Wprowadzenie.Hist.Zag.10-11.pdf

Prof. dr hab. Ryszard Stachowski Psychologia, I rok, tryb dzienny

Instytut Psychologii

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

w Poznaniu

Zagadnienia do egzaminu z przedmiotu

Wprowadzenie do psychologii z elementami historii myśli psychologicznej

Rok akademicki 2010/2011

1. Proces dziejowy w metaforze procesu abrazji i sedymentacji (Krzysztof Pomian).

2. Dlaczego Melanchtona nie można uznać za twórcę nazwy psychologia ?

3. Czym dla autorów wydanego w roku 1590 pod redakcją Rodolphusa Gocleniusa dzieła, w którego

tytule pojawia się po raz pierwszy nazwa psychologia , była psychologia?

4. Pytanie o to, kto jest twórcą nazwy psychologia , jest otwarte. Co to znaczy?

5. Główne różnice między Wilhelma Wundta programem heidelberskim a programem lipskim.

6. Jaki związek miał udział Wundta w sporze między dziewiętnastowiecznym materializmem

przyrodników niemieckich a zwolennikami spirytualizmu z wprowadzeniem przez niego do

psychologii metody eksperymentalnej?

7. Wundtowska zasada przyczynowości psychicznej jako podstawa wyjaśniania zjawisk psychicznych.

8. Wprowadzenie eksperymentu laboratoryjnego do psychologii jako jeden z dwóch elementów

dokonanego przez Wilhelma Wundta przełomu w metodzie badania psychologicznego.

9. Co to znaczy, że wczesny Wundt wprowadził do psychologii zasadę eksperymentu laboratoryjnego po

to, żeby badać naturę procesów nieświadomych, stanowiących początek życia psychicznego? Miejsce

nieświadomości w psychologii świadomościowej Wilhelma Wundta.

10. Metoda eksperymentu laboratoryjnego jako sposób wspomagania introspekcji. Introspekcja według

Wilhelma Wundta: wewnętrzna obserwacja czy wewnętrzne spostrzeżenie?

11. Neutralny holizm metodologiczny jako podstawa wypracowania przez Wilhelma Wundta programu

dwóch psychologii.

12. Co według Wilhelma Wundta było zadaniem jego psychologii historyczno–kulturowej?

13. Spór o nieobrazowość (nienaoczność) myśli między Wilhelmem Wundtem i Karlem Bühlerem jako

spór o naturę eksperymentu psychologicznego.

14. Kontrowersje wokół powtarzalności faktu psychicznego jako charakterystycznej cechy

eksperymentu psychologicznego (introspekcyjnego).

15. Spór Wilhelma Wundta z würzburczykami sporem o metodę badania w psychologii, a nie o jej

przedmiot. Zakwestionowanie po raz pierwszy rzetelności i trafności metody introspekcji.

16. Intencjonalna inegzystencja przedmiotu jako pozytywne kryterium odróżniania fenomenów

psychicznych od fizycznych.

17. Negatywne i pozytywne kryterium psychiczności.

18. Wewnętrzne spostrzeżenie a wewnętrzna obserwacja w psychologii aktów Franza Brentana.

19. Jak William James charakteryzuje antytezę „strukturalizm–funkcjonalizm”?

20. Jak Kazimierz Twardowski uzasadnia stwierdzenie, że „nie każda nauka empiryczna jest

eksperymentalna”?

21. W jakim sensie psychologia funkcjonalna była sprawdzianem filozoficznej (pragmatycznej) teorii

prawdy?

22. Losy kryterium psychiczności w psychologii (Kartezjusz, Brentano, Romanes, Yerkes, James).

23. John Watson uważał, że fakty behawioralne można włączyć do zakresu badań współczesnej mu

psychologii introspekcyjnej tylko pod warunkiem, że ta psychologia zgodzi się na pewien

kompromis. Jaki?

