprzedaży

7)     doskonała podzielność produktu oznacza, że wszystkie produkty są doskonale podzielne i można je zakupić w dowolnej ilości

8)     doskonała podzielność i mobilność czynników produkcji gdzie czynniki mogą w dowolny aczsowy i akosztowny sposób przemieszczać się pomiędzy sektorami

Zachowanie firmy na rynku doskonalej konkurencji:

W krótkim okresie (sytuacja w której elementy charakterystyczne uznawane są za stałe np. koszty) firma traktuje cenę jako wartość niezależną od niej. Cena powstaje jako wypadkowa gry podaży i popytu. Krzywa ceny jest równoległa do osi X.

Przychód jest ilością środków pieniężnych ze sprzedaży danej ilości produktu przy danej cenie. Jeśli firma chce sprzedać produkt po niższej cenie to dobrowolnie rezygnuje z części dochodu.  TR = Pe * Q

Zysk jest to różnica między przychodem a kosztami.   TP = TR - TC

Jeśli firma sprzedaje produkty po ustalonej cenie to krzywa jej przychodu będzie proporcjonalna.

Firma zachowuje się zgodnie z zasadą optymalizacji MR = MC = Pe = ATC

W długim okresie sytuacja przedsiębiorstwa zmienia się ze względu na zmienność parametrów. Długookresowy koszt przeciętny zrównuje się z ceną i kosztem marginalnym. MR = Pe = MC.

Rynek  polipol  ( monopolistyczny )

Najczęściej spotykana forma rynku ( lata 20-te XX w )

Założenia rynku konkurencji monopolistycznej:

1)     produkty są zróżnicowane i posiadają bliskie substytuty ( źródłem różnic może być: jakość, firma, znak, kolor, lokalizacja punktów sprzedaży, usługi, gwarancja, obsługa klienta)

2)     działa wielu nabywców i sprzedający posiadają niewielkie udziały w rynku, żaden nie wpływa na sytuację rynkową

3)     sprzedawcy są ceno twórcami co oznacza zakres swobody kształtowania przez nich cen.

4)     Istnieje względna swoboda wchodzenia i wychodzenia z rynku co oznacza że nie ma barier prawnych i technicznych istnieją jednak bariery finansowe.

5)     Rynek jest przejrzysty czyli podmioty posiadają pełna wiedzę o sytuacji rynkowej.

Zachowanie firmy na rynku polipol:

Krzywa popytu i krzywa przychodu nie są już tak elastyczne.

Obowiązuje warunek MR = MC który wyznacza optymalną wielkość produkcji.

Punkt przecięcia krzywej popytu i przychodu całkowitego określa wielkość i cenę optymalną.

                                                                         MC   

                             Pr                  

                                                            D

                                                             Q opt                    ilość   

W długim okresie krzywa MC spłaszczy się a wzrośnie elastyczność krzywej popytu i podaży.

Formy konkurencji między firmami:

1)     konkurencja cenowa czyli obniżanie ceny przy obniżonych kosztach lub obniżanie kosztów przy nie zmienionej cenie istnieje także obniżanie i kosztów i ceny

2)     konkurencja pozacenowa w formie:

-          różnicowania produktu za względu na markę, znak, nazwę, opakowanie, elementy ekologiczne

-          jakościowej czyli poprawa jakości poparta certyfikatami i znakami

-          różnorodności usług towarzyszących sprzedaży: szybkie dostarczanie, kredyt, serwis, gwarancja, świadczenia dodatkowe, sprzedaż wiązana (gratis)

-          reklamy i promocji.

Rynek oligopol ( konkurencji oligopolistycznej)

Założenia rynku konkurencji oligopolistycznej:

1) Występują następujące sytuacje :

-          kilku lub kilkunastu znaczących oferentów i wielu nabywców

-          wielu oferentów a kilku lub kilkunastu znaczących nabywców

-          kilku lub kilkunastu znaczących oferentów i nabywców

2)     Każdy oligopolista może wpływać na wielkość ceny i rozmiar oferty, jego decyzje spotykają się z reakcjami konkurentów

3)     Produkt oferowany na rynku może być:

-          jednorodny

-          zróżnicowany ( co oznacza preferencje nabywców )

4)     Istnieją bariery wejścia i wyjścia związane z:

-          powodami techniczno – technologicznymi

-          ekonomicznymi

-          natury prawno – instytucjonalnej (charakter polityki państwa ogranicza działalność gospodarczą)

-          zróżnicowanie produktu ( marki, znaki )

oraz mają charakter zamierzony ( świadome działanie oligopoli ) i niezamierzony (powstałe bez takiego działania)

5)     Rynek nie jest przejrzysty doskonale, część informacji o sytuacji rynkowej jest niedostępna dla uczestników rynku ( np. warunków ekonomicznych u konkurencji)

Modele rynków oligopolistycznych:

Model SL ( Sylos – Lalsini ) analizuje wpływ oligopolisty na cenę. Opiera się na założeniach:

1)     proces koncentracji prowadzi do nieciągłości technologicznych tzn. że nie wszystkie technologie wytwarzania są dostępne każdej firmie na rynku, niektóre są dostępne tylko dużym firmom oznacza to skokowe zmiany wielkości firmy.

2)    

Poziom kosztów jednostkowych jest proporcjonalny do wielkości firmy (im firma większa tym niższy poziom kosztów jednostkowych)

ATC przeciętny

               koszt

          całkowity

                                                                          wielkość firmy

3)     Różna jest siła oddziaływania oligopolu na poziom ceny i zależy od wielkości firmy. Ceny kształtują tylko największe firmy ( liderzy ), mniejsze wpływają na nią pośrednio przez wpływ na podaż.

4)     Nowe firmy mogą wchodzić na rynek tylko jeśli mogą osiągnąć dodatni zysk ekonomiczny.

5)     Polityka cenowa liderów:

-          pierwszy rodzaj to wprowadzenie ceny niedopuszczalnej skierowany przeciwko konkurentom jest ona na poziomie nie gwarantującym zysku ekonomicznego czyli na poziomie przeciętnych kosztów całkowitych.

-          Drugi rodzaj polega na wprowadzeniu ceny wyrugowania na wysokości minimum przeciętnych kosztów zmiennych

Formy i narzędzia konkurencji na rynku:

1.     W krótkim okresie forma konkurencji cenowej ma za zadanie przejęcie części popytu, w długim dotyczy ceny i kosztów wytwarzania, gdzie zmniejsza się koszty bez obniżania ceny lub zmniejsza się jedno i drugie w różnym tempie oraz zmniejszenie ceny bez obniżania kosztów celem tych działań jest umocnienie pozycji na ryku.

Konkurencja cenowa występuje jednak rzadko  ze względu na :

-          dużą ilość wielkich firm, które trudno wyeliminować

-          brak pełnej informacji na temat kosztów wytwarzania

-          walka cenowa przenosi się na rynki dóbr substytucyjnych

-          oligopole szybko reagują na decyzje cenowe co przynosi małą efektywność

-          częste zmiany wywołują zamieszanie i zniechęcają nabywców

-          praktyka wykazuje, iż konkurencja pozacenowa daje lepsze efekty

2.     Formy konkurencji pozacenowej:

-    &#x...