I. Zademonstrowanie każdemu dziecku z osobna, jak pisze się jego imię. Inicjacja otwiera łańcuch ćwiczeń i zajęć o charakterze zabawowym i równocześnie analitycznym, polegających na porównywaniu zapisu własnego imienia( pod względem ilości i kształtu składających się nań liter) z imionami kolegów. Efektem jest uświadomienie sobie faktu, że każdy zapis ma szczególną kompozycję liter. Ta właśnie kompozycja liter funkcjonuje jako reprezentacja danej osoby.
II. Zawieszenie na ścianach pomieszczenia alfabetu oraz wizytówek dzieci. Ten wizualny system dydaktyczny ma na celu uzmysłowienie dzieciom, że wszystkie, tak różne w brzmieniu imiona, zostały zapisane za pomocą ograniczonej liczby znaków.
1. Otrzymują imiona.
2. Sprawdzają obecność.
3. Szukają „swoich” lub innych liter na ściennym alfabecie.
4. Otrzymują koperty z literami swoich imion (składają posługując się wzorem umieszczonym na kopercie a następnie starają się to zrobić z pamięci).
5. Dzieci szukają w imionach kolegów „swoich” lub innych liter, które wskaże nauczyciel. Mogą je liczyć np. porównując częstotliwość ich występowania. Dzieci wykonują inne ćwiczenia zainicjowane przez nauczyciela.
III. Sadzamy pod tablicą dwie zabawki: lalę i misia. Piszemy na karteczkach lub przygotowujemy wcześniej wydruk z komputera – słowa lala i miś. Najpierw sami dokładamy podpisy do zabawek, następnie po dokładnym przyjrzeniu się przez dzieci, prosimy chętne dzieci o powtórzenie przykładania podpisów do zabawek. Czynność powtarzamy kilka razy. Druga sesja polega na tym, że na dywanie sadzamy wszystkie lale i misie, jakie są w sali przedszkolnej. Dzieciom wręczamy po dwie kartki, na jednej jest napisane lala a na drugiej miś, z prośbą by je dołożyły do misia i lali, zgodnie ze swoim przekonaniem. Z biegiem czasu, jeśli trening jest dostatecznie intensywny, zasób znajomych słów coraz bardziej się rozszerza, rozpoznawanie słów staje się coraz bardziej automatyczne i szybkie.
IV. Organizujemy codzienne sesje Nazywania świata, trwające ok. 15 minut. Rozsypujemy kartki z nazwami ( deszcz słów). Rozdajemy je w koszyku. Wręczamy w małych kopertach dzieciom indywidualnie, jeżeli dostrzegamy, że któreś z nich potrzebuje odpowiednio dobranego zestawu słów, by móc zaobserwować jakąś prawidłowość i przekroczyć próg trudności. Na przykład wręczamy słowa podobne – podłoga i półka, czy klocek i kubek i obserwujemy, jak sobie radzi. W czasie jednej sesji każde dziecko powinno się zmierzyć, co najmniej z 6 – 10 słowami.
U w a g a: ważne jest, aby dziecko nie miało trudności, szczególnie na początku, z odnalezieniem odpowiedniego przedmiotu. Przestrzeń szukania powinna być jasno określona. Poza częściami pomieszczenia ( ścian, okno, drzwi) i dużymi meblami, wszystkie inne „ nazywane” przedmioty powinny być zgromadzone na ograniczonej przestrzeni. Może być stół z napisem - „nazywanie świata”, lub wydzielona półka, dywan czy wydzielony do tego celu kącik. Pomocą do tego ćwiczenia będzie BANK SŁÓW.
V. Bank słów – jest to zgromadzenie podpisów do przedmiotów w Sali lub przedszkolu, wykorzystywanych do Nazywania świata.
Bank słów obejmuje nazwy niemal wszystkich przedmiotów, które mogą być w zasięgu ręki dziecka i tylko takie powinny być w użyciu. Nie należy więc w tym treningu posługiwać się rzeczownikami w rodzaju „ zima”, czy „zapasy” lub „powietrze” a nawet „sufit”, lecz jedynie rzeczownikami konkretnymi, materialnymi, które dziecko może łatwo zlokalizować.