24. W jakim sensie watsonowski behawioryzm jest, a w jakim nie jest psychologią?

25. Behawioryzm metafizyczny (logiczny, radykalny) i behawioryzm metodologiczny (empiryczny).

26. Błąd idem per idem w analizie treści terminów mentalnych w języku zachowania.

27. Historyczne znaczenie eksperymentu Rosalie Rayner i Johna Watsona nad warunkowaniem reakcji

emocjonalnej.

28. Stosunek Johna Watsona do psychoanalizy.

29. Klimat intelektualny wystąpienia Johna Watsona w 1913 roku z „manifestem behawiorystycznym”.

30. Historyczne znaczenie artykułu Williama Jamesa Does consciousness exist ? z roku 1904.

31. Przed rokiem 1913 psychologia znajdowała się w okresie przedparadygmatycznym . Co to znaczy?

32. Determinizm i redukcjonistyczne złudzenie. Jak na trzy pytania Karla Poppera wiążące się z

redukcjonizmem ontologicznym odpowiada behawioryzm Johna Watsona?

33. Franza Galla pierwszy systematyczny program badań behawioralnych.

34. Przed czym miał chronić kanon Morgana? Przykład błędnej jego interpretacji.

35. Jaką rolę w wyjaśnianiu zachowania człowieka odgrywa według Frederica B. Skinnera postulowanie

stanów psychicznych oraz układu nerwowego?

36. Operacjonizm etapem historycznie koniecznym w rozwoju psychologii jako nauki empirycznej.

37. Dwojakie znaczenie terminu „nieświadome” w psychoanalizie Sigmunda Freuda. Co to znaczy, że

„świadomość jest nieświadoma”?

38. Co dla Sigmunda Freuda jest wystarczającym dowodem istnienia nieświadomych stanów

psychicznych?

39. Na czym polega freudowski zabieg interpolacji aktów świadomych przez akty nieświadome?

40. Co to znaczy, że freudowska psychiczna nieświadomość istnieje na mocy założenia?

41. Freudowska doktryna nieświadomej świadomości a doktryna neurofizjologicznej (fizycznej,

somatycznej) ontologii nieświadomości.

42. Błąd idem per idem w wyjaśniania przez Sigmunda Freuda roli dziedzictwa archaicznego w przebiegu

życia jednostki.

43. Co to znaczy, że freudowska teoria marzeń sennych nie dysponuje bilingue czyli dwujęzyczną

wersją tego samego tekstu i jakie to ma znaczenie w objaśnianiu marzeń sennych?

44. Podstawowe twierdzenie Sigmunda Freuda uwiedzeniowej teorii histerii (UTH) jako caput Nili .

45. Związek „afery nosowej” (Emma Eckstein) z genezą freudowskiej myśli psychoanalitycznej.

46. W jakich okolicznościach Sigmund Freud odwołuje swoją UTH i jakie podaje tego powody?

47. Prawda historyczna i prawda narracyjna w psychoanalizie freudowskiej.

48. Co ważnego w historii myśli psychoanalitycznej wydarzyło się w okresie nazwanym „Freud przed

Freudem”?

49. Ruch feministyczny w Stanach Zjednoczonych a powstanie Terapii Odzyskanej Pamięci w ostatnim

dziesięcioleciu XX wieku w Stanach Zjednoczonych.

50. Na czym polega biegunowa odmienność poglądów zwolenników Terapii Odzyskanej Pamięci i

zwolenników Ruchu Fałszywych Wspomnień?

51. Wątek gnostycki w psychologii Carla Gustava Junga.

52. Czy stawiając sobie za cel badanie ludzkiej świadomości psychologia transpersonalna powraca do

wundtowskiej koncepcji psychologii jako nauki o świadomości?

53. Dlaczego do badania historii psychologii w Polsce nie można stosować tych samych kryteriów,

które stosuje się do historii psychologii w krajach Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych?

54. Co przesądziło o osobliwym charakterze Psychologicznej Szkoły Lwowskiej?

55. Władysława Witwickiego teoria kratyzmu jako jedyna rodzima oryginalna teoria psychologiczna

w okresie zaborów.

