poradnik_PROW.pdf

CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE

Praca zbiorowa pod redakcją

Pawła Pruszka

PORADNIK PROW

Przepisy ochrony środowiska, normatywy i wskaźniki

funkcjonujące w produkcji rolniczej

Wydanie I

Publikacja sﬁnansowanaześrodkówPROW–Działanie8PomocTechniczna,

w ramach projektu „Zmierz się z PROW-em – Kampania promocyjna dotycząca możliwości

i sposobów pozyskiwania pomocy w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO w Brwinowie

05-840 Brwinów ul. Pszczelińska 99

Adres internetowy: www.cdr.gov.pl

Adres e-mail: sekretariat@cdr.gov.pl

Autorzy:

Normatywy:

Hanna Litwinow - produkcja zwierzęca

Marek Krysztoforski - produkcja roślinna

Aleksander Muzalewski - mechanizacja rolnictwa

Dariusz Pomykała - produkcja zwierzęca

Barbara Sazońska - warzywnictwo

Tomasz Stachowicz - trwałe użytki zielone

Włodzimierz Stachura - sadownictwo

Recenzenci:

Agnieszka Stępowska

Krzysztof Zmarlicki

Krzysztof Jończyk

Jacek Wojciech Walczak

Przepisy ochrony środowiska:

Iwona Kajdan-Zysnarska

Danuta Nowak

Paweł Pruszek

Opracowanie redakcyjne:

Redakcja merytoryczna: Krzysztof Mościcki

Redakcja językowa: ZoﬁaBujnowskaiAlicjaMatusz

Redakcja techniczna: Małgorzata Ramatowska

Skład komputerowy i projekt okładki: Marek Przekop

ISBN 83-88082-81-7

Wydanie I, Brwinów 2006

Druk: Drukarnia JANTAR

ul. Gen. Kutrzeby 44a; 05-082 Stare Babice

Nakład 2500 egz.

Spis treści

Słowo wstępne ...................................................................................................................... 11

Część I. Przepisy ochrony środowiska związane z produkcją rolną ........................................ 13

1. Wprowadzenie ................................................................................................................ 13

2. Podstawowe akty prawne ............................................................................................... 13

2.1. Gospodarowanie zasobami wodnymi ............................................................................... 14

2.2. Ochrona gleb .................................................................................................................... 19

2.3. Gospodarka nawozami ..................................................................................................... 20

2.4. Ochrona powietrza ....................................................................................................................... 29

2.5. Postępowanie ze środkami ochrony roślin ....................................................................... 31

2.6. Gospodarka odpadami ...................................................................................................... 35

2.7. Utrzymywanie czystości i porządku w gospodarstwach i gminach ................................. 39

2.8. Ochrona środowiska przed hałasem ................................................................................. 40

2.9. Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska ..................................................................... 42

3. Wymagania Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej ......................................................... 45

Część II. Wybrane normatywy produkcji rolniczej ................................................................. 49

1. Gleba, nawozy (informacje ogólne) ............................................................................... 49

1.1. Współczynniki reprodukcji i degradacji materii organicznej gleby

(wg Eicha i Kundlera) ...................................................................................................... 49

1.2. Przykłady bilansowania materii organicznej w płodozmianie ......................................... 49

1.3. Przykład obliczenia kosztu składników w nawozach mineralnych (ceny 2005) ............. 49

1.4. Kompleksy przydatności rolniczej gleb dla terenów nizinnych ....................................... 50

1.5. Przeciętne plony 4 zbóż na poszczególnych kompleksach glebowych ............................ 51

1.6. Minimalne parametry zbóż w zakupie interwencyjnym .................................................. 51

1.7. Charakterystyka głównych nawozów mineralnych .......................................................... 52

1.8. Zawartość składników mineralnych w świeżej masie nawozów naturalnych i

organicznych ..................................................................................................................... 54

1.9. Wykorzystanie składników z nawozów naturalnych i mineralnych w I roku w % .......... 54

1.10. Charakterystyka nawozów wapniowych .......................................................................... 55

1.11. Charakterystyka nawozów wapniowo-magnezowych ..................................................... 55

1.12. Ilość CaO potrzebna do neutralizacji zakwaszającego działania nawozów azotowych ... 55

1.13. Optymalne dawki nawozów wapniowych zalecane w Polsce w t CaO na 1 ha ............... 55

2. Główne rośliny uprawne ................................................................................................ 56