Można używać banku słów do ćwiczeń klasyfikacji polecając dziecku posegregowanie ich na grupy przedmiotów, do których należą. Można też poświęcić trening jednej grupie przedmiotów, posegregowanej pod względem np. początkowej litery, ilości sylab, lub specyfiki pisowni np. słowa z dwuznakami( sz,cz,rz,dź itp.), albo zdrobnień.
VI. „Ubieranie się” nawzajem w słowa, to znaczy przyczepianie kolegom kartek z napisami „noga Jasia”, „warkocz Niny”, „spodnie Janka”, „kapcie Oli”, lub zbiorowe doczepianie jakiemuś ochotnikowi słów do jego części ciała lub ubrania.
VII. Przyimki i przymiotniki: Na dywanie lub na jakimś innym, wydzielonym miejscu układamy kilka egzemplarzy tego samego przedmiotu, ale każdy z nich w innej pozycji lub sytuacji. Na przykład jedną lalkę sadzamy na stole, drugą pod stołem a następną koło stołu. Jednemu dziecku wręczamy podpisy do położenia w odpowiednich miejscach. Następną częścią mowy będą przymiotniki. Tu także trzeba posłużyć się inscenizacją, ustawiając obok siebie kilka takich samych przedmiotów różniących się kolorem lub wymiarami. W ten sposób początkujący czytelnik musi dzięki odczytaniu przymiotnika odróżnić klocek czerwony od zielonego lub misia dużego od małego i położyć podpisy w odpowiednich miejscach. Przy pomocy inscenizacji ćwiczymy też formy zdrobniałe, eksponując obok siebie stół i stolik ,piłkę i piłeczkę ,łyżkę i łyżeczkę. Wreszcie w ten sam sposób ćwiczymy liczbę mnogą rzeczowników w odróżnieniu od pojedynczej. Ustawiamy obok siebie kilka kredek i jedną osobno, itd. Podpisy do dołożenia będą brzmiały: „lalki – lalka”, „kredki – kredka”, ”klocki – klocek”.
VIII. Pomocne w ćwiczeniu rozumienia tekstu są polecenia. Służą do komunikowania się z innymi ludźmi. Proponuję opracować rozmaite gry i zabawy związane z poleceniami. Na przykład „mały poczęstunek”. Stawiamy na stole kilka naczyń z małymi przegryzkami i rozdajemy dzieciom polecenia w rodzaju: „zjedz dwie rodzynki”, „zjedz daktyla”, „poczęstuj się winogronami”, „wybierz sobie ciastko” itp. Analogicznie można stworzyć „małą przebierankę’. Na stole układamy różne, czasem zabawne części ubrania i wręczamy dzieciom następujące teksty: „włóż szalik”, „włóż jeden kapeć”, „włóż jedną rękawiczkę czerwoną a jedną zieloną”, „włóż koronę”, „załóż okulary” lub cokolwiek innego, co przyjdzie nam do głowy a co stworzy ulotną atmosferę maskarady.
Każda nauczycielka może sobie stworzyć bank poleceń stosowny do sytuacji jaka jest w danej grupie. Polecenia można losować przy pomocy np. kostki do gry. Polecenia pozwalają ćwiczyć rozumienie rzeczowników w trybie rozkazującym, co jest ogromnie ważne dla rozumienia w przyszłości zadań zawartych w podręcznikach szkolnych. Tryb rozkazujący stwarza okazje do zaznajomienia się z czasownikami w formie bardziej skomplikowanej pod względem pisowni: włóż, idź, przynieś, przeskocz, przebierz się, przyjdź, znajdź, zrób, przelicz, policz, spójrz, przeczytaj, usiądź, itp. Dzięki poleceniom możemy też z łatwością wprowadzić liczebniki: „przynieś dwa (lub 2 ) kasztany”, „przynieś osiem (lub 8) klocków”, „zjedz trzy ( lub 3) rodzynki”.
gusko_i