56. W jakim sensie Władysława Heinricha można uznać za prekursora behawioryzmu?

57. Co to znaczy, że psychologia poznawcza jest umiarkowanym behawioryzmem?

58. Paradygmat eksperymentalny psychologii poznawczej a pogląd wczesnego Wundta na proces

psychiczny jako nieświadome wnioskowanie.

59. Pierwszoosobowa ontologia fenomenów świadomości. Ontologiczna subiektywność versus

epistemologiczna subiektywność.

60. Świadomość historyczna jako założenie przedwstępne współczesnego myślenia (Carl Becker).

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1: Stachowski, R. i B. Dobroczyński (2008), s.75–76; 2–4 : 1.1.1; 5 : 1.5–1.8; 6 : 1.2; 7: 1.2.1; 8 : 1.5–1.5.1;

9 : 1.5.1; 1.7; 6.1; 10 : 1.5.1 oraz Schultz, D. P. i S. E. Schultz (2007, s. 92–95); 11–12 : 1.8; 13 : 2.3.1–2.3.2;

14 : 2.3.2.1; 15 : 2.3.3; 16–17 : 2.4.2; 18 : 2.4.1; 19 : 3.6.2; 20 : 3–3.1.1; 21 : 3.9–3.10; 22 : 4.2.1;

23 : 4.2.2; 24 : 4.3; 25–26 : 4.8; 27–28 : 4.6; 29 : 4.4 (s. 165–166); 30 : 4.4 (163–164); 31 : (s. 185–188);

32 : 5.3.1; 33 : 4.3.1; 34 : 4.3.2; 35 : 5.4; 36 : s. 208–210; 37–39 : 6.2; 40 : 6.2.1; 41 : 6.3; 42 : 6.4;

43 : s. 230–231; 44–50 : Stachowski, R. i B. Dobroczyński (2008), s. 97–103 oraz dostępny w internecie na stronie Instytutu

Psychologii UAM tekst „Freud przed Freudem. Dwa oblicza myśli psychoanalitycznej”; 51 : 7.4–7.6; 52 : 7.3; 53 : 8.4;

54 : 8.6; 55–56 : 8.8 oraz Rzepa, T. i B. Dobroczyński (2009, s. 160–162 i 104–107) ; 57 – 58 : 9.4; 59 : tekst dostępny

w internecie na stronie Instytutu Psychologii UAM; 60 : Stachowski, R. i B. Dobroczyński (2008), s. 76.

U w a g a: Jeśli nie zaznaczono inaczej, wszystkie numery paragrafów i stron odnoszą się do podręcznika

Stachowski, R. (2007).

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Literatura podstawowa:

Stachowski, R., Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Wydawnictwo Naukowe

SCHOLAR: Warszawa 2007. [Zagadnienia do egzaminu od 2 do 43 oraz od 51 do 58 ].

Stachowski, R. i B. Dobroczyński, Historia psychologii – od Wundta do czasów najnowszych (s. 73–136). W: Strelau, J. i D.

Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk 2008.

Literatura uzupełniająca:

* Benjamin, L. T., Historia współczesnej psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa 2008.

* Lück, H. E., Historia psychologii. Orientacje, szkoły, kierunki rozwoju. Wydawnictwo Vizja Press & IT: Warszawa 2008.

* Rzepa, T. i B. Dobroczyński, Historia polskiej myśli psychologicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa 2009.

* Schultz, D. P. i S. E. Schultz, Historia współczesnej psychologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: Kraków 2007.

* Stachowski, R., Prawda ma strukturę fikcji. Breuerowska metoda katartyczna prekursorską metodą psychoterapeutyczną?

(s. 493 – 517). W: Brzeziński, J. M. i L. Cierpiałkowska (red.), Zdrowie i choroba. Problemy teorii, diagnozy i praktyki .

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk 2008.

* Searle, J., Umysł. Krótkie wprowadzenie. Dom Wydawniczy Rebis: Poznań 2010.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: