Słowniczek pojęć mykologicznych.pdf

Słowniczek pojęć mykologicznych

amyloidalny

Zmieniający barwę w odczynniku Melzera lub innego roztworu jodu.

Zarodniki lub ich struktury powierzchniowe u niektórych gatunków

wybarwiają się w tym odczynniku na kolor niebieski lub fioletowoczarny.

Ze szkoły powinniśmy pamiętać tą barwną reakcję obserwowaną na

ziarnach skrobi ziemniaczanej.

cystydy

Płonne komórki nie spełniają istotnej funkcji konstrukcyjnej i umieszczone

są w różnych częściach owocnika. Ich obecność, umiejscowienie i kształt

są ważną cechą mikroskopową przy oznaczaniu wielu grup grzybów.

Szczególnie istotna jest obecność cheilocystyd (cystyd między

podstawkami na ostrzu blaszki) jako dość łatwych do obserwacji i

mających dużą wagę taksonomiczną np. u grzybówek (Mycena) i

strzępiaków (Inocybe) ; cheilocystydy, gdy występują w dużej ilości lub

wyróżniają się barwą, są dostrzegalne gołym okiem lub pod lupą jako

omszenie ostrza blaszki. Pleurocystydy - to cystydy występujące na

powierzchni blaszek. Kaulocystydy - cystydy na powierzchni trzonu, jeśli

występują obficie i są wydatne, można je dostrzec gołym okiem lub pod

lupą jako szronienie trzonu.

kształt: kulisty, jajowaty, szydlasty (długi, wąski, ostro zakończony),

wrzecionowaty (zwężony na obu końcach), z krystalicznymi lub

amorficznymi inkrustacjami --> metuloidami

hialinowy

przejrzysty i bezbarwny

higrofaniczny (wodochłonny)

Zmieniający swoją barwę w zależności stopnia nawilgocenia. Kapelusze

niektórych gatunków chłoną wodę. Wilgotne są ciemniejsze, wraz z

wysychaniem stają się jasne. Zwykle zmiana barwy postępuje od brzegu

kapelusza ku środkowi. Jest to cecha charakterystyczna wielu grzybów,

np. łuszczaka zmiennego (Kuehneromyces mutabilis) .

hymenium (warstwa rodzajna)

Warstwa owocnika produkująca zarodniki. U podstawczaków składa się z

palisadowo ustawionych komórek zwanych podstawkami, między nimi

mogą znajdować się komórki płonne --> cystydy , cheilocystydy - ważna

cecha mikroskopowa, warstwa komórek bezpośrednio pod hymenium to

subhymenium - może być zbudowana ze splecionych strzępek lub

kulistawych komórek. U workowców zbudowana jest z worków i wstawek

(parafiz) - komórek płonnych tj. nie tworzących zarodników.

hymenofor

Ta część owocnika, na której jest osadzona warstwa rodzajna

(hymenium). Tworzy ona strukturę i podłoże dla hymenium. Hymenofor

może składać się z blaszek, rurek, kolców, listewek lub zmarszczek.

kapelusza, kształt

kulisty, walcowaty, stożkowaty, dzwonkowaty - wypukły - płaski - wklęsły,

lejkowaty, z garbkiem

kapelusza, powierzchnia

sucha - lepka - pokryta grubą warstwą śluzu

naga - oszroniona - omączona - aksamitna - zamszowa - z meszkiem -

orzęsiona - z kosmkami - z łuseczkami

matowa - z (jedwabistym) połyskiem - prążkowana

równa - pofałdowana - rowkowana

las łęgowy

Lasy liściaste w dolinach rzecznych.

metuloidy

Krystaliczne (węglan wapnia, CaCO 3 ) lub amorficzne utwory, zwykle na

końcach płonnych komórek na ostrzu blaszek, --> cystyd . Ich

występowanie jest ważną cechą mikroskopową przy oznaczaniu

niektórych grup grzybów, np. strzępiaków (Inocybe) - tu przyjmują postać

krystalicznej lub bezpostaciowej czapeczki na końcu cystydy.

mikoryza

Rodzaj wzajemnie korzystnego współżycia (symbiozy) pomiędzy

grzybami a drzewami i innymi roślinami poprzez połączenie grzybów z

korzeniami tych roślin. --> pasożyty , saprofity .

ozonium

Widoczne jako omszenie lub watowata masa strzępki grzybni u podstawy

i w pobliżu owocnika, np. charakterystyczne dla części pieniążków

(Collybia) .

pasożyt

Organizm czerpiący energię kosztem żywiciela, np. żywego drzewa. -->

saprofity , mikoryza .

pellikula

Zewnętrzna błoniasta, warstwa komórek na kapeluszu - "skórka". Jej

obecność lub brak oraz budowa (kształt komórek, ich układ) są ważną

cechą mikroskopową przy oznaczaniu grzybów.

ryzomorfy

Nibykorzenie, sznury zbitej grzybni przypominające korzenie; ich

występowanie jest charakterystyczne dla niewielu gatunków, np.

pieniążnica szerokoblaszkowa (Megacollybia platyphylla) .

saprofit

Organizm czerpiący energię z rozkładu martwej materii organicznej, np.

martwego drewna, liści. --> pasożyt , mikoryza .

sklerota

Organ przetrwalnikowy zwykle w postaci twardej grudki zbudowanej ze

zbitych strzępek grzybni.

strzępki

Silnie wydłużone i posplatane komórki grzybni - podstawowy budulec

owocników u większości gatunków grzybów kapeluszowych.

trzon

podstawa: tępa - zwężona - z nibykorzeniem - z ryzomorfami -

rozszerzona - bulwiasta - z obrzeżoną bulwką - z tarczką

pełny - rurkowaty - z komorowatym, watowatym wnętrzem

cylindryczny (równogruby)

wysyp zarodników

Ważną cechą potrzebną przy

oznaczaniu większości

gatunków jest barwa wysypu

zarodników. Uzyskuje się go

przez położenie odciętego

kapelusza na papierze lub

folii. Po kilku godzinach

osypujące się zarodniki

zbierają się pod kapeluszem

w widoczną masę. Większość gatunków dość łatwo tworzy wysyp, jeśli

tylko nastawia się świeże kapelusze. Dobrze jest jakoś osłonić kapelusze

przed przeciągiem - zapobiega to rozwiewaniu opadających zarodników,

osłona nie powinna być hermetyczna bo grozi to zaparowaniem i

podduszeniem grzybów, co skutecznie kończy produkcję zarodników.

Niewielka część gatunków grzybów tworzy wysypy opornie lub jest tak

drobna, że zbyt szybko zasycha, a wysyp jest zbyt słaby, aby

zaobserwować barwę. Można próbować wtedy umieszczać takie

egzemplarze na kartce z otworkiem, przez który przepuszczamy trzon do

naczyńka z wodą. Całość przykrywamy innym naczyniem; gwarancji, że

coś z tego wyjdzie nie ma, ale przynajmniej jest szansa.

Barwę wysypu określamy po jego wyschnięciu, jest wtedy zwykle nieco

jaśniejsza niż barwa świeżego wysypu. Wyjątkiem jest Melanophyllum

haematospermum , którego wysyp w stanie świeżym jest oliwkowo-

zielony, po wyschnięciu zmienia barwę na czerwono-brązową.

Skomentuj: formularz , e-mail: grzyby@grzyby.pl . Jest też lista dyskusyjna | Zobacz też

atlas roślin

(utworzona/CREATED 04.12.1997)

Wyłączny sponsor hostowania atlasu - firma Noris II ( http://www.grzyby.com/ )

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: