Piechur niemiecki w Kampanii Wrzeniowej 1939 Umundurowanie i wyposażenie. 2005-11-01 09:07:04 W Niemczech, a tym bardziej w Prusach mundur miał zawsze szczególne znaczenie i darzony był szacunkiem przez wojskowych i cywilów. Rozkwit różnorodnoci umundurowania sięgnšł tam najwyższego poziomu w historii w latach 1933-1945. To włanie wówczas powstało najwięcej wzorów i rodzajów umundurowania oraz wyposażenia. Po rozpoczęciu Kampanii Wrzeniowej Wehrmacht używał wcišż elementów wyposażenia pamiętajšcych czasy I wojny wiatowej i Reichswehry. Były one jednak sukcesywnie zastępowane przez ekwipunek nowszej generacji. W poniższym artykule pragnę zaprezentować wyglšd dwóch żołnierzy z okresu wrzenia 1939r., w stopniach: Obergefreiter (starszy kapral) i Schütze (szeregowy). Na zdjęciach A, B i C widzimy starszego kaprala w żołnierskiej kurtce służbowej (Feldbluse) wz. 1936 koloru feldgrau, zapinanej na pięć guzików, z czterema kieszeniami (klapy "w szpic") i czterema hakami, służšcymi do podtrzymywania pasa głównego. Kołnierz i pagony sš w kolorze ciemnozielonym. Przy okazji warto wspomnieć o charakterystycznym kroju kieszeni, które na rodku posiadały przeszycie (17). Dolne kieszenie sš obszerniejsze dzięki zastosowaniu tzw. "miechów". Spodnie wełniane wykonane sš z materiału w kolorze szarym ("steingrau"). Na hełmie wz. 1916 (2) (Sahlschutzhelm) znajdujš się kalkomanie w kształcie tarczek: lewa (1) z godłem narodowym (Hoheitsabeichen) i prawa (10) z barwami narodowymi (czerwonš, białš i czarnš). Na guziku lewego pagonu zawieszona jest przedwojenna latarka marki "Artas" (3), która posiada trzystopniowy przełšcznik i 3 kolorowe, wysuwane, wykonane z tworzywa przesłony (kolory od lewej: zielony, niebieski, czerwony). Na szyi żołnierz ma zawieszonš lornetkę "Carl Zeiss" (4) wyprodukowanš przed wojnš w Jenie. Oznaczenie stopnia (Obergefreiter) (5) umieszczone jest w połowie lewego przedramienia i wykonane z podwójnej srebrnej tamy szerokoci 9 mm na trójkštnej podkładce z ciemnego niebieskozielonego sukna. Ładownice (7) do karabinka Mauser 98k kal. 7,92 mm (18) wykonane sš z ciemnej groszkowanej skóry. Posiadajš one po 3 komory każda ( w jednej komorze mieciły się dwie łódki nabojowe po 5 naboi ). Ładownice zamykane sš na bolec, który przytrzymuje pasek wieka górnego i pasek który znajduje się z tyłu ładownicy i mocuje jš do pasa głównego. Sam pas (wykonany z pociemnianej skóry) zapinany jest przez aluminiowš, groszkowanš klamrę z godłem narodowym (Hoheitsabeichen) i napisem "Gott mit uns" (Bóg z nami). Klamra z tyłu posiada system regulacji długoci pasa. Pagony nowego wzoru (Schulterklappen) (11) obszyte sš sznurkiem w kolorze barwy broni (biały oznacza tu piechotę). Na nich znajdujš się zalepki wykonane z szarego materiału, zakrywajšce rzucajšce się w oczy na polu walki numery pułku. Patki kołnierzowe (Kragenpatten) (12) wprowadzone dla wszystkich żołnierzy 6 marca 1919 roku posiadały po dwie belki (Litzen) każda. W każdej belce znajduje się przeszycie w barwie broni (tu jest to przeszycie w kolorze białym) Pas podtrzymujšcy (13) chlebak (28) jest, zgodnie z regulaminem przedwrzeniowym, przewieszony przez lewe ramię. Jednak już po rozpoczęciu Kampanii Wrzeniowej, znalazł on zastosowanie jako pas mocujšcy maskowanie na hełmie, i takš a nie innš rolę pełnił już w dalszej częci Kampanii. Orzeł, charakterystyczny dla żołnierskich i podoficerskich kurtek mundurowych (14), wyszywany białš niciš na zielonym materiale i podkładce w kolorze munduru znajduje się na prawej piersi, jeden centymetr nad kieszeniš. Jako że, w I wojnie wiatowej, gaz bojowy był powszechnie stosowany i wyrzšdził wiele strat, w Wehrmachcie postanowiono zabezpieczyć żołnierzy przed jego działaniem. W tym celu każdy żołnierz otrzymał zestaw przeciwgazowy. W jego skład wchodzi ceratowa torba z płachtš przeciwiperytowš (15) i puszka na maskę przeciwgazowš M-38 (24). Prostokštna płachta przeciwiperytowa zawieszona jest na regulowanym, parcianym pasku który mocuje puszkę na prawym ramieniu żołnierza. Puszka z tyłu przyczepiona jest do pasa głównego za pomocš krótkiego parcianego paska zakończonego metalowym elementem, który zachodzi na pas. Furażerka polowa (Feldmütze) Model 1938 (16) posiada poza orłem narodowym kokardę w barwach rzeszy (Reichskokarde) bez wieńca. Kokarda za umieszczona jest między ramionami odwróconego kšta wykonanego z tamy w kolorze broni lub służby (na zdjęciach jest ona biała). Saperki żołnierskie (19) wykonane sš z czarnej i gładkiej skóry, na podeszwie podbijane gwodziami, a na pięcie podkówkš w kształcie litery "U". Na plecach żołnierz nosi plecak (21) tzw. "sierciuch", którego klapa wykonana jest ze rebięcej skóry. Plecak mocowany jest do pasa za pomocš szelek (6) przyczepianych do ładownic i podczepianych też pod dolne uchwyty plecaka. Do plecaka przymocowany jest, na 3 troki, zwinięty koc (20). Sam plecak stosowany był podczas przemarszu, parady i warty (żołnierz na zdjęciach gotowy jest do przemarszu), nigdy jednak nie używano go w czasie bitwy, ponieważ skutecznie krępował ruchy żołnierza i spowalniał go. Do pasa głównego przymocowana jest saperka (23), za pomocš skórzanej obręczy na dwóch paskach. Do saperki umocowany jest bagnet (Mauser Seitengewehr 84/98) (22) na żabce. Poprzez dwa troki do pasa głównego zamocowana jest zrolowana płachta namiotowa (Zeltbahn M-31) (25) w kamuflażu "Splittermuster". Z czterech lub więcej Zeltbahnów spinano różnej wielkoci namioty, dlatego co trzeci żołnierz nosił zestaw namiotowy (26) przytraczany do Zeltbahnu. W skład zestawu namiotowego wchodzš 3 "ledzie" i 3 kołki, które po złożeniu stanowiš maszt podtrzymujšcy namiot. Zeltbahny często stosowano jako peleryny przeciwdeszczowe (Regenmantel). Chlebak (28) zaczepiony jest do pasa głównego przez metalowy element zachodzšcy na pas i dwa mniejsze materiałowe paski zapinane na jeden guzik każdy. Chlebak posiada dwie komory zamykane na skórzany trok. Do chlebaka przytroczone sš: menażka (27) i manierka aluminiowa M-31 (29) z kubkiem też aluminiowym, stosowanym na poczštku wojny. Manierka posiada system troków mocujšcych, który pozwala w bardzo krótkim czasie odczepić jš od chlebaka. Na zdjęciach D, E i F widzimy szeregowego w wełnianym płaszczu (31) żołnierskiego kroju, koloru "feldgrau" z ciemnozielonym kołnierzem i pagonami (przy płaszczu były one wszywane). Na głowie żołnierz ma hełm wz. 1935 (Stalhelm M 35) (30). Ma on, w porównaniu do wzoru z 1916 roku, nieco wyżej umieszczony i skrócony daszek, otwory wentylacyjne stanowišce osobny element dzwonu i zmodernizowany fasunek. Hełm wz. 1935 tłoczony był z blachy stalowej gruboci 12 mm podczas procesu złożonego z siedmiu operacji. Oporzšdzenie szeregowego nie różni się wiele od tego noszonego przez starszego kaprala, poza tym że szeregowym nie przysługiwała lornetka (chyba, że pełnili funkcje jej wymagajšcš). Na zakończenie pewna ciekawostka. Regulaminowš fryzurš w Wehrmachcie (widocznš na zdjęciu F) były długie (do około 7cm) włosy od wierzchołka głowy zaczesywane na bok, natomiast boki musiały być ostrzyżone na krótko (około 1mm). W powyższym artykule wiernie przedstawiłem obraz żołnierza niemieckiego z wrzenia 1939 roku. Opierałem się na licznych opracowaniach, wród których za najważniejsze uważam: Horn Werner, Die Uniformen Der Infanterie, 1933-1945, vol. 2, Podzun-Pallas 2003. Krzywania Jarosław, Wehrmacht w Kampanii Wrzeniowej 1939, Warszawa 2003. McDonnell Leslie, Insygnia i odznaki II wojny wiatowej, Warszawa 2000. Andrzej Daszyński "Basset"
lootnik18