2.1. Podstawowe dane agrotechniki zbóż ................................................................................ 56

2.2. Podstawowe dane agrotechniki roślin okopowych .......................................................... 57

2.3. Podstawowe dane agrotechniki upraw przemysłowych ................................................... 58

2.4. Podstawowe dane agrotechniki roślin motylkowych ....................................................... 59

2.5. Podstawowe dane agrotechniki roślin międzyplonowych ............................................... 60

2.6. Podstawowe dane agrotechniczne upraw energetycznych ............................................... 60

2.7. Wartość opałowa i inne parametry surowców energetycznych ........................................ 61

2.8. Uzysk etanolu z różnych surowców ................................................................................. 61

3. Wybrane normy w ekologicznym systemie produkcji ................................................ 63

Spis treści

3.1. Jednostki Certyﬁkujące w Rolnictwie Ekologicznym w Polsce w 2006 r. upoważnione

na podst. art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym

(Dz. U. Nr 93, poz. 898) ................................................................................................... 63

3.2. Wartość przedplonowa różnych roślin dla zbóż ............................................................... 64

3.3. Przykładowe płodozmiany dla gospodarstw ekologicznych ............................................ 64

3.4. Wykaz środków ochrony roślin zakwaliﬁkowanych do stosowania w rolnictwie

ekologicznym w Polsce ( stan prawny na maj 2006) ....................................................... 65

3.5. Wykaz zakwaliﬁkowanych do stosowania nawozów i środków poprawiających

właściwości gleby w rolnictwie ekologicznym ................................................................ 66

3.6. Choroby i szkodniki zbóż, których nasilenie zależy od zmianowania ............................. 69

3.7. Sucha masa resztek pożniwnych (wg Kvech, Malickiego) .............................................. 70

3.8. Oddziaływanie różnych form nawozów organicznych i resztek pożniwnych na

właściwości gleby ............................................................................................................. 70

3.9. Ilość azotu w resztkach pożniwnych różnych roślin motylkowych ................................. 71

4. Trwałe użytki zielone ...................................................................................................... 72

4.1. Identyﬁkacja biotypów trwałych użytków zielonych ...................................................... 72

4.2. Optymalny skład runi - udział traw, motylkowych i ziół w % ......................................... 74

4.3. Udział poszczególnych grup roślin w mieszankach w % ................................................. 74

4.4. Grupy i rodzaje użytków zielonych wg typologicznego ich podziału ............................. 75

4.5. Siedliska, ich potencjał produkcyjny, możliwa obsada zwierząt oraz rodzaj wypasu ..... 75

4.6. Roczne dawki azotu w kg czystego składnika na 1 ha łąk i pastwisk zależnie od

rodzaju gleby, siedliska i wysokości plonu ...................................................................... 76

4.7. Roczne dawki fosforu w kg czystego składnika na 1 ha łąk i pastwisk zależnie od

rodzaju gleby, siedliska i wysokości plonu ...................................................................... 76

4.8. Roczne dawki potasu w kg czystego składnika na 1 ha łąk i pastwisk zależnie od

rodzaju gleby, siedliska i wysokości plonu ...................................................................... 76

4.9. Wpływ nawożenia na skład botaniczny runi łąkowej (udział roślin w %) ....................... 77

4.10. Wpływ różnych dawek kompostu na plony siana uzyskiwane z łąki torfowej ................ 77

4.11. Plon siana z łąki matowanej różnymi okrywami w t z 1 ha ............................................. 77

4.12. Plony zielonek z łąk górskich zasilanych różnymi nawozami ......................................... 77

4.13. Wpływ koszarzenia na plon siana .................................................................................... 78

4.14. Nawożenie plantacji nasiennych traw w kg czystego składnika na 1 ha ......................... 78

4.15. Mieszanki na trwałe użytki zielone, normy wysiewu nasion ........................................... 79

4.16. Mieszanki do podsiewu trwałych użytków zielonych ...................................................... 80

4.17. Przykłady mieszanek traw i motylkowych do wysiewu na przemienne użytki .............. 81

4.18. Wysiew i zbiór nasion na plantacjach nasiennych traw ................................................... 82

4.19. Wysiew i zbiór nasion na plantacjach nasiennych roślin motylkowych

drobnonasiennych ............................................................................................................. 82

4.20. Zmiany zawartości składników pokarmowych w trawach pierwszego pokosu w

zależności od fazy rozwoju .............................................................................................. 82

4.21. Preferencje w pobieraniu roślin z runi przez różne grupy zwierząt ................................. 83

4.22. Plonowanie wybranych gatunków traw i ich udział w plonie ogólnym ........................... 83

4.23. Plony siana z łąki trwałej w pierwszym roku użytkowania (czarna ziemia właściwa) .... 83

4.24. Plony siana w zależności od częstotliwości koszenia w t z 1 ha (średnie z 3 lat) ............ 84

Spis treści

4.25. Rozkład plonów siana w t z 1 ha traw i roślin motylkowych wysianych w czystym

siewie w pierwszym roku użytkowania ............................................................................ 84

4.26. Wydajność pastwisk w zależności od rodzaju wypasu ..................................................... 85

4.27. Optymalny termin koszenia łąk (I pokos) w zależności od cech biologicznych

przeważających w runi gatunków traw ............................................................................ 85

4.28. Struktura plonu zielonki na pastwisku w okresie wegetacji ............................................. 85

4.29. Starty suchej masy w stosunku do zawartości początkowej ............................................ 86

4.30. Straty zachodzące podczas suszenia siana w % ............................................................... 86

4.31. Ubytki naturalne podczas przechowywania siana ............................................................ 86

4.32. Ubytki naturalne przy składowaniu siana - w % wagowych ........................................... 87

4.33. Orientacyjna masa 1 m 3 siana w kg .................................................................................. 87

4.34. Straty przy różnych sposobach suszenia i kiszenia masy zielonej ................................... 87

4.35. Nakłady pracy na 1 ha użytków zielonych ...................................................................... 87

5. Warzywnictwo ................................................................................................................. 88

5.1. Wybrane zagadnienia agrotechniki niektórych gatunków warzyw uprawianych

z siewu .............................................................................................................................. 89

5.2. Wybrane zagadnienia agrotechniki niektórych gatunków warzyw uprawianych

z rozsady ........................................................................................................................... 89

5.3. Wybrane zagadnienia agrotechniki warzyw pod osłonami .............................................. 90

5.4. Agrotechnika wybranych gatunków warzyw wieloletnich .............................................. 91

5.5. Wymagania pokarmowe roślin warzywnych w uprawie polowej .................................... 92

5.6. Dawki i terminy stosowania nawozów organicznych pod różne gatunki roślin

warzywnych w uprawie polowej ...................................................................................... 92

5.7. Główne choroby i szkodniki warzyw oraz najczęściej stosowana liczba oprysków ........ 93

5.8. Optymalne warunki przechowywania warzyw ................................................................ 94

5.9. Uprawa boczniaka ostrygowatego – pełny cykl uprawy .................................................. 95

5.10. Nakłady siły roboczej na 100 m 2 uprawy pieczarki – cykl uprawowy 2 miesiące .......... 96

5.11. Zalecane podstawowe parametry pieczarkarni o powierzchni uprawowej

1005-1040 m 2 .................................................................................................................... 96

6. Rośliny sadownicze ......................................................................................................... 97

6.1. Podkładki dla jabłoni ........................................................................................................ 97

6.2. Rozstawa i liczba drzew jabłoni na 1 ha w zależności od siły wzrostu i odmiany .......... 97

6.3. Nawożenie mineralne intensywnych sadów jabłoniowych (dawki maksymalne) ........... 97

6.4. Nakłady siły roboczej i ciągnikowej na założenie 1 ha sadu jabłoniowego ..................... 97

6.5. Nakłady pracy na 1 ha sadu jabłoniowego rocznie ......................................................... 98

6.6. Przeciętne plony w owocujących sadach jabłoniowych ................................................... 98

6.7. Podkładki dla grusz .......................................................................................................... 98

6.8. Rozstawa i liczba drzew gruszy na 1 ha w zależności od siły wzrostu i odmiany .......... 98

6.9. Nawożenie mineralne intensywnych sadów gruszowych ................................................ 99

6.10. Nakłady siły roboczej i ciągnikowej na założenie 1 ha sadu gruszowego ....................... 99

6.11. Nakłady siły roboczej i pociągowej na1 ha sadu gruszowego na rok ............................ 99

6.12. Przeciętne plonowanie owocujących sadów gruszowych ................................................ 100

6.13. Rozstawa drzew śliwy oraz ich liczba na 1 ha ................................................................ 100

6.14. Nawożenie mineralne intensywnych sadów śliwowych .................................................. 100

